Татар Белорус Тәржемә итеү

Татар теле-Рәсәй Федерацияһы составына ингән Татарстан Республикаһында башлыса һөйләшкән тел. Был төрки тел, төрөк, үзбәк һәм ҡаҙаҡ кеүек башҡа төрки телдәргә туғандаш. Шулай уҡ Әзербайжан, Украина һәм Ҡаҙағстандың ҡайһы бер өлөштәрендә һөйләшәләр. Татар теле Татарстандың рәсми теле булып тора һәм мәғариф һәм дәүләт идаралығы өлкәһендә ҡулланыла.

Рәсәй империяһы киңәйгәндән һуң Татар теле Татарстан составына ингән райондарҙағы мәктәптәрҙә мотлаҡ өйрәнелә башлай. Был уның көндәлек тормошта ҡулланылышын кәметеүгә килтерә, әммә 1990 йылдарҙа тел яңырыу кисерә, сөнки уны ҡулланыуҙы дәртләндереү буйынса тырышлыҡ һалына.

Тәржемәгә килгәндә, документтарҙы татар теленә тәржемә итергә теләүселәр өсөн бер нисә вариант бар. Татар теленә тәржемә итеүҙең иң киң таралған ысулы - татар теленән профессиональ тәржемәсе яллау. Бының өҫтөнлөгө шунда: улар телдең нескәлектәре менән таныш буласаҡ. Профессиональ тәржемәселәр, ғәҙәттә, юридик, медицина һәм финанс тәржемәһе кеүек билдәле бер өлкәләрҙә тәжрибәгә эйә, шуға күрә улар теүәл тәржемәне тәьмин итә ала.

Икенсе вариант-автоматлаштырылған тәржемә программаһын ҡулланыу. Был программалар телдә һөйләшмәгән кешеләргә документтарҙы тиҙ һәм теүәл тәржемә итергә ярҙам итеү өсөн тәғәйенләнгән. Улар һүҙҙәрҙе һәм фразаларҙы бер телдән икенсеһенә кеше ҡатнашлығынан тыш сағыштырыу өсөн алгоритмдар ҡуллана. Әммә был программалар тәржемәсе тарафынан документты тикшереү кеүек теүәл булмаҫҡа мөмкин.

Шулай уҡ инглиз теленән татар теленә теүәл тәржемә итеүҙе тәьмин итә алған онлайн-тәржемә хеҙмәттәре бар. Был хеҙмәттәр йыш ҡына иң арзан вариант булып тора, әммә улар профессиональ тәржемәсе хеҙмәттәренең сифатын гарантиялай алмай. Татар теленә тәржемә итеү өсөн тиҙ һәм арзан ҡарар эҙләһәгеҙ, был яҡшы вариант булыуы мөмкин. Әммә һеҙҙең абруйлы сервисты аныҡлыҡ өсөн файҙаланыуығыҙҙы раҫлау мөһим.

Башҡорт теленә тәржемә итеү өсөн ниндәй маршрут һайлаһағыҙ ҙа, киләсәктә потенциаль проблемаларҙы булдырмау өсөн аныҡлыҡ булдырыу мөһим. Профессиональ тәржемә, ҡағиҙә булараҡ, был маҡсатҡа өлгәшеүҙең иң яҡшы ысулы булып тора, әммә сығымдар менән проблема килеп тыуһа, онлайн-тәржемә хеҙмәттәренә йәки компьютер программаларына ярҙам итә ала.

Татар телендә ниндәй илдәрҙә һөйләшәләр?

Татар телендә Башлыса Рәсәйҙә һөйләшәләр, Унда 6 миллиондан ашыу кеше һөйләшә. Шулай уҡ Әзербайжан, Ҡаҙағстан, Ҡырғыҙстан, Төркиә һәм Төркмәнстан кеүек башҡа илдәрҙә лә һөйләшәләр.

Татар теленең тарихы ниндәй?

Татар теле, шулай уҡ ҡазан татар теле булараҡ билдәле, ҡыпсаҡ төркөмөнөң төрки теле булып тора, башлыса Татарстан Республикаһында, Рәсәй Федерацияһы төбәгендә һөйләшәләр. Шулай уҡ Рәсәйҙең башҡа өлөштәрендә, Үзбәкстанда һәм Ҡаҙағстанда һөйләшәләр. Татар теленең тарихы 10 быуатҡа барып тоташа, ул саҡта волга буйы болғарҙары ислам динен ҡабул итә һәм хәҙерге татарҙар булып китә. Алтын Урҙа осоронда (13-15 быуаттар) татарҙар монгол хакимлығы аҫтында була, һәм татар теле монгол һәм фарсы телдәренең көслө йоғонтоһон кисерә башлай. Быуаттар дауамында тел төрки теленең башҡа диалекттары, шулай уҡ ғәрәп һәм фарсы үҙләштереүҙәре менән бәйләнеше арҡаһында етди үҙгәрештәр кисерә. Һөҙөмтәлә ул яҡын туғандарынан айырылып торған уникаль телгә әйләнә, һәм күп кенә төбәк диалекттары барлыҡҡа килә. Татар телендә яҙылған беренсе китабы 1584 йылда Диванъ-и Люгатит-т-тюрк исеме аҫтында баҫылып сыға. 19 быуаттан башлап татар теле Теге йәки был дәрәжәлә Рәсәй империяһы, ә һуңынан Советтар Союзы тарафынан таныла. Ул Совет осоронда Татарстанда рәсми статус ала, әммә сталин осоронда баҫтырыла. 1989 йылда татар алфавиты кириллицанан латин алфавитына алмаштырыла, ә 1998 йылда Татарстан Республикаһы татар телен рәсми тел тип иғлан итә. Бөгөн Был телдә Рәсәйҙә 8 миллиондан ашыу кеше һөйләшә, башлыса татар общинаһы араһында.

Татар телен үҫтереүгә ҙур өлөш индергән тәүге 5 кеше араһында кем бар?

1. Ғабдулла Туҡай (18501913): татар шағиры һәм драматургы, үзбәк, рус һәм татар телдәрендә ижад иткән һәм татар телен һәм әҙәбиәтен популярлаштырыуҙа мөһим роль уйнаған.
2. Аляскяра миргазизи (17 быуат): Татар яҙыусыһы, татар теленең эпохалы грамматикаһы авторы, уға шиғри яҙыуҙың уникаль стилен эшләүҙе йөкмәтәләр.
3. Тегахира Асканави (18851951): татар ғалимы һәм лингвисы, уның татар телен өйрәнеүе уның үҫешендә хәл иткес әһәмиәткә эйә була.
4. Машаммедьяр Зарнакяев (19 быуат): Татар яҙыусыһы һәм шағиры, ул беренсе заманса татар һүҙлеген яҙа һәм татар телен стандартлаштырырға ярҙам итә.
5. Илдар фәйзи (19262007): татар яҙыусыһы һәм журналисы, татар телендә тиҫтәләгән хикәйәләр һәм китаптар яҙған һәм татар әҙәби телен тергеҙеүгә ҙур өлөш индергән.

Татар теленең структураһы нисек ҡоролған?

Татар теленең структураһы иерархиялы, типик агглютинатив морфологияһы менән. Ул дүрт килештән (исем, ата, ғәйепләү һәм локатив) һәм өс родҙан (ир, ҡатын-ҡыҙ һәм урта рода) тора. Ҡылымдар зат, һан һәм ауышлыҡ буйынса, ә исемдәр килеш, зат һәм һан буйынса ауыша. Телдә ҡатмарлы һуҙынҡылар һәм киҫәксәләр системаһы бар, улар аспект, йүнәлеш һәм модальлек кеүек аспекттарҙы белдерә ала.

Татар телен иң дөрөҫ ысул менән нисек өйрәнергә?

1. Һеҙҙең сифатлы материалға Инеү Мөмкинлегегеҙ Барлығына инанығыҙ – интернетта һәм китап магазиндарында татар телен өйрәнеү өсөн бик күп яҡшы ресурстар бар, шуға күрә иң сифатлы материалға инеү мөмкинлегегеҙ барлығына инанығыҙ.
2. Алфавит менән танышығыҙ – татар теле кириллица менән яҙылғанлыҡтан, тел өйрәнеүгә сумдырылыр алдынан уникаль алфавит менән танышыуығыҙға инанығыҙ.
3. Әйтелеште һәм баҫымды өйрәнегеҙ татар телендә ижектәрҙә һуҙынҡылар һәм баҫымдарҙы үҙгәртеүҙең ҡатмарлы системаһы ҡулланыла, шуға күрә үҙ әйтелешегеҙҙе ҡулланығыҙ һәм һуҡма һәм һуҡмаһыҙ һуҙынҡылар араһындағы айырманы танырға өйрәнегеҙ.
4. Төп грамматик ҡағиҙәләр һәм структура менән танышығыҙ – һөйләмдәрҙең төп грамматикаһын һәм структураһын яҡшы аңлау теләһә ниндәй телде үҙләштереү тураһында һүҙ барғанда төп урынды биләй.
5. Тыңлағыҙ, ҡарағыҙ һәм уҡығыҙ татар телендә Тыңлау, ҡарау һәм уҡыу һеҙгә телдең яңғырашына күнегергә ярҙам итер, шулай уҡ һүҙлек запасы һәм фразалар менән эшләүҙә тәжрибә туплар.
6. Әңгәмәләр алып барығыҙ-татар телендә һөйләшкән кеше менән Даими әңгәмәләр алып барығыҙ-теләһә ниндәй телде өйрәнеүҙең иң яҡшы ысулы. Тәүҙә әкрен һәм аңлайышлы һөйләшергә тырышығыҙ һәм хаталар яһауҙан ҡурҡмағыҙ.

Беларусь көнсығыш европа иле, Рәсәй, Украина, Польша, Литва һәм Латвия менән сиктәш. Документтарҙы, әҙәбиәтте һәм веб-сайттарҙы белорус теленә тәржемә итеү белорустар һәм башҡа халыҡтар араһында ғына түгел, ә илдең үҙендә лә халыҡ-ара аралашыуҙың мөһим өлөшө булып тора. 10 миллионға яҡын кеше йәшәгән осраҡта, был төрлө илдәге йәмғиәттең бөтә ҡатламдары менән һөҙөмтәле аралашыу өсөн, белорус теленә һөҙөмтәле тәржемә итә белеү мөһим.

Белоруссияның рәсми теле булып белорус теле тора, һәм ике төп яҙыу ысулы бар, уларҙың икеһе лә тәржемә иткәндә йыш ҡулланыла: латин алфавиты һәм кириллица. Латин алфавиты латин теленән, Рим империяһы теленән килеп сыҡҡан һәм күп кенә көнбайыш илдәрендә ҡулланыла; ул поляк алфавиты менән тығыҙ бәйле. Шул уҡ ваҡытта грек алфавитынан килеп сыҡҡан һәм монахтар тарафынан булдырылған кириллица рус теле менән тығыҙ бәйләнгән һәм Көнсығыш Европаның һәм Үҙәк Азияның күп илдәрендә ҡулланыла.

Белорус тәржемәсеһе төп текстың мәғәнәһен теүәл тапшырыу өсөн ике алфавитты ла яҡшы аңларға тейеш. Тәржемәсе шулай уҡ теүәл тәржемә итеү өсөн белорус грамматикаһын һәмексикаһын, шулай уҡ белорус мәҙәниәтен белеүен бик яҡшы белергә тейеш.

Инглиз теленән белорус теленә йәки белорус теленән инглиз теленә тәржемә итеү бик ҡатмарлы түгел, әгәр тәржемәсе телде аңлай һәм хәбәрҙе теүәл тапшыра ала икән. Әммә был мәсьәлә белорус теленән немец, француз йәки испан телдәренә тәржемә итергә теләүселәр өсөн бер аҙ ҡатмарлыраҡ. Был тәржемәсегә белорус телендә булмаған һүҙҙәрҙе йәки фразаларҙы ҡулланып, хәбәрҙе тәржемә итеү теленә тәржемә итеү кәрәк булыуы менән бәйле.

Белорус тәржемәселәре осраған тағы бер проблема-күп һүҙҙәрҙең һәм фразаларҙың контекстан сығып бер нисә тәржемәһе булыуы. Бынан тыш, ҡайһы бер осраҡтарҙа инглиз һәм белорус телдәрендә бөтөнләй төрлө мәғәнәгә эйә булған һүҙҙәр бар, шуға күрә тәржемәсе был айырма тураһында белергә һәм тәржемәһен тейешле рәүештә төҙәтергә тейеш.

Ниһайәт, белорус теленә тәржемә иткәндә мәҙәни контекстына ҙур иғтибар биреү һәм ниндәй ҙә булһа мыҫҡыллы йәки мәҙәни яҡтан һиҙгер булмаған терминдарҙан йәки фразаларҙан ҡасыу бик мөһим. Хәбәрҙе белорус телендә теүәл тапшырыу өсөн тәржемәсе телдең нюанстары, уның грамматик структуралары һәм белорус йәмғиәтенең мәҙәни контексы менән таныш булырға тейеш.

Ниндәй генә мәсьәлә булмаһын, белорус теленә тәржемә итеү ҡатмарлы предприятие була ала, әммә кәрәкле белем һәм тәжрибә булғанда ул уңышлы була ала. Телдең нисек ҡоролоуын аңлап, мәҙәни контекстың мөһимлеген танып, тәжрибәле белорус тәржемәсеһе тел айырмаһын еңеп сығырға һәм әһәмиәтле бәйләнештәр булдырырға ярҙам итә ала.

Белорус телендә ниндәй илдәрҙә һөйләшәләр?

Белорус телендә Башлыса Белоруссияла һәм Рәсәйҙең, Украинаның, Литваның, Латвияның һәм Польшаның ҡайһы бер райондарында һөйләшәләр.

Белорус теленең тарихы ниндәй?

Белорус халҡының тәүге теле боронғо көнсығыш-славян теле була. Был тел 11 быуатта барлыҡҡа килә һәм 13 быуатта Киев Русе тарҡалғанға тиклем уның теле була. Был ваҡыт эсендә ул сиркәү славян һәм башҡа телдәрҙең көслө йоғонтоһо аҫтында була.
13-14 быуаттарҙа тел ике төрлө диалектҡа бүленә башлай: белорус теленең төньяҡ һәм көньяҡ диалекттары. Көньяҡ диалекты бөйөк Литва кенәзлегендә ҡулланылған әҙәби тел нигеҙенә һалына, ул һуңыраҡ илдең рәсми теле булып китә.
Мәскәү осоронда, 15 быуаттан башлап, белорус теле артабан рус теленең йоғонтоһона дусар була, һәм хәҙерге белорус теле үҙенең һыҙаттарын ала башлай. 16-17 быуаттарҙа телде кодлаштырырға һәм стандартлаштырырға тырышалар, әммә был тырышлыҡтары уңышһыҙ була.
19 быуатта белорус теле һөйләү һәм әҙәби тел булараҡ яңырыу кисерә. 1920 - се йылдарҙа Ул Советтар Союзының рәсми телдәренең береһе тип таныла. Әммә 1930 йылдарҙағы сталин репрессиялары был телде ҡулланыуҙың кәмеүенә килтерә. Ул 1960-сы йылдар аҙағында тергеҙелә һәм шул ваҡыттан Алып Де-факто Белоруссияның рәсми теле булып китә.

Белорус телен үҫтереүгә ҙур өлөш индергән тәүге 5 кеше араһында кем бар?

1. Франциск Скорина (14851541): Йыш ҡына "белорус әҙәбиәтенең Атаһы" тип атала, Скорина христиан текстарын латин һәм чех телдәренән белорус теленә беренсе нәшер итеүсе һәм тәржемәсе була. Уға белорус телен тергеҙеү һәм буласаҡ яҙыусыларҙы был телдә эшләргә рухландырыуҙы йөкмәтәләр.
2. Симеон Полоцкий (15301580): Дин Белгесе, шағир һәм философ, Полоцкий тел, тарих, мәҙәниәт, дин һәм география өлкәһендәге күп яҡлы хеҙмәттәре менән билдәле. Ул белорус телендә бер нисә текст яҙа, улар белорус әҙәбиәтенең каноник әҫәрҙәренә әйләнә.
3. Янка Купала (18821942): Шағир һәм драматург, купала белорус һәм рус телдәрендә яҙа һәм 20 быуаттың иң әһәмиәтле белорус шағиры булараҡ киң билдәле.
4. Якуб Колас (18821956): Шағир һәм прозаик, Колас илдең көнбайыш өлөшөндә һөйләшкән белорус теле диалектында яҙа һәм телгә күп яңы һүҙҙәр һәм һүҙбәйләнештәр индерә.
5. Василь Быков (19242003): Шағир, драматург, сценарист һәм диссидент, быков совет оккупацияһы ваҡытында Белоруссиялағы тормошто һүрәтләгән хикәйәләр, пьесалар һәм шиғырҙар яҙа. Уның күп әҫәрҙәре хәҙерге белорус әҙәбиәтендә иң мөһимдәрҙең береһе тип һанала.

Белорус теленең структураһы нисек ҡоролған?

Белорус теле көнсығыш славян төркөмөнә инә һәм рус һәм украин телдәре менән тығыҙ бәйле. Был бик флектив тел, һүҙҙең төрлө формалары бер нисә мәғәнәне белдереү өсөн ҡулланыла тигәнде аңлата, шулай уҡ агглютинатив тел, ҡатмарлы һүҙҙәр һәм һүҙбәйләнештәр башҡа һүҙҙәргә һәм морфемаларға аффикстар ҡушыу юлы менән барлыҡҡа килә тигәнде аңлата. Грамматик яҡтан БЫЛ башлыса SOV (субъект-объект-глагол) һүҙҙәр тәртибендә һәм ир-ат, ҡатын-ҡыҙ заттарын һәм күплек килештәрен ҡуллана. Әйтелеш күҙлегенән ҡарағанда, был славян теле, ҡайһы бер чех һәм поляк йоғонтоһо менән.

Белорус телен нисек дөрөҫ өйрәнергә?

1. Рәсми тел курсын үтегеҙ: әгәр һеҙ белорус телен өйрәнеүгә етди ҡараһағыҙ, онлайн - йәки көндөҙгө тел курсын башлау яҡшы ысул булып тора. Тел курсы һеҙгә тел нигеҙҙәрен өйрәнергә һәм күнекмәләрегеҙҙе үҫтереү өсөн структура бирергә ярҙам итә ала.
2. Һыуға төшөү: телде ысын мәғәнәһендә Өйрәнеү һәм уны иркен үҙләштереү өсөн, телде үҙләштереү өсөн мөмкин тиклем күберәк ваҡыт сарыф итергә кәрәк. Белорус музыкаһын тыңлағыҙ, белорус фильмдарын һәм телешоуҙарын ҡарағыҙ, белорус китаптарын, блогтарын һәм мәҡәләләрен уҡығыҙ — һеҙгә ишетергә һәм телде ҡулланырға ярҙам иткән бөтә нәмә.
3. Практика: телде үҙләштереү өсөн ваҡытын һөйләү телмәренә һәм телде тыңлауға сарыф итергә кәрәк. Телдә һөйләшеүҙә бер нисә ысул бар: тел төркөмөнә ҡушылырға, тел партнерын табырға йәки телде өйрәнеү өсөн ҡушымталар ҡулланырға, телдә һөйләшеүселәр менән күнекмәләр үткәрергә мөмкин.
4. Кире бәйләнеш алаһығыҙ: Һөйләү телмәрендә һәм телдә аудициялағанда күнеккәндән һуң, уны дөрөҫ ҡулланыуығыҙҙы раҫлау өсөн кире бәйләнеш алыу мөһим. Телде өйрәнеү өсөн ҡушымталар ҡулланып, телдә һөйләшеүселәрҙән кире бәйләнеш ала алаһығыҙ, хатта онлайн репетитор таба алаһығыҙ, ул һеҙгә индивидуаль тәҡдимдәр һәм кире бәйләнеш бирә ала.