Татар Идиш Тәржемә итеү

Татар теле-Рәсәй Федерацияһы составына ингән Татарстан Республикаһында башлыса һөйләшкән тел. Был төрки тел, төрөк, үзбәк һәм ҡаҙаҡ кеүек башҡа төрки телдәргә туғандаш. Шулай уҡ Әзербайжан, Украина һәм Ҡаҙағстандың ҡайһы бер өлөштәрендә һөйләшәләр. Татар теле Татарстандың рәсми теле булып тора һәм мәғариф һәм дәүләт идаралығы өлкәһендә ҡулланыла.

Рәсәй империяһы киңәйгәндән һуң Татар теле Татарстан составына ингән райондарҙағы мәктәптәрҙә мотлаҡ өйрәнелә башлай. Был уның көндәлек тормошта ҡулланылышын кәметеүгә килтерә, әммә 1990 йылдарҙа тел яңырыу кисерә, сөнки уны ҡулланыуҙы дәртләндереү буйынса тырышлыҡ һалына.

Тәржемәгә килгәндә, документтарҙы татар теленә тәржемә итергә теләүселәр өсөн бер нисә вариант бар. Татар теленә тәржемә итеүҙең иң киң таралған ысулы - татар теленән профессиональ тәржемәсе яллау. Бының өҫтөнлөгө шунда: улар телдең нескәлектәре менән таныш буласаҡ. Профессиональ тәржемәселәр, ғәҙәттә, юридик, медицина һәм финанс тәржемәһе кеүек билдәле бер өлкәләрҙә тәжрибәгә эйә, шуға күрә улар теүәл тәржемәне тәьмин итә ала.

Икенсе вариант-автоматлаштырылған тәржемә программаһын ҡулланыу. Был программалар телдә һөйләшмәгән кешеләргә документтарҙы тиҙ һәм теүәл тәржемә итергә ярҙам итеү өсөн тәғәйенләнгән. Улар һүҙҙәрҙе һәм фразаларҙы бер телдән икенсеһенә кеше ҡатнашлығынан тыш сағыштырыу өсөн алгоритмдар ҡуллана. Әммә был программалар тәржемәсе тарафынан документты тикшереү кеүек теүәл булмаҫҡа мөмкин.

Шулай уҡ инглиз теленән татар теленә теүәл тәржемә итеүҙе тәьмин итә алған онлайн-тәржемә хеҙмәттәре бар. Был хеҙмәттәр йыш ҡына иң арзан вариант булып тора, әммә улар профессиональ тәржемәсе хеҙмәттәренең сифатын гарантиялай алмай. Татар теленә тәржемә итеү өсөн тиҙ һәм арзан ҡарар эҙләһәгеҙ, был яҡшы вариант булыуы мөмкин. Әммә һеҙҙең абруйлы сервисты аныҡлыҡ өсөн файҙаланыуығыҙҙы раҫлау мөһим.

Башҡорт теленә тәржемә итеү өсөн ниндәй маршрут һайлаһағыҙ ҙа, киләсәктә потенциаль проблемаларҙы булдырмау өсөн аныҡлыҡ булдырыу мөһим. Профессиональ тәржемә, ҡағиҙә булараҡ, был маҡсатҡа өлгәшеүҙең иң яҡшы ысулы булып тора, әммә сығымдар менән проблема килеп тыуһа, онлайн-тәржемә хеҙмәттәренә йәки компьютер программаларына ярҙам итә ала.

Татар телендә ниндәй илдәрҙә һөйләшәләр?

Татар телендә Башлыса Рәсәйҙә һөйләшәләр, Унда 6 миллиондан ашыу кеше һөйләшә. Шулай уҡ Әзербайжан, Ҡаҙағстан, Ҡырғыҙстан, Төркиә һәм Төркмәнстан кеүек башҡа илдәрҙә лә һөйләшәләр.

Татар теленең тарихы ниндәй?

Татар теле, шулай уҡ ҡазан татар теле булараҡ билдәле, ҡыпсаҡ төркөмөнөң төрки теле булып тора, башлыса Татарстан Республикаһында, Рәсәй Федерацияһы төбәгендә һөйләшәләр. Шулай уҡ Рәсәйҙең башҡа өлөштәрендә, Үзбәкстанда һәм Ҡаҙағстанда һөйләшәләр. Татар теленең тарихы 10 быуатҡа барып тоташа, ул саҡта волга буйы болғарҙары ислам динен ҡабул итә һәм хәҙерге татарҙар булып китә. Алтын Урҙа осоронда (13-15 быуаттар) татарҙар монгол хакимлығы аҫтында була, һәм татар теле монгол һәм фарсы телдәренең көслө йоғонтоһон кисерә башлай. Быуаттар дауамында тел төрки теленең башҡа диалекттары, шулай уҡ ғәрәп һәм фарсы үҙләштереүҙәре менән бәйләнеше арҡаһында етди үҙгәрештәр кисерә. Һөҙөмтәлә ул яҡын туғандарынан айырылып торған уникаль телгә әйләнә, һәм күп кенә төбәк диалекттары барлыҡҡа килә. Татар телендә яҙылған беренсе китабы 1584 йылда Диванъ-и Люгатит-т-тюрк исеме аҫтында баҫылып сыға. 19 быуаттан башлап татар теле Теге йәки был дәрәжәлә Рәсәй империяһы, ә һуңынан Советтар Союзы тарафынан таныла. Ул Совет осоронда Татарстанда рәсми статус ала, әммә сталин осоронда баҫтырыла. 1989 йылда татар алфавиты кириллицанан латин алфавитына алмаштырыла, ә 1998 йылда Татарстан Республикаһы татар телен рәсми тел тип иғлан итә. Бөгөн Был телдә Рәсәйҙә 8 миллиондан ашыу кеше һөйләшә, башлыса татар общинаһы араһында.

Татар телен үҫтереүгә ҙур өлөш индергән тәүге 5 кеше араһында кем бар?

1. Ғабдулла Туҡай (18501913): татар шағиры һәм драматургы, үзбәк, рус һәм татар телдәрендә ижад иткән һәм татар телен һәм әҙәбиәтен популярлаштырыуҙа мөһим роль уйнаған.
2. Аляскяра миргазизи (17 быуат): Татар яҙыусыһы, татар теленең эпохалы грамматикаһы авторы, уға шиғри яҙыуҙың уникаль стилен эшләүҙе йөкмәтәләр.
3. Тегахира Асканави (18851951): татар ғалимы һәм лингвисы, уның татар телен өйрәнеүе уның үҫешендә хәл иткес әһәмиәткә эйә була.
4. Машаммедьяр Зарнакяев (19 быуат): Татар яҙыусыһы һәм шағиры, ул беренсе заманса татар һүҙлеген яҙа һәм татар телен стандартлаштырырға ярҙам итә.
5. Илдар фәйзи (19262007): татар яҙыусыһы һәм журналисы, татар телендә тиҫтәләгән хикәйәләр һәм китаптар яҙған һәм татар әҙәби телен тергеҙеүгә ҙур өлөш индергән.

Татар теленең структураһы нисек ҡоролған?

Татар теленең структураһы иерархиялы, типик агглютинатив морфологияһы менән. Ул дүрт килештән (исем, ата, ғәйепләү һәм локатив) һәм өс родҙан (ир, ҡатын-ҡыҙ һәм урта рода) тора. Ҡылымдар зат, һан һәм ауышлыҡ буйынса, ә исемдәр килеш, зат һәм һан буйынса ауыша. Телдә ҡатмарлы һуҙынҡылар һәм киҫәксәләр системаһы бар, улар аспект, йүнәлеш һәм модальлек кеүек аспекттарҙы белдерә ала.

Татар телен иң дөрөҫ ысул менән нисек өйрәнергә?

1. Һеҙҙең сифатлы материалға Инеү Мөмкинлегегеҙ Барлығына инанығыҙ – интернетта һәм китап магазиндарында татар телен өйрәнеү өсөн бик күп яҡшы ресурстар бар, шуға күрә иң сифатлы материалға инеү мөмкинлегегеҙ барлығына инанығыҙ.
2. Алфавит менән танышығыҙ – татар теле кириллица менән яҙылғанлыҡтан, тел өйрәнеүгә сумдырылыр алдынан уникаль алфавит менән танышыуығыҙға инанығыҙ.
3. Әйтелеште һәм баҫымды өйрәнегеҙ татар телендә ижектәрҙә һуҙынҡылар һәм баҫымдарҙы үҙгәртеүҙең ҡатмарлы системаһы ҡулланыла, шуға күрә үҙ әйтелешегеҙҙе ҡулланығыҙ һәм һуҡма һәм һуҡмаһыҙ һуҙынҡылар араһындағы айырманы танырға өйрәнегеҙ.
4. Төп грамматик ҡағиҙәләр һәм структура менән танышығыҙ – һөйләмдәрҙең төп грамматикаһын һәм структураһын яҡшы аңлау теләһә ниндәй телде үҙләштереү тураһында һүҙ барғанда төп урынды биләй.
5. Тыңлағыҙ, ҡарағыҙ һәм уҡығыҙ татар телендә Тыңлау, ҡарау һәм уҡыу һеҙгә телдең яңғырашына күнегергә ярҙам итер, шулай уҡ һүҙлек запасы һәм фразалар менән эшләүҙә тәжрибә туплар.
6. Әңгәмәләр алып барығыҙ-татар телендә һөйләшкән кеше менән Даими әңгәмәләр алып барығыҙ-теләһә ниндәй телде өйрәнеүҙең иң яҡшы ысулы. Тәүҙә әкрен һәм аңлайышлы һөйләшергә тырышығыҙ һәм хаталар яһауҙан ҡурҡмағыҙ.

Идиш боронғо тел, Тамырҙары Германияға 10 быуатта барып тоташа, Әммә Үҙәк һәм Көнсығыш Европала урта быуаттарҙан бирле һөйләшәләр. Был бер нисә телдең, тәү сиратта немец, иврит, арамей һәм славян телдәренең берләшеүе. Идиш ҡайһы берҙә диалект тип ҡарала, әммә ысынында ул үҙ синтаксисы, морфологияһы һәм һүҙлек запасы булған тулы тел. Был телде ҡулланыу быуаттар дауамында диаспора, ассимиляция һәм социаль шарттарҙың үҙгәреүе арҡаһында кәмей, әммә бөгөн ҡайһы бер илдәрҙә күп кенә православие йәһүдтәре был телдә һөйләшә.

Идиш рәсми тел статусына эйә булмаһа ла, уны һөйләүселәр уның лингвистик һәм мәҙәни маҡсаттар өсөн ни тиклем мөһим булыуын белә. Шуға күрә бөтә донъяла идиш теленә тәржемә итеү хеҙмәттәрен ҡулланып телде һаҡлап ҡалырға теләүселәр бар. Тәржемәселәр идиш телен аңлаусылар һәм быны эшләмәгәндәр араһындағы упҡынды еңеп сығырға ярҙам итә.

Идиш теленән тәржемә итеү хеҙмәттәре иврит терминдарын табырға ярҙам итә, улар идиш теленең ябай телмәренең бер өлөшө булып китә, Мәҫәлән, Изге яҙманан алынған һүҙҙәр, йәки дини йолаларҙы билдәләү өсөн ҡулланылған фразалар. Тәржемә ярҙамында был изге һүҙбәйләнештәр идиш телендә яҙыуға йәки һөйләү телмәренә тейешле рәүештә индерелергә мөмкин. Был телде белмәгәндәр өсөн идиш теленә тәржемә итеү мөмкинлеге бик файҙалы була.

Документтарҙы идиш теленә тәржемә итеү тарих дауамында күп өлкәләрҙә ҡулланыла, мәҫәлән, миграция, дин, әҙәбиәт, лингвистика һәм йәһүд тарихы. Шуға күрә иврит һәм немец телдәрендә сертификатланған квалификациялы идиш тәржемәселәрен табыу мөһим. Телдең үҙенә өҫтәп, был белгестәр төрлө әҫәрҙәрҙең мәҙәниәтен, контексын һәм шарттарын белергә тейеш, шулай итеп, уларҙың тәржемәләре тәүге ниәтен теүәл сағылдыра.

Идиш теленә тәржемә итеү телде өйрәнергә тырышыусыларға ҙур ярҙам ғына түгел, ә уны тере килеш һаҡларға ла ярҙам итә. Идиш һүҙҙәрен һәм һүҙбәйләнештәрен башҡа телдәргә күсерергә ярҙам итеп, тәржемәләр телдең бөтөнләй юҡҡа сығыуын булдырмаҫҡа ярҙам итә. Квалификациялы тәржемәселәр ярҙамында идиш тере һәм сәләмәт булып ҡала, йәһүд халҡының мәҙәниәте һәм традицияларына тәҙрә аса.

Идиш телендә ниндәй илдәрҙә һөйләшәләр?

Идиш телендә башлыса Аҡш, Израиль, Рәсәй, Белоруссия, Украина, Польша һәм Венгрияның йәһүд общиналарында һөйләшәләр. Шулай уҡ Францияла, Аргентинала, Австралияла, Көньяҡ Африкала, Канадала һәм башҡа илдәрҙә йәһүдтәрҙең һаны аҙ.

Идиш теленең тарихы ниндәй?

Идиш-тамырҙары менән урта немец теленә барып тоташҡан һәм бөтә донъя буйынса ашкеназ йәһүдтәре һөйләшкән тел. Ул 9 быуатта барлыҡҡа килгәндән алып, хәҙерге Германия һәм төньяҡ Франция территорияһында йәһүд общиналары сәскә атҡандан алып, ашкеназ йәһүдтәренең төп теле булып хеҙмәт итә. Был бер нисә телдең, шул иҫәптән иврит һәм арамей, шулай уҡ славян, роман һәм урта герман диалекттарының ҡатнашмаһы.
Идиш европа йәһүдтәре араһында тәүге тапҡыр яҡынса 12 быуатта популяр була, ул традицион яҙма форма булараҡ түгел, ә һөйләү теле булараҡ ҡулланыла башлай. Был йәһүд халҡының урынлашыуы менән бәйле, улар йыш ҡына географик яҡтан бер-береһенән айырылып тора һәм, шулай итеп, ваҡыт үтеү менән төрлө диалекттар үҫешә. 15-16 быуаттарҙа идиш Бөтә Европала тарала, европа йәһүдтәре араһында аралашыу теле булып китә.
Идиш шулай уҡ йәһүдтәр йәшәгән урындағы телдәрҙең көслө йоғонтоһона дусар була, шуға күрә Бөтә Европа, Африка һәм Америка буйлап төрлө диалекттар барлыҡҡа килә. Эске айырмалыҡтарға ҡарамаҫтан, идиш диалекттарының дөйөм грамматикаһы, синтаксисы һәм стандарт һүҙлек запасы бар, ҡайһы бер диалекттарға иврит, ә башҡаларына һуңыраҡ телдәр көслө йоғонто яһай.
19 быуатта идиш әҙәбиәте сәскә ата, һәм был телдә бик күп китаптар һәм журналдар нәшер ителә. Әммә антисемитизмдың үҫеше, Икенсе донъя һуғышынан һуң күп йәһүдтәрҙең күсеп килеүе һәм ҡушма штаттарҙа инглиз теленең өҫтөнлөклө тел булараҡ ҡабул ителеүе идиштың һөйләү теле булараҡ бөлгөнлөккә төшөүенә килтерә. Бөгөнгө көндә бөтә донъя буйынса, Башлыса Төньяҡ Америкала һәм Израилдә, миллионлаған кеше идиш телендә һөйләшә, әммә был тел элекке кеүек киң ҡулланылмай.

Идиш телен үҫтереүгә ҙур өлөш индергән тәүге 5 кеше араһында кем бар?

1. Элиэзер Бен-Иегуда (18581922): бен-Иегудаға боронғо еврей телен тергеҙеүҙе йөкмәтәләр, ул иврит теленә күп кенә идиш һүҙҙәрен индереп, шулай эшләгән дә. Ул шулай уҡ хәҙерге иврит теленең тулы һүҙлеген төҙөгән һәм был тел буйынса мәҡәләләр һәм китаптар яҙған беренсе кеше була.
2. Шолом-Әлейхем (18591916): Әлейхем Көнсығыш Европала йәһүдтәрҙең тормошо тураһында яҙған билдәле идиш яҙыусыһы була. Уның әҫәрҙәре, шул иҫәптән" Һөтсө Тевье " идишты бөтә донъяға таратырға ярҙам итә.
3. Хаим Грейд (19101982): Грейд билдәле романист һәм идиш шағиры була. Йәһүд тормошоноң ауырлыҡтары тураһында бәйән иткән әҫәрҙәре идиш телендәге иң яҡшы әҙәбиәт әҫәрҙәренең береһе тип һанала.
4. Макс Вайнрайх (18941969): лингвист, профессор, Литваның Вильнюс ҡалаһында YIVO йәһүд тикшеренеүҙәре Институтына нигеҙ һалыусы һәм уның директоры, вайнрайх бөтә ғүмерен идишты өйрәнеүгә һәм популярлаштырыуға бағышлай.
5. Ицик Мангер (19001969): Мангер идиш телендә шағир һәм 20 быуаттың бөйөк яҙыусыларының береһе була. Ул телдең тергеҙелеүенә һәм модернизацияланыуына ҙур йоғонто яһай.

Идиш теленең структураһы нисек ҡоролған?

Идиш структураһы немец теленең структураһына оҡшаш тиерлек. Ул субъект-глагол-объект тәртибендә төҙөлгән һүҙҙәрҙән, фразаларҙан һәм һөйләмдәрҙән тора. Идиш, ҡағиҙә булараҡ, немец теленә ҡарағанда лаконик, унда артиклдәр, предлогтар һәм буйһондороу союздары әҙерәк ҡулланыла. Идишта немец телендәге кеүек ҡылымдарҙы ҡушыу системаһы юҡ, һәм ҡайһы бер ҡылымдар заманы немец телендәге ҡылымдарҙан айырылып тора. Идишта шулай уҡ немец телендә булмаған бер нисә өҫтәмә киҫәксә һәм башҡа элементтар бар.

Идиш телен иң дөрөҫ ысул менән нисек өйрәнергә?

Идиш телен өйрәнеүҙең иң яҡшы ысулы - был телгә баш менән сумдырылыу. Был идиш телендә һөйләшеүҙәр тыңлау, идиш телендә китаптар һәм гәзиттәр уҡыу, шулай уҡ идиш телендә фильмдар һәм телешоуҙар ҡарау тигәнде аңлата. Шулай уҡ һеҙ урындағы йәмәғәт үҙәгендә, университетта йәки онлайн идиш курстарына яҙыла алаһығыҙ. Телде һөйләүселәр менән һөйләшеүҙә мотлаҡ күнекмәләр яһағыҙ, был һеҙгә әйтелеш һәм грамматикаға күнегергә ярҙам итер. Ниһайәт, ҡулығыҙҙа идиш-инглиз һүҙлеген һәм ҡылымдар таблицаһын тотоғоҙ, улар һеҙгә теләһә ниндәй һорауҙарға яуап бирергә ярҙам итер.