Арча Суахили Куҫар

Сунданский - Индонезири чи сарӑлнӑ чӗлхесенчен пӗри. Вӑл австронези чӗлхин пӗр пайӗ пулса тӑрать, Унта Сунд регионӗнче 40 миллион ытла ҫын калаҫать. Нумай ҫул хушши ҫак чӗлхе нумай лингвистсемпе ученӑйсене тӗпчесе вӗренмелли япала пулнӑ, ҫавӑнпа та унӑн культурӑллӑ пуян истори пулнӑ, вӑл ӗмӗр-ӗмӗрех тымарӗсем ӑшне путнӑ.

Арча чӗлхинчен куҫарни ҫак чӗлхене хисепленин тата йышӑннин пӗлтерӗшлӗ пайӗ пулса тӑрать. Пӗтӗм тӗнчипе чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсен йышӗ пысӑках мар пулнине шута илсе, материалсемпе ресурссене арча чӗлхипе тупма пултарнине пӗлмелле, вӑл пуриншӗн те ҫутӑ та ӑнланмалла пултӑр.

Арча чӗлхине куҫармалли темиҫе тӗрлӗ меслет пур, материал мӗнле типпа куҫнинчен килет. Сӑмахран, тӗн тексчӗсем тӗн символикине тата ритуалӗсене тӗп-тӗрӗс пӗлни кирлӗ. Пӗтӗмӗшле куҫарусем час-часах чӗлхе носителӗсене пурнӑҫлама пултарнӑ вӑхӑтра уйрӑм тӗслӗхсенче асӑннӑ облаҫра специализациленӗ пӗлӳ паракан професси тӑлмачӗсем час-часах кирлӗ.

Палӑртмалла, арча чӗлхинчен куҫарни сӑмах кӑна мар. Чӗлхе культура пайӗ пулнӑран унта нюанс нумай, материалсене арча чӗлхине ӑнӑҫлӑ куҫарас тесен вӗсене шута илмелле. Ҫакӑ чӗлхепе тытса тӑма пӗлӳпе опыт шайне, ҫавӑн пекех вырӑнти йӑласемпе культурӑсене ӑнланма хушать.

Куҫару пулӑшӑвӗсӗр пуҫне арча чӗлхине хальхи условисенче чӗрӗ те активлӑ упраса хӑварма ытти майсем те пур. Чи кирлӗ япаласенчен пӗри-Интернетра арча чӗлхипе ҫӑмӑллӑнах усӑ курма май парасси. Ку вӑл Интернетпа хутшӑнакан кирек кам та усӑ курма пултаракан веб-словарьсем тата ытти материалсем туса хурассине пӗлтерет. Чӗлхе малалла аталаннӑ май ҫакӑн пек ресурссем чӗлхе актуаллӑхне тата унӑн йӑтса ҫӳрекенсен нушисене тивӗҫтерме пулӑшаҫҫӗ.

Арча чӗлхинчен куҫарни хальхи тӗнчери динамикӑллӑ та чӗрӗ чӗлхе юлассине тивӗҫтермелли пӗлтерӗшлӗ пай пулса тӑрать. Профессионалсем те, чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсем те тӑрӑшнипе чӗлхе ҫӗршывра вӑй-халпа мӑнаҫлӑх ҫӑлкуҫӗ пулса тӑма, ҫавӑн пекех культура хушшинчи коммуникацие лайӑхлатма пулӑшать.

Хӑш ҫӗршывсенче арча чӗлхипе калаҫаҫҫӗ?

Арча чӗлхипе Бантенпа Хӗвеланӑҫ Ява индонези провинцийӗсенче, Ҫавӑн пекех Вӑтаҫӗр Явӑн хӑш-пӗр пайӗсенче калаҫаҫҫӗ. Ун ҫинче индонези, Сингапура тата Малайзин ытти пайӗсенче пурӑнакан этника арчисен пысӑках мар йышӗ те пур.

Арча чӗлхин историйӗ мӗнле?

Арча чӗлхи - австроези чӗлхи, ун тӑрӑх, хак панӑ тӑрӑх, Хӗвеланӑҫ Ява тата Индонезири Бантен провинцийӗсенче пурӑнакан 30 миллион ҫын калаҫать. Ку вӑл яванский хыҫҫӑн ҫӗршывра анлӑ сарӑлнӑ иккӗмӗш чӗлхе, 14 ӗмӗртен пуҫласа вӑл патша ҫуртӗнчи литература чӗлхи пулса тӑрать. Арча чӗлхинчи чи паллӑ ҫырусене пирӗн эрӑри 11 ӗмӗре параҫҫӗ, ку чӗлхе сахалтан та 1500 ҫул пурӑнать тесе шутлаҫҫӗ. Сундан чӗлхи австронези чӗлхисен тата яван тата бали чӗлхисен хӗвеланӑҫӗнчи малайпа полинези турачӗсен пӗр пайӗ пулса тӑрать. Арданский кулленхи обществӑшӑн коммерци чӗлхи пек, ҫавӑн пекех йӑлана кӗнӗ ташӑсенче, пуканесен театрӗнче (Ваянг голек) мӗлкесен (Ваянг голек) тата сулинг кечи пӗлекен халӑх сӑввинче паллӑ музыкӑпа усӑ курать. Ку чӗлхепе вӗренӳ учрежденийӗсенче ӗмӗр-ӗмӗрех усӑ курнӑ, кивӗ алҫырӑвӗсене час-часах арча е яван чӗлхисен хутӑшӗсем ҫине ҫырнӑ.

Арча чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Сундари, "сундан поэзийӗн Амӑшӗ" текенскер, арча поэзийӗн чаплӑ поэзийӗ пулнӑ, 1700-мӗш ҫулсенче арча чӗлхине поэзилле формӑна кӗртни тесе ҫыраҫҫӗ.
2. А.А. Марамис (1914-1995), писатель, тӑлмач тата лингвист, арча чӗлхипе пӗлӳ калӑпӑшне самаях анлӑлатнӑ, чӗлхе вӗренӗвӗн пӗрремӗш арча академине никӗсленӗ.
3. Дардири М.Ариеф (1917-1996), паллӑ поэт, яванран сундана паха произведенисене куҫарнӑ, 20 ӗмӗрте ку чухнехи арча литература чӗлхине аталантарас ӗҫе хӑйӗн тӳпе хывнӑ.
4. Х.Кесманто Профессор (1929-2016), активист тата ученӑй, пур типсен чӗлхипе литературине халалланӑ бандунг университетӗнче литература факультетне никӗсленӗ, арча чӗлхи ҫинчен ҫырнӑ нумай кӗнекесемпе журнал статйисен авторӗ.
5. Сурьяди (р.1934), сундари паллӑ поэт тата общество деятелӗ, арча чӗлхипе те, индонези чӗлхипе те нумай ҫырнӑ, арча халӑхӗн йӑли-йӗркипе культури ҫинчен хӑйсен ӗҫӗсемшӗн пысӑк хисепре.

Арча чӗлхин тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Арча чӗлхи - австроези чӗлхи, ун ҫинче 39 миллиона яхӑн ҫын, Пуринчен ытла Ява утравӗн хӗвеланӑҫ пайӗнче Индонезире калаҫаҫҫӗ. Вӑл австронези ҫемйин малайпа полинези ушкӑнне кӗрет, яван, мадурез тата бали чӗлхисемпе тачӑ ҫыхӑнса тӑрать.
Арча - SVO (субъект-глагол-объект) чӗлхе. Глаголсем хӑйсен аргуменчӗсемпе пит-куҫ, хисеп тата ӑру терминӗсенче килӗшеҫҫӗ. Чӗрчунсем падеж ҫине пӗшкӗнмеҫҫӗ, вӗсенче паллӑ е паллӑ мар артикльсем ҫук. Виҫӗ йӑх (арҫын, хӗрарӑм тата вӑтам) тата икӗ число (пӗртен-пӗр тата йышлӑ) пур. Сундан чӗлхи глагол аффиксӗсен чылай кӑткӑс наборӗпе, вӑхӑтлӑх маркерсемпе аспектурӑллӑ ытти маркерсене те кӗртет. Чӗлхе те сӑмах йӗркипе, пӗлтерӗшлӗ меслетпе усӑ курать.

Сундан чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Арча чӗлхине тӑхӑнса ҫӳрекен ҫынна тупӑр та унпа яланах хутшӑнӑр. Эсир унпа калаҫакан ҫын пулни, пӗр-пӗрне вӗренме пулӑшни лайӑхрах.
2. Ҫак чӗлхе ҫинчен темиҫе кӗнеке е аудиоматериал илӗр те ӑна хӑвӑр тӗллӗн вӗренме тытӑнӑр. Лайӑх ресурссене грамматика, учебниксем, ӗҫ тетрачӗсемпе аудиозаписӗсем кӗртеҫҫӗ.
3. Чӗлхе курсне е уйрӑм репетиторсемпе занятисене ҫырӑнӑр, вӗсем персонализациленӗ вӗрентӗве тата каялла ҫыхӑнӑва тивӗҫтерме пултараҫҫӗ.
4. Эсир хатӗр пулсан, индонезие кайса килӗр те чӗлхене туллин тиесе пӑхӑр. Ҫапла вара, эсир чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе калаҫнине итлесе тата вӗсемпе калаҫнине итлесе чӗлхене вӗренме пултаратӑр.
5. Онлайн-ресурссемпе, веб-сайтсемпе, форумсемпе тата социаллӑ сетьсемпе усӑ курӑр, чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе ҫыхӑну тытӑр тата вӗрентӳре пулӑшакан хушма материалсемпе усӑ курӑр.

Суахили вӑл-Хӗвелтухӑҫ Африкӑра тата Аслӑ кӳлӗсен районӗнче 50 миллион ытла ҫын калаҫакан чӗлхе. Ку вӑл зулӑпа ҫивӗт пек чӗлхеллӗ бантӑн чӗлхи, Ку Танзанипе Кенийӗн официаллӑ чӗлхисенчен пӗри. Суахили Пӗтӗм Хӗвелтухӑҫ Африкӑри хутшӑнӑвӑн тӗп чӗлхи шутланать, франк лингвӗ пулса тӗрлӗ африка чӗлхисене ҫӳрекенсемпе анлӑн усӑ курать.

Бизнесшӑн, массӑллӑ информаци хатӗрӗсемшӗн тата регионта ӗҫлекен ытти организацисемшӗн суахиле куҫарас енӗпе професси пулӑшӑвӗсемпе усӑ курма хаклӑ вырӑн пулма пултарать. Ҫыру куҫарӑвӗн пулӑшӑвӗсем суахилипе суахили докуменчӗсемпе ытти материалсене тӗрӗс те шанчӑклӑ куҫарма пултараҫҫӗ, эсир регионти интереслӑ енсемпе тухӑҫлӑ хутшӑнма пултарасса шантарать. Тӑлмач пулӑшни те сире вырӑнти пӗрлӗхсемпе хутшӑнусене йӗркелеме тата вӗсен культурине лайӑхрах ӑнланма пулӑшать.

Професси куҫарӑвӗн пулӑшӑвӗсем ансат куҫару шайӗнчен тухаҫҫӗ, чӗлхен культура контектне шута илеҫҫӗ. Ҫыру куҫарӑвӗн лайӑх служби куҫарусем май килнӗ таран тӗрӗс пуласса, чӗлхе условийӗсене тата идиомӗсене шута илессе шантарать. Унсӑр пуҫне вӗсем суахилири копирайтинг, аудио - чӗлхе куҫарӑвӗ, ҫавӑн пекех веб-сайт куҫарӑвӗ те хушма пулӑшу сӗнме пултараҫҫӗ. Ҫак сервиссем сирӗн пӗлтерӗве тӗрӗс те тухӑҫлӑ пама пултараҫҫӗ.

Суахили куҫарӑвӗн службине суйланӑ чухне вӗсем чӗлхене тата унӑн диалекчӗсене лайӑх пӗлнине ӗненмелле. Ҫавӑн пекех вӗсен конкретлӑ пойндекстерӗнче опыт пуррине ӗненмелле, унта вӗсем сире, сӑмахран, медицина е юридически документсене куҫарма кирлӗ. Юлашкинчен, куҫару пахалӑхне тивӗҫтерме юрӑхлӑ тесе шутлакан кирек мӗнле куҫару службин те шута илнине тӗрӗслерӗр.

Суахили Хӗвелтухӑҫ Африкӑра тата Аслӑ кӳлӗсен районӗнче бизнес тытса пыракансемшӗн пуриншӗн те пӗлтерӗшлӗ чӗлхе шутланать, куҫару професси пулӑшӑвӗпе усӑ курма май пурри сирӗн пӗлтерӗве тӗп-тӗрӗс ӑнланасса, тухӑҫлӑ парасса шантарма пултарать.

Хӑш ҫӗршывсенче суахили чӗлхипе калаҫаҫҫӗ?

Суахилире кени, Танзанире, Угардра, Тимӗр Тӑпри, Бурундире, Демократиллӗ Конго, Малави, Мозамбикӑра тата Тинӗс утравӗсем ҫинче калаҫаҫҫӗ. Сомали, Эфиопи, Замби, Кӑнтӑрти Африка тата Зимбабвӑри хӑш-пӗр чаҫсенче те вӑл ҫавӑн пекех анлӑ сарӑлнӑ.

Суахили чӗлхин историйӗ мӗнле?

Суахили чӗлхи-нигер-конглез ҫемйинчи бантӑн чӗлхи. Унта ытларах хӗвелтухӑҫ африкӑри ҫырансенче калаҫаҫҫӗ, ун ҫинчен чи ир ҫырса хунисене пирӗн эрӑри 800 ҫула яхӑн параҫҫӗ. Вӑл Африкӑри тӗп халӑхсен чӗлхисенчен перси, араб тата каярах акӑлчансен витӗмӗпе пӗрлешсе аталаннӑ. Ҫак чӗлхесен хутӑшӑвӗ кисвахили е суахили чӗлхипе паллӑ литература чӗлхи йӗркеленӗ.
Малтанах суахилипе хӗвелтухӑҫ африка ҫыранӗсем тӑрӑх ҫӳрекен суту-илӳҫӗсемпе усӑ курнӑ. Ку чӗлхене ҫыран хӗрринчи общинӑсем йышӑннӑ та Хӗвелтухӑҫ Африкӑри портсенчен пуҫласа ҫӗршывӑн шалти районӗсене ҫити сарӑлнӑ. 19-мӗш ӗмӗрте Вӑл Занзибар султанатӑн официаллӑ чӗлхи пулса тӑнӑ.
Суахили колониализмне пула хальхи Танзани, Кени, Уганда, Руанда, Бурунди тата Конго хӑш-пӗр районӗсен территорийӗнче ытларах усӑ курма пуҫланӑ. Паян Ку Африкӑри чи сарӑлнӑ чӗлхесенчен пӗри тата африкӑри нумай ҫӗршывсен официаллӑ чӗлхин пӗр пайӗ.

Суахили чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Эдвард Стир (1828-1902): суахилин пӗрремӗш словарӗ пулса тӑнӑ акӑлчансен христианла миссионерӗ. 2. Эрнест Альфред Уоллис Бадж (1857-1934): акӑлчан египетологӗ тата суахили Библийӗн тӑлмачӗ. 3. Исмаил Джумм Мзири (1862-1939): суахилири хальхи литература юписенчен Пӗри, вӑл чӗлхене тӗнче арени ҫине кӑларассишӗн яваплӑ пулнӑ. 4. Джабава Тилман (1872-1960): кӑнтӑр африкӑри педагог тата суахили ятлӑ пӗлӳҫӗ, Суахилипе Хӗвелтухӑҫ Африкӑра усӑ курассине пропагандӑлассишӗн яваплӑ педагог. 5. Джафет Кахи (1884-1958): суахили лингвистика пионерӗ, поэт тата писатель, суахилин "стандартлӑ" текеннине туса хураҫҫӗ.

Суахили чӗлхин тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Суахили чӗлхи агглютинативлӑ чӗлхе пулса тӑрать, ку сӑмахсенчен чылайӑшне пӗлтерӗшлӗ пӗчӗк единицӑсене пӗрлештерсе йӗркеленине пӗлтерет. Унта субъект-глагол-объект сӑмахӗсен йӗрки пур, ӑна ытларах уҫӑ сасӑсенче нумай мар килӗшӳпе никӗсленӗ. Ҫакӑ та прозӑллӑ, ку вӑл субъектсемпе объектсене антарма пултарнине пӗлтерет.

Суахили чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Суахили чӗлхипе квалификациллӗ преподавателе е репетитора тупӑр. Суахилин опытлӑ носительпе ӗҫлени-чӗлхене вӗренмелли чи лайӑх меслет, мӗншӗн тесен ку вӑл эсир чӗлхе йӑтса ҫӳрекен ҫынран тӳрех тӗрӗс информаци илетӗр тесе шантарать. Чӗлхе преподавателӗ е пӗрле ӗҫлекен репетитор май ҫук пулсан, лайӑх онлайн-курс е видеоурка шырӑр.
2. Суахилине вӗренме тытӑнӑр. Ҫак чӗлхепе мӗн чухлӗ ытларах илтетӗр, мӗн чухлӗ вулатӑр, эсир ӑна ҫавӑн чухлӗ лайӑхрах ӑнланма пултаратӑр, юлашкинчен вара унпа хутшӑнма пултаратӑр. Суахили музыкине итлӗр, суахили ҫинчи фильмсемпе телешоу ҫине пӑхӑр, суахилири кӗнекесемпе хаҫатсене вулӑр.
3. Словарьсен запасне вӗренӗр. Тӗп сӑмахсемпе пуплевсене вӗренни сире чӗлхене ӑнланма тата сирӗн калаҫусене пулӑшма пулӑшӗ. Кулленхи сӑмахсенчен, сӑмахсенчен пуҫлӑр та майӗпен кӑткӑсрах темӑсем патне куҫӑр.
4. Калаҫура мӗн май килнӗ таран ытларах усӑ курӑр. Ҫак чӗлхепе чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе е ытти вӗренекенсемпе калаҫнӑ чухне практикӑра усӑ курмалла. Эсир чӗлхе группине ҫырӑнма, чӗлхепе улӑштарусене хутшӑнма е репетиторпа практикацилеме пултаратӑр.
5. Хӑвӑрӑн прогресӑра сӑнаса тӑрӑр. Халӗ эсир мӗн пӗлнине, малашнехи практикӑра мӗнле темӑсем кирлине, эсир мӗнле прогреспа ҫитнине сӑнаса тӑрӑр. Ҫакӑ сире мотивацие упраса хӑварма пулӑшать тата сирӗн мӗн тумаллине лайӑх ӑнлану парӗ.