Белорусси Таджик Куҫар

Беларусь - хӗвелтухӑҫ европӑри ҫӗршыв, Российӑпа, Украинӑпа, Польшӑпа, Литвапа тата Латвипе чикӗленнӗскер. Документсене, литературӑна тата веб-сайтсене белорусси чӗлхипе куҫарни белоруссемпе ытти халӑхсем хушшинче кӑна мар, ҫӗршывра та пӗтӗм тӗнчери хутшӑнӑвӑн пӗлтерӗшлӗ пайӗ пулса тӑрать. Халӑх пур чухне 10 миллион ҫынна яхӑн ҫак тӗрлӗ ҫӗршыври обществӑн пур сийӗпе те тухӑҫлӑ хутшӑнас тесен белорусси чӗлхине тухӑҫлӑн куҫарма пӗлни кирлӗ.

Беларусин официаллӑ чӗлхи белорусси шутланать, икӗ тӗп меслет пур, вӗсенчен иккӗшӗ те куҫарнӑ чухне час-часах усӑ кураҫҫӗ: латин алфавитӗпе кириллица. Латин алфавитӗ Латыньрен, Рим империйӗнчен килет, унпа хӗвеланӑҫ енчи нумай ҫӗршывсенче усӑ курать; вӑл поляксен алфавитӗпе тачӑ ҫыхӑнса тӑрать. Ҫав вӑхӑтрах грек алфавитӗнчен пулнӑ кириллицӑна монахсем тунӑ, вӑл вырӑс чӗлхипе тачӑ ҫыхӑннӑ тата Хӗвелтухӑҫ Европӑпа Вӑтаҫӗр Азири нумай ҫӗршывсенче усӑ курать.

Пуҫламӑш текст пӗлтерӗшне тӗп-тӗрӗс каласа парас тесен, белорусси тӑлмачӗн икӗ алфавитне те лайӑх ӑнланса илмелле. Тӑлмачӑн та белорусси грамматикипе лексикине, белорусси культурине тӗплӗ куҫарас тесен питӗ лайӑх пӗлмелле.

Тӑлмачӑ чӗлхине ӑнланать тата пӗлтерӗве тӗпӗ-йӗрӗпе каласа пама пултарать пулсан, акӑлчанларан белоруссие е белоруссирен акӑлчанла куҫарасси ытла кӑткӑсах мар. Анчах та ку задача белоруссирен нимӗҫ, француз е испани чӗлхине куҫарас текенсемшӗн кӑшт кӑткӑсрах. Ҫакӑ куҫаруҫӑна белорусси чӗлхинче ҫук сӑмахсемпе е пуплевсемпе усӑ курса куҫарма ыйтнипе ҫыхӑннӑ.

Белоруссири куҫаруҫӑсем тӗл пулакан тепӗр ыйту-чылай сӑмахсемпе пуплевсене контекстран темиҫе куҫару илме пултарни пулса тӑрать. Кунсӑр пуҫне хӑш-пӗр чухне акӑлчан тата белорусси чӗлхисенче питех те пӗлтерӗшлӗ сӑмахсем пур, ҫавӑнпа та тӑлмачӑн ҫак уйрӑмлӑх ҫинчен пӗлмелле тата куҫарӑва тивӗҫлӗ йӗркепе тӳрлетӳсем кӗртмелле.

Юлашкинчен, белорусси чӗлхине куҫарсан культура контекчӗ ҫине тимлӗ пӑхни, кӳрентерекен е культурӑллӑ туйӑмсӑр терминсенчен е сӑмахсенчен пӑрӑнни питӗ кирлӗ. Белорусси чӗлхипе пӗлтерӗве тӗп-тӗрӗс пӗлтерес тесен, тӑлмачӑн чӗлхе нюансӗсемпе, унӑн грамматика тытӑмӗсемпе тата белорусси обществин культура контекчӗпе паллашмалла.

Задача мӗнле пулнине пӑхмасӑр белорусси чӗлхине куҫарасси кӑткӑс предприяти пулма пултарать, анчах кирлӗ пӗлӳсемпе опыт пулсан вӑл ӑнӑҫлӑ пулма пултарать. Чӗлхе мӗнле пулнине ӑнланса тата культура контекчӗн пӗлтерӗшне йышӑнса, белоруссири опытлӑ тӑлмач чӗлхе уйрӑлӑвне ҫӗнтерсе пысӑк ҫыхӑну йӗркелеме пулӑшма пултарать.

Хӑш ҫӗршывсенче белорусси чӗлхипе калаҫаҫҫӗ?

Белорусси чӗлхипе ытларах Беларусире тата Раҫҫей, Украина, Литва, Латвипе Польша районӗсенче калаҫаҫҫӗ.

Белорусси чӗлхин историйӗ мӗнле?

Белорусси халӑхӗн малтанхи чӗлхи авалхи хӗвелтухӑҫ-славян чӗлхи пулнӑ. Ку чӗлхе 11 ӗмӗрте пуҫланса Кайнӑ, киев Русь тапхӑрӗ 13 ӗмӗрте пӗтсе ларичченех чӗлхе пулнӑ. Ҫав вӑхӑт хушшинче вӑл славянла тата ытти чӗлхесен вӑйӗпе усӑ курса пурӑннӑ.
13-14 ӗмӗрсенче чӗлхе белорусси чӗлхин ҫурҫӗр тата кӑнтӑр диалекчӗсем икӗ тӗрлӗ диалекта пайланма пуҫланӑ. Кӑнтӑр диалекчӗ Литовский Аслӑ княжествӑра усӑ куракан литература чӗлхин никӗсӗ пулса тӑнӑ, каярахпа вӑл ҫӗршывӑн официаллӑ чӗлхи пулса тӑнӑ.
Мускав тапхӑрӗнче, 15 ӗмӗртен пуҫласа, белорусси чӗлхи вырӑссен малаллах витӗм кӳнӗ, хальхи белорусси чӗлхи хӑйӗн кӳлеписене туянма пуҫланӑ. 16-17-мӗш ӗмӗрсенче чӗлхене кодификацилеме тата стандартизацилеме хӑтланса пӑхнӑ, анчах ку вӑйсем юлашкинчен ӑнӑҫсӑр пулнӑ.
19-мӗш ӗмӗрте белорусси чӗлхи калаҫу тата литература чӗрӗлсе тӑрассине тӳссе ирттернӗ. 1920-мӗш ҫулсенче ӑна Совет Союзӗн официаллӑ чӗлхисенчен пӗри тесе йышӑннӑ. Анчах 1930-мӗш ҫулсенчи сталинла репрессисем ҫак чӗлхепе усӑ курассине кӗскетме илсе пынӑ. Ӑна 1960-мӗш ҫулсен вӗҫӗнче чӗртсе тӑратнӑ, Ҫавӑнтанпа де-факт Беларуси официаллӑ чӗлхипе пулса тӑнӑ.

Белорусси чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Франциск Сорина (1485-1541): Час-часах "белорусси литературин Ашшӗ" теекенскер, Сорина латыньпе чех тексчӗсенчен белорусси чӗлхипе христианла текстсен пӗрремӗш издатель тата куҫаруҫи пулнӑ. Ӑна белорусси чӗлхине ҫӗнӗрен чӗртсе тӑратасси тата пулас писательсем ҫак чӗлхепе ӗҫлеме хавхалантарасси тесе ҫыраҫҫӗ.
2. Симеон Полоцкий (1530-1580): Богослов, поэт тата философ, Полоцкий чӗлхе, истори, культура, тӗн тата географи енӗпе нумай тӗрлӗ ӗҫӗсемпе паллӑ. Вӑл белорусси литературин каноника произведенийӗсем пулса тӑнӑ темиҫе текст ҫырчӗ.
3. Янка Шыва Кӗнӗ (1882-1942): Поэтпа драматург, шыва белоруссипе те, вырӑс чӗлхипе те ҫырнӑ, белоруссири 20 ӗмӗрти чи паллӑ поэт пекех паллӑ.
4. Якуб Колас (1882-1956): Поэт тата прозаик, Колас ҫӗршывӑн хӗвеланӑҫ пайӗнче калаҫакан белорусси чӗлхин диалекчӗпе ҫырнӑ, чӗлхене нумай ҫӗнӗ сӑмахсем, сӑмахсем кӗртнӗ.
5. Василь Быков (1924-2003): Поэт, драматург, сценарист тата дисседент, Быков совет оккупацийӗ вӑхӑтӗнче Беларусьре пурнӑҫ ҫинчен ҫырса кӑтартнӑ калавсем, пьесӑсемпе сӑвӑсем ҫырнӑ. Унӑн произведенийӗсенчен нумайӑшӗ хальхи белорусси литературинче чи пӗлтерӗшли шутланать.

Белорусси чӗлхи структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Белорусси чӗлхи хӗвелтухӑҫ славян чӗлхисен ушкӑнне кӗрет, вырӑс тата украина чӗлхисемпе тачӑ ҫыхӑнса тӑрать. Ку вӑл тӗрлӗ калӑпӑшлӑ чӗлхе, ҫавӑн пекех агглютинативлӑ чӗлхе, кӑткӑс сӑмахсемпе сӑмах ҫаврӑнӑшӗсене ытти сӑмахсемпе морфемӑсем ҫумне аффикссем хушма йӗркеленине пӗлтерет. Грамматика тӗлӗшӗнчен ҫакӑ ытларах SOV (субъект-глагол) сӑмах йӗркипе арҫынпа хӗрарӑм ӑрӑвӗсемпе тата нумай падежсемпе усӑ курать. Сӑмах-юмах енчен, ку славян чӗлхи, чехсемпе поляксен хӑш-пӗр витӗмӗсемпе ҫыхӑнса тӑрать.

Белорусси чӗлхине мӗнле тӗрӗс вӗрентмелле?

1. Официаллӑ чӗлхе курсне иртӗр: эсир белорусси чӗлхине чӑнласах вӗренетӗр пулсан, лайӑх меслет онлайн - е куҫӑмлӑ чӗлхе курсӗ пулса тӑрать. Чӗлхе курсӗ сире чӗлхе никӗсне вӗренме тата сирӗн хӑнӑхусене аталантарма структура пама пултарать.
2. Тарӑн шухӑша путни: чӑннипе чӗлхене вӗренес тата вӗсене ирӗклӗн алла илес Тесен, сирӗн чӗлхене путса ларас тесен, мӗн май килнӗ таран ытларах вӑхӑт ирттермелле. Белорусси музыкине итлӗр, белорусси фильмӗсемпе телешоуне пӑхӑр, белорусси кӗнекисене, блогсемпе статйисене вулӑр — сире белорусси чӗлхипе илтме тата усӑ курма пулӑшакан пур япалана та вулӑр.
3. Практика: чӗлхене алла Илес Тесен калаҫма тата чӗлхене итлеме вӑхӑта сая ямалла. Чӗлхепе калаҫура усӑ курма темиҫе май пур — эсир чӗлхе ушкӑнӗпе хутшӑнма, чӗлхе партнерне тупма е чӗлхе вӗрентмелли приложенисемпе усӑ курма пултаратӑр.
4. Эсир урӑхла ҫыхӑну илетӗр: эсир калаҫура тата аудиторире вӗреннӗ хыҫҫӑн, эсир унпа тӗрӗс усӑ курнине ӗненес тесен, каялла ҫыхӑну илмелле. Эсир чӗлхене вӗренмелли приложенисемпе усӑ курма пултаратӑр, чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсенчен каялла ҫыхӑну илме е хӑвӑра уйрӑм рекомендацисем тата каялла ҫыхӑнтарма пултаракан онлайн-репетитор тупма пултаратӑр.

Таджик е таджик чӗлхи - Вӑтаҫӗр Азире тата Ҫывӑх Хӗвелтухӑҫӗнче калаҫакан чӗлхе. Вӑл персипе тачӑ ҫыхӑнса тӑракан индоран чӗлхи, анчах унӑн уйрӑмлӑхӗсем пур. Таджикистанра ку официаллӑ чӗлхе, Ун ҫинче Казахстанра, Узбекистанра, Афганистанра тата Раҫҫейре сахалрахӑшӗ калаҫаҫҫӗ. Ӑна хисепленипе таджикларан тата вырӑсла куҫару ыйтӑвӗ ӳсет.

Таджикла куҫару бизнесшӑн та, уйрӑм ҫынсемшӗн те, бизнесшӑн та таджикла куҫару пулӑшу ӗҫӗсен пӗлтерӗшлӗ пулӑшӑвӗ пулса тӑрать, компанисене хӑйсен облаҫӗнчи ытти специалистсемпе тухӑҫлӑн хутшӑнма май парса ҫӗнӗ рыноксемпе усӑ курма май парать. Ҫакӑ тӗнчери суту-илӳ ӗҫӗпе аппаланакансемшӗн уйрӑмах усӑллӑ. Тӑлмач пулӑшнипе правительство ведомствисем хушшинчи коммуникацие ҫӑмӑллатма, патшалӑх органӗсемпе тӗрӗс мар организацисене шанчӑклӑ та тухӑҫлӑ пулма пулӑшаҫҫӗ.

Уйрӑм ҫынсене ӗҫе йӗркеленӗ чухне е медицина пулӑшӑвӗпе усӑ курма пултарать. Онлайн-маркетингпа ӗҫлекен компанисем те веб-сайтпа реклама материалӗсен таджикла куҫарӑвӗсемпе усӑ курма пултараҫҫӗ.

Кирек мӗнле икӗ чӗлхерен куҫарсан та професси пулӑшӑвӗпе усӑ курмалла. Профессиллӗ тӑлмачсем темиҫе чӗлхепе пӗлеҫҫӗ, кашни чӗлхен нюансӗсене ӑнланаҫҫӗ. Вӗсем хӑйсен куҫарӑвӗсене тӗрӗс, уҫӑмлӑ тата лайӑхлатаҫҫӗ. Професси тӑлмачи те терминологи улшӑнӑвӗсене сӑнать, тӗп-тӗрӗс тума кирлӗ.

Сертификациллӗ тӑлмачсем лайӑх туса хатӗрленӗ стандартсем ҫук чӗлхе комбинацийӗсемшӗн хаклах мар. Документсене вӗсем иммиграци тата патшалӑх службисем йышӑннӑ формӑпа та тӗп-тӗрӗс куҫарма пултараҫҫӗ. Шантарнӑ куҫарусем час-часах университета тата иммиграци тӗллевӗсемпе заявленисем пама кирлӗ.

Сире таджикла куҫару пулӑшӑвӗ кирлӗ пулсан шанчӑклӑ, профессиллӗ поставщика суйламалла. Сирӗн конкретлӑ облаҫра ӗҫ опычӗ пур тата ӗҫе вӑхӑтра пурнӑҫлама пултаракан тӑлмача суйлӑр. Ҫавӑн пекех вӗсен ӗҫ пахалӑхне тӗрӗслемелле, мӗншӗн тесен чылай куҫару йӑнӑшсем пур. Клиентсене тӗплӗн тӗпчесе пӗлни сире шанма пултаракан тӑлмача тупма пулӑшать.

Хӑш ҫӗршывсенче таджикла калаҫаҫҫӗ?

Таджик чӗлхипе ытларах Таджикистанра, Афганистанра, Узбекистанра тата Кыргызстанра калаҫаҫҫӗ. Унта раҫҫейри, Турцири, Пакистанри, Иранри тата совет республики пулнӑ ытти халӑх ушкӑнӗсем те калаҫаҫҫӗ.

Таджик чӗлхин историйӗ мӗнле?

Таджик вӑл-перси чӗлхин хальхи версийӗ, ун ҫинчен Иранпа Афганистанра калаҫаҫҫӗ. Тӗпрен илсен, ку перси чӗлхипе ун умӗнхи, вӑтам пехлевӑри (ҫавӑн пекех паллӑ пехлева) диалекчӗсен пӗрлешӗвӗ. Ӑна ытти чӗлхесем те, вырӑс, акӑлчан, китай, хинди, узбек, туркмен тата ыттисем те чылай витӗм кӳнӗ. Хальхи таджик чӗлхине пирӗн эрӑри 8-мӗш ӗмӗрте пӗрремӗш хут пултарнӑ, ун чухне Региона Арабсем Персие ҫӗнтерсе илнӗ хыҫҫӑн килнӗ тухӑҫри йӑхсем ҫак чӗлхене йышӑннӑ та унпа кулленхи пурнӑҫӗнче усӑ курма пуҫланӑ. 9-мӗш ӗмӗрте Бухар хули Саманидсен династийӗн тӗп хули пулса тӑнӑ, Вӑл Вӑтаҫӗр Азири пӗрремӗш чӗлхеллӗ династи пулнӑ. Ҫак тапхӑрта ку районта культура тата литература аталаннӑ, регион калаҫӑвӗ вара майӗпен таджик чӗлхи пулса тӑнӑ.
20 ӗмӗрте таджик чӗлхине официаллӑ кодификациленӗ тата шкулсен вӗренӳ программисене кӗртнӗ. Ҫавӑнтанпа вӑл Центральнӑй Ази регионӗнче паллӑ чӗлхе пулса тӑнӑ. Чӗлхе малалла аталанать, юлашки ҫулсенче унӑн лексиконне ҫӗнӗ сӑмахсем хушса хӑварнӑ. Паян таджик чӗлхи таджикистанӑн официаллӑ чӗлхи пулса тӑрать, унта ҫӗршывра та, унӑн тулашӗнче те 7 миллион ытла ҫын калаҫать.

Таджик чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Абдулмеджид Джураев-ученӑй, автор тата таджик чӗлхин профессорӗ, унӑн хальхи стандартизацине хӑйӗн тӳпе хывнӑ.
2. Турсунзод Мирзо – паллӑ поэт, таджикистанри политик тата писатель, таджик чӗлхипе литературине популяризацилес тӗлӗшпе хӑйӗн рольӗпе паллӑ ҫын.
3. Садриддин Айни – таджикри паллӑ писатель, вӗсен произведенийӗсем таджикри литература еткерӗн пӗлтерӗшлӗ пайӗ шутланаҫҫӗ.
4. Ахмаджон Махмудов-писатель, лингвист тата ученӑй, хальхи таджикри ҫыру традицийӗсене йӗркелеме пулӑшнӑскер.
5. Мухаммаджон Шарипов-чаплӑ поэт тата эссеист, вӑл хӑйӗн произведенийӗсемпе таджик чӗлхине йӗркелеме пулӑшнӑ.

Таджик чӗлхи тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Таджик чӗлхи индоевропӑри чӗлхе ҫемйин иран турачӗсемпе ҫыхӑннӑ. Унӑн тӗп структури икӗ пайран тӑрать: авалхи чӗлхен виҫӗ тӗрлӗ тытӑмӗпе характерлӑ, тӗп ази чӗлхисен икӗ тӗрлӗ тытӑмӗпе характерлӑ чӗлхисем. Кунсӑр пуҫне чӗлхе араб, перси тата ытти чӗлхе элеменчӗсене кӗртет, ҫакӑ унӑн культурӑллӑ тӗрлӗ енӗсене кӑтартса парать. Таджик чӗлхи аналитикӑпа синтетика тытӑмӗ пур, ҫакӑ вӑл сӑмахсен тата синтаксикӑлла меслечӗсене, флективлӑ морфологипе танлаштарсан, ытларах йӗркене кӗртнине пӗлтерет. Таджик чӗлхинчи сӑмах йӗрки питӗ пӗлтерӗшлӗ; сӗнӳсем подлежащирен пуҫланаҫҫӗ те сказуемӑйсемпе вӗҫленеҫҫӗ.

Таджик чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Таджик чӗлхине е онлайн-курсра лайӑх учебник туянма пуҫлӑр. Вӑл грамматикӑна, вуланине, ҫырӑва, калаҫӑва тата аудиторие ҫавӑрса илнине ӗненӗр.
2. Таджик чӗлхипе аудиозапиҫӗсене итлӗр те таджик чӗлхипе видео пӑхӑр. Кирек мӗнле пулсан та произведение асра тытӑр, ун пек тума тӑрӑшӑр.
3. Таджикла ансат текстсем вулама пуҫлӑр. Палламан сӑмахсем мӗне пӗлтернине пӗлме хӑтланса пӑхӑр-ха, ҫак сӑмахсене мӗнле каланине тата мӗнле паллӑсене пӑхӑр.
4. Чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе таджикла калаҫура усӑ курӑр. Кӑна Italki е Conversation Exchange йышши чӗлхе улӑшӑвӗн сайчӗсем урлӑ тума пулать. Эсир те клуба е таджик чӗлхин курсне ҫырӑнма пултаратӑр.
5. ITranslate Е Google Translate пек инструментсемпе усӑ курса таджикла ҫырура усӑ курӑр.
6. Юлашкинчен, хӑвӑр умма регулярлӑ тӗллевсем лартӑр, пысӑк мотивацие пулӑшса пырӑр, хӑвӑр прогресӑра сыхлӑр.