Белорусси Грузин Куҫар

Беларусь - хӗвелтухӑҫ европӑри ҫӗршыв, Российӑпа, Украинӑпа, Польшӑпа, Литвапа тата Латвипе чикӗленнӗскер. Документсене, литературӑна тата веб-сайтсене белорусси чӗлхипе куҫарни белоруссемпе ытти халӑхсем хушшинче кӑна мар, ҫӗршывра та пӗтӗм тӗнчери хутшӑнӑвӑн пӗлтерӗшлӗ пайӗ пулса тӑрать. Халӑх пур чухне 10 миллион ҫынна яхӑн ҫак тӗрлӗ ҫӗршыври обществӑн пур сийӗпе те тухӑҫлӑ хутшӑнас тесен белорусси чӗлхине тухӑҫлӑн куҫарма пӗлни кирлӗ.

Беларусин официаллӑ чӗлхи белорусси шутланать, икӗ тӗп меслет пур, вӗсенчен иккӗшӗ те куҫарнӑ чухне час-часах усӑ кураҫҫӗ: латин алфавитӗпе кириллица. Латин алфавитӗ Латыньрен, Рим империйӗнчен килет, унпа хӗвеланӑҫ енчи нумай ҫӗршывсенче усӑ курать; вӑл поляксен алфавитӗпе тачӑ ҫыхӑнса тӑрать. Ҫав вӑхӑтрах грек алфавитӗнчен пулнӑ кириллицӑна монахсем тунӑ, вӑл вырӑс чӗлхипе тачӑ ҫыхӑннӑ тата Хӗвелтухӑҫ Европӑпа Вӑтаҫӗр Азири нумай ҫӗршывсенче усӑ курать.

Пуҫламӑш текст пӗлтерӗшне тӗп-тӗрӗс каласа парас тесен, белорусси тӑлмачӗн икӗ алфавитне те лайӑх ӑнланса илмелле. Тӑлмачӑн та белорусси грамматикипе лексикине, белорусси культурине тӗплӗ куҫарас тесен питӗ лайӑх пӗлмелле.

Тӑлмачӑ чӗлхине ӑнланать тата пӗлтерӗве тӗпӗ-йӗрӗпе каласа пама пултарать пулсан, акӑлчанларан белоруссие е белоруссирен акӑлчанла куҫарасси ытла кӑткӑсах мар. Анчах та ку задача белоруссирен нимӗҫ, француз е испани чӗлхине куҫарас текенсемшӗн кӑшт кӑткӑсрах. Ҫакӑ куҫаруҫӑна белорусси чӗлхинче ҫук сӑмахсемпе е пуплевсемпе усӑ курса куҫарма ыйтнипе ҫыхӑннӑ.

Белоруссири куҫаруҫӑсем тӗл пулакан тепӗр ыйту-чылай сӑмахсемпе пуплевсене контекстран темиҫе куҫару илме пултарни пулса тӑрать. Кунсӑр пуҫне хӑш-пӗр чухне акӑлчан тата белорусси чӗлхисенче питех те пӗлтерӗшлӗ сӑмахсем пур, ҫавӑнпа та тӑлмачӑн ҫак уйрӑмлӑх ҫинчен пӗлмелле тата куҫарӑва тивӗҫлӗ йӗркепе тӳрлетӳсем кӗртмелле.

Юлашкинчен, белорусси чӗлхине куҫарсан культура контекчӗ ҫине тимлӗ пӑхни, кӳрентерекен е культурӑллӑ туйӑмсӑр терминсенчен е сӑмахсенчен пӑрӑнни питӗ кирлӗ. Белорусси чӗлхипе пӗлтерӗве тӗп-тӗрӗс пӗлтерес тесен, тӑлмачӑн чӗлхе нюансӗсемпе, унӑн грамматика тытӑмӗсемпе тата белорусси обществин культура контекчӗпе паллашмалла.

Задача мӗнле пулнине пӑхмасӑр белорусси чӗлхине куҫарасси кӑткӑс предприяти пулма пултарать, анчах кирлӗ пӗлӳсемпе опыт пулсан вӑл ӑнӑҫлӑ пулма пултарать. Чӗлхе мӗнле пулнине ӑнланса тата культура контекчӗн пӗлтерӗшне йышӑнса, белоруссири опытлӑ тӑлмач чӗлхе уйрӑлӑвне ҫӗнтерсе пысӑк ҫыхӑну йӗркелеме пулӑшма пултарать.

Хӑш ҫӗршывсенче белорусси чӗлхипе калаҫаҫҫӗ?

Белорусси чӗлхипе ытларах Беларусире тата Раҫҫей, Украина, Литва, Латвипе Польша районӗсенче калаҫаҫҫӗ.

Белорусси чӗлхин историйӗ мӗнле?

Белорусси халӑхӗн малтанхи чӗлхи авалхи хӗвелтухӑҫ-славян чӗлхи пулнӑ. Ку чӗлхе 11 ӗмӗрте пуҫланса Кайнӑ, киев Русь тапхӑрӗ 13 ӗмӗрте пӗтсе ларичченех чӗлхе пулнӑ. Ҫав вӑхӑт хушшинче вӑл славянла тата ытти чӗлхесен вӑйӗпе усӑ курса пурӑннӑ.
13-14 ӗмӗрсенче чӗлхе белорусси чӗлхин ҫурҫӗр тата кӑнтӑр диалекчӗсем икӗ тӗрлӗ диалекта пайланма пуҫланӑ. Кӑнтӑр диалекчӗ Литовский Аслӑ княжествӑра усӑ куракан литература чӗлхин никӗсӗ пулса тӑнӑ, каярахпа вӑл ҫӗршывӑн официаллӑ чӗлхи пулса тӑнӑ.
Мускав тапхӑрӗнче, 15 ӗмӗртен пуҫласа, белорусси чӗлхи вырӑссен малаллах витӗм кӳнӗ, хальхи белорусси чӗлхи хӑйӗн кӳлеписене туянма пуҫланӑ. 16-17-мӗш ӗмӗрсенче чӗлхене кодификацилеме тата стандартизацилеме хӑтланса пӑхнӑ, анчах ку вӑйсем юлашкинчен ӑнӑҫсӑр пулнӑ.
19-мӗш ӗмӗрте белорусси чӗлхи калаҫу тата литература чӗрӗлсе тӑрассине тӳссе ирттернӗ. 1920-мӗш ҫулсенче ӑна Совет Союзӗн официаллӑ чӗлхисенчен пӗри тесе йышӑннӑ. Анчах 1930-мӗш ҫулсенчи сталинла репрессисем ҫак чӗлхепе усӑ курассине кӗскетме илсе пынӑ. Ӑна 1960-мӗш ҫулсен вӗҫӗнче чӗртсе тӑратнӑ, Ҫавӑнтанпа де-факт Беларуси официаллӑ чӗлхипе пулса тӑнӑ.

Белорусси чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Франциск Сорина (1485-1541): Час-часах "белорусси литературин Ашшӗ" теекенскер, Сорина латыньпе чех тексчӗсенчен белорусси чӗлхипе христианла текстсен пӗрремӗш издатель тата куҫаруҫи пулнӑ. Ӑна белорусси чӗлхине ҫӗнӗрен чӗртсе тӑратасси тата пулас писательсем ҫак чӗлхепе ӗҫлеме хавхалантарасси тесе ҫыраҫҫӗ.
2. Симеон Полоцкий (1530-1580): Богослов, поэт тата философ, Полоцкий чӗлхе, истори, культура, тӗн тата географи енӗпе нумай тӗрлӗ ӗҫӗсемпе паллӑ. Вӑл белорусси литературин каноника произведенийӗсем пулса тӑнӑ темиҫе текст ҫырчӗ.
3. Янка Шыва Кӗнӗ (1882-1942): Поэтпа драматург, шыва белоруссипе те, вырӑс чӗлхипе те ҫырнӑ, белоруссири 20 ӗмӗрти чи паллӑ поэт пекех паллӑ.
4. Якуб Колас (1882-1956): Поэт тата прозаик, Колас ҫӗршывӑн хӗвеланӑҫ пайӗнче калаҫакан белорусси чӗлхин диалекчӗпе ҫырнӑ, чӗлхене нумай ҫӗнӗ сӑмахсем, сӑмахсем кӗртнӗ.
5. Василь Быков (1924-2003): Поэт, драматург, сценарист тата дисседент, Быков совет оккупацийӗ вӑхӑтӗнче Беларусьре пурнӑҫ ҫинчен ҫырса кӑтартнӑ калавсем, пьесӑсемпе сӑвӑсем ҫырнӑ. Унӑн произведенийӗсенчен нумайӑшӗ хальхи белорусси литературинче чи пӗлтерӗшли шутланать.

Белорусси чӗлхи структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Белорусси чӗлхи хӗвелтухӑҫ славян чӗлхисен ушкӑнне кӗрет, вырӑс тата украина чӗлхисемпе тачӑ ҫыхӑнса тӑрать. Ку вӑл тӗрлӗ калӑпӑшлӑ чӗлхе, ҫавӑн пекех агглютинативлӑ чӗлхе, кӑткӑс сӑмахсемпе сӑмах ҫаврӑнӑшӗсене ытти сӑмахсемпе морфемӑсем ҫумне аффикссем хушма йӗркеленине пӗлтерет. Грамматика тӗлӗшӗнчен ҫакӑ ытларах SOV (субъект-глагол) сӑмах йӗркипе арҫынпа хӗрарӑм ӑрӑвӗсемпе тата нумай падежсемпе усӑ курать. Сӑмах-юмах енчен, ку славян чӗлхи, чехсемпе поляксен хӑш-пӗр витӗмӗсемпе ҫыхӑнса тӑрать.

Белорусси чӗлхине мӗнле тӗрӗс вӗрентмелле?

1. Официаллӑ чӗлхе курсне иртӗр: эсир белорусси чӗлхине чӑнласах вӗренетӗр пулсан, лайӑх меслет онлайн - е куҫӑмлӑ чӗлхе курсӗ пулса тӑрать. Чӗлхе курсӗ сире чӗлхе никӗсне вӗренме тата сирӗн хӑнӑхусене аталантарма структура пама пултарать.
2. Тарӑн шухӑша путни: чӑннипе чӗлхене вӗренес тата вӗсене ирӗклӗн алла илес Тесен, сирӗн чӗлхене путса ларас тесен, мӗн май килнӗ таран ытларах вӑхӑт ирттермелле. Белорусси музыкине итлӗр, белорусси фильмӗсемпе телешоуне пӑхӑр, белорусси кӗнекисене, блогсемпе статйисене вулӑр — сире белорусси чӗлхипе илтме тата усӑ курма пулӑшакан пур япалана та вулӑр.
3. Практика: чӗлхене алла Илес Тесен калаҫма тата чӗлхене итлеме вӑхӑта сая ямалла. Чӗлхепе калаҫура усӑ курма темиҫе май пур — эсир чӗлхе ушкӑнӗпе хутшӑнма, чӗлхе партнерне тупма е чӗлхе вӗрентмелли приложенисемпе усӑ курма пултаратӑр.
4. Эсир урӑхла ҫыхӑну илетӗр: эсир калаҫура тата аудиторире вӗреннӗ хыҫҫӑн, эсир унпа тӗрӗс усӑ курнине ӗненес тесен, каялла ҫыхӑну илмелле. Эсир чӗлхене вӗренмелли приложенисемпе усӑ курма пултаратӑр, чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсенчен каялла ҫыхӑну илме е хӑвӑра уйрӑм рекомендацисем тата каялла ҫыхӑнтарма пултаракан онлайн-репетитор тупма пултаратӑр.

Грузин чӗлхи-Кавказ регионӗнчи авалхи ҫырусемпе калаҫу чӗлхисенчен пӗри. Унӑн хӑйӗн алфавит пур, вӑл хӑйӗн кӑткӑс грамматикипе тата арпашӑнса кайнӑ ҫыхӑнӑвӗн системипе палӑрса тӑрать. Ҫавна пула грузинла куҫарни пӗтӗм тӗнчипе грузинсемпе хӑйсен тӑван чӗлхипе хутшӑнма тӑрӑшакан ҫынсемшӗн пӗлтерӗшлӗ пулӑшу пулса тӑрать.

Грузинла куҫарусем опытлӑ тӑлмача ыйтаҫҫӗ, мӗншӗн тесен чӗлхе ют ҫынсене ӑнланма йывӑр. Грузин чӗлхинчи профессиллӗ куҫаруҫӑсен ҫырӑвӗсене ҫав тери лайӑх хӑнӑхса Ҫитмелле, Грузин культурӑпа диалекчӗсене тарӑн ӑнланмалла. Вӗсен те ҫырура та, ҫӑварта та сӑмахсем мӗне пӗлтернине тӗп-тӗрӗс калама пӗлмелле.

Грузинскинчен урӑх чӗлхесем ҫине куҫарсан тӗп-тӗрӗслӗх кирлӗ. Лайӑх куҫару нюанссене тата текст контектне шута илмелле, вӑл уҫӑмлӑ та тупӑшлӑ пултӑр. Професси тӑлмачӗ культурӑллӑ ссылкӑсене тата сӑмахсене оригиналлӑ текста ҫывӑхрах упраса хӑварать.

Грузинскинчен ытти чӗлхесене куҫарасси кӑткӑс задача шутланать, мӗншӗн тесен чӗлхере урӑх чӗлхесенче ҫук сӑмахсем нумай. Сӑмахран, грузинскинчен акӑлчанла куҫарнӑ чухне акӑлчанла тӗрӗс сӑмах е пуплев тупмалла, вӑл пуплеве ҫухатмасӑр грузинла сӑмахӑн пӗлтерӗшне чи лайӑх пӗлтерӗшлӗ. Ку йывӑрлӑх пулма пултарать, мӗншӗн тесен грузин чӗлхинчи хӑш-пӗр сӑмахсем ытти чӗлхесенче тӳрремӗнех эквивалент ҫук.

Грузин чӗлхи анлӑ сарӑлман пирки грузинла пахалӑхлӑ куҫару тупма ҫӑмӑлах мар. Куҫарусен авторитетлӑ бюровӗпе е тӑлмачӑпа ӗҫлемелле, вӑл грузинла тӗрӗс куҫарусем пама опыт та квалификаци пур.

Грузин чӗлхин кӑткӑслӑхне ӑнланса профессиллӗ тӑлмач текст пӗлтерӗшне палӑртакан тата малтанхи пӗлтерӗшпе тивӗҫтерекен пысӑк пахалӑхлӑ куҫарӑва тивӗҫтерме пултарать. Грузин опытлӑ тӑлмачӗ пулӑшнипе эсир хӑвӑр документра усӑ куракан терминсемпе сӑмахсем тӗрӗс те ӑнланмалла пулнине ӗненме пултаратӑр.

Хӑш ҫӗршывсенче грузинла калаҫаҫҫӗ?

Грузин чӗлхипе Пуринчен ытла Грузире, Ҫавӑн пекех Кавказ регионӗн Азербайджан, Армени Тата Россия йышши ытти пайӗсенче калаҫаҫҫӗ. Ун ҫинче турцире, Иранра, Сирире тата Грецире те калаҫаҫҫӗ.

Грузин чӗлхин историйӗ мӗнле?

Грузин чӗлхи-картвель чӗлхи , ун ҫинче 4 миллиона яхӑн ҫын, Пуринчен ытла Грузире калаҫаҫҫӗ. Ку Грузин официаллӑ чӗлхи, вӑл франк пӗтӗм Кавказ тӑрӑх лингва пек усӑ курать. Грузин чӗлхин историне пирӗн эрӑри 4 ӗмӗрччен, грузинсен Пӗрремӗш алфавитне, асомтаврулине туса хатӗрленӗ чухне, сӑнаса пӗлме пулать. Ҫак алфавит хыҫҫӑн Халиччен усӑ куракан Алфавит Мхедрули кайнӑ. 9-мӗш ӗмӗрте грузинсем армян ҫырулӑхне йышӑнма пуҫланӑ. Каярахпа, 19-мӗш ӗмӗрте, грузин чӗлхи грек алфавитӗн грузинла вариантне куҫнӑ. Совет тапхӑрӗнче ҫак чӗлхе пӗтӗм ҫӗршывӗпе вырӑс чӗлхипе пӗрлех вӗрентнӗ. Совет Союзӗ арканнӑ хыҫҫӑн грузин чӗлхипе усӑ курни чылай ӳснӗ, хальхи вӑхӑтра ку чӗлхе ӳссех пырать.

Грузин чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Иван Джавахишвили - лингвист тата хальхи грузин филологийӗн никӗсне хывнӑ ученӑй.
2. Георгий Мерчуля-грузинсен хальхи орфографине туса хатӗрленӗ ученӑй.
3. Ҫакӑн пек Церетель - поэт тата общество деятелӗ, вӑл грузинла хӗвеланӑҫри нумай произведенисене куҫарнӑ.
4. Сулхан-Саба Орбелиани - поэт тата лингвист, грузин чӗлхин пуянлӑхне анлӑлатнӑскер, ют чӗлхе сӑмахӗсене, литература сӑмахӗсемпе терминӗсене кӗртнӗ.
5. Грузин грамматикипе ӗҫленӗ ученӑй григорий Перадзе хальхи лингвистика тӗпчевӗсен никӗсне хывнӑ.

Грузин чӗлхи структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Грузин чӗлхи агглютинативлӑ чӗлхе пулса тӑрать, ку вӑл сӑмах вӗрентме аффикссемпе (приставкӑсемпе суффикссемпе - ӳсӗмсемпе усӑ курнине пӗлтерет. Ҫавӑн пекех вӑл, регулярлӑ та, регулярлӑ мар флективлӑ тата дериваци паттерӗсемпе танлаштарсан, пурлӑх тата глаголсен кӑткӑс системи пур. Грузин чӗлхине 33 саспаллинчен тӑракан алфавитпа ҫырнӑ. Ҫак чӗлхере сывлӑш пӳлӗннипе пӳлӗнмен хупӑ сасӑсем хушшинче те уйрӑмлӑх пур.ҫакӑ ӑна хӑш-пӗр чӗлхесенчен пӗри тӑвать.

Грузин чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Тӗпрен пуҫлӑр. Грузин алфавитне, произведение тата грамматикӑн тӗп правилисене вӗренӗр. 2. Итлеме хӑнӑхӑр. Чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсене итлӗр те хӑвӑр сӑмахӑра практикӑра тытӑр. 3. Хӑвӑрӑн сӑмах запасне анлӑлатӑр. Ансат сӑмахсене, пуплевсемпе сӗнӳсене вӗренӗр. 4. Вуланипе ҫырура практикӑра пулӑр. Кӗнекесемпе, онлайн-курссемпе, журналсемпе е грузинла хаҫат-журналсемпе усӑ курӑр. 5. Калаҫӑва хутшӑнма ан манӑр. Чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе хутшӑнӑр, чӗлхене вӗренмелли онлайн-ресурссемпе усӑ курӑр. 6. Грузинсен культурине тиенӗр. Пӑхӑр фильмсене, музыкӑна итлӗр е грузинла кӗнекесем вулӑр.