Belarýs Japon Aýdarma

Belarýs-Reseı, Ýkraına, Polsha, Lıtva jáne Latvıamen shektesetin Shyǵys Eýropa eli. Qujattardy, ádebıetterdi jáne veb-saıttardy belarýs tiline aýdarý belorýstar men basqa halyqtar arasyndaǵy ǵana emes, sonymen birge eldiń ishindegi halyqaralyq qatynastardyń mańyzdy bóligi bolyp tabylady. 10 mıllıonǵa jýyq halqy bar osy alýan túrli eldegi qoǵamnyń barlyq salalarymen tıimdi qarym-qatynas jasaý úshin belarýs tiline tıimdi aýdarma jasaı bilý mańyzdy.

Belarýssıanyń resmı tili-belarýs tili jáne jazýdyń eki negizgi ádisi bar, olardyń ekeýi de aýdarmada jıi qoldanylady: latyn álipbıi jáne kırıllısa. Latyn álipbıi latyn tilinen shyqqan, Rım ımperıasynyń tili jáne kóptegen batys elderinde qoldanylady; ol polák alfavıtimen tyǵyz baılanysty. Sonymen qatar, grek alfavıtinen shyqqan jáne monahtar jasaǵan kırıll alfavıti orys tilimen tyǵyz baılanysty jáne Shyǵys Eýropa men Ortalyq Azıanyń kóptegen elderinde qoldanylady.

Belarýssıalyq aýdarmashy bastapqy mátinniń maǵynasyn dál jetkizý úshin eki alfavıtti de jaqsy bilýi kerek. Aýdarmashy dál aýdarma jasaý úshin Belarýssıa gramatıkasy men leksıkasyn, sondaı-aq Belarýssıa mádenıetin jaqsy bilýi kerek.

Eger aýdarmashy tildi túsinse jáne habarlamany dál jetkize alsa, aǵylshyn tilinen belarýs tiline nemese Belarýs tilinen aǵylshyn tiline aýdarý qıyn emes. Alaıda, Belarýssıadan nemis, fransýz nemese ıspan sıaqty basqa tilge aýdarǵysy keletinder úshin qıyndyq birshama qıyn. Sebebi aýdarmashyǵa habarlamany Belarýs tilinde joq sózderdi nemese sóz tirkesterin paıdalanyp aýdarma tiline aýdarý qajet bolýy múmkin.

Belarýssıalyq aýdarmashylardyń taǵy bir problemasy-kóptegen sózder men sóz tirkesteriniń kontekstke baılanysty birneshe aýdarmalary bolýy múmkin. Sonymen qatar, keıbir jaǵdaılarda aǵylshyn jáne Belarýs tilderinde múldem basqa maǵynaǵa ıe sózder bar, sondyqtan aýdarmashy bul aıyrmashylyqty bilip, aýdarmasyn sáıkesinshe túzetýi kerek.

Aqyrynda, belarýs tiline aýdarǵanda mádenı kontekstke muqıat nazar aýdarý jáne kez kelgen qorlaıtyn nemese mádenı sezimtal emes termınder men sóz tirkesterinen aýlaq bolý óte mańyzdy. Habarlamany Belarýs tilinde dál jetkizý úshin aýdarmashy tildiń núanstarymen, onyń gramatıkalyq qurylymdarymen jáne Belarýssıa qoǵamynyń mádenı kontekstimen tanys bolýy kerek.

Tapsyrma qandaı bolsa da, belarýs tiline aýdarý qıyn kásiporyn bolýy múmkin, biraq durys bilim men tájirıbe bolsa, ol sátti bolýy múmkin. Tildiń qalaı jumys isteıtinin túsiný jáne mádenı konteksttiń mańyzdylyǵyn moıyndaı otyryp, tájirıbeli belarýssıalyq aýdarmashy tildik alshaqtyqty joıýǵa jáne maǵynaly baılanystar ornatýǵa kómektesedi.

Belarýs tilinde qaı elder sóıleıdi?

Belarýs tili negizinen Belarýssıada jáne Reseıdiń, Ýkraınanyń, Lıtvanyń, Latvıanyń jáne Polshanyń keıbir aımaqtarynda sóıleıdi.

Belarýs tiliniń tarıhy qandaı?

Belarýs halqynyń bastapqy tili ejelgi shyǵys slaván tili boldy. Bul til 11 ǵasyrda paıda boldy jáne 13 ǵasyrda quldyraǵanǵa deıin Kıev Rýsi dáýiriniń tili boldy. Osy ýaqyt ishinde oǵan shirkeý slavándary men basqa tilder qatty áser etti.
13-14 ǵasyrlarda til eki túrli dıalektke bóline bastady: Belarýs tiliniń Soltústik jáne Ońtústik dıalektileri. Ońtústik dıalekt Lıtva Uly gersogtiginde qoldanylatyn ádebı tildiń negizin qalady, ol keıinirek eldiń resmı tiline aınaldy.
Máskeý kezeńinde, 15 ǵasyrdan bastap, belarýs tiline orys tili odan ári áser etti, al qazirgi belarýs tili óz kontýryn ala bastady. 16-17 ǵasyrlarda tildi kodıfıkasıalaý jáne standarttaý áreketteri jasaldy, biraq bul kúsh-jiger nátıjesiz boldy.
19 ǵasyrda belarýs tili aýyzeki jáne ádebı til retinde qaıta jandandy. 1920 jyldary ol Keńes Odaǵynyń resmı tilderiniń biri retinde tanyldy. Alaıda 1930 jyldardaǵy stalındik qýǵyn-súrgin bul tildiń qoldanylýynyń tómendeýine ákeldi. Ol 1960 jyldardyń sońynda qaıta jandandy jáne sodan beri Belarýssıanyń is júzinde resmı tili boldy.

Belarýs tiliniń damýyna eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Fransısk Skorına (1485-1541): kóbinese "Belarýssıa ádebıetiniń ákesi" dep atalady, Skorına latyn jáne Cheh tilderinen belarýs tilderine hrıstıan mátinderiniń alǵashqy baspageri jáne aýdarmashysy boldy. Ol belarýs tilin jandandyrdy jáne bolashaq jazýshylardy osy tilde jumys isteýge shabyttandyrdy.
2. Sımeon Poloskıı (1530-1580): teolog, aqyn jáne fılosof, Poloskıı til, tarıh, mádenıet, din jáne geografıa salasyndaǵy kóp qyrly eńbekterimen tanymal. Ol Belarýs ádebıetiniń kanondyq shyǵarmalaryna aınalǵan Belarýs tilinde birneshe mátin jazdy.
3. Ianka Kýpala (1882-1942): aqyn jáne dramatýrg, Kýpala Belarýssıada da, orys tilinde de jazdy jáne 20 ǵasyrdyń eń mańyzdy belarýssıalyq aqyny retinde tanymal.
4. Iakýb Kolas (1882-1956): aqyn jáne prozashy, Kolas eldiń batys bóliginde sóıleıtin Belarýs tiliniń dıalektisinde jazdy jáne tilge kóptegen jańa sózder men sóz tirkesterin engizdi.
5. Vasılıı Bykov (1924-2003): aqyn, dramatýrg, senarıst jáne dıssıdent, Bykov keńestik okýpasıa kezinde Belarýssıadaǵy ómirdi sıpattaıtyn áńgimeler, pesalar men óleńder jazdy. Onyń kóptegen shyǵarmalary qazirgi Belarýssıa ádebıetindegi eń mańyzdylardyń biri bolyp sanalady.

Belarýs tiliniń qurylymy qalaı?

Belarýs tili shyǵys slaván tilder tobyna kiredi jáne orys jáne ýkraın tilderimen tyǵyz baılanysty. Bul kúshti fleksıalyq til, sózderdiń ártúrli formalary birqatar maǵynalardy bildirý úshin qoldanylady, sonymen qatar aglútınatıvti til, ıaǵnı kúrdeli sózder men sóz tirkesteri basqa sózder men morfemalarǵa affıkster qosý arqyly jasalady. Gramatıkalyq turǵydan bul negizinen SOV (sýbekt-obekt-etistik) sóz reti boıynsha jáne erler de, áıelder de qoldanady jynystar jáne kópshe jaǵdaılar. Aıtylý turǵysynan bul slaván tili, keıbir cheh jáne polák áserleri bar.

Belarýs tilin qalaı durys úırenýge bolady?

1. Resmı til kýrsynan ótińiz: Eger siz belarýs tilin úırenýge baısaldy bolsańyz, onlaın nemese betpe - bet til kýrsyn bastaýdyń jaqsy joly. Til kýrsy sizge tildiń negizderin úırenýge jáne daǵdylaryńyzdy damytýǵa qurylym berýge kómektesedi.
2. Súńgý: tildi shynymen úırený jáne ony erkin meńgerý úshin tilge súńgýge múmkindiginshe kóp ýaqyt jumsaý kerek. Belarýs mýzykasyn tyńdańyz, Belarýs fılmderi men teleshoýlaryn kórińiz, Belarýs kitaptaryn, blogtary men maqalalaryn oqyńyz — belarýs tilin estýge jáne qoldanýǵa kómektesetin barlyq nárse.
3. Tájirıbe: tildi meńgerý úshin sóıleý men tildi tyńdaýǵa ýaqyt bólý kerek. Tilde sóıleýdi úırenýdiń birneshe ádisi bar-siz til tobyna qosyla alasyz, tildik seriktes taba alasyz nemese ana tilinde sóıleıtindermen jattyǵý úshin til úırenýge arnalǵan qosymshalardy qoldana alasyz.
4. Keri baılanys alyńyz: tilde sóıleý jáne tyńdaý jattyǵýlaryn jasaǵannan keıin, ony durys qoldanǵanyńyzǵa kóz jetkizý úshin keri baılanys alý mańyzdy. Siz ana tilinde sóıleıtinderden keri baılanys alý úshin til úırený qoldanbalaryn paıdalana alasyz nemese tipti sizge jeke usynystar men keri baılanys bere alatyn onlaın tárbıeshini taba alasyz.

Japon tiline aýdarý Japonıada da, shetelde de kóptegen kásiporyndar men uıymdar úshin mańyzdy proses bolyp tabylady. 128 mıllıonnan astam halqy bar Japonıa ekonomıkasy boıynsha álemde onynshy orynda jáne álemdegi eń damyǵan naryqtardyń biri bolyp tabylady, bul ony álemdik bıznestegi mańyzdy oıynshyǵa aınaldyrady.

Osylaısha, Japonıada bıznes júrgizgisi keletin kóptegen kompanıalar óz ıdeıalaryn jergilikti aýdıtorıaǵa jetkizý úshin bilikti aýdarmashylardyń qyzmetine súıenedi. Jobaǵa baılanysty bul iskerlik kelisimsharttar, nusqaýlyqtar, jarnamalyq materıaldar nemese tipti veb-saıt mazmuny sıaqty qujattardy aýdarýdy qamtýy múmkin.

Aýdarmashyny tańdaýǵa kelgende birneshe negizgi elementterdi eskerý qajet. Eń aldymen, siz olardyń halyqaralyq bıznestiń kóp bóligi júrgiziletin japon jáne aǵylshyn tilderin jetik biletinine kóz jetkizgińiz keledi. Sonymen qatar, japon tiline aýdarý eki mádenıetti de tereń túsinýdi jáne ár tildiń núanstaryn tıimdi jetkize bilýdi talap etedi. Sondaı-aq, aýdarmashynyń tájirıbesin jáne onyń osy taqyryppen tanysýyn eskerý mańyzdy.

Aýdarmanyń ártúrli túrlerimen tanysýdan jáne aýdarmashyny tańdaýdan basqa, jumysty oryndaý úshin qajetti ýaqyt pen resýrstardyń mólsherin anyqtaý da mańyzdy. Eger qysqa merzimder jaqyndap qalsa nemese kóptegen materıaldardy aýdarý qajet bolsa, jobany japon tilinde sóıleıtinder tobyna aýtsorsıngke bergen durys. Bul ýaqyt pen aqshany únemdeýge kómektesip qana qoımaıdy, sonymen qatar alynǵan ónimniń sapasy áldeqaıda joǵary bolady.

Sońynda, japon tilindegi aýdarma jaı sóz emes ekenin este ustaǵan jón. Sátti aýdarma dáldikti qamtamasyz etý úshin eki mádenıetti tereń túsinýdi qajet etedi. Sondyqtan japon naryǵyna shyǵýdy kózdeıtin kompanıalar ózderiniń habarlamalary maqsatty aýdıtorıamen rezonans týdyrýy úshin senimdi aýdarma qyzmetterine ınvestısıa salýy kerek.

Japon tilinde qaı elder sóıleıdi?

Japon tili negizinen Japonıada sóıleıdi, biraq ol Taıvan, Ońtústik Koreıa, Fılıppın, Palaý, Soltústik Marıana araldary, Mıkronezıa, Gavaıı, Gonkong, Sıngapýr, Makao, Shyǵys Tımor, Brýneı jáne Kalıfornıa men Gavaıı sıaqty Amerıka Qurama Shtattarynyń keıbir bólikterinde sóıleıdi.

Japon tiliniń tarıhy qandaı?

Japon tiliniń tarıhy kúrdeli jáne kóp qyrly. Qazirgi japon tilin eske túsiretin til týraly alǵashqy jazbasha dálelder bizdiń zamanymyzdyń 8 ǵasyryna jatady. Alaıda, bul til Japonıada ejelgi dáýirden beri bolǵan dep esepteledi, múmkin djomon halqy sóılegen tilden damyǵan.
Japon tiline Qytaı leksıkasy, jazý júıesi jáne t.b. paıda bolǵan Heıan kezeńi (794-1185) dep atalatyn kezeńde qytaı tili qatty áser etti. Edo kezeńine qaraı (1603-1868) japon tili erekshe gramatıka jıyntyǵymen jáne jazý júıesimen óziniń erekshe sóıleý formasyn damytty.
19 ǵasyrda úkimet Batys sózderin iriktep engizý jáne keıbir qoldanystaǵy japon sózderin qaryzǵa alý saıasatyn júrgizdi, sonymen birge aǵylshyn tilinen qaryz alý arqyly japon tilin modernızasıalady. Bul proses 21 ǵasyrda jalǵasty, nátıjesinde leksıka men lıngvısıkalyq erekshelikter turǵysynan óte alýan túrli japon tiliniń formasy paıda boldy.

Japon tilin úırenýge eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Kojıkı-japon tilindegi eń kóne jazbasha qujattardyń biri, Kojıkı-erte japon mıfologıasyndaǵy mıfter men ańyzdar jınaǵy. Ony 7 ǵasyrda o-no Iasýmaro qurastyrǵan jáne japon tiliniń damýyn túsinýdiń baǵa jetpes kózi bolyp tabylady.
2. Hanzada Shotoký Taıshı-Hanzada Shotoký Taıshı (574-622) Japonıada býddızmniń taralýyn yntalandyrdy, japon tilinde alǵashqy jazý júıesin jasady jáne Qytaı tańbalaryn tilge engizdi.
3. Nara kezeńiniń ǵalymdary-Nara kezeńinde (710-784) birqatar ǵalymdar japon tilin kodıfıkasıalaýǵa jáne ony jazbasha etýge kómektesetin sózdikter men gramatıkalardy qurastyrdy.
4. Mýrasakı Shıkıbý-Mýrasakı Shıkıbý Heıan kezeńiniń áıgili jazýshysy boldy (794-1185) jáne onyń jazbalary ádebı japon tilin tanymal etýge jáne ony ádebıette qoldanýǵa yqpal etti dep sanalady.
5. Hakýýn rıoko-Hakýýn rıoko (1199-1286) Kamakýra kezeńinde (1185-1333) qytaı tiline negizdelgen manegannyń jazý júıesi tanymal bola bastaǵanymen tanymal. Bul júıe japon tiliniń evolúsıasyna, sonyń ishinde Kannyń sıllabıkalyq tańbalaryn qoldanýǵa áser etti.

Japon tiliniń qurylymy qalaı?

Japon tili-gramatıkalyq qatynastardy bildirý úshin sózder men sóz tirkesterine qosylatyn affıkster bolyp tabylatyn bólshekter júıesin qoldanatyn taqyryptyq bólingen til. Bul aglútınatıvti til, ıaǵnı kúrdeli sózder men órnekterdi jasaý úshin zat esimderdi, syn esimderdi, etistikterdi jáne kómekshi etistikterdi qosa alǵanda, ártúrli elementterdi biriktiredi. Sonymen qatar, býyndardyń bıiktigi sózdiń maǵynasyn ózgerte alatyn dybystyq ekpin júıesi bar.

Japon tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Naqty maqsattar qoıyńyz: ózińizdi tanystyrýdy, onǵa deıin sanaýdy jáne hıragana men katakannyń negizgi alfavıtin jazýdy úırený sıaqty qol jetkizýge bolatyn maqsattardy qoıýdan bastańyz.
2. Jazý júıesin úırenińiz: japon tilinde oqı, jaza jáne sóılese bilý úshin sizge eki fonetıkalyq alfavıtti, hıragana men katakanany úırenip, sodan keıin kanjı ıeroglıfterine ótý kerek.
3. Tyńdańyz jáne qaıtalańyz: qarapaıym sózderden bastap, qıyndyqty birtindep arttyra otyryp, japon sóz tirkesterin tyńdaýǵa jáne qaıtalaýǵa mashyqtanyńyz. Sóıleýshinińmýaǵy men ıntonasıasyna elikteýge tyrysyńyz.
4. Japon tilin múmkindiginshe jıi qoldanyńyz: sóıleý tiline senimdi bolý úshin kúndelikti ómirde japon tilin qoldanýdyń barlyq múmkindikterin paıdalanyńyz.
5. Japon gazetteri men jýrnaldaryn oqyńyz: japon tilindegi gazetter men jýrnaldardy oqyp kórińiz, olardyń qalaı jazylǵanyna jáne jalpy qabyldanǵan sózdik qoryna úırenińiz.
6. Tehnologıany qoldanyńyz: Anki nemese WaniKani sıaqty tildi úırenýge kómektesetin qoldanbalar men veb-saıttardy paıdalanyńyz.
7. Mádenıetpen tanysyńyz: mádenıetti túsiný tildi túsinýge kómektesedi, sondyqtan japon fılmderin kórýge, japon mýzykasyn tyńdaýǵa jáne múmkindiginshe Japonıaǵa barýǵa tyrysyńyz.
8. Ana tilinde sóıleıtindermen sóılesińiz: ana tilinde sóıleıtindermen sóılesý sizdiń aıtylýyńyzdy jáne tildi túsinýińizdi jaqsartýǵa kómektesedi.