Belarýs Portýgal Aýdarma

Belarýs-Reseı, Ýkraına, Polsha, Lıtva jáne Latvıamen shektesetin Shyǵys Eýropa eli. Qujattardy, ádebıetterdi jáne veb-saıttardy belarýs tiline aýdarý belorýstar men basqa halyqtar arasyndaǵy ǵana emes, sonymen birge eldiń ishindegi halyqaralyq qatynastardyń mańyzdy bóligi bolyp tabylady. 10 mıllıonǵa jýyq halqy bar osy alýan túrli eldegi qoǵamnyń barlyq salalarymen tıimdi qarym-qatynas jasaý úshin belarýs tiline tıimdi aýdarma jasaı bilý mańyzdy.

Belarýssıanyń resmı tili-belarýs tili jáne jazýdyń eki negizgi ádisi bar, olardyń ekeýi de aýdarmada jıi qoldanylady: latyn álipbıi jáne kırıllısa. Latyn álipbıi latyn tilinen shyqqan, Rım ımperıasynyń tili jáne kóptegen batys elderinde qoldanylady; ol polák alfavıtimen tyǵyz baılanysty. Sonymen qatar, grek alfavıtinen shyqqan jáne monahtar jasaǵan kırıll alfavıti orys tilimen tyǵyz baılanysty jáne Shyǵys Eýropa men Ortalyq Azıanyń kóptegen elderinde qoldanylady.

Belarýssıalyq aýdarmashy bastapqy mátinniń maǵynasyn dál jetkizý úshin eki alfavıtti de jaqsy bilýi kerek. Aýdarmashy dál aýdarma jasaý úshin Belarýssıa gramatıkasy men leksıkasyn, sondaı-aq Belarýssıa mádenıetin jaqsy bilýi kerek.

Eger aýdarmashy tildi túsinse jáne habarlamany dál jetkize alsa, aǵylshyn tilinen belarýs tiline nemese Belarýs tilinen aǵylshyn tiline aýdarý qıyn emes. Alaıda, Belarýssıadan nemis, fransýz nemese ıspan sıaqty basqa tilge aýdarǵysy keletinder úshin qıyndyq birshama qıyn. Sebebi aýdarmashyǵa habarlamany Belarýs tilinde joq sózderdi nemese sóz tirkesterin paıdalanyp aýdarma tiline aýdarý qajet bolýy múmkin.

Belarýssıalyq aýdarmashylardyń taǵy bir problemasy-kóptegen sózder men sóz tirkesteriniń kontekstke baılanysty birneshe aýdarmalary bolýy múmkin. Sonymen qatar, keıbir jaǵdaılarda aǵylshyn jáne Belarýs tilderinde múldem basqa maǵynaǵa ıe sózder bar, sondyqtan aýdarmashy bul aıyrmashylyqty bilip, aýdarmasyn sáıkesinshe túzetýi kerek.

Aqyrynda, belarýs tiline aýdarǵanda mádenı kontekstke muqıat nazar aýdarý jáne kez kelgen qorlaıtyn nemese mádenı sezimtal emes termınder men sóz tirkesterinen aýlaq bolý óte mańyzdy. Habarlamany Belarýs tilinde dál jetkizý úshin aýdarmashy tildiń núanstarymen, onyń gramatıkalyq qurylymdarymen jáne Belarýssıa qoǵamynyń mádenı kontekstimen tanys bolýy kerek.

Tapsyrma qandaı bolsa da, belarýs tiline aýdarý qıyn kásiporyn bolýy múmkin, biraq durys bilim men tájirıbe bolsa, ol sátti bolýy múmkin. Tildiń qalaı jumys isteıtinin túsiný jáne mádenı konteksttiń mańyzdylyǵyn moıyndaı otyryp, tájirıbeli belarýssıalyq aýdarmashy tildik alshaqtyqty joıýǵa jáne maǵynaly baılanystar ornatýǵa kómektesedi.

Belarýs tilinde qaı elder sóıleıdi?

Belarýs tili negizinen Belarýssıada jáne Reseıdiń, Ýkraınanyń, Lıtvanyń, Latvıanyń jáne Polshanyń keıbir aımaqtarynda sóıleıdi.

Belarýs tiliniń tarıhy qandaı?

Belarýs halqynyń bastapqy tili ejelgi shyǵys slaván tili boldy. Bul til 11 ǵasyrda paıda boldy jáne 13 ǵasyrda quldyraǵanǵa deıin Kıev Rýsi dáýiriniń tili boldy. Osy ýaqyt ishinde oǵan shirkeý slavándary men basqa tilder qatty áser etti.
13-14 ǵasyrlarda til eki túrli dıalektke bóline bastady: Belarýs tiliniń Soltústik jáne Ońtústik dıalektileri. Ońtústik dıalekt Lıtva Uly gersogtiginde qoldanylatyn ádebı tildiń negizin qalady, ol keıinirek eldiń resmı tiline aınaldy.
Máskeý kezeńinde, 15 ǵasyrdan bastap, belarýs tiline orys tili odan ári áser etti, al qazirgi belarýs tili óz kontýryn ala bastady. 16-17 ǵasyrlarda tildi kodıfıkasıalaý jáne standarttaý áreketteri jasaldy, biraq bul kúsh-jiger nátıjesiz boldy.
19 ǵasyrda belarýs tili aýyzeki jáne ádebı til retinde qaıta jandandy. 1920 jyldary ol Keńes Odaǵynyń resmı tilderiniń biri retinde tanyldy. Alaıda 1930 jyldardaǵy stalındik qýǵyn-súrgin bul tildiń qoldanylýynyń tómendeýine ákeldi. Ol 1960 jyldardyń sońynda qaıta jandandy jáne sodan beri Belarýssıanyń is júzinde resmı tili boldy.

Belarýs tiliniń damýyna eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Fransısk Skorına (1485-1541): kóbinese "Belarýssıa ádebıetiniń ákesi" dep atalady, Skorına latyn jáne Cheh tilderinen belarýs tilderine hrıstıan mátinderiniń alǵashqy baspageri jáne aýdarmashysy boldy. Ol belarýs tilin jandandyrdy jáne bolashaq jazýshylardy osy tilde jumys isteýge shabyttandyrdy.
2. Sımeon Poloskıı (1530-1580): teolog, aqyn jáne fılosof, Poloskıı til, tarıh, mádenıet, din jáne geografıa salasyndaǵy kóp qyrly eńbekterimen tanymal. Ol Belarýs ádebıetiniń kanondyq shyǵarmalaryna aınalǵan Belarýs tilinde birneshe mátin jazdy.
3. Ianka Kýpala (1882-1942): aqyn jáne dramatýrg, Kýpala Belarýssıada da, orys tilinde de jazdy jáne 20 ǵasyrdyń eń mańyzdy belarýssıalyq aqyny retinde tanymal.
4. Iakýb Kolas (1882-1956): aqyn jáne prozashy, Kolas eldiń batys bóliginde sóıleıtin Belarýs tiliniń dıalektisinde jazdy jáne tilge kóptegen jańa sózder men sóz tirkesterin engizdi.
5. Vasılıı Bykov (1924-2003): aqyn, dramatýrg, senarıst jáne dıssıdent, Bykov keńestik okýpasıa kezinde Belarýssıadaǵy ómirdi sıpattaıtyn áńgimeler, pesalar men óleńder jazdy. Onyń kóptegen shyǵarmalary qazirgi Belarýssıa ádebıetindegi eń mańyzdylardyń biri bolyp sanalady.

Belarýs tiliniń qurylymy qalaı?

Belarýs tili shyǵys slaván tilder tobyna kiredi jáne orys jáne ýkraın tilderimen tyǵyz baılanysty. Bul kúshti fleksıalyq til, sózderdiń ártúrli formalary birqatar maǵynalardy bildirý úshin qoldanylady, sonymen qatar aglútınatıvti til, ıaǵnı kúrdeli sózder men sóz tirkesteri basqa sózder men morfemalarǵa affıkster qosý arqyly jasalady. Gramatıkalyq turǵydan bul negizinen SOV (sýbekt-obekt-etistik) sóz reti boıynsha jáne erler de, áıelder de qoldanady jynystar jáne kópshe jaǵdaılar. Aıtylý turǵysynan bul slaván tili, keıbir cheh jáne polák áserleri bar.

Belarýs tilin qalaı durys úırenýge bolady?

1. Resmı til kýrsynan ótińiz: Eger siz belarýs tilin úırenýge baısaldy bolsańyz, onlaın nemese betpe - bet til kýrsyn bastaýdyń jaqsy joly. Til kýrsy sizge tildiń negizderin úırenýge jáne daǵdylaryńyzdy damytýǵa qurylym berýge kómektesedi.
2. Súńgý: tildi shynymen úırený jáne ony erkin meńgerý úshin tilge súńgýge múmkindiginshe kóp ýaqyt jumsaý kerek. Belarýs mýzykasyn tyńdańyz, Belarýs fılmderi men teleshoýlaryn kórińiz, Belarýs kitaptaryn, blogtary men maqalalaryn oqyńyz — belarýs tilin estýge jáne qoldanýǵa kómektesetin barlyq nárse.
3. Tájirıbe: tildi meńgerý úshin sóıleý men tildi tyńdaýǵa ýaqyt bólý kerek. Tilde sóıleýdi úırenýdiń birneshe ádisi bar-siz til tobyna qosyla alasyz, tildik seriktes taba alasyz nemese ana tilinde sóıleıtindermen jattyǵý úshin til úırenýge arnalǵan qosymshalardy qoldana alasyz.
4. Keri baılanys alyńyz: tilde sóıleý jáne tyńdaý jattyǵýlaryn jasaǵannan keıin, ony durys qoldanǵanyńyzǵa kóz jetkizý úshin keri baılanys alý mańyzdy. Siz ana tilinde sóıleıtinderden keri baılanys alý úshin til úırený qoldanbalaryn paıdalana alasyz nemese tipti sizge jeke usynystar men keri baılanys bere alatyn onlaın tárbıeshini taba alasyz.

Portýgal tili-búkil álem boıynsha 250 mıllıonǵa jýyq adam sóıleıtin roman tili. Bul Portýgalıa, Brazılıa, Angola, Mozambık, Kabo-Verde jáne basqa elder men aýmaqtardyń resmı tili.

Portýgal tilinde sóıleıtinderge túsinikti qujattar nemese veb-saıttar qurýdy qajet etetin kompanıalar men jeke tulǵalar úshin portýgal tiline aýdarma qundy kómek bola alady. Portýgal tilinen kásibı aýdarmashylar dál aýdarmalar jasaý úshin aǵylshyn jáne portýgal tilderin jetik bilýi kerek.

Portýgal tiliniń kásibı aýdarmashylary eki tildi bilip qana qoımaı, portýgal mádenıetin, jargondary men dıalektilerin Muqıat túsinýi kerek. Bul olarǵa aýdarmalardyń dál, tabıǵı jáne kez kelgen mádenı túsinispeýshilikterden taza ekenine kóz jetkizýge kómektesedi. Aýdarmashy óziniń naqty sektorynda qoldanylatyn termınologıamen de tanys bolýy kerek.

Portýgal tilinen aýdarmashy jaldaǵan kezde onyń jumysynyń usynystary men úlgilerin suraý mańyzdy. Durys gramatıka men sıntaksıs, maǵyna men ton dáldigi jáne mádenıetke sáıkestik sıaqty sapaly ónimniń belgilerine nazar aýdaryńyz.

Kez-kelgen kólemdegi aýdarma jobalary úshin aýdarmany basqarýdyń senimdi júıesi qajet. Bul joba menedjerlerine ártúrli aýdarmashylarǵa tapsyrmalar taǵaıyndaýǵa, progresti baqylaýǵa jáne barlyq aýdarylǵan qujattardyń dáıektiligin saqtaýǵa múmkindik beredi. Aýdarma sapasyn qamtamasyz etýdiń avtomattandyrylǵan quraldary sonymen qatar qatelikterdiń bolmaýyn qamtamasyz ete otyryp, aýdarmalardy qarap shyǵýǵa jáne dáldigin tekserýge kómektesedi.

Senimdi lıngvıser, tájirıbeli aýdarmashylar jáne avtomattandyrylǵan sapa sheshimderi sıaqty derekkózderdi paıdalana otyryp, kompanıalar men jeke tulǵalar portýgal tilindegi aýdarmalarynyń dál, dáıekti jáne joǵary sapaly bolýyn qamtamasyz ete alady.

Portýgal tilinde qaı elder sóıleıdi?

Portýgal tili Portýgalıa, Angola, Mozambık, Brazılıa, Kabo-Verde, Shyǵys Tımor, Ekvatorlyq Gvıneıa, Gvıneıa-Bısaý, Makao (Qytaı) jáne San-Tome men Prınsıpıde sóıleıdi.

Portýgal tiliniń tarıhy qandaı?

Portýgal tili-roman tilderiniń biri jáne onyń shyǵý Tegi Rım ımperıasy qulaǵannan keıin erte orta ǵasyrlardan bastalady. Ol arsyz latyn tilinen shyqqan dep esepteledi, degenmen ol alǵash ret Ispanıanyń soltústik-batysyndaǵy qazirgi Soltústik Portýgalıa men Galısıanyń bólikterinde sóıleıtin ortaǵasyrlyq roman tili Galısıa-portýgal tili túrinde qujattalǵan.
1139 jyly Portýgalıa Koróldiginiń qurylýy jáne keıinnen Pıreneı túbegin hrıstıandyq jaýlap alý nátıjesinde Galısıa-portýgal tili birtindep túbektiń ońtústigine taralyp, búginde Portýgalıa dep atalatyn aımaqta yqpalǵa ıe boldy. 16 ǵasyrda portýgal tili óz yqpalyn álemniń basqa aımaqtaryna taratqan Portýgalıa ımperıasynyń resmı tiline aınaldy. Bul Brazılıada, afrıkalyq kolonıalarda, Shyǵys Tımorda, Makaoda, Shyǵys Afrıkada jáne Úndistanda portýgal tiliniń ornaýyna ákeldi.
Búgingi tańda portýgal tili shamamen 230 mıllıon adamnyń ana tili bolyp tabylady, bul ony álemdegi eń kóp sóıleıtin segizinshi tilge aınaldyrady. Bul Brazılıa men Portýgalıany qosa alǵanda toǵyz eldiń resmı tili.

Portýgal tilin úırenýge eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Lýısh de Kamoens (1524 - 1580) – Portýgalıanyń eń uly aqyny bolyp sanalady, ol osy kúnge deıin Portýgalıa ádebıeti men mádenıetiniń ajyramas bóligi bolyp tabylatyn "OS Lúsıadas" epıkalyq shedevrin jazdy.
2. Djoao de Barros (1496 - 1570) – onyń "Dekadas da Azıa" shyǵarmasy jáne Gomerdiń "Odısseıasynyń" aýdarmasy portýgal tiliniń damýyndaǵy basty kezeń bolyp tabylady.
3. Antonıo Vıeıra (1608 - 1697) – ýaǵyzshy, dıplomat, sheshen jáne jazýshy, onyń shyǵarmalary portýgal tili men mádenıetine monýmentaldy úles bolyp tabylady.
4. Gıl Vısente (1465 – 1537) - Portýgalıa teatrynyń ákesi bolyp sanalady, onyń pesalary tilde tóńkeris jasap, qazirgi portýgal ádebıetine jol ashty.
5. Fernando Pessoa (1888-1935) - 20 ǵasyrdaǵy eń yqpaldy portýgal tilinde sóıleıtin aqyn jáne barlyq ýaqyttaǵy eń mańyzdy ádebı qaıratkerlerdiń biri. Onyń poezıasy men prozasy óziniń túsinigi men tereńdiginde teńdesi joq bolyp qalady.

Portýgal tiliniń qurylymy qalaı?

Portýgal tiliniń qurylymy salystyrmaly túrde qarapaıym. Ol sýbekt-etistik-obekt (SVO) sózderiniń retin ustanady jáne etistikterdi konúgasıalaý men zat esimderdi tómendetýdiń qarapaıym júıesin qoldanady. Bul fleksıalyq til, ıaǵnı zat esimder, syn esimder, artıklder men esimdikter sóılemdegi qyzmetine qaraı pishinin ózgertedi. Portýgal tilinde ýaqyttyń ártúrli aspektilerin bildiretin kúrdeli ýaqyt pen kóńil-kúı júıesi de bar. Sonymen qatar, tilde birneshe erekshe leksıkalyq modelder bar, olar oǵan erekshe dám beredi.

Portýgal tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Jaqsy portýgal tili kýrsyn tabyńyz: oqytýdan barynsha paıda alý úshin tájirıbeli, bilikti oqytýshylar oqytatyn kýrstardy izdeńiz.
2. Internettegi resýrstardy tabyńyz: portýgal tilin úırenýge kómektesetin YouTube beıneleri, podkasttar jáne veb-saıttar sıaqty onlaın resýrstardy paıdalanyńyz.
3. Aýyzeki sóıleýge mashyqtanyńyz: sóıleýdi jáne tildi túsinýdi jaqsartý úshin ana tilinde sóıleıtindermen portýgal tilinde sóılesýge mashyqtanyńyz.
4. Ana tilinen sabaq alyńyz: portýgal tilin tezirek úırenýge kómektesetin portýgal tilinde sóıleıtin muǵalimdi jaldańyz.
5. Portýgal mádenıetine enińiz: portýgal tilinde sóıleıtin elderge baryńyz, portýgal kitaptary men jýrnaldaryn oqyńyz, portýgal tilinde fılmder kórińiz jáne til týraly túsinigińizdi odan ári jaqsartý úshin qoǵamdyq is-sharalarǵa qatysyńyz.
6. Únemi jattyǵý jasańyz: portýgal tilin únemi úırenýge ýaqyt bólińiz jáne motıvasıany saqtaý jáne ilgerileý úshin kesteni ustanyńyz.