Belarýs Sloven Aýdarma

Belarýs-Reseı, Ýkraına, Polsha, Lıtva jáne Latvıamen shektesetin Shyǵys Eýropa eli. Qujattardy, ádebıetterdi jáne veb-saıttardy belarýs tiline aýdarý belorýstar men basqa halyqtar arasyndaǵy ǵana emes, sonymen birge eldiń ishindegi halyqaralyq qatynastardyń mańyzdy bóligi bolyp tabylady. 10 mıllıonǵa jýyq halqy bar osy alýan túrli eldegi qoǵamnyń barlyq salalarymen tıimdi qarym-qatynas jasaý úshin belarýs tiline tıimdi aýdarma jasaı bilý mańyzdy.

Belarýssıanyń resmı tili-belarýs tili jáne jazýdyń eki negizgi ádisi bar, olardyń ekeýi de aýdarmada jıi qoldanylady: latyn álipbıi jáne kırıllısa. Latyn álipbıi latyn tilinen shyqqan, Rım ımperıasynyń tili jáne kóptegen batys elderinde qoldanylady; ol polák alfavıtimen tyǵyz baılanysty. Sonymen qatar, grek alfavıtinen shyqqan jáne monahtar jasaǵan kırıll alfavıti orys tilimen tyǵyz baılanysty jáne Shyǵys Eýropa men Ortalyq Azıanyń kóptegen elderinde qoldanylady.

Belarýssıalyq aýdarmashy bastapqy mátinniń maǵynasyn dál jetkizý úshin eki alfavıtti de jaqsy bilýi kerek. Aýdarmashy dál aýdarma jasaý úshin Belarýssıa gramatıkasy men leksıkasyn, sondaı-aq Belarýssıa mádenıetin jaqsy bilýi kerek.

Eger aýdarmashy tildi túsinse jáne habarlamany dál jetkize alsa, aǵylshyn tilinen belarýs tiline nemese Belarýs tilinen aǵylshyn tiline aýdarý qıyn emes. Alaıda, Belarýssıadan nemis, fransýz nemese ıspan sıaqty basqa tilge aýdarǵysy keletinder úshin qıyndyq birshama qıyn. Sebebi aýdarmashyǵa habarlamany Belarýs tilinde joq sózderdi nemese sóz tirkesterin paıdalanyp aýdarma tiline aýdarý qajet bolýy múmkin.

Belarýssıalyq aýdarmashylardyń taǵy bir problemasy-kóptegen sózder men sóz tirkesteriniń kontekstke baılanysty birneshe aýdarmalary bolýy múmkin. Sonymen qatar, keıbir jaǵdaılarda aǵylshyn jáne Belarýs tilderinde múldem basqa maǵynaǵa ıe sózder bar, sondyqtan aýdarmashy bul aıyrmashylyqty bilip, aýdarmasyn sáıkesinshe túzetýi kerek.

Aqyrynda, belarýs tiline aýdarǵanda mádenı kontekstke muqıat nazar aýdarý jáne kez kelgen qorlaıtyn nemese mádenı sezimtal emes termınder men sóz tirkesterinen aýlaq bolý óte mańyzdy. Habarlamany Belarýs tilinde dál jetkizý úshin aýdarmashy tildiń núanstarymen, onyń gramatıkalyq qurylymdarymen jáne Belarýssıa qoǵamynyń mádenı kontekstimen tanys bolýy kerek.

Tapsyrma qandaı bolsa da, belarýs tiline aýdarý qıyn kásiporyn bolýy múmkin, biraq durys bilim men tájirıbe bolsa, ol sátti bolýy múmkin. Tildiń qalaı jumys isteıtinin túsiný jáne mádenı konteksttiń mańyzdylyǵyn moıyndaı otyryp, tájirıbeli belarýssıalyq aýdarmashy tildik alshaqtyqty joıýǵa jáne maǵynaly baılanystar ornatýǵa kómektesedi.

Belarýs tilinde qaı elder sóıleıdi?

Belarýs tili negizinen Belarýssıada jáne Reseıdiń, Ýkraınanyń, Lıtvanyń, Latvıanyń jáne Polshanyń keıbir aımaqtarynda sóıleıdi.

Belarýs tiliniń tarıhy qandaı?

Belarýs halqynyń bastapqy tili ejelgi shyǵys slaván tili boldy. Bul til 11 ǵasyrda paıda boldy jáne 13 ǵasyrda quldyraǵanǵa deıin Kıev Rýsi dáýiriniń tili boldy. Osy ýaqyt ishinde oǵan shirkeý slavándary men basqa tilder qatty áser etti.
13-14 ǵasyrlarda til eki túrli dıalektke bóline bastady: Belarýs tiliniń Soltústik jáne Ońtústik dıalektileri. Ońtústik dıalekt Lıtva Uly gersogtiginde qoldanylatyn ádebı tildiń negizin qalady, ol keıinirek eldiń resmı tiline aınaldy.
Máskeý kezeńinde, 15 ǵasyrdan bastap, belarýs tiline orys tili odan ári áser etti, al qazirgi belarýs tili óz kontýryn ala bastady. 16-17 ǵasyrlarda tildi kodıfıkasıalaý jáne standarttaý áreketteri jasaldy, biraq bul kúsh-jiger nátıjesiz boldy.
19 ǵasyrda belarýs tili aýyzeki jáne ádebı til retinde qaıta jandandy. 1920 jyldary ol Keńes Odaǵynyń resmı tilderiniń biri retinde tanyldy. Alaıda 1930 jyldardaǵy stalındik qýǵyn-súrgin bul tildiń qoldanylýynyń tómendeýine ákeldi. Ol 1960 jyldardyń sońynda qaıta jandandy jáne sodan beri Belarýssıanyń is júzinde resmı tili boldy.

Belarýs tiliniń damýyna eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Fransısk Skorına (1485-1541): kóbinese "Belarýssıa ádebıetiniń ákesi" dep atalady, Skorına latyn jáne Cheh tilderinen belarýs tilderine hrıstıan mátinderiniń alǵashqy baspageri jáne aýdarmashysy boldy. Ol belarýs tilin jandandyrdy jáne bolashaq jazýshylardy osy tilde jumys isteýge shabyttandyrdy.
2. Sımeon Poloskıı (1530-1580): teolog, aqyn jáne fılosof, Poloskıı til, tarıh, mádenıet, din jáne geografıa salasyndaǵy kóp qyrly eńbekterimen tanymal. Ol Belarýs ádebıetiniń kanondyq shyǵarmalaryna aınalǵan Belarýs tilinde birneshe mátin jazdy.
3. Ianka Kýpala (1882-1942): aqyn jáne dramatýrg, Kýpala Belarýssıada da, orys tilinde de jazdy jáne 20 ǵasyrdyń eń mańyzdy belarýssıalyq aqyny retinde tanymal.
4. Iakýb Kolas (1882-1956): aqyn jáne prozashy, Kolas eldiń batys bóliginde sóıleıtin Belarýs tiliniń dıalektisinde jazdy jáne tilge kóptegen jańa sózder men sóz tirkesterin engizdi.
5. Vasılıı Bykov (1924-2003): aqyn, dramatýrg, senarıst jáne dıssıdent, Bykov keńestik okýpasıa kezinde Belarýssıadaǵy ómirdi sıpattaıtyn áńgimeler, pesalar men óleńder jazdy. Onyń kóptegen shyǵarmalary qazirgi Belarýssıa ádebıetindegi eń mańyzdylardyń biri bolyp sanalady.

Belarýs tiliniń qurylymy qalaı?

Belarýs tili shyǵys slaván tilder tobyna kiredi jáne orys jáne ýkraın tilderimen tyǵyz baılanysty. Bul kúshti fleksıalyq til, sózderdiń ártúrli formalary birqatar maǵynalardy bildirý úshin qoldanylady, sonymen qatar aglútınatıvti til, ıaǵnı kúrdeli sózder men sóz tirkesteri basqa sózder men morfemalarǵa affıkster qosý arqyly jasalady. Gramatıkalyq turǵydan bul negizinen SOV (sýbekt-obekt-etistik) sóz reti boıynsha jáne erler de, áıelder de qoldanady jynystar jáne kópshe jaǵdaılar. Aıtylý turǵysynan bul slaván tili, keıbir cheh jáne polák áserleri bar.

Belarýs tilin qalaı durys úırenýge bolady?

1. Resmı til kýrsynan ótińiz: Eger siz belarýs tilin úırenýge baısaldy bolsańyz, onlaın nemese betpe - bet til kýrsyn bastaýdyń jaqsy joly. Til kýrsy sizge tildiń negizderin úırenýge jáne daǵdylaryńyzdy damytýǵa qurylym berýge kómektesedi.
2. Súńgý: tildi shynymen úırený jáne ony erkin meńgerý úshin tilge súńgýge múmkindiginshe kóp ýaqyt jumsaý kerek. Belarýs mýzykasyn tyńdańyz, Belarýs fılmderi men teleshoýlaryn kórińiz, Belarýs kitaptaryn, blogtary men maqalalaryn oqyńyz — belarýs tilin estýge jáne qoldanýǵa kómektesetin barlyq nárse.
3. Tájirıbe: tildi meńgerý úshin sóıleý men tildi tyńdaýǵa ýaqyt bólý kerek. Tilde sóıleýdi úırenýdiń birneshe ádisi bar-siz til tobyna qosyla alasyz, tildik seriktes taba alasyz nemese ana tilinde sóıleıtindermen jattyǵý úshin til úırenýge arnalǵan qosymshalardy qoldana alasyz.
4. Keri baılanys alyńyz: tilde sóıleý jáne tyńdaý jattyǵýlaryn jasaǵannan keıin, ony durys qoldanǵanyńyzǵa kóz jetkizý úshin keri baılanys alý mańyzdy. Siz ana tilinde sóıleıtinderden keri baılanys alý úshin til úırený qoldanbalaryn paıdalana alasyz nemese tipti sizge jeke usynystar men keri baılanys bere alatyn onlaın tárbıeshini taba alasyz.

Sloven-Eýropada shamamen 2 mıllıon adam sóıleıtin Ońtústik slaván tili. Slovenıanyń resmı tili retinde bul aımaqtaǵy mańyzdy til. Sloven tilinde sóıleıtin halyqpen sóıleskisi keletinder úshin kásibı aýdarmalardy alý habarlamalar men qujattardyń dáldigi men tıimdiligin qamtamasyz etýge kómektesedi.

Kásibı aýdarma qyzmetterin tańdaý kezinde aýdarmashynyń bilimi, tájirıbesi jáne biliktiligi sıaqty birneshe faktorlardy eskerý qajet. Bul ásirese aǵylshyn tilinen sloven tiline aýdarǵanda óte mańyzdy, óıtkeni tilde ártúrli dıalektiler men formaldylyqtyń ártúrli deńgeıleri bar. Sonymen qatar, kez-kelgen aýdarylǵan materıaldar dáldikke tekserilýi kerek, óıtkeni qatelikter nemese túsinispeýshilikter qarym-qatynasta túsinispeýshilikterge ákelýi múmkin.

Sloven tilindegi aýdarma qyzmetteri bıznes úshin de, jeke tulǵalar úshin de kóptegen qyzmetterdi usynady.veb-saıtty, qujatty, kitapty nemese mátinniń birneshe jolyn aýdarǵyńyz kelse de, siz ózińizge sáıkes qyzmetti taba alasyz. Qyzmetterge klıenttiń qajettilikterine baılanysty aýdarma, redaksıalaý, túzetý jáne pishimdeý kirýi múmkin.

Kompanıalar úshin sloven tiline aýdarýdyń kásibı qyzmetteri paıdaly bolýy múmkin, óıtkeni olar óz ıdeıalaryn áleýetti klıentterge dál jetkizýge kómektesedi. Sonymen qatar, olar iskerlik kelisimsharttardyń, zańdy qujattardyń jáne sloven tiline aýdarmalary bar kez kelgen basqa materıaldardyń qatesiz bolýyn qamtamasyz etýge kómektesedi. Bul ásirese mańyzdy, óıtkeni qatelikter kompanıalarǵa ýaqyt pen aqshany qajet etýi múmkin.

Sonymen qatar, neke, týý nemese qaıtys bolý týraly kýálikter sıaqty jeke qujattardy aýdarǵysy keletin adamdar kásibı aýdarym qyzmetterin de paıdalana alady. Bul barlyq qujattardyń durys aýdarylýyn qamtamasyz etedi, sondyqtan olardy búkil Chehıada jáne rastalǵan aýdarymdar qajet basqa elderde qabyldaýǵa bolady.

Jalpy, sloven tiline aýdarýdyń kásibı qyzmetteri tildik kedergilerdi jeńýge jáne iskerlik jáne jeke maqsattar úshin qarym-qatynasty damytýǵa kómektesedi. Eger durys qyzmet kórsetilse, klıentter olardyń qujattary dál aýdarylatynyna senimdi bola alady, bul ózara túsinistik pen tıimdi qarym-qatynasqa yqpal etedi.

Sloven tilinde qaı elder sóıleıdi?

Sloven tili-Slovenıadaǵy resmı til jáne Eýropalyq odaqtyń 23 RESMI tiliniń biri. Ol Avstrıa, Italıa, Vengrıa jáne Horvatıanyń keıbir bólikterinde de aıtylady.

Sloven tiliniń tarıhy qandaı?

Ońtústik slaván tilder otbasyna kiretin sloven tiliniń tamyry 6 ǵasyrdan bastaý alatyn slaván tilinen bastaý alady. Ertedegi sloven tili eski slaván tilimen tyǵyz baılanysty boldy jáne qazirgi Slovenıanyń bólikterinde ǵasyrlar boıy nemis ústemdiginiń arqasynda nemis dıalektileri qatty áser etti. 19 ǵasyrǵa qaraı sloven tilinde sóıleıtinder ádebı sloven tilin damytyp, ony basqa slaván tilderinen ózgeshe dep sanaı bastady. 20 ǵasyrda bul til standarttaý prosesterinen ótip, resmı túrde sloven dep ataldy. Slovenıa 1991 jyly Iýgoslavıadan táýelsizdik alǵannan keıin sloven tili eldiń resmı tili bolyp jarıalandy. Búgingi tańda shamamen 2,5 mıllıon adam sloven tilinde Ana tili retinde sóıleıdi.

Sloven tiliniń damýyna eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Iýrıı Dalmatın (1547-1589): Iýrıı Dalmatın protestanttyq teolog, Kıeli kitaptyń aýdarmashysy jáne Kıeli kitaptyń sloven tiline alǵashqy tolyq aýdarmasynyń baspageri boldy.
2. Frans Presheren (1800-1849): Frans Presheren barlyq ýaqyttaǵy eń uly sloven aqyny bolyp sanalatyn sloven aqyny boldy. Ol sloven tilin ázirledi jáne standarttady jáne sloven ádebıetinde zamanaýı ádisterdi birinshi bolyp qoldandy.
3. Fran Levstık (1831-1887): Fran Levstık sloven ádebıetindegi eń mańyzdy eki shyǵarmany jazǵan sloven jazýshysy jáne aǵartýshysy boldy: Martına Kachýra jáne onyń karnıola aımaǵyndaǵy áńgimeleri. Bul jumystar sloven tilin standarttaýǵa jáne modernızasıalaýǵa kómektesti.
4. Iosıp Iýrchıch (1844-1914): Iosıp Iýrchıch sloven tiliniń damýyna úles qosqan Slovendik dramatýrg, zańger jáne saıasatker boldy. Ol standartty sloven tilinde birneshe alǵashqy pesalar jazdy jáne búgingi kúnge deıin qoldanylyp kele jatqan kóptegen jańa sózderdi oılap tapty.
5. Ivan Kankar (1876-1918): Ivan Kankar Slovendik modernıs jazýshy, dramatýrg jáne aqyn bolǵan. Ol sloven tilin jańa sózderdi engizý jáne keń aýdıtorıaǵa qol jetimdi stılde jazý arqyly damytty.

Sloven tiliniń qurylymy qalaı?

Sloven tili-ońtústik slaván tili jáne basqa slaván tilderiniń jalpy qurylymdyq sıpattamalaryn ustanady. Bul fleksıalyq til, ıaǵnı sózder sóılemde qalaı qoldanylatynyna baılanysty pishinin ózgertedi jáne onyń eki gramatıkalyq jynysy bar (Erkek jáne áıel). Sózder jalǵaýlar men prefıksterdi qosý arqyly jasalady, sondyqtan bir túbirdi birneshe sóz jasaý úshin paıdalanýǵa bolady. Sloven tilinde de kúrdeli etistik konúgasıa júıesi bar jáne ony óte baı jáne dybystyq tilge aınaldyratyn kishireıtetin jáne tolyqtyratyn zattarǵa toly.

Sloven tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Tárbıeshini tabýǵa nemese sabaqqa jazylýǵa tyrysyńyz: til úırenýdiń eń jaqsy tásili - sabaqqa qatysý nemese tárbıeshini jaldaý. Sabaqqa qatysý sizge gramatıka men aıtylymǵa kómektesedi, al tárbıeshi sizdiń oqý prosesine jeke kózqaras qalyptastyra alady.
2. Sloven fılmderi men teleshoýlaryn qarańyz: sloven tilinde fılmder men teleshoýlardy kórý tildi jaqsyraq túsinýge kómektesedi. Múmkin bolsa, tildi jaqsyraq túsiný úshin oqýshyǵa baǵyttalǵan habarlardy tabýǵa tyrysyńyz.
3. Sloven mýzykasyn tyńdańyz: sloven mýzykasyn tyńdaý kúndelikti áńgimelerde qoldanylatyn keıbir sózderdi túsinýge kómektesedi. Bir ánderdi qaıta-qaıta tyńdaý sizge ne týraly jáne onyń qalaı aıtylatynyn túsinýge kómektesedi.
4. Ana tilimen sóılesińiz: eger sizdiń aınalańyzda sloven tilinde sóıleıtinder bolsa, olardan kómek suraýdan qoryqpańyz. Olar aıtylym men sózdik qoryna kómektesip qana qoımaı, áńgimelerińizdi jargonmen jáne aýyzeki sóılemdermen tolyqtyra alady.
5. Onlaın resýrstardy paıdalanyńyz: sloven tilin jaqsartýǵa kómektesetin veb-saıttar, qoldanbalar, beıneler, sondaı-aq onlaın forýmdar men blogtar sıaqty kóptegen onlaın materıaldar bar. Internetti bilim men tájirıbeniń sarqylmas kózi retinde paıdalanýdy umytpańyz.