Maorı Tájik Aýdarma

Maorı-Jańa Zelandıanyń baıyrǵy tili jáne Maorı halqynyń resmı tili. Oǵan búkil álem boıynsha, negizinen Jańa Zelandıanyń Soltústik jáne Ońtústik araldarynda 130 000-nan astam adam sóıleıdi. Maorı polınezıalyq til bolyp sanalady jáne Maorı mádenıeti men murasy úshin mańyzdy. Sońǵy jyldary Maorı tilindegi aýdarma qyzmetteri Maorı turǵyndarymen baılanysqysy keletin nemese til týraly kóbirek bilgisi keletin kásiporyndar, uıymdar jáne jeke tulǵalar arasynda tanymal bola bastady.

Maorı tiline aýdarý qıyn proses, óıtkeni til kontekstke óte táýeldi jáne jaǵdaıǵa baılanysty óte tez ózgerýi múmkin. Sondyqtan tildi biletin jáne onyń núanstaryn túsinetin kásibı aýdarmashyny jaldaý mańyzdy. Kásibı Maorı aýdarmashylary kóbinese ana tilinde sóıleıdi jáne tildiń mádenı aspektileri boıynsha keń daıyndyqtan ótedi.

Maorı tiline aýdarýdyń qıyndyǵyna baılanysty bul qymbatqa túsýi múmkin. Degenmen, bul áli de turarlyq. Siz naqty aýdarma alyp qana qoımaı, mádenıetter arasyndaǵy baılanysty jaqsartasyz, túsinistikti arttyrasyz jáne qarym-qatynasty tereńdetesiz.

Maorı tilindegi aýdarmashymen jumys isteý kezinde múmkindiginshe kóp kontekst berý mańyzdy. Buǵan boljamdy aýdıtorıa, maqsat jáne kez kelgen basqa tıisti aqparat kiredi. Bul sizdiń aýdarmańyzdyń dál jáne túsinikti bolýyn qamtamasyz etýge kómektesedi.

Jalpy, Maorı tilindegi aýdarma qyzmetteri mádenıetter arasyndaǵy alshaqtyqty joıýǵa jáne bıznes pen qarym-qatynas úshin jańa múmkindikter ashýǵa kómektesedi. Maorı tilinen kásibı aýdarmashyny jaldaý arqyly sizdiń habarlamańyz dál jáne qurmetpen jetkiziletinine senimdi bola alasyz.

Maorı tilinde qaı elder sóıleıdi?

Maorı-Jańa Zelandıanyń resmı tili. Sondaı-aq, Avstralıa, Kanada jáne AQSH-taǵy maorı qaýymdastyqtary sóıleıdi.

Maorı tiliniń tarıhy qandaı?

Maorı tili 800 jyldan astam ýaqyt boıy Jańa Zelandıada sóılep, qoldanylyp keledi, bul ony álemdegi eń kóne tilderdiń birine aınaldyrady. Onyń shyǵý tegi aralǵa alǵash ret 13 ǵasyrda ata-babalarynyń tilin alyp kelgen polınezıalyq mıgranttardan bastaý alady. Ǵasyrlar boıy bul til basqa jergilikti tildermen jáne dıalektilermen asımılásıalanǵan kezde damydy jáne ózindik erekshelikterine ıe boldy. Bul til 1800 jyldardyń basyna deıin hrıstıan mısıonerleri mátinderdi maorı tiline aýdara bastaǵanǵa deıin aýyzsha dástúrlermen shekteldi. Jańa Zelandıa 1900 jyldardyń ortasynda demokratıa men ultshyldyqqa bet burǵan kezde tilge resmı mártebe berildi jáne Jańa Zelandıanyń ulttyq biregeıliginiń mańyzdy bóligi boldy. Búgingi tańda maorı tili búkil elde keńinen qoldanylady jáne búkil eldegi mektepterde oqytylady.

Maorı tilin úırenýge eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Ser Apırana Ngata: ol Maorı Parlamentiniń birinshi múshesi boldy (1905-1943) jáne Maorı tilin memlekettik bilim berýde resmı qoldaný jáne kitaptardy sol tilge aýdarý arqyly jandandyrýdyń qozǵaýshy kúshi boldy.
2. Te Rangı Hıroa (Ser Pıter Henare): ol Maorı mádenıetin nasıhattaýǵa qatysqan jáne Maorı tilin qoǵamnyń barlyq salalarynda qoldanýǵa kómektesken maorıdiń mańyzdy kóshbasshysy boldy.
3. Dam Nganeko Mınhınnık: ol Maorı radıosynyń, festıválderdiń jáne bilim berý múmkindikteriniń damýyna úlken áser etti jáne 1987 jylǵy maorı tili komısıasy týraly Zańnyń damýyna áser etti.
4. Kokakaı Hıpango hanym: ol Jańa Zelandıa Joǵarǵy Sotynyń sýdıasy bolǵan alǵashqy Maorı áıeli boldy jáne maorı tiliniń jandanýyn qoldaýymen erekshelendi.
5. Te Taýra Vır jáne Te Reo Maorı (maorı tili jónindegi Komısıa): maorı tili jónindegi Komısıa maorı tilin nasıhattaý jáne saqtaý úshin jumys isteıdi. 1987 jyly qurylǵannan beri komısıa Jańa resýrstardy, oqytý ádisterin jáne bilim berý bastamalaryn ázirleý arqyly tildiń jandanýyna yqpal etýde mańyzdy ról atqardy.

Maorı tiliniń qurylymy qalaı jumys isteıdi?

Maorı tili-polınezıalyq Til jáne onyń qurylymy kóptegen zat esimdermen jáne shekteýli etistiktermen sıpattalady. Ol sıntetıkalyq gramatıka dep atalatyn sózderdiń belgili bir maǵynalaryna silteme jasaý úshin jurnaqtar júıesin paıdalanady. Ol sondaı-aq maǵynaly sózderdi qalyptastyrý úshin qoldanylatyn dybystar men býyndardyń keń aýqymyn qamtıdy. Sózderdiń reti salystyrmaly túrde erkin, degenmen ol belgili bir kontekste qatal bolýy múmkin.

Maorı tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Maorı tili men mádenıetine enińiz: Te Vananga Aotearoa nemese jergilikti iwi sıaqty maorı tili sabaqtaryna qatysýdan bastańyz. Maorı tili men ádet-ǵurpy jıi qoldanylatyn mádenı kontekstti túsiný mańyzdy.
2. Maorı tilinde múmkindiginshe tyńdańyz, kórińiz jáne oqyńyz: Maorı tilindegi radıony tabyńyz (mysaly, RNZ Māori), Maorı tilindegi teledıdarlyq baǵdarlamalar men fılmderdi kórińiz, Maorı tilindegi kitaptardy, komıksterdi jáne áńgimelerdi oqyńyz jáne estigenińizdi jáne kórgenińizdi qaıtalańyz.
3. Tilde sóılesýge mashyqtanyńyz: Maorı tilinde sóıleıtindermen, mysaly, otbasymen nemese dostarymen baılanysýǵa nemese Maorı men kohanga reoǵa (balalarǵa maorı tilin erte úıretý ortalyqtary) arnalǵan is-sharalarǵa qatysýǵa múmkindik tabýǵa tyrysyńyz.
4. Úırenýge kómektesetin onlaın resýrstardy paıdalanyńyz: Maorı tiliniń sózdikteri, baspa jáne aýdıo oqýlyqtar, YouTube arnalary jáne Maorı tilin úırenýshilerge úlken qoldaý kórsetetin áleýmettik medıa toptary sıaqty kóptegen onlaın resýrstar bar.
5. Kóńil kóterińiz: tildi úırený qyzyqty jáne paıdaly áreket bolýy kerek, sondyqtan synaqtan ótpeńiz – birte-birte jasańyz jáne saıahattan lázzat alyńyz!

Tájik nemese tájik-Ortalyq Azıa men Taıaý Shyǵysta sóıleıtin til. Bul úndi-ıran tili, parsy tilimen tyǵyz baılanysty, biraq ózindik erekshelikteri bar. Tájikstanda bul resmı til, ony Qazaqstanda, Ózbekstanda, Aýǵanstanda jáne Reseıde azshylyqtar da sóıleıdi. Onyń tanymaldylyǵyna baılanysty tájik jáne orys tilderindegi aýdarmalarǵa suranys artyp keledi.

Tájik tiline aýdarma bıznes úshin de, jeke tulǵalar úshin de mańyzdy qyzmet bolyp tabylady.bıznes úshin tájik tiline aýdarma qyzmetteri kompanıalarǵa óz salasyndaǵy basqa mamandarmen tıimdi qarym-qatynas jasaýǵa múmkindik beretin jańa naryqtarǵa qol jetkizýdi qamtamasyz etedi. Bul ásirese halyqaralyq saýdamen aınalysatyndar úshin paıdaly. Aýdarmashy qyzmetteri Memlekettik organdar men úkimettik emes uıymdarǵa esep beretin jáne tıimdi bolýǵa kómektesý arqyly úkimettik vedomstvolar arasyndaǵy baılanysty jeńildetý úshin de qoldanyla alady.

Jeke adamdarǵa jumysqa ornalasý kezinde nemese medısınalyq kómekke júgingen kezde aýdarmashynyń qyzmetterin paıdalaný qajet bolýy múmkin. Internettegi marketıńtik kompanıalar úshin veb-saıt mazmuny men jarnamalyq materıaldardyń tájik tiline aýdarmalaryn qoldaný paıdaly bolýy múmkin.

Kez kelgen eki tilden aýdarǵanda kásibı Qyzmetterdi paıdalaný mańyzdy. Kásibı aýdarmashylar birneshe tildi biledi jáne ár tildiń núanstaryn túsinedi. Olar aýdarmalarynyń dáldigin, anyqtyǵyn jáne oqylýyn qamtamasyz etedi. Kásibı aýdarmashy sonymen qatar dáldik úshin mańyzdy termınologıadaǵy kez kelgen ózgeristerdi baqylaıdy.

Sertıfıkattalǵan aýdarmashylar naqty ázirlengen standarttary joq tildik kombınasıalar úshin baǵa jetpes. Olar qujattardy dál jáne ımıgrasıalyq jáne basqa da memlekettik qyzmetter qabyldaıtyn nysanda aýdara alady. Ýnıversıtetterge jáne ımıgrasıalyq maqsattarǵa ótinish berý úshin kýálandyrylǵan aýdarymdar jıi qajet.

Eger sizge tájik tiline aýdarma qyzmeti qajet bolsa, senimdi, kásibı jetkizýshini tańdaý mańyzdy. Belgili bir salada tájirıbesi bar jáne jumysty ýaqytynda aıaqtaı alatyn aýdarmashyny tańdańyz. Sondaı-aq olardyń jumys sapasyn tekserý mańyzdy, óıtkeni kóptegen aýdarmalarda qateler bar. Muqıat zertteý jáne tutynýshylardyń pikirleri sizge senýge bolatyn aýdarmashyny tabýǵa kómektesedi.

Tájik tilinde qaı elder sóıleıdi?

Tájik tilinde negizinen Tájikstan, Aýǵanstan, Ózbekstan jáne Qyrǵyzstanda sóıleıdi. Sondaı-aq, Reseıde, Túrkıada, Pákistanda, Iranda jáne basqa da burynǵy keńestik respýblıkalarda halyqtyń shaǵyn toptary sóıleıdi.

Tájik tiliniń tarıhy qandaı?

Tájik tili-Iran men Aýǵanstanda sóıleıtin parsy tiliniń zamanaýı nusqasy. Bul negizinen parsy tiliniń dıalektileri men onyń predshestvennıgi, orta parsy tiliniń (pehlevı dep te atalady) tirkesimi. Oǵan basqa tilder, sonyń ishinde orys, aǵylshyn, qytaı, hındı, ózbek, túrikmen jáne basqalary aıtarlyqtaı áser etti. Qazirgi tájik tili alǵash ret bizdiń zamanymyzdyń 8 ǵasyrynda, arabtardyń Persıany jaýlap alýynan keıin aımaqqa kelgen Shyǵys Iran taıpalary bul tildi qabyldap, ony kúndelikti ómirde qoldana bastaǵan kezde quryldy. 9 ǵasyrda Buhara qalasy Ortalyq Azıadaǵy alǵashqy parsy tildi áýlet bolǵan Samanıdter áýletiniń astanasy boldy. Osy kezeńde bul aımaqta mádenıet pen ádebıet órkendep, aımaqtyń aýyzeki tili birtindep tájik tili dep biletin tilge aınaldy.
20 ǵasyrda tájik tili resmı túrde kodıfıkasıalanyp, mektepterdiń oqý baǵdarlamalaryna engizildi. Sodan beri ol Ortalyq Azıa aımaǵynda mańyzdy tilge aınaldy. Til damyp keledi jáne sońǵy jyldary onyń leksıkonyna jańa sózder qosyldy. Búginde tájik tili Tájikstannyń resmı tili bolyp tabylady jáne ony el ishinde de, odan tys jerlerde de 7 mıllıonnan astam adam sóıleıdi.

Tájik tilin úırenýge eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Abdýlmedjıd Iýraev – qazirgi zamanǵy standarttaýǵa úles qosqan tájik tiliniń ǵalymy, avtory jáne profesory.
2. Mırzo Týrsýnzoda-tájik tili men ádebıetin nasıhattaýdaǵy rólimen tanymal Tájikstannan shyqqan áıgili aqyn, saıasatker jáne jazýshy.
3. Sadrıddın Aını-kórnekti tájik jazýshysy, onyń shyǵarmalary tájik ádebı murasynyń mańyzdy bóligi bolyp tabylady.
4. Ahmadjon Mahmýdov-qazirgi tájik jazba dástúrlerin standarttaýǵa kómektesken jazýshy, lıngvıs jáne ǵalym.
5. Muhammedjon Sharıpov-óz shyǵarmalarymen tájik tilin qalyptastyrýǵa kómektesken kórnekti aqyn jáne esseıst.

Tájik tiliniń qurylymy qalaı?

Tájik tili úndi-eýropalyq tilder otbasynyń ırandyq tarmaǵyna jatady. Onyń negizgi qurylymy eki bólikten turady: úsh jynysty zat esimder júıesimen sıpattalatyn eski Iran tili jáne eki jynysty zat esimder júıesimen sıpattalatyn Ortalyq Azıa tilderi. Sonymen qatar, til arab, parsy jáne basqa tilderdiń elementterin qamtıdy, bul onyń mádenı ártúrliligin kórsetedi. Tájik tili analıtıkalyq-sıntetıkalyq qurylymǵa ıe, ıaǵnı ol fleksıalyq morfologıadan góri sóz tártibi men sıntaksıstik ádisterge, mysaly, istiń aıaqtalýyna kóbirek súıenedi. Tájik tilindegi sózderdiń reti óte mańyzdy; sóılemder taqyryptan bastalyp, predıkatpen aıaqtalady.

Tájik tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Jaqsy tájik oqýlyǵyn nemese onlaın kýrsty satyp alýdan bastańyz. Onyń gramatıka, oqý, jazý, sóıleý jáne tyńdaýdy qamtıtynyna kóz jetkizińiz.
2. Tájik tilindegi aýdıo jazbalardy tyńdańyz jáne tájik tilindegi beınelerdi kórińiz. Aıtylymǵa nazar aýdaryp, oǵan elikteýge tyrysyńyz.
3. Tájik tilindegi qarapaıym mátinderdi oqýdy bastańyz. Beıtanys sózderdiń maǵynasyn bilýge tyrysyńyz jáne sol sózderdiń aıtylýy men anyqtamalaryn qarańyz.
4. Ana tilinde sóıleıtindermen tájik tilinde sóılesýge mashyqtanyńyz. Muny Italki nemese Conversation Exchange sıaqty til almasý saıttary arqyly jasaýǵa bolady. Siz sondaı-aq klýbqa nemese tájik tili kýrstaryna jazyla alasyz.
5. ITranslate nemese Google Translate sıaqty onlaın quraldardy paıdalanyp tájik tilinde jazýdy úırenińiz.
6. Sońynda, joǵary motıvasıany saqtaý jáne úlgerimińizdi baqylaý úshin ózińizge turaqty maqsattar qoıyńyz.