Maorı Vengr Aýdarma

Maorı-Jańa Zelandıanyń baıyrǵy tili jáne Maorı halqynyń resmı tili. Oǵan búkil álem boıynsha, negizinen Jańa Zelandıanyń Soltústik jáne Ońtústik araldarynda 130 000-nan astam adam sóıleıdi. Maorı polınezıalyq til bolyp sanalady jáne Maorı mádenıeti men murasy úshin mańyzdy. Sońǵy jyldary Maorı tilindegi aýdarma qyzmetteri Maorı turǵyndarymen baılanysqysy keletin nemese til týraly kóbirek bilgisi keletin kásiporyndar, uıymdar jáne jeke tulǵalar arasynda tanymal bola bastady.

Maorı tiline aýdarý qıyn proses, óıtkeni til kontekstke óte táýeldi jáne jaǵdaıǵa baılanysty óte tez ózgerýi múmkin. Sondyqtan tildi biletin jáne onyń núanstaryn túsinetin kásibı aýdarmashyny jaldaý mańyzdy. Kásibı Maorı aýdarmashylary kóbinese ana tilinde sóıleıdi jáne tildiń mádenı aspektileri boıynsha keń daıyndyqtan ótedi.

Maorı tiline aýdarýdyń qıyndyǵyna baılanysty bul qymbatqa túsýi múmkin. Degenmen, bul áli de turarlyq. Siz naqty aýdarma alyp qana qoımaı, mádenıetter arasyndaǵy baılanysty jaqsartasyz, túsinistikti arttyrasyz jáne qarym-qatynasty tereńdetesiz.

Maorı tilindegi aýdarmashymen jumys isteý kezinde múmkindiginshe kóp kontekst berý mańyzdy. Buǵan boljamdy aýdıtorıa, maqsat jáne kez kelgen basqa tıisti aqparat kiredi. Bul sizdiń aýdarmańyzdyń dál jáne túsinikti bolýyn qamtamasyz etýge kómektesedi.

Jalpy, Maorı tilindegi aýdarma qyzmetteri mádenıetter arasyndaǵy alshaqtyqty joıýǵa jáne bıznes pen qarym-qatynas úshin jańa múmkindikter ashýǵa kómektesedi. Maorı tilinen kásibı aýdarmashyny jaldaý arqyly sizdiń habarlamańyz dál jáne qurmetpen jetkiziletinine senimdi bola alasyz.

Maorı tilinde qaı elder sóıleıdi?

Maorı-Jańa Zelandıanyń resmı tili. Sondaı-aq, Avstralıa, Kanada jáne AQSH-taǵy maorı qaýymdastyqtary sóıleıdi.

Maorı tiliniń tarıhy qandaı?

Maorı tili 800 jyldan astam ýaqyt boıy Jańa Zelandıada sóılep, qoldanylyp keledi, bul ony álemdegi eń kóne tilderdiń birine aınaldyrady. Onyń shyǵý tegi aralǵa alǵash ret 13 ǵasyrda ata-babalarynyń tilin alyp kelgen polınezıalyq mıgranttardan bastaý alady. Ǵasyrlar boıy bul til basqa jergilikti tildermen jáne dıalektilermen asımılásıalanǵan kezde damydy jáne ózindik erekshelikterine ıe boldy. Bul til 1800 jyldardyń basyna deıin hrıstıan mısıonerleri mátinderdi maorı tiline aýdara bastaǵanǵa deıin aýyzsha dástúrlermen shekteldi. Jańa Zelandıa 1900 jyldardyń ortasynda demokratıa men ultshyldyqqa bet burǵan kezde tilge resmı mártebe berildi jáne Jańa Zelandıanyń ulttyq biregeıliginiń mańyzdy bóligi boldy. Búgingi tańda maorı tili búkil elde keńinen qoldanylady jáne búkil eldegi mektepterde oqytylady.

Maorı tilin úırenýge eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Ser Apırana Ngata: ol Maorı Parlamentiniń birinshi múshesi boldy (1905-1943) jáne Maorı tilin memlekettik bilim berýde resmı qoldaný jáne kitaptardy sol tilge aýdarý arqyly jandandyrýdyń qozǵaýshy kúshi boldy.
2. Te Rangı Hıroa (Ser Pıter Henare): ol Maorı mádenıetin nasıhattaýǵa qatysqan jáne Maorı tilin qoǵamnyń barlyq salalarynda qoldanýǵa kómektesken maorıdiń mańyzdy kóshbasshysy boldy.
3. Dam Nganeko Mınhınnık: ol Maorı radıosynyń, festıválderdiń jáne bilim berý múmkindikteriniń damýyna úlken áser etti jáne 1987 jylǵy maorı tili komısıasy týraly Zańnyń damýyna áser etti.
4. Kokakaı Hıpango hanym: ol Jańa Zelandıa Joǵarǵy Sotynyń sýdıasy bolǵan alǵashqy Maorı áıeli boldy jáne maorı tiliniń jandanýyn qoldaýymen erekshelendi.
5. Te Taýra Vır jáne Te Reo Maorı (maorı tili jónindegi Komısıa): maorı tili jónindegi Komısıa maorı tilin nasıhattaý jáne saqtaý úshin jumys isteıdi. 1987 jyly qurylǵannan beri komısıa Jańa resýrstardy, oqytý ádisterin jáne bilim berý bastamalaryn ázirleý arqyly tildiń jandanýyna yqpal etýde mańyzdy ról atqardy.

Maorı tiliniń qurylymy qalaı jumys isteıdi?

Maorı tili-polınezıalyq Til jáne onyń qurylymy kóptegen zat esimdermen jáne shekteýli etistiktermen sıpattalady. Ol sıntetıkalyq gramatıka dep atalatyn sózderdiń belgili bir maǵynalaryna silteme jasaý úshin jurnaqtar júıesin paıdalanady. Ol sondaı-aq maǵynaly sózderdi qalyptastyrý úshin qoldanylatyn dybystar men býyndardyń keń aýqymyn qamtıdy. Sózderdiń reti salystyrmaly túrde erkin, degenmen ol belgili bir kontekste qatal bolýy múmkin.

Maorı tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Maorı tili men mádenıetine enińiz: Te Vananga Aotearoa nemese jergilikti iwi sıaqty maorı tili sabaqtaryna qatysýdan bastańyz. Maorı tili men ádet-ǵurpy jıi qoldanylatyn mádenı kontekstti túsiný mańyzdy.
2. Maorı tilinde múmkindiginshe tyńdańyz, kórińiz jáne oqyńyz: Maorı tilindegi radıony tabyńyz (mysaly, RNZ Māori), Maorı tilindegi teledıdarlyq baǵdarlamalar men fılmderdi kórińiz, Maorı tilindegi kitaptardy, komıksterdi jáne áńgimelerdi oqyńyz jáne estigenińizdi jáne kórgenińizdi qaıtalańyz.
3. Tilde sóılesýge mashyqtanyńyz: Maorı tilinde sóıleıtindermen, mysaly, otbasymen nemese dostarymen baılanysýǵa nemese Maorı men kohanga reoǵa (balalarǵa maorı tilin erte úıretý ortalyqtary) arnalǵan is-sharalarǵa qatysýǵa múmkindik tabýǵa tyrysyńyz.
4. Úırenýge kómektesetin onlaın resýrstardy paıdalanyńyz: Maorı tiliniń sózdikteri, baspa jáne aýdıo oqýlyqtar, YouTube arnalary jáne Maorı tilin úırenýshilerge úlken qoldaý kórsetetin áleýmettik medıa toptary sıaqty kóptegen onlaın resýrstar bar.
5. Kóńil kóterińiz: tildi úırený qyzyqty jáne paıdaly áreket bolýy kerek, sondyqtan synaqtan ótpeńiz – birte-birte jasańyz jáne saıahattan lázzat alyńyz!

Vengr aýdarmasynyń maǵynasy

Vengr tilinde 13 mıllıon adam sóıleıdi jáne Vengrıada resmı til bolyp tabylady. Nátıjesinde, sońǵy jyldary Vengr tiline aýdarýdyń joǵary sapaly qyzmetterine degen qajettilik aıtarlyqtaı ósti. Bul tildiń halyqaralyq saýdamen baılanysynyń artýyna jáne Vengrıa halqynyń kóbeıýine baılanysty.

Vengrıada nemese onymen bıznes júrgizgisi keletinder úshin Vengr tilinen tamasha aýdarmashylarǵa qol jetkizý óte mańyzdy. Tıisti aýdarymsyz naryq týraly áleýetti múmkindikter men qundy aqparatty jiberip alýǵa bolady. Osy sebepti Vengrıadaǵy jetistikterin qamtamasyz etý úshin kásiporyndardyń sapaly aýdarymdarǵa ınvestısıa salýy mańyzdy.

Vengr tilinen aýdarma qyzmetteriniń basty artyqshylyqtarynyń biri-olar naqty qajettilikterge tolyǵymen beıimdelgen. Aýdarmashylar tildik núanstarǵa muqıat nazar aýdara alady, bul paıdalanýshy tájirıbesin ońtaılandyrýǵa jáne iskerı habarlamanyń áserin barynsha arttyrýǵa kómektesedi. Sonymen qatar, kásibı aýdarmalar sózderdi ǵana emes, kontekst pen nıetti de aýdara otyryp, barlyq qujattarda dáldik pen dáıektilikti qamtamasyz etedi.

Vengr tiline aýdarma qyzmetin jetkizýshini tańdaǵanda, kompanıanyń osy tilde qajetti bilimi men tájirıbesi bar ekenine kóz jetkizý mańyzdy. Muny isteýdiń eń jaqsy tásili-aldyńǵy klıentterdiń usynystaryn, sondaı-aq tıisti tildik uıymdardyń sertıfıkattaryn izdeý. Sonymen qatar, aýdarmashynyń Vengr tilimen de, aýdarma tilimen de tanys ekendigine kóz jetkizý kerek, bul til men mádenı konteksttiń núanstaryn dál aýdarýǵa kepildik beredi.

Vengr tiline dál aýdarýdyń mańyzdylyǵyn asyra baǵalaý qıyn. Aýdarmalardy qajet etetin kompanıalar men jeke tulǵalar mindetti túrde osy tilde sapaly qyzmet kórsete alatyn tájirıbeli, sertıfıkattalǵan aýdarmashylarmen jumys isteýi kerek. Osylaısha, olar ózderiniń habarlamalarynyń maqsatty aýdıtorıaǵa dál jetkizilýin jáne ońaı túsinilýin qamtamasyz ete alady.

Vengr tilinde qaı elder sóıleıdi?

Vengr tili negizinen Vengrıada, sondaı-aq Rýmynıa, Ýkraına, Serbıa, Horvatıa, Avstrıa jáne Slovenıanyń bólikterinde sóıleıdi.

Vengr tiliniń tarıhy qandaı?

Vengr tiliniń tarıhy 9 ǵasyrdan bastalady, sol kezde Madıar taıpalary Ortalyq Eýropaǵa qonys aýdaryp, qazirgi Vengrıa aýmaǵynda qonystana bastady. Bul til fın jáne eston tilderimen tyǵyz baılanysty Oral tilder otbasynyń bóligi bolyp sanalady.
Vengr tili týraly alǵashqy jazbasha eskertý shamamen b.z. 896 jyly, Madıar taıpalarynyń eki kósemi Vızantıa ımperatory Leo VI-ǵa eski vengr tilinde hat jazǵan kezde paıda boldy. Keıinirek Til basqa tilderdiń, ásirese latyn jáne nemis tilderiniń áserinen aıtarlyqtaı ózgeristerge ushyrady jáne ártúrli dıalektiler paıda boldy.
16 ǵasyrda vengr tili Vengrıa Koróldiginiń resmı tiline aınaldy, sodan beri ol áli de solaı. Bul til ǵasyrlar boıy damı berdi jáne búginde Ortalyq Eýropada keń taralǵan tilderdiń biri bolyp tabylady.

Vengr tilin úırenýge eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Mıklosh Kalman: Vengr ádebı tiliniń ákesi, ol qazirgi Vengr jazýynyń negizin qalady jáne alǵashqy Vengr gramatıkasy men sózdigin jasady.
2. Ianos Aranı: 19 ǵasyrdyń aqyny, ol vengr tilin durys qoldanýdyń jańa erejelerin ornatqan "Arany Magyar Nyelv" ("altyn vengr tili") qurdy.
3. Ferens Kelchı: Vengr ulttyq ánuranynyń avtory, ol óz shyǵarmalarymen Vengr ádebıeti men poezıasynyń damýyna úles qosty.
4. Shandor Petefı: Vengr ádebıetindegi kórnekti tulǵa, ol dástúrli men jańany biriktiretin poetıkalyq stıldi damyta otyryp, Vengr tiliniń zamanaýı túrin qalyptastyrýda mańyzdy ról atqardy.
5. Endre Adı: 20 ǵasyrdyń áıgili aqyny, ol Vengr tiliniń búgingi kúni qalaı qoldanylatynyn anyqtaýǵa kómektesetin birneshe kórkem jáne poetıkalyq shyǵarmalar jazdy.

Vengr tiliniń qurylymy qalaı?

Vengr tili-fın-ýgor tilinen shyqqan Oral tili. Onyń qurylymy 14 túrli daýysty jáne daýyssyz fonemalarmen anyqtalady, al sózderdiń negizgi reti-Sýbekt-obekt-etistik. Ol aglútınatıvti jáne jurnaqtarǵa negizdelgen, ıaǵnı kóptegen mánderdi bildirý úshin bir túbir sózge birneshe jurnaqtar qosylady. Mysaly, "eszik" etistigi "esz" túbirinen jáne 4 jurnaqtan turady: "-ik, -ek, -et jáne-nek". Bul jurnaqtardy túbir sózge qosý arqyly "esznek" (olar jeıdi) nemese "eszık" (ol jeıdi) sıaqty ártúrli órnekterdi jasaýǵa bolady. Sonymen qatar, vengr tilinde 14 shaq jáne 16 jaǵdaı bar, bul búkil álemge óziniń oqý qıyndyqtarymen tanymal odan da kúrdeli júıeni jasaıdy.

Vengr tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Jaqsy Vengr oqýlyǵynan nemese onlaın kýrstan bastańyz. Gramatıkanyń negizderin naqty túsindiretin jáne sizdi eń mańyzdy sózder men sóz tirkesterimen tanystyratyn kýrsty nemese oqýlyqty izdeńiz.
2. Vengr tilindegi materıaldarǵa súńgińiz. Vengr gazetterin oqyńyz, Vengr fılmderi men teleshoýlaryn kórińiz, Vengr mýzykasyn tyńdańyz jáne jergilikti vengrlermen aralasýǵa mashyqtanyńyz.
3. Vengr tilinen sabaq alyńyz. Vengr tili sabaqtaryna qatysý-tildi durys úırenýdegi mańyzdy qadam. Bilikti oqytýshy sizge aıtylym týraly Keri baılanys bere alady, gramatıka nemese leksıka boıynsha kez-kelgen suraqtarǵa kómektesedi jáne oqýdy jalǵastyrýǵa yntalandyrady.
4. Únemi jattyǵý jasańyz. Turaqty tájirıbe sizdiń vengr tilin úırenýińizde ilgerileýdiń kilti bolyp tabylady. Aptasyna birneshe ret, tipti 10 mınýt bolsa da, jattyǵýǵa tyrysyńyz.
5. Kezdesýge vengr tilinde qosylyńyz. Vengr tilin úırenetin basqa adamdarmen kezdesý-dostar tabýdyń jáne motıvasıany saqtaýdyń tamasha tásili.