Sýndanskıı Vengr Aýdarma

Sýndan tili-Indonezıadaǵy eń kóp taralǵan tilderdiń biri. Bul avstronezıa tilder otbasynyń bóligi jáne Sýnda aımaǵynda 40 mıllıonnan astam adam sóıleıdi. Kóptegen jyldar boıy bul til kóptegen lıngvıser men ǵalymdardyń zertteý taqyryby boldy jáne onyń ǵasyrlar boıy qalyptasqan baı mádenı tarıhy bar.

Sýndan tilinen aýdarma-bul tildiń tanymaldyǵy men tanylýynyń mańyzdy bóligi. Dúnıe júzindegi ana tilinde sóıleıtinderdiń salystyrmaly túrde az sanyn eskere otyryp, materıaldar men resýrstardyń sýndan tilinde qoljetimdi bolýyn qamtamasyz etý mańyzdy, sondyqtan ol jarqyn jáne barlyǵyna qoljetimdi bolyp qalady.

Materıaldyń qaı túrine aýdarylatynyna baılanysty sýndan tiline aýdarýdyń birneshe túrli ádisteri bar. Mysaly, dinı mátinder úlken dáldikti, sondaı-aq dinı sımvolızm men rásimderdi bilýdi talap etedi. Jalpy aýdarmalardy kóbinese ana tilinde sóıleıtinder jasaı alady, al bul erekshe jaǵdaılarda kóbinese osy salada mamandandyrylǵan bilimi bar kásibı aýdarmashylar qajet.

Sýndan tilinen aýdarma tek sóz emes ekenin eskerý mańyzdy. Til mádenıettiń bir bóligi bolǵandyqtan, materıaldardy sýndan tiline sátti aýdarý úshin eskerý qajet kóptegen núanstar bar. Bul tildi meńgerýdiń belgili bir deńgeıi men tájirıbesin, sondaı-aq jergilikti ádet-ǵuryptar men mádenıetti túsinýdi talap etedi.

Aýdarma qyzmetterin usynýmen qatar, qazirgi jaǵdaıda sýndan tilin tiri jáne ózekti etýdiń basqa joldary bar. Eń mańyzdy nárselerdiń biri-ınternettegi sýndan tilindegi resýrstarǵa ońaı qol jetkizýdi qamtamasyz etý. Bul Internet baılanysy bar kez kelgen adam paıdalana alatyn veb-sózdikter men basqa materıaldardy jasaýdy bildiredi. Til damyp kele jatqandyqtan, mundaı resýrstar tildiń ózektiligin saqtaýǵa jáne onyń sóıleýshilerdiń qajettilikterine sáıkes kelýine kómektesedi.

Sýndan tilinen aýdarma qazirgi álemde tildiń serpindi jáne jandy bolýyn qamtamasyz etýdiń mańyzdy bóligi bolyp tabylady. Kásibı mamandardyń da, ana tilinde sóıleıtinderdiń de kúsh-jigeriniń arqasynda til elde kúsh pen maqtanysh kózi bolyp qala beredi, sonymen qatar mádenıetter arasyndaǵy baılanysty jaqsartýǵa yqpal etedi.

Sýndan tilinde qaı elder sóıleıdi?

Sýndan Indonezıanyń Banten jáne Batys Iava provınsıalarynda, sondaı-aq Ortalyq Iavanyń bólikterinde sóıleıdi. Sondaı-aq, Indonezıanyń, Sıngapýrdyń jáne Malaızıanyń basqa bólikterinde turatyn etnıkalyq sýndandyqtardyń sany az.

Sýndan tiliniń tarıhy qandaı?

Sýndan tili-Indonezıanyń Batys Iava jáne Banten provınsıalarynda turatyn shamamen 30 mıllıon adam sóıleıtin avstronezıalyq til. Bul eldegi Iava tilinen keıingi ekinshi eń kóp taralǵan til jáne 14 ǵasyrdan bastap sot ádebıetiniń tili boldy. Sýndan tilindegi eń alǵashqy belgili hattar bizdiń zamanymyzdyń 11 ǵasyryna jatady jáne bul til kem degende 1500 jyl boldy dep esepteledi. Sýndan tili avstronezıa tilder otbasynyń Batys malaı-polınezıalyq tarmaǵynyń bóligi bolyp tabylady jáne Iava jáne Balı tilderimen baılanysty. Sýndan tili kúndelikti qarym-qatynas úshin, saýda tili retinde, sondaı-aq dástúrli bılerde, kóleńkeli qýyrshaq teatrynda (Vaıang golek) jáne kechapı sýlıng dep atalatyn tanymal halyq stılindegi mýzykada kórinetin óner men mádenıetti taratý quraly retinde qoldanylady. Bul til ǵasyrlar boıy bilim berý mekemelerinde de qoldanylǵan, al eski qoljazbalar kóbinese sýndan tilinde nemese sýndan men Iava tilderiniń qospasynda jazylǵan.

Sýndan tilin úırenýge eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. "Sýndan poezıasynyń anasy" degen atpen tanymal sýndanarı 1700 jyldary sýndan tilin poetıkalyq formaǵa engizgen áıgili sýndan aqyny boldy.
2. A. a. maramıs (1914-1995), jazýshy, aýdarmashy jáne lıngvıs, sýndan tili týraly bilimin edáýir keńeıtip, alǵashqy sýndan til bilimi akademıasyn qurdy.
3. Dardırı M. Arıef (1917-1996), kórnekti aqyn, 20 ǵasyrda qazirgi sýndan ádebı tiliniń damýyna úles qosyp, mańyzdy shyǵarmalardy Iavan tilinen sýndan tiline aýdardy.
4. Profesor doktor H.Kesmanto (1929-2016), belsendi jáne ǵalym, Bandýng ýnıversıtetinde til men ádebıettiń barlyq túrlerine arnalǵan ádebıet fakúltetin qurdy jáne sýndan tili týraly kóptegen kitaptar men jýrnal maqalalarynyń avtory.
5. Sýrádı (1934 j.t.), áıgili sýndandyq aqyn jáne qoǵam qaıratkeri, sýndan tilinde de, Indonezıada da kóp jazdy jáne sýndan halqynyń dástúrleri men mádenıeti týraly eńbekteri úshin úlken qurmetke ıe.

Sýndan tiliniń qurylymy qalaı?

Sýndan tili-avstronezıa tili, shamamen 39 mıllıon adam sóıleıdi, negizinen Indonezıadaǵy Iava aralynyń batys bóliginde. Ol avstronezıalyq tilder otbasynyń malaı-polınezıalyq kishi tobyna jatady jáne Iava, madýrez jáne Balı tilderimen tyǵyz baılanysty.
Sýndan-bul SVO (sýbekt-etistik-obekt) til. Etistikter olardyń argýmentterine tulǵa, san jáne jynys turǵysynan sáıkes keledi. Zat esimder is boıynsha búgilmeıdi jáne olarda belgili nemese belgisiz maqalalar joq. Úsh jynys (erkek, áıel jáne orta) jáne eki San (jekeshe jáne kópshe) bar. Sýndan tilinde etistik affıksteriniń óte kúrdeli jıyntyǵy bar, onyń ishinde birneshe ýaqytsha markerler jáne basqa aspektilik markerler bar. Til sonymen qatar sóz tártibin maǵynany bildirý quraly retinde qoldanady.

Sýndan tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Sýndan tilinde sóıleıtin adamdy taýyp, onymen únemi sóılesińiz. Eń durysy, siz tildi úırenýge jáne bir-birińizge úırenýge kómektesetin suhbattasýshy bolǵanyńyz jón.
2. Osy til týraly birneshe kitap nemese aýdıo materıal satyp alyp, ony ózińiz zertteı bastańyz. Jaqsy resýrstarǵa gramatıkalyq kitaptar, oqýlyqtar, jumys dápterleri jáne aýdıo jazbalar kiredi.
3. Jekelendirilgen oqytý men keri baılanysty qamtamasyz ete alatyn tárbıeshilermen tildik kýrstarǵa nemese jeke sabaqtarǵa jazylyńyz.
4. Daıyn bolǵan kezde Indonezıaǵa sapar shegip, tilge tolyǵymen enýge tyrysyńyz. Osylaısha, siz ana tilinde sóıleıtinderdi tyńdaý jáne olarmen sóılesý arqyly til úırenýge bolady.
5. Ana tilinde sóıleıtindermen sóılesý jáne oqýǵa kómektesetin qosymsha materıaldardy tabý úshin veb-saıttar, forýmdar jáne áleýmettik medıa sıaqty onlaın resýrstardy paıdalanyńyz.

Vengr aýdarmasynyń maǵynasy

Vengr tilinde 13 mıllıon adam sóıleıdi jáne Vengrıada resmı til bolyp tabylady. Nátıjesinde, sońǵy jyldary Vengr tiline aýdarýdyń joǵary sapaly qyzmetterine degen qajettilik aıtarlyqtaı ósti. Bul tildiń halyqaralyq saýdamen baılanysynyń artýyna jáne Vengrıa halqynyń kóbeıýine baılanysty.

Vengrıada nemese onymen bıznes júrgizgisi keletinder úshin Vengr tilinen tamasha aýdarmashylarǵa qol jetkizý óte mańyzdy. Tıisti aýdarymsyz naryq týraly áleýetti múmkindikter men qundy aqparatty jiberip alýǵa bolady. Osy sebepti Vengrıadaǵy jetistikterin qamtamasyz etý úshin kásiporyndardyń sapaly aýdarymdarǵa ınvestısıa salýy mańyzdy.

Vengr tilinen aýdarma qyzmetteriniń basty artyqshylyqtarynyń biri-olar naqty qajettilikterge tolyǵymen beıimdelgen. Aýdarmashylar tildik núanstarǵa muqıat nazar aýdara alady, bul paıdalanýshy tájirıbesin ońtaılandyrýǵa jáne iskerı habarlamanyń áserin barynsha arttyrýǵa kómektesedi. Sonymen qatar, kásibı aýdarmalar sózderdi ǵana emes, kontekst pen nıetti de aýdara otyryp, barlyq qujattarda dáldik pen dáıektilikti qamtamasyz etedi.

Vengr tiline aýdarma qyzmetin jetkizýshini tańdaǵanda, kompanıanyń osy tilde qajetti bilimi men tájirıbesi bar ekenine kóz jetkizý mańyzdy. Muny isteýdiń eń jaqsy tásili-aldyńǵy klıentterdiń usynystaryn, sondaı-aq tıisti tildik uıymdardyń sertıfıkattaryn izdeý. Sonymen qatar, aýdarmashynyń Vengr tilimen de, aýdarma tilimen de tanys ekendigine kóz jetkizý kerek, bul til men mádenı konteksttiń núanstaryn dál aýdarýǵa kepildik beredi.

Vengr tiline dál aýdarýdyń mańyzdylyǵyn asyra baǵalaý qıyn. Aýdarmalardy qajet etetin kompanıalar men jeke tulǵalar mindetti túrde osy tilde sapaly qyzmet kórsete alatyn tájirıbeli, sertıfıkattalǵan aýdarmashylarmen jumys isteýi kerek. Osylaısha, olar ózderiniń habarlamalarynyń maqsatty aýdıtorıaǵa dál jetkizilýin jáne ońaı túsinilýin qamtamasyz ete alady.

Vengr tilinde qaı elder sóıleıdi?

Vengr tili negizinen Vengrıada, sondaı-aq Rýmynıa, Ýkraına, Serbıa, Horvatıa, Avstrıa jáne Slovenıanyń bólikterinde sóıleıdi.

Vengr tiliniń tarıhy qandaı?

Vengr tiliniń tarıhy 9 ǵasyrdan bastalady, sol kezde Madıar taıpalary Ortalyq Eýropaǵa qonys aýdaryp, qazirgi Vengrıa aýmaǵynda qonystana bastady. Bul til fın jáne eston tilderimen tyǵyz baılanysty Oral tilder otbasynyń bóligi bolyp sanalady.
Vengr tili týraly alǵashqy jazbasha eskertý shamamen b.z. 896 jyly, Madıar taıpalarynyń eki kósemi Vızantıa ımperatory Leo VI-ǵa eski vengr tilinde hat jazǵan kezde paıda boldy. Keıinirek Til basqa tilderdiń, ásirese latyn jáne nemis tilderiniń áserinen aıtarlyqtaı ózgeristerge ushyrady jáne ártúrli dıalektiler paıda boldy.
16 ǵasyrda vengr tili Vengrıa Koróldiginiń resmı tiline aınaldy, sodan beri ol áli de solaı. Bul til ǵasyrlar boıy damı berdi jáne búginde Ortalyq Eýropada keń taralǵan tilderdiń biri bolyp tabylady.

Vengr tilin úırenýge eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Mıklosh Kalman: Vengr ádebı tiliniń ákesi, ol qazirgi Vengr jazýynyń negizin qalady jáne alǵashqy Vengr gramatıkasy men sózdigin jasady.
2. Ianos Aranı: 19 ǵasyrdyń aqyny, ol vengr tilin durys qoldanýdyń jańa erejelerin ornatqan "Arany Magyar Nyelv" ("altyn vengr tili") qurdy.
3. Ferens Kelchı: Vengr ulttyq ánuranynyń avtory, ol óz shyǵarmalarymen Vengr ádebıeti men poezıasynyń damýyna úles qosty.
4. Shandor Petefı: Vengr ádebıetindegi kórnekti tulǵa, ol dástúrli men jańany biriktiretin poetıkalyq stıldi damyta otyryp, Vengr tiliniń zamanaýı túrin qalyptastyrýda mańyzdy ról atqardy.
5. Endre Adı: 20 ǵasyrdyń áıgili aqyny, ol Vengr tiliniń búgingi kúni qalaı qoldanylatynyn anyqtaýǵa kómektesetin birneshe kórkem jáne poetıkalyq shyǵarmalar jazdy.

Vengr tiliniń qurylymy qalaı?

Vengr tili-fın-ýgor tilinen shyqqan Oral tili. Onyń qurylymy 14 túrli daýysty jáne daýyssyz fonemalarmen anyqtalady, al sózderdiń negizgi reti-Sýbekt-obekt-etistik. Ol aglútınatıvti jáne jurnaqtarǵa negizdelgen, ıaǵnı kóptegen mánderdi bildirý úshin bir túbir sózge birneshe jurnaqtar qosylady. Mysaly, "eszik" etistigi "esz" túbirinen jáne 4 jurnaqtan turady: "-ik, -ek, -et jáne-nek". Bul jurnaqtardy túbir sózge qosý arqyly "esznek" (olar jeıdi) nemese "eszık" (ol jeıdi) sıaqty ártúrli órnekterdi jasaýǵa bolady. Sonymen qatar, vengr tilinde 14 shaq jáne 16 jaǵdaı bar, bul búkil álemge óziniń oqý qıyndyqtarymen tanymal odan da kúrdeli júıeni jasaıdy.

Vengr tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Jaqsy Vengr oqýlyǵynan nemese onlaın kýrstan bastańyz. Gramatıkanyń negizderin naqty túsindiretin jáne sizdi eń mańyzdy sózder men sóz tirkesterimen tanystyratyn kýrsty nemese oqýlyqty izdeńiz.
2. Vengr tilindegi materıaldarǵa súńgińiz. Vengr gazetterin oqyńyz, Vengr fılmderi men teleshoýlaryn kórińiz, Vengr mýzykasyn tyńdańyz jáne jergilikti vengrlermen aralasýǵa mashyqtanyńyz.
3. Vengr tilinen sabaq alyńyz. Vengr tili sabaqtaryna qatysý-tildi durys úırenýdegi mańyzdy qadam. Bilikti oqytýshy sizge aıtylym týraly Keri baılanys bere alady, gramatıka nemese leksıka boıynsha kez-kelgen suraqtarǵa kómektesedi jáne oqýdy jalǵastyrýǵa yntalandyrady.
4. Únemi jattyǵý jasańyz. Turaqty tájirıbe sizdiń vengr tilin úırenýińizde ilgerileýdiń kilti bolyp tabylady. Aptasyna birneshe ret, tipti 10 mınýt bolsa da, jattyǵýǵa tyrysyńyz.
5. Kezdesýge vengr tilinde qosylyńyz. Vengr tilin úırenetin basqa adamdarmen kezdesý-dostar tabýdyń jáne motıvasıany saqtaýdyń tamasha tásili.