Ýdmýrt Horvat Aýdarma

Ýdmýrt aýdarmasy - mátinderdi bir tilden ýdmýrt tiline aýdarý prosesi. Ýdmýrt tili-ortalyq Reseıde ornalasqan ýdmýrt Respýblıkasynda turatyn ýdmýrttar sóıleıtin fın-ýgor tili. Bul tildiń baı tarıhy men mádenıeti bar, sonymen qatar ýdmýrt Respýblıkasynda resmı til bolyp tabylady. Bul til álemniń kóptegen bólikterinde jetkiliksiz usynylǵan dep sanaýǵa bolady, biraq bul belgili bir aımaqtyń týmasy nemese ýdmýrt halqynyń tili, mádenıeti men tarıhyna qyzyǵýshylyq tanytqandar úshin mańyzdy til bolyp qala beredi.

Ýdmýrt tiline aýdarýǵa keletin bolsaq, sapaly aýdarmalar jasaýdy qamtamasyz etý mańyzdy. Muny tildik jáne mádenı kontekstke ıe tájirıbeli ýdmýrt aýdarmashylarynyń kómegimen jasaýǵa bolady. Aýdarmashy naqty aýdarmalar jasaý úshin tildiń gramatıkasyn, emlesin jáne semantıkasyn túsine bilýi kerek. Sonymen qatar, olar mátindi túpnusqaǵa múmkindiginshe jaqyndatý úshin sózderdiń keńeıýi men núanstaryn dál qoldana bilýi kerek.

Ýdmýrt tiline aýdarý mádenıetter arasyndaǵy alshaqtyqty joıýǵa kómektesedi jáne ártúrli aımaqtardaǵy adamdarǵa bir-birin túsinýge múmkindik beredi. Muny is júzinde kez-kelgen salaǵa, sonyń ishinde bızneske, ádebıetke jáne buqaralyq aqparat quraldaryna qoldanýǵa bolady. Ony ýdmýrt halqynyń mádenıeti men tarıhyn saqtaý úshin de qoldanýǵa bolady, bul keń aýdıtorıaǵa olardyń áńgimeleri men daýystaryn tyńdaýǵa múmkindik beredi.

Jalpy, ýdmýrt tiline aýdarý ýdmýrt halqynyń tili men mádenıetin túsinýdiń keremet paıdaly quraly bola alady. Ýdmýrt mátinderin túsiný arqyly bul keń aýdıtorıaǵa ýdmýrt halqynyń tili men mádenıetin baǵalaýǵa jáne olardyń tájirıbesin qabyldaýǵa múmkindik beredi. Sonymen qatar, bul mádenıetter arasyndaǵy túsinistikke yqpal etýdiń jáne bir-birińiz týraly kóbirek bilýdiń tamasha tásili bolýy múmkin.

Ýdmýrt tilinde qaı elder sóıleıdi?

Ýdmýrt tili negizinen Reseıdiń Edil aımaǵynda ornalasqan ýdmýrt Respýblıkasynda sóıleıdi. Ol sondaı-aq Reseıdiń basqa bólikterindegi shaǵyn qaýymdastyqtarda, sondaı-aq Qazaqstan, Belarýs jáne Fınlándıa sıaqty kórshi elderde sóıleıdi.

Ýdmýrt tiliniń tarıhy qandaı?

Ýdmýrt tili Oral tilder otbasynyń múshesi jáne fın-ýgor tilderimen tyǵyz baılanysty. Onda shamamen 680 000 adam sóıleıdi, negizinen ýdmýrt Respýblıkasynda (Reseı) jáne onyń aınalasynda. Onyń jazbasha formasyn 18 ǵasyrda kırıllısaǵa negizdelgen jazý júıesin qurǵan orys pravoslavıelik dinı qyzmetkerleri kodıfıkasıalady. Bul jazý júıesi 19-20 ǵasyrlarda odan ári keńeıtilip, jetildirilip, zamanaýı jazýdyń paıda bolýyna ákeldi. Ýdmýrt tili áli kúnge deıin ýdmýrt qonystanǵan aımaqtarda qoldanylady, sonymen qatar mektepter men ýnıversıtetterde oqytylady.

Ýdmýrt tiliniń damýyna eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Vasılıı Ivanovıch Alymov-ýdmýrt tiliniń lıngvısi jáne kóptegen eńbekteriniń avtory, ol tildiń sońǵy gramatıkasyn jazǵan jáne búgingi kúnge deıin qoldanylyp kele jatqan kóptegen erejeler men konvensıalardy belgilegen.
2. Vácheslav Ivanovıch Ivanov-ǵalym jáne ýdmýrt tili men mádenıeti boıynsha kóptegen eńbekterdiń, sonyń ishinde tildiń jan-jaqty gramatıkasy men ýdmýrt poezıasynyń qurylymyn zertteýdiń avtory.
3. Nına Vıtalevna Kırsanova-Rodıonova-jazbasha ýdmýrt tiliniń ınnovatory, ol alǵashqy kitaptardy osy tilde jazdy jáne alǵashqy ýkraın-ýdmýrt sózdigin jasady.
4. Mıhaıl Romanovıch Pavlov-ýdmýrt tili, ádebıeti jáne fólklory salasyna qosqan jemisti úlesimen tanymal, ol aımaqtyń baıyrǵy ánderin alǵashqylardyń biri bolyp jazdy jáne qujattady.
5. Olga Valerıanovna Fedorova-Lojkına - ýdmýrt tili men mádenıetin alǵashqylardyń biri bolyp oqydy, ýdmýrt tilinde alǵashqy gazetter shyǵardy jáne gramatıka men basqa da oqý materıaldaryn jazdy.

Ýdmýrt tiliniń qurylymy qalaı jumys isteıdi?

Ýdmýrt tili-fın jáne eston tilderimen tyǵyz baılanysty Oral tili jáne onyń komı-Zyrán jáne Perm tilderine keıbir uqsastyqtary bar. Onyń qurylymy aglútınatıvti morfologıamen sıpattalady, ıaǵnı sózder ártúrli maǵynalar men uǵymdar úshin affıksterdi qosý arqyly jasalady. Til daýysty dybystardyń tán úılesimdiligimen jáne zat esimderdiń kúrdeli septik júıesimen erekshelenedi. Etistikterdiń konúgasıasy óte kúrdeli, ár túrli kóńil-kúılermen, aspektilermen jáne shaqtarmen, sondaı-aq kemeldi jáne jetilmegen formalar arasyndaǵy túbegeıli aıyrmashylyqpen.

Ýdmýrt tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Tilmen tanysýdan bastańyz. Alfavıt pen aıtylym týraly bilip, gramatıka týraly negizgi túsinik alyńyz.
2. Jergilikti ýdmýrt resýrstaryn oqyp, tyńdańyz. Jergilikti jańalyqtardy tyńdap, sol tildegi mýzyka men teledıdar baǵdarlamalaryn tyńdańyz.
3. Ýdmýrt tilinde sóıleý jáne jazý jattyǵýlaryn jasańyz. Til seriktesin tabyńyz nemese tájirıbe alý úshin onlaın forýmdar men chattardy paıdalanyńyz.
4. Ýdmýrt tili kýrsynan ótińiz. Ýdmýrt kýrstaryn usynatyn kóptegen til ınstıtýttary bar jáne siz olardy Internetten taba alasyz.
5. Mádenıet pen tilge enińiz. Ýdmýrtıaǵa baryńyz jáne jergilikti dıalektiler men mádenıet týraly kóbirek bilý úshin ana tilinde sóıleıtindermen sóılesińiz.

Horvat tiline aýdarma: Adrıatıka tilimen tanystyrý

Horvat tili Horvatıa men Bosnıa-Gersegovınada resmı til bolyp tabylady, biraq Serbıada, Chernogorıada, kórshi elderde jáne tipti búkil álemde shaǵyn Horvat azshylyqtary sóıleıdi. Sondyqtan kóptegen jeke tulǵalar men kásiporyndar tildik alshaqtyqty joıý úshin Horvat aýdarmashylarynyń qyzmetine júginedi.

Horvat tili-ońtústik slaván tili, negizinen latyn jáne German tamyrlarynan alynǵan. Bul Horvatıanyń resmı tili jáne Bosnıa men Gersegovınadaǵy azshylyqtyń resmı tili. Horvat tili úndi-eýropalyq tilder otbasynyń bóligi bolyp tabylady jáne orys, polák jáne Cheh sıaqty basqa slaván tilderimen ortaq.

Jalpy tamyrlarynyń arqasynda Horvat tilin basqa slaván tilderiniń spıkerleri salystyrmaly túrde ońaı úırenedi. Onyń gramatıkasy men sóılem qurylymynda kóptegen uqsastyqtary bar. Slaván elderi arasynda basqa slaván tilderin biletinderdiń Horvat tilin túsinýin jeńildetetin kóptegen mádenı uqsastyqtar bar.

Basqa slaván tilderimen tájirıbesi joq adamdar úshin Horvat tilin úırený áli de ońaı bolýy múmkin. Ár túrli mádenı áserine baılanysty horvat tili basqa tilderden sózderdi alady jáne kóptegen qaryzǵa alynǵan sózderge ıe. Horvat tilinde fonetıkalyq alfavıt bar, bul ony keıbir basqa tildermen salystyrǵanda úırenýdi jeńildetedi.

Horvat tilinde geografıalyq ornalasýyna, sondaı-aq Áleýmettik jáne mádenı faktorlarǵa baılanysty ózgeretin birneshe dıalektiler bar. Bul dıalektiler qashan jáne qaı jerde aıtylatynyna baılanysty sózdik qory men aıtylýy boıynsha ár túrli bolýy múmkin.

Horvat tilindegi aýdarmalardyń dáldigin qamtamasyz etýdiń eń jaqsy tásili - tildi jetik biletin jáne dıalektilermen tanys kásibı aýdarmashynyń qyzmetterin paıdalaný. Bul aýdarmalardyń dál, túsinikti jáne qatesiz bolýyn qamtamasyz etedi. Kásibı aýdarmashylar aýdarmalardyń maqsatty aýdıtorıanyń qajettilikterine sáıkes kelýin qamtamasyz etý úshin qosymsha konteksttik jáne mádenı aqparat bere alady.

Horvat tiline aýdarma qyzmetteri tildik alshaqtyqty joıýǵa jáne bıznesińizdi nemese ónimińizdi jańa naryqtarǵa shyǵarýǵa kómektesedi. Qujattardy, broshúralardy, veb-saıttardy nemese mazmundy aýdarý qajet pe, bilikti maman sizdiń maqsatty aýdıtorıańyzǵa jetýge kómektesedi. Kásibı aýdarmashylar Sizge jergilikti mádenıet pen ádet-ǵurypty túsinýge kómektesedi, osylaısha siz jańa naryqtaǵy klıenttermen jáne seriktestermen jaqsy qarym-qatynas jasaı alasyz.

Horvat tiline aýdarý arqyly Adrıatıka tilin úırený arqyly siz ósý men tabysqa jetýdiń jańa múmkindikterin asha alasyz. Horvat tiline aýdarýdyń kásibı qyzmetteri til men mádenı alshaqtyqty joıýǵa kómektesedi, osylaısha siz óz habarlamańyzdy álemmen bólise alasyz.

Horvat tilinde qaı elder sóıleıdi?

Horvat tili Horvatıa, Bosnıa jáne Gersegovınada, sondaı-aq Serbıa, Chernogorıa jáne Slovenıanyń keıbir bólikterinde resmı til bolyp tabylady. Ol Avstrıa, Vengrıa, Italıa jáne Rýmynıadaǵy keıbir azshylyq qaýymdastyqtarda da keń taralǵan.

Horvat tiliniń tarıhy qandaı?

Horvat tili-11 ǵasyrdan bastaý alatyn ońtústik slaván tili. Ony erte orta ǵasyrlarda qazirgi Horvatıa aýmaǵynda qonystanǵan ońtústik slaván halqy-erte horvattar qoldanǵan. Bul til Shyǵys Eýropanyń slaván halyqtary qoldanatyn eski slaván tilinen shyqqan.
Ýaqyt óte kele horvat tili erekshe formaǵa ıe bola bastady jáne keıinirek ádebıette, sondaı-aq kúndelikti ómirdiń basqa aspektilerinde qoldanyldy. 16 ǵasyrda horvat tili belgili Horvat sózdigin jarıalaý arqyly belgili bir dárejede standarttaýǵa qol jetkizdi.
Aqyrynda, horvat tili Avstrıa-Vengrıa ımperıasynyń quramyna kirdi jáne 19 ǵasyrda odan ári standarttaldy, serb tiline óte uqsas boldy. Birinshi dúnıejúzilik soǵystan keıin serbter, horvattar jáne slovender patshalyǵy quryldy, keıinirek Iýgoslavıa dep ataldy. Horvat tili 1991 jyly táýelsizdigin jarıalaı otyryp, Horvatıanyń resmı tili bolǵanǵa deıin salystyrmaly túrde ózgerissiz qaldy.
Sodan beri til damı berdi, emlege, tynys belgilerine ózgerister engizildi, tipti sózdikke jańa sózder qosyldy. Búginde Horvatıa, Bosnıa jáne Gersegovına, Serbıa, Avstrıa, Vengrıa, Italıa jáne Shveısarıada turatyn 5,5 mıllıonǵa jýyq adam horvat tilinde sóıleıdi.

Horvat tilin úırenýge eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Marko Marýlıch (1450-1524) - qazirgi Horvat ádebıetiniń atasy jáne alǵashqy uly Horvat jazýshysy bolyp sanalǵan Marýlıch poezıa, drama jáne dinı traktattardy qosa alǵanda, ártúrli janrlarda shyǵarmalar jazdy. Onyń eń tanymal shyǵarmasy - "Djýdıta", Eski ósıet kitabyna negizdelgen epıkalyq poema Djýdıt.
2. Ivan Gýndýlıch (1589-1638) - jemisti aqyn, "Osman" ulttyq eposynyń jáne "Dýbravka"pesasynyń avtory. Ol horvat tiliniń elementterin óz shyǵarmalaryna engizgen alǵashqy Horvat avtorlarynyń biri boldy.
3. Djore Drjıch (1508-1567) - Drjıch Horvat teatrynyń alǵashqy Horvat dramatýrgi jáne negizin qalaýshy retinde tanymal. Onyń pesalarynda qara ázil, satıra jáne ulttyq sananyń kúshti sezimi jıi kezdesedi.
4. Matıa Antýn Relkovıch (1735-1810) - Relkovıch horvat tilinde birinshi bolyp jaza bastady, bul adamdarǵa túsiný men oqýdy jeńildetti. Ol sonymen qatar Ǵylym, fılosofıa jáne saıasat sıaqty ártúrli taqyryptarda kóptegen kitaptar, broshúralar men maqalalar jazdy.
5. Petar Preradovıch (1818-1872) - Preradovıchti romantıkalyq óleńderi men patrıottyq ánderi úshin "Horvat Baırony" dep ataıdy. Ol ulttyq birlikti, ásirese Horvatıanyń eki bóligi arasyndaǵy jáne Horvat tiliniń damýyna qosqan úlesi úshin este qaldy.

Horvat tiliniń qurylymy qalaı jumys isteıdi?

Horvat tili-úndieýropalyq til jáne ońtústik slaván tilder tobyna kiredi. Ol bolgar, cheh, polák jáne orys sıaqty basqa slaván tilderine uqsas qurylymǵa ıe. Horvat etistikteri tulǵa men shaqqa sáıkes jalǵanady, zat esimder men syn esimder jynysyna, sanyna jáne jaǵdaıyna qaraı eńkeıedi jáne alty gramatıkalyq jaǵdaı bar. Ol latyn álipbıin qoldanady jáne onyń jazý júıesi fonematıkalyq bolyp tabylady, ıaǵnı ár árip bir erekshe dybysqa sáıkes keledi.

Horvat tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Negizderden bastańyz: tildi úırenýdi bastamas buryn gramatıka, aıtylym jáne Horvat alfavıti týraly negizgi túsinikke ıe bolý mańyzdy. Jaqsy oqýlyqtan nemese Pimsleur sıaqty kýrstan bastańyz nemese Horvat tilin ózińiz úırenińiz.
2. Horvat tilin tyńdańyz: Horvat podkasttary men shoýlaryn tyńdaý - til úırenýdiń jáne onymen jaqynyraq tanysýdyń eń jaqsy tásilderiniń biri. YouTube-te naqty aıtylý jáne gramatıka sabaqtary bar kóptegen beıneler bar-múmkindiginshe qarańyz!
3. Ana tilinde sóıleýshimen jattyǵý: ana tilinde sóıleýshimen sóılesý - tildi úırenýdiń eń paıdaly jáne qyzyqty tásilderiniń biri. Siz tildik seriktesti jelide nemese óz qalańyzda ońaı taba alasyz.
4. Horvat ádebıetin oqyńyz: Horvat tilindegi kitaptardy, maqalalar men jýrnaldardy taýyp, olardy únemi oqyp otyryńyz. Sizge sáıkes janrdy taýyp kórińiz jáne oqýdy bastańyz!
5. Sózdik qoryn úırený úshin kartalardy paıdalanyńyz: kartalar jańa sózderdi úırenýge kelgende, ásirese Horvat sıaqty tilder úshin tamasha qural bolyp tabylady, munda bir sózge qatysty kóptegen ártúrli sózder bar.
6. Ózińizdi batyryńyz: tildi meńgerýdiń eń jaqsy tásili - oǵan basyńyzdy batyrý - múmkindiginshe Horvatıaǵa baryńyz nemese horvat tilinde fılmder kórińiz jáne mýzyka tyńdańyz.
7. Kóńil kóterińiz: Horvat tilin úırený qyzyqty jáne paıdaly áreket bolýy múmkin-bul prosesti jaqsy kóretinińizge kóz jetkizińiz jáne ózińizge tym kóp qysym jasamańyz.