Арка Марий Киргиз Кусараш

Курыкмарий йылме финн-угор йылме ешын шкешотан диалектше улеш да тӱҥ шотышто Российын регионыштыжо илыше, Эстоний да Финляндийыште илыше курыкмарий-влакын шагалрак диалектышт кучылталтеш. Меньшинствын йылме шагалрак гынат, курыкмарий-марий калыкын культур поянлыкшылан ӱшаныдыме пеш кӱлешан. Тыгеракын, тиде йылмым курык марий гыч кусарыме суаплык семын тыгай инициативым арален кодымылан утларак шекланымаш ойыралтеш.

Пытартыш ийлаште марий йылме гыч кусарыме суаплык утларак кумдан палыме лиеш. Ача-ава курык марий йылмын культур йӧнозанлык маркерла кушшо значенийже дене, тыгак янайн-кусарыме суаплыкын кумда пайдалыкше дене кылдалт шога. Онлайн-кусарыме суаплыкым кучылтын, курык марий йылмын нумалше-влак тӱрлӧ йылме носитель-влак дене кутырен кертыт. Туддеч посна онлайн-кусарыме суаплыкым тыгак курык марий йылме дене возымо кӱлешан документ ден литературым вес йылме дене кусарышашлан кучылташ лиеш.

Кусарышын суаплыкшылан курык марий йылме гыч тӱрлӧ йӧн дене пайдаланаш лиеш. Мутлан, нуным фильмлан але марий йылмын актёр-влакын участвоватлымышт дене, але курыкмарий йылмыште книга-влакым ыштышашлан марий йылме дене пайдаланаш лийме еҥ-влаклан субтитрым кучылташ лиеш. Нуно тыгак кӱлешан документ-влакым кусараш курык марий йылмышке шочмо нерген свидетельстве, юридический документ-влак да эсогыл школысо учебник-влакымат, тыгак курык марий йылмыш кусарен кертыт. Тыгай видышке курыкмарий йылме гыч кусарыме суаплыкым кучылтмо шотышто ешартыш годым тыгак тиде йылме дене мутланаш, але марий йылме дене мутерым да грамматикым ямдылышашлан да грамматике учебник-влаклан полышым пуаш тунемше йоча-влак кучылталтын кертыт.

Курык марий йылме гыч кусарыме шотышто суаплыклан тиде кӱлешан йылмым аралыме шотышто кӱлешан полышым пуа. Литературым, фильмым да курык марий йылмыште кӱлешан моло документ-влакым пуэн, курык марий йылмым нумалше-влак шке ешышт деч ойыртемалтше, культур да могай еш гыч улман еҥ-влак дене кутырен кертыт. Курык марий дене кусарыме суаплыкым ыштымек, еҥ-влак утларак да утларак оҥай йылме дене палдарат, тидын дене тудлан ончыкылык илышыштым арален кодаш полшат.

Могай эллаште курык марий йылме дене ойлат?

Курык марий йылме Дене Российыште Да Белрус-влак ойлат.

Курыкмарий йылмын историйже могай?

Курыкмарий йылме-урал йылме, кушто Россий марий калык ойла. Тиде йылме икымше гана 17 курым кыдалне документацийлалтын, кунам руш шымлызе ден шанчызе-влак марий калыкын тиде регионыштыжо путешествий нерген отчётым ышташ тӱҥалыныт. 19 курым тӱҥалтыште (лингвист-влак) йылмым умбакыже документацийлаш да тудым калыкыште кучылтмо пашам виктараш пижыныт. Совет кучем жапыште тиде йылмын популярностьшо ятырлан кушкын, садлан школышто тунемын да шуко официал документым кучылтын. Совет Ушемын шаланымыж деч вара тиде йылме уэш ылыжмым чытен, шуко самырык еҥ тудым таче тунемыт да кучылтыт.

Кӧ курык марий йылмым вияҥдымашке эн кугу надырым пыштыше 5 еҥ пура?

1. Павел Чудинов-курык марий шанчызе, курыкмарий йылмын энциклопедийжын икымше иктешлыше авторжо 1973 ийыште савыкталтын.
2. Павел Пентков-курык марий йылмын кок мутержын авторжо, иктыже 2003 ийыште савыкталтын, а весыже - 2017 ийыште.
3. Татьяна Рудин-курык марий йылмын икымше курсшым-йоча-влакым туныкташ.
4. Курыкмарий - курыкмарий йылмым икымше тунемме книгам шочыктышо Юрий Макаров-1983 ийыште.
5. Анна Кузнецова-курыкмарий йылмым, мутерым да тунемме материалым грамматике дене икмыняр учебникын авторжо.

Курыкмарий йылмын структуржым кузе ыштыме?

Курык марий йылме урал йылме еш деке, чӱчкыдын юл-финн укшлашке ушна. Тиде агглютинатив йылме, мом ончыкта, кузе тудо суффиксым ешарыме йӧн дене грамматике кылым ончыктен пуа. Мутлан, контекст да ешарыме суффикс шот дене ик негызак "книга", "книга" але "книгам лудмаш"манмым ончыкта. Тудат йоҥйӱк, йӱк процесс гармонийым кучылтеш, тудыжо раш пале сӱретыште раш пале йоҥйӱк-влакым вашталташ йодеш. Курык марий йылмыште гендерный ойыртем уке, тудо моло финн-угор йылме-влак деч утларак консервативлан шотлалтеш, вес йылме гыч кӱсынлымӧ мут-влак шукылан огыл лийыныт.

Кузе утларак раш курыкмарий йылмым тунемаш?

1. Муза горн-марий йылмын носительжым: йылмым Эн сай йӧн туныкташ-тиде вуйге пижаш. Йылме грамматике, ойлымаш да мут шапаш нерген представленийым налаш курык марий йылмым нумалше дене кутырыза.
2. Алфавитым тунемза: у мут ден ой-влакым тунемаш тӱҥалмыда деч ончыч курык марий йылмын алфавитше дене сайын палыме лийын кертыда.
3. Тыглай мут - влакым да ой-влакым тӱҥалза: "салам лийже", "порылийза" да "тау" цифр-влакым ушеш пыштыза.
4. Йылмым тунемме шотышто занятийыш Коштса Марий Тӱлыжгӧ: тендан регионыштыда йӧн Уло Гын, йылмым Тунемме занятийыш сералташ Яҥгар Марий але онлайн-йылме курсыш возалташ шоналтыза. Пален налза, иктаж-могай верысе университет-влакым курык марий йылмылан лӱмын курсым темлат мо?
5. Эреак практиковатлыза: Радамым у йылмым тунемме годым сравоч факторлан шотлалтеш. Практиковатлаш тӧчыза да тиде йылмым кажне кечын илышыш пурташ йӧным муыда. Marillari музыкым колыштса да фильмым але Marillari Ӱпшым, шарлыше мутым да ойым шарнен кодаш манын, Палыме лийза.

Кыргорий йылмыш кусарымаш частный еҥ ден предприятий-Влаклан Кыргорий Сынан, Казахстан ден Китайын чекыштыже верланыше рӱдӧ изиат кугыжанышыште йылмысе барьер гоч обществылан кӱлешан инструмент улеш. Кыргорий йылме дене палыдыме - Влаклан тиде официальный йылме Кыргорий Руш гынат, кумдан шарлен. Кыргорий-тюрк йылме, мо тудым монгол гай йылман турко, узбек да казах йылме дене шочыкта.

Документ-влакым ик йылме гыч вес йылме дене чын кусарен кертше профессиональный кусарыше-влакын улмышт, бизнес ден тӱнямбал кылын сеҥымашыштлан путырак кӱлешан. Кыргорий йылмыш кусарыме профессионал суаплык тӱрлӧ культур коклаште коммуникаций кӱрылтмашым сеҥаш, Кыргорий Калыклан Полшышо Еҥ-Влаклан Нунын шке чекышт деч ӧрдыжтӧ мирым утларак сайын умылен кертыт.

Кыргорий йылмыш кусарымаш кугыжаныш документ-влаклан, юридический ден финанс документ-влак семын, тыгак медицине возыш, паша контракт, маркетинг материал да туныктымо ресурс-влак кучылталтыт. Документ-влакым але в-контентым кыргорий йылмыш кусараш але тудын деч, профессионал кусарыше-влак йылмыштым да тудын шкешотан культур контекстшым тӱрыснек шуктышашлан кучылтыт.

Предприятий-влак тӱнямбал маркетинг стратегийлан полшаш кыргорий йылмыш кусарыме суаплыклан чӱчкыдынак пуалтыт. Кынералаҥдыме кусарымаш компаний-влаклан у рынкыш лекташ полшат, клиент-влак дене пеҥгыде кылым тӧремдымым да ужалымашым шукемдымашым куштылемден толыт. Кусарыше-влак тонн, йӱлам да слогын ойыртемыштым шотыш налын, тӱҥалтыш уверым раш каласышаш улыт.

Тиде жапыштак иммигрант ден беженец - Влаклан Иммигрантыште у культурыш пураш куштылгырак. Илышлан кӱлешан документ ден сертификат-влакым профессионал кусарымаш тазалыкаралтыш, образований да моло тӱҥ суаплык дене пайдаланаш куштылемда.

Кыргорий йылмыш кусарымаш Кыргорий Йылмыште пашам ыштыше але Кыргорий Верыште илыше кеч-кӧланат кугу значениян лиеш. Кусарыме документ-влакын чын улмыштым да культур ойыртемым гарантироватлаш элнан культуржым умылышо квалификациян кусарыше-влакым муаш кӱлеш.

Могай эллаште кыргорий йылме дене кутырат?

Кыргорий йылмыште тӱҥ шотышто Рӱдӧ Азийын Кыргорий Йылмыштыже да Моло ужашлаштыже, тидын шотыштак кечывалвел Казахстан, Таджикистан, Йӱдвел Афганистан, йӱдвел Китай да Россий Федерацийын Торасе районжо-Влак ойлалтыт. Тылеч посна этнос кыргорий калыкын изи возакышт Турцийыште, Монголий да Корейский полустрыштат улыт.

Кыргорий йылмын историйже могай?

Кыргорий йылме кужу да неле историй уло. Тиде Рӱдӧ Азийын прототюрк йылме гыч лекше эрвел-тюрк йылме. Тиде йылме нерген эн ондак возымо свидетельстве-влак 8 курымлан акрет алфавит дене возымо орхонысо возышлаште пуалтыт.
Тудо (кыргорий йылме) пошкудо йылме - уйгурский ден монголскийын куатле йылмышт йымалне лийын. 16 курымышто кыргорий йылме литературыш савырнен, кыргорий йылмын икымше мутержат 1784 ийыште возалтын. Йылме 19 курым жапыште илашак тӱҥалын, 1944 ийыште кыргорий Кыргоранын официал йылмыже лийын.
1928 ийыште Киргиз йылме системым Стандартизацийлыме Ик алфавит семын увертарыме ыле. Тылеч вара кыргорий йылме кутырымо, возыктышынат вияҥе. Латин ден кирилл алфавит-влак кызытсе жапыште йылмым кызытсе возен кучылтыт гынат, йӱлаш пурышо араб кыл кыргорий йылме дене священный текстым возашлан эшеат кучылталтеш.
Таче кыргорий йылмыште 5 миллион утла еҥ Кыргорий, Казахстан, Таджикистан, Узбекистан Да Китайыште кутырат.

Кыргорий йылмым вияҥдымашке эн кугу надырым пыштыше 5 еҥ пура мо?

1. Чингиз Аймат (1928-2008): ик эн кугу кыргорий автор семын Палыме, тудо кыргорий йылме дене произведений-влакым возен, да тудлан литератур формыжын вияҥмыжым ончыктат.
2. Чолпонбек Еенов( 1891-1941): кыргорий йылмын ик икымше пионерже, тудо икымше газетым кыргорий йылме дене луктын да йылме форман новатор лийын.
3. Токтазиев (1904-1975): эше ик кӱлешан фигур кыргорий йылмын кызытсе стандартный версийжым ямдылымаште. Тудо шуко тунемме книгам возен да тиде йылмым кучылташ полшен.
4. Аличанов (1894-1974): тугай лингвист, могайже кыргорий йылме да диалект-влак нерген статья-влакым шымлымаште да возымаште шке илышыжым пӧлеклен.
5. Азимбек Бекназаров: кыргорий йылме шотышто авторитетлан Шотлалтше, йылмым уэмдымылан, у мутым да серыш стильым ыштымылан вашештен.

Кыргорий йылмын структуржым кузе ыштыме?

Кыргорий йылме-тиде кум диалектлан ӱшанлын шелалтше тюрк йылме: Йӱдвел, Рӱдӧ да Кечывалвел. Тиде агглютинатив йылме, тудо йыгырмут мут-влакым тӱҥ мутыш ешарыме йӧн дене ыштымым ончыкта. Кыргорий йылмыште акцент префикс дене ышталтеш, а суффикс дене огыл, логике структурым пуа. Синтаксически кыргорий йылме ПРАВИЛ семын SIV (субъект-глагол) да шуко тюрк йылме семынак глагол-мучашан структур уло. Йылме тугак виян фонематике аспект уло, кушто тӱрлӧ йӱк але интонаций мут-влак поснак тӱрлӧ значенийым пуэн кертыт.

Кузе кыргорий йылмым утларак чын йӧн дене тунемаш?

1. Йылмын тӱҥжым шымлыме гыч тӱҥалза. Те тендам кыргорий йылмын негызше дене палымым ыштыше шуко онайн - але очный курс-влакым муын кертыда. Тиде тӱҥалтыш мутвундым да грамматикым, тыгак тӱшка ойым да сравоч цифрым чӱкта.
2. Йылме носитель-влакын возымыштым колыштса. Кыргорий йылме гыч кондышо-влакын мутланымыштым да возымыштым колыштмаш тыланда тиде йылме дене ойлымо семынак сайынрак умылаш полша.
3. Партнёр дене тиде йылме дене мутланымаште практикылыза. Кыргорий семын кутырышо еҥым муза да тудын дене мутланымаште практикылыза. Тиде тендан кутырымо моштымашдам вияҥдаш пеш кӱлешан ошкыл.
4. Книга гай ресурсым, мутерым да онайным-инструментым кучылтса. Тыланда тиде йылмым тунемаш полшышо шуко ресурс уло. Тиде книгам, мутерым, грамматике справочникым да тулеч молымат чӱкта.
5. Келанымашым налаш ида мондо. Йылмым тунеммаш ракатландарышаш. Фильмым, книгам да занятийым ончаш жапым муза. Тиде туныктымо процесс ятырлан куштылемеш да пайдале лиеш.