Маори Удмурт Кусараш

Марий у Зеландийын да марий калыкын официал йылмыж дене тӱҥ йылмылан шотлалтеш. Тушто 1300000 утла еҥ уло тӱня мучко, утларакшым Йӱдвел да Кечывалвел островлаште-у Зеландийын. Марий полинезий йылмылан шотлалтеш, тудат марийлан культур да наследийлан кӱлешан. Пытартыш ийлаште марий йылмыш кусарыме суаплык утларак кумдан палыме предприятий, организаций да частный еҥ-влак коклаште лиеда, нуно але марий калык дене кутырынешт, але тиде йылме дене утларак палынешт.

Теҥызыш кусарымаш - контекст деч чот шога гын, йылме текст шот дене пеш вашке вашталт кертеш. Теве молан профессионал кусарышым тарлаш кӱлеш, тудо йылмым шинча да нюансшым умыла. Марий эл республикын профессионал кусарыше-влак чӱчкыдынак йылме аспект-влакын культур аспектлаштышт кумдан ямдылалташ праван улыт.

Марий йылмыш кусарымын нелылыкше дене тиде шергакан лийын кертеш. Туге гынат тудо садак шога. Те точный кусарымашым веле огыл, культур коклаште коммуникацийым саемдеда, ваш-ваш умылымашым нӧлталза да вашкылым келгемдыза.

Йылме дене кусарыше дене пашам ыштыме годым кузе-гынат контекстым пуаш кӱлеш. Тиде шонымо аудиторийым, цельым да кеч-могай моло кӱлешан информацийым авалта. Тиде тендан кусарымыда чын да раш лиеш манын, гарантироватлаш полша.

Чумыр налмаште, марий йылме дене кусарыме суаплыклан культур-влак коклаште кӱрылтмашым сеҥаш да бизнес ден обществылан у йӧным почын кертыт. Профессионал кусарышым марий йылме гыч тарлен, те ӱшандарен кертыда: тендан увертарымашда чын да пагален пуымо лиеш.

Могай эллаште марий йылме дене ойлат?

Мари-у Зеландийын официальный йылмыже. Тушто тыгак Австралийыште, Канадыште да США-н общине-влак ойлат.

Марий йылмын историйже могай?

Марий йылме дене У Зеландийыште 800 ий утла кучылтыт, тудо тӱняште тудым ик кугурак йылме дене ышта. Тудын кушеч лиймыжым 13 курымышто икымше гана полинезий мигрант-влак марте эскераш лиеш.нуно кугезе йылмыштым пеленышт налын, островыш икымше гана толыныт. Курым мучко тиде йылме эволюциал лийын да моло верысе йылме да диалект-влак дене келыштаралтмыж семын шке ойыртемалтше ойыртемжым налын. Тиде йылме 1800-шо ийла тӱҥалтышлан шагалрак улмаш.христиан миссионер-влак марла текстым кусаркалаш тӱҥалыныт ыле. У Зеландийым демократий да национализмыш кайыме семын йылме кыдалне официальный статусым пуымо да Тудо У Зеландийын калыкле иделандийжын тӱҥ ужашыже лийын. Таче марий йылме тошто семынак эл мучко кумдан кучылталтеш да эл мучко школлаште туныкталтеш.

Марий йылмым шымлымашке эн кугу надырым пыштыше 5 еҥ пура?

1. Нататын сэрже: тудо марий-влакын парламентыштын икымше членже (1905-1943) лийын да марий йылмым кугыжаныш образованийыште тудым официальнын кучылтмо да тиде йылмыш кусарыме йӧн дене марий йылмым уэш ылыжтарыме йӧн дене тарванен.
2. Саде Ранг-влак (сэр Питер Хенаре): Тудо марийын эн кӱлешан лидерже лийын, тудыжо марий культурым теҥыз семын, тыгак пакха-влакым ыштымаште лийын, тыгак обществын кеч-могай пашаштат марий йылмым кучылташ полшен.
3. Даме-Минхинник Огыл: тудо радиом, фестивальым да тунемме йӧн-влакым вияҥдымашке кугу влиянийым ыштен, тыгак 1987 ийысе Марий йылме Комиссий Нерген Законым ямдылымылан влиянийым ыштен.
4. Даме Кокай Хипанго: Тудо У Зеландийын Кӱшыл судшын судьяже лийын да марий йылмым уэш шочыкташ полшымыж дене ойыртемалтын.
5. Таура Вир Да Саде Реорат (марий йылме Комиссий): марий йылме Комиссий марий йылмым тунемме Да аралыме шотышто пашам ышта. Комиссий 1987 ийыште ыштыме тат гыч у ресурсым, туныктымо да тунемме инициативым ыштыме йӧн дене йылмым уэш ылыжташ полшымаште кӱлешан рольым модын.

Марий йылмын структуржым кузе ыштыме?

Марий йылме-тиде полинезий йылме, тудын структуржо лӱман да шагал еҥан глаголын чотшо дене ышталтеш. Тушто (суффикс-влакын) раш пале значенийжым ончыкташ синтетике грамматике семын палыме мут-влакым кучылтыт. Тудо тыгак умылаш лийме мут-влакым ыштышашлан кучылталтше йӱк да слог-влакын кумда спектрыштым куча. Мут радам яра, раш контекстлаште пеҥгыде лийын кертеш.

Кузе марий йылмым утларак чын йӧн дене тунемаш?

1. Марийын йылмышкыжат, культурышкыжат грузитлыза: Марий йылме урок гыч коштмыда годым Те Атеар Нерген Але ii верысе ii-ше № - ан ванангым эртарыше-влак гайжым Тӱҥалыда. Культур контекстым утларакшым марий йылме да йӱла кучылтман.
2. Колыштса, ОНЧЫЗА ДА марийын ЙЫЛМЕ ДЕНЕ кузе-гынат шукырак лудса: ШАХМАТ ШИЖМАШ ДА Мопri йылме дене радиом муза, марий йылме дене телевизор программе ден фильм-Влакым ончыза, книгам, комиксым да ойлымаш-Влакым лудса, ТЕ колыда да ужыда.
3. Йылме дене кутырымаште практикыште шогыза: марий йылмым носитель-влак, тыгай еш але йолташ-влак дене мутланаш але марий ден конханг мероприятийлашке (марий йылмым эр туныктымо рӱдер-влак) дене мутланаш йӧным муаш тыршыза.
4. Колтымо Оксам, Савыктыме Да аудиторике-Влакым, Чыштыртышым кучылтса, чыштыра онайн-ресурс-влакым кучылтса, Шымлымаште полшат: Окса Моткоч шуко онлайн-ресурс, Савыктыме Да аудиурок-Влак гай Акт-Влак, Майорын йылмыжым Шымлыше Еҥ-Влаклан Кугу полышым Пуат.
5. Сайын тунемза: йылмым шымлымаш оҥай да пайдале паша лийшаш, садлан шымлымашым ида кудалте – ошкыл почеш ошкылым ыштыза да путешествий дене ракатланыза!

Одо кусарымаш-текстым ик йылме гыч удмурт йылмыш кусарыме процесс. Одо йылме-тиде финн-угор йылме, туштыжо удмурт-влак рӱдӧ Российыште верланыше Удмурт йылме маныт. Тиде йылме поян историй да культуран, Тыгак Удмурт Республикыште официал йылме дене шотлалтеш. Тиде йылме тӱнясе ятыр ужашлаште ситыдымын палыме огыл гынат, тиде регионын шочшыжо улшылан, але одо калыкын йылмыже, культурыжо да историйже улшылан эн кӱлешан йылме шотлалтеш.

Паша удмурт йылмыш кусарымашке шумеке, сай переводым ышташ кӱлеш. Тидым йылме да культур контекстан удмурт йылмым опытан кусарыше-влакын полшымышт дене ышташ лиеш. Кусарыше йылмын грамматикыжым, орфографийжым да семантикыжым раш кусарен моштышаш. Тылеч посна, текстым оригинал деке эн кугу йӧн дене лишемдышаш да мутын нюансшым тӱрыс кучылтын моштышаш улыт.

Удмурт йылмыш кусарымаш культур кокласе кӱрылтмашым сеҥаш да тӱрлӧ регионысо еҥ-влаклан шансым икте-весыштлан умылен мошташ полшен кертеш. Тидым кеч-могай областьыштат, тидын шотыштак бизнес, литератур ден тӱшкаувер йӧн-влакат практически кучылталтын кертыт. Тудат тыгак одо калыкын культур ден историйжым аралаш кучылталтын кертеш, тудын историйжым да йӱкшым утларак кумдан аудиторийлан колын кертеш.

Чумыр налмаште, удмурт йылмыш кусарымаш марий калыкын йылме ден культуржым умылашлан ӱшаныдыме пайдале инструмент лийын кертеш. Удмурт текстым умылен, тиде марий калыкын йылме ден культуржым аклаш да нунын опытыштым весемдаш утларак кугу аудиторийлан йӧным пуэн кертеш. Тылеч посна тиде культур-влак коклаште ваш-ваш умылымашлан полшышо да икте-весе нерген утларак пален налын кертеш.

Могай эллаште удмурт йылме дене ойлат?

Удмурт йылме дене тӱҥ шотышто Россий Юл воктене верланыше Удмурт Республикыште ойлат. Тушто тыгак Российын моло ужашлаштыже, тыгак пошкудо эллаште, Казахстан Гай беларусь да Финляндийлаште кутырат.

Одо йылмын историйже могай?

Удмурт йылме урал йылме ешын членже да финн-угор йылме-влак дене чак кылдалтын. Тушто 6800000 еҥ, утларакшым Удмурт Республикыште (Россий) да тудын кундемыште ойлалтыт. Тудын возымо формыжо кириллецеш негызлалтше письма системым ыштыме 18 курымышто руш православий священник-влаклан кодификациян лийын. Письман тиде системыже 19-ше да 20-шо курым жапыште утларак кумдаҥын да саемын, тидыже кызытсе письмам шочыктымашке конден. Одо йылме кызытат регионлаште, ял (ола) удмурт-влак коклаште кучылталтеш, тыгак школ ден университетлаште туныкталтеш.

Кӧ удмурт йылмым вияҥдымашке эн кугу надырым пыштыше 5 еҥ пура?

1. Василий Иванович Алымов-лингвист да автор удмурт йылме дене моткоч шуко пашам ыштен, тудо йылме грамматикым йӧршешлан возен да тымарте кучылталтше шуко правилым да келшыкым рашемден.
2. Вячеслав Иванович Иванов-удмурт йылме да культур шотышто моткоч кугу пашам ыштен, тидын шотыштак йылмын чумыр грамматикыже да удмурт поэзийын структуржым шымлен моштен.
3. Нина Витальевна Кирсанова - Удмурт йылме шотышто новатор, тудо икымше книгам тиде йылме дене возен да икымше украинла-удмурт мутерым ыштен.
4. Михаил Романович Павлов-удмурт йылме, литератур да фольклор областьыш суапле надыржылан Палыме, регионысо тӱҥ калык-влакын мурыштым возен да документацийлен возышо ик эн ончыч лийын.
5. Ольга Валериановна Фёдоровна-удмурт йылмым да культурым тунемме ик еҥ, тудо икымше газетым удмурт йылме дене лудын да грамматикым да моло тунемме материалым возен.

Удмурт йылмын структуржым кузе ыштыме?

Удмурт йылме-финн ден эстон йылме дене чак кылдалт шогышо урал йылме, тудо коми-зырянский ден пермяк йылме дене икмыняр икгайлык уло. Тудын структурыжо агглютинатив морфологий дене ышталтеш, мутын тӱрлӧ значениян аффиксым ушымо йӧн дене ышталтмыжым ончыкта. Йылме йоҥйӱк да йыгырмут системе дене ойыртемалтеш. Глагол-влакын спряженийышт ятыр йыгырмут, тӱрлӧ наклонений, аспект да жапын, тыгак ышталтше ден ыштыдыме формо коклаште тӱҥ ойыртем.

Кузе удмурт йылмым утларак чын йӧн дене тунемаш?

1. Йылме дене палыме лияш тӱҥалза. Алфавит да ойлымаш нерген пален налза, тыгак грамматике нерген негыз представленийым налза.
2. Шӱмбел одо ресурсым лудса да колыштса. Верысе увер-влакым колыштса да тиде йылме дене музык ден телепрограммым возаш кумылаҥза.
3. Удмурт йылме дене мутланымаш да возен налза. Онлайн-формо да практикын чатше-влак дене пайдаланен, йылмысе партнёрым муза.
4. Удмурт йылме курсым эртыза. Одо йылме курсым темлыше йылме институт-влак шукын улыт, теат нунын онлайныштым муын кертыда.
5. Культурыш да йылмыш грузитлыза. Удмуртий дек мийыза да верысе диалект ден культур нерген шукырак пален налаш йылме носитель-влак дене кутырыза.