Үзбәкчә (кириллица) Идиш Күчерү

Үзбәк теле Үзбәкстанның рәсми теле булып тора, анда 25 миллионнан артык кеше сөйләшә. Бу төрки тел, һәм шуңа күрә анда латин хәрефе түгел, ә кириллица кулланыла.

Үзбәк теленнән башка телләргә тәрҗемә итү катлаулы булырга мөмкин, чөнки үзбәк теленең грамматикасы һәм синтаксисы инглиз, испан һәм башка европа телләрендә кулланылганнан бик нык аерыла. Тәрҗемәчеләргә еш кына махсус терминологияне кулланырга һәм үзбәк мәдәнияте контекстында сүзләрнең һәм фразаларның конкрет мәгънәләренә аерым игътибар бирергә туры килә.

Шунысын да билгеләп үтәргә кирәк, кириллица берничә символдан тора, аларның кайберләре үзбәк телендә рус телендә әйтелешенә караганда төрлечә әйтелә. Мәсәлән, кириллицаның "У" хәрефе үзбәкчә "о" дип әйтелә, ә русча ул "оо"дип әйтелә. Бу үзбәк теленнән инглиз теленә тәрҗемә иткәндә аеруча мөһим момент, чөнки сүзләрнең дөрес әйтелмәве җитди аңлашылмаучанлыкларга китерергә мөмкин.

Үзбәк теленнән инглиз теленә тәрҗемә итүнең тагын бер проблемасы телнең структурасы һәм стиле булырга мөмкин. Үзбәк теле еш кына инглиз теленнән аерылып торган җөмләләр структурасын куллана, шуңа күрә тәрҗемәче хәбәрнең мәгънәсен төгәл тапшыруына ышанырга тиеш, турыдан-туры тәрҗемәгә артык таянмыйча.

Ниһаять, шуны истә тоту мөһим: Үзбәкстан һәм башка илләр арасындагы мәдәни аермалар аркасында кайбер терминнар һәм сүзтезмәләр инглиз телендә эквивалентлы булмаска мөмкин. Шуңа күрә тәрҗемәче үзбәк мәдәниятен тирән аңларга, шулай ук аның төбәк диалектларын белергә тиеш, тәрҗемә башлангыч хәбәрнең мәгънәсен төгәл тапшыра дип ышанырга тиеш.

Шулай итеп, үзбәк теленә тәрҗемә итү - төгәллекне тәэмин итү өчен махсус белем, күнекмәләр һәм детальләргә зур игътибар таләп итүче катлаулы мәсьәлә. Әмма дөрес караш белән профессиональ һәм төгәл тәрҗемә алырга мөмкин, ул төп текстның асылын төгәл чагылдыра.

Кайсы илләрдә үзбәк (кириллица) телендә сөйләшәләр?

Үзбәк телендә (кириллица) нигездә Үзбәкстанда һәм Таҗикстанда, ә Әфганстанда, Кыргызстанда һәм Казахстанда азчылыклар сөйләшә.

Үзбәк (Кирилл) теленең тарихы нинди?

Үзбәк теле (кириллица) төрки тел, ул нигездә Үзбәкстанда һәм бөтен Үзәк Азиядә сөйләшәләр. Бу Үзбәкстанның рәсми теле, бу телдә шулай ук төбәктәге башка күп кенә этник азчылыклар сөйләшә. Бу тел VIII гасырда карлуклар, усуннар һәм башка кабилә төркемнәре сөйләшкән төрки тел белән бергә тамырлана. IX гасыр дәвамында согдий теле төбәктә танылу ала, берничә гасырдан соң төрки тел белән кысрыклана.
14 гасырда "Үзбәкстан" термины беренче тапкыр ул вакытта күчмә төрек кабиләләре Төркеме булганны билгеләү өчен кулланыла. Үзбәк һәм үзбәк терминнары соңыннан бу кабиләләрне һәм алар сөйләшкән телне билгеләү өчен кулланыла. Бу тел гасырлар дәвамында үсеш алган һәм ахыр чиктә без бүген белгән заманча үзбәк теленә әверелгән.
16-19 гасырларда фарсы теле төбәктә өстенлек итүче әдәби тел булган. 20 гасыр башында фарсы-гарәп бәйләме белән беррәттән латин алфавиты кертелә, бу хәзерге үзбәк теленең үсешенә ярдәм итә. Советлар Союзы Үзәк Азияне үз контроленә алганда, кириллица рәсми язу буларак латин хәрефләрен алыштыра һәм бүген үзбәк теленең төп язуы булып кала.

Үзбәк (кириллица) телен үстерүгә иң зур өлеш керткән топ-5 кешегә кем керә?

1. Наримон Умаров язучы, галим һәм Совет лингвисты 2. Мөхәммәт Сәлих үзбәк язучысы һәм шагыйре 3. Абдулла Курбонов драматург һәм театр режиссеры 4. Абдулла Арипов шагыйрь һәм прозаик 5. Мирзаһид Рәхимов язучы һәм сәяси эшлекле

Үзбәк (Кирилл) теленең структурасы ничек төзелгән?

Үзбәк теле нигездә кириллица белән язылган һәм Төрки телләр гаиләсенә карый. Бу Чагатай теленең турыдан-туры токымы, урта гасыр төрки теле, Ул бөтен Үзәк Азиядә һәм Якын Көнчыгышта кулланылган. Телдә сигез сузык һәм 29 тартык, шулай ук төрле дифтонглар бар. Бу агглютинатив тел, анда аерым сүзләр мәгънәсен шактый үзгәртә торган күп аффикслар үз эченә ала. Сүзләрнең тәртибе гадәттә шундый: субъект объект фигыль, ә җөмләләр кисәкчәләр белән билгеләнә. Шулай ук югарырак статустагы кешеләргә мөрәҗәгать иткәндә кулланыла торган мактаулы мөрәҗәгатьләр системасы да бар.

Үзбәк (Кирилл) телен ничек дөрес өйрәнергә?

1. Нигездән башлап җибәрегез. Алфавитны өйрәнегез, чөнки бу теләсә нинди телне өйрәнү өчен кирәк. Китаплар укыгыз һәм үзбәк кириллицасында фильмнар карагыз, бу сезгә барлык персонажларны истә калдырырга ярдәм итәчәк.
2. Грамматиканы өйрәнегез. Онлайн курс алыгыз яки төрле грамматик кагыйдәләрне карагыз һәм аларның иң еш очрый торган һәм мөһимнәрен өйрәнегез.
3. Әйтелеш һәм аудитория осталыгы өстендә эшләгез. Үзбәк кириллицасын аңлау өчен подкастлар һәм башка аудиоклиплар тыңлагыз. Аларның ничек әйтелешен яхшырак аңлау өчен, һәр сүзне кычкырып кабатлагыз.
4. Тел ияләре белән шөгыльләнегез. Үзбәк кириллицасында сөйләшүче дус табарга тырышыгыз, яки телне өйрәнү өчен HelloTalk һәм Italki кебек кушымталарда күнегүләр ясагыз, бу сезгә тел ияләре белән аралашырга мөмкинлек бирә.
5. Көн саен яңа сүзләр һәм гыйбарәләр өйрәнүне дәвам итегез. Uиканы кызыклы интерактив өйрәнү өчен Дуолинго һәм Мемрис кебек тел өйрәнү кушымталарын языгыз яки кулланыгыз.
6. Башка ресурсларны кулланыгыз. BBC Uzbekistan һәм үзбәк телендәге портал кебек үзбәк кириллицасын һәм мәдәниятен яхшырак аңларга ярдәм итүче китаплар һәм вебсайтлар кулланыгыз.

Идиш борынгы тел, аның тамырлары 10 гасыр Германиясенә барып тоташа, гәрчә Үзәк һәм Көнчыгыш Европада бу телдә урта гасырлардан бирле сөйләшәләр. Бу берничә телнең, беренче чиратта немец, Иврит, арамей һәм славян телләренең кушылмасы. Идиш кайвакыт диалект буларак карала, ләкин чынлыкта ул үз синтаксисы, морфологиясе һәм сүзлек запасы булган тулы хокуклы тел. Бу телне куллану гасырлар дәвамында диаспора, ассимиляция һәм социаль шартларның үзгәрүе аркасында кимегән, ләкин бүген дә бу телдә кайбер илләрдәге күп кенә православие яһүдләре сөйләшә.

Идиш рәсми тел статусына ия булмаса да, әле дә бу телдә сөйләшүчеләр аның лингвистик һәм мәдәни максатлар өчен никадәр мөһим булуын беләләр. Шуңа күрә бөтен дөньяда идиш теленә тәрҗемә итү хезмәтләре ярдәмендә телне сакларга омтылган кешеләр бар. Тәрҗемәчеләр идиш телен аңлаучылар һәм моны эшләмәүчеләр арасындагы упкынны җиңәргә ярдәм итәләр.

Идиш теленнән тәрҗемә итү хезмәтләре Идиш теленең бер өлеше булган Иврит терминнарын табарга ярдәм итә ала, мәсәлән, Изге язмалардан алынган сүзләр яки дини гореф-гадәтләрне билгеләү өчен кулланылган фразалар. Тәрҗемә ярдәмендә бу изге сүзләр Идиш телендә язылуга яки сөйләмгә тиешенчә кертелергә мөмкин. Бу телне белмәгән кешеләр өчен идиш теленә тәрҗемә итү мөмкинлеге бик файдалы булырга мөмкин.

Идиш теленә Документлар тәрҗемәләре тарих дәвамында күп өлкәләрдә кулланылган, мәсәлән, миграция, дин, әдәбият, лингвистика һәм Яһүд тарихы. Шуңа күрә еврей һәм немец телләрендә сертификатланган квалификацияле Идиш тәрҗемәчеләрен табу мөһим. Телнең үзеннән тыш, бу белгечләр төрле әсәрләрнең мәдәниятен, контекстын һәм шартларын белергә тиеш, шулай итеп аларның тәрҗемәләре беренчел ниятне төгәл чагылдыра.

Идиш теленә тәрҗемәләр телне өйрәнергә тырышучыларга зур ярдәм генә түгел, ә аны исән калдырырга да ярдәм итә. Идиш сүзләрен һәм әйтемнәрен башка телләргә күчерергә ярдәм итеп, тәрҗемәләр телнең бөтенләй юкка чыгуын булдырмаска ярдәм итә. Квалификацияле тәрҗемәчеләр ярдәмендә идиш исән һәм сәламәт булып кала, яһүд халкының мәдәнияте һәм традицияләренә тәрәзә ача.

Кайсы илләрдә идиш телендә сөйләшәләр?

Идиш телендә нигездә Кушма Штатлар, Израиль, Россия, Белоруссия, Украина, Польша һәм Венгриянең яһүд җәмгыятьләрендә сөйләшәләр. Бу телдә шулай ук Франция, Аргентина, Австралия, Көньяк Африка, Канада һәм башка илләрдә яһүдләр саны азрак сөйләшә.

Идиш теленең тарихы нинди?

Идиш-үз тамырлары белән урта немец теленә барып тоташкан һәм бөтен дөнья буенча ашкеназ яһүдләре сөйләшкән тел. Ул 9 гасырда оешканнан бирле, хәзерге Германия һәм Төньяк Франция территориясендә яһүд җәмгыятьләре чәчәк атканнан бирле, яһүд-ашкеназларның Төп теле булып хезмәт итә. Бу берничә телнең катнашмасы, шул исәптән иврит һәм арамей, шулай ук славян, роман һәм урта Герман диалектлары.
Идиш беренче тапкыр Европа яһүдләре арасында 12 гасырда популяр була, ул традицион язма форма буларак түгел, ә нигездә сөйләм теле буларак кулланыла башлый. Бу яһүд халкының урнашуы белән бәйле булган, алар еш кына географик яктан бер-берсеннән аерылып торганнар һәм, шулай итеп, вакыт узу белән төрле диалектлар үстергәннәр. 15-16 гасырлар дәвамында идиш бөтен Европа буйлап тарала, Европа яһүдләре арасында аралашу теле булып китә.
Идиш шулай ук яһүдләр яшәгән җирле телләргә көчле йогынты ясаган, шуңа күрә бөтен Европа, Африка һәм Америкада төрле диалектлар барлыкка килгән. Эчке аермаларга карамастан, Идиш диалектларының гомуми грамматикасы, синтаксисы һәм стандарт сүзлек запасы бар, өстәвенә кайбер диалектларга иврит, ә башкаларына соңрак телләр көчле йогынты ясаган.
19 гасырда Идиш телендә әдәбият чәчәк ата, һәм бу телдә күп китаплар һәм журналлар басыла. Әмма Антисемитизм үсеше, Икенче бөтендөнья сугышыннан соң күп кенә яһүдләрнең күченүе һәм Кушма Штатларда инглиз телен өстенлек итүче тел буларак кабул итү идишның сөйләм теле буларак түбән төшүенә китергән. Бүгенге көндә миллионлаган кеше Идиш телендә сөйләшә, нигездә Төньяк Америкада һәм Израилдә, әмма бу тел элеккечә киң кулланылмый.

Идиш телен үстерүгә иң зур өлеш керткән иң яхшы 5 кеше арасында кем бар?

1. Элиэзер Бен-Иегуда (18581922): бен-Иегудага борынгы еврей теленең яңадан торгызылуын таныйлар, ул моны ивритка күп Идиш сүзләрен кертеп эшләгән дә. Ул шулай ук беренче булып заманча Иврит сүзлеген төзегән һәм бу тел буенча мәкаләләр һәм китаплар язган.
2. Шолом-Алейхем (18591916): Алейхем Көнчыгыш Европадагы яһүдләр тормышы турында язган Идиш телендә танылган язучы булган. Аның әсәрләре, шул исәптән" Тевье Сөтчесе " идишны бөтен дөньяга популярлаштырырга һәм таратырга ярдәм итә.
3. Хаим грейд (19101982): грейд танылган романчы һәм идиш телендә шагыйрь булган. Аның яһүд тормышының авырлыклары турында сөйләгән әсәрләре идиш телендә иң яхшы әдәбият әсәрләренең берсе булып санала.
4. Макс вайнрайх (18941969): лингвист, профессор, Вильнюста, Литвада YIVO яһүд тикшеренүләре институтына нигез салучы һәм директоры, вайнрайх бөтен гомерен идишны өйрәнүгә һәм популярлаштыруга багышлый.
5. Ицик Мангер (19001969): Мангер Идиш телендә шагыйрь һәм 20 гасырның иң бөек язучыларының берсе булган. Ул телнең яңадан торгызылуына һәм модернизациясенә зур йогынты ясаган.

Идиш теленең структурасы ничек төзелгән?

Идиш структурасы немец теле структурасына охшаш диярлек. Ул субъект-фигыль-объект тәртибендә төзелгән сүзләрдән, фразалардан һәм җөмләләрдән тора. Идиш, кагыйдә буларак, немец теленә караганда кыскарак, анда артикльләр, алгы сүзләр һәм буйсыну берлекләре азрак кулланыла. Идиш телендә немец телендә кебек фигыльләрнең бәйләнеш системасы юк, һәм фигыльләрнең кайбер вакытлары немец телендәгеләрдән аерыла. Идиш телендә шулай ук берничә өстәмә кисәкчәләр һәм немец телендә булмаган башка элементлар бар.

Идиш телен иң дөрес юл белән ничек өйрәнергә?

Идиш телен өйрәнүнең иң яхшы ысулы-бу телгә баш белән чуму. Бу Идиш телендә сөйләшүләр тыңлау, Идиш телендә китаплар һәм газеталар уку, шулай ук Идиш телендә фильмнар һәм телетапшырулар карау дигәнне аңлата. Сез шулай ук җирле иҗтимагый үзәктә, университетта яки онлайнда Идиш курсларына языла аласыз. Аны тел ияләре белән сөйләшергә өйрәнегез, бу сезгә әйтелешкә һәм грамматикага күнегергә ярдәм итәчәк. Ниһаять, Идиш-Инглиз сүзлеген һәм фигыль таблицаларын саклагыз, бу сезгә килеп чыгарга мөмкин булган сорауларга җавап бирергә ярдәм итәчәк.