Монгол Идиш Тәржемә итеү

Монголия Үҙәк Азияла урынлашҡан һәм күп быуатлыҡ мәҙәниәт һәм традициялар менән һуғарылған ил. Монгол теле тип аталған үҙенсәлекле тел арҡаһында кешеләргә уның һөйләшеүселәрен аңлау һәм улар менән аралашыу ауыр була. Әммә монгол теленән тәржемә хеҙмәттәренә ихтыяждың артыуы халыҡ-ара компанияларға һәм ойошмаларға урындағы халыҡ менән аралашыуҙы еңеләйтә.

Монгол теле алтай теле, Монголияла һәм Ҡытайҙа, Шулай уҡ рәсәй, Төньяҡ Корея һәм Ҡаҙағстан кеүек башҡа илдәрҙә яҡынса 5 миллион кеше һөйләшә. Ул кириллица ҡулланып яҙылған һәм үҙенең уникаль диалекттары һәм акценттары бар.

Монгол теленән тәржемә итеүгә килгәндә, проблема шунда: телдә стандартлаштырылған яҙыу системаһы юҡ. Был лингвист белгестәргә документтарҙы һәм аудиояҙмаларҙы теүәл тәржемә итеүҙе ҡыйынлаштыра. Бынан тыш, монгол теле нюанстар, әйтелештәге үҙгәрештәр һәм диалект вариациялары менән тулы, уларҙы тел сиктәрендә йәшәмәйенсә һәм эшләмәйенсә тотоу ауыр булырға мөмкин.

Һуңғы тәржемәләрҙең аныҡлығын тәьмин итеү өсөн монгол теленән тәржемә итеүҙең профессиональ хеҙмәттәрендә тәжрибәле тел белгестәре эшләй, улар телдең үҙенсәлекле диалекттары менән таныш һәм мәҙәниәткә сумған ваҡыт үткәрә. Улар сығанаҡ материалды интерпретациялау өсөн бер нисә ысул ҡуллана, шул иҫәптән урындағы контексты тикшереү һәм тәржемә телендә һүҙҙәрҙең һәм фразаларҙың мәғәнәһен билдәләү.

Профессиональ лингвистарға монгол теленә тәржемә иткәндә мәҙәни нескәлектәрҙе һәм урындағы йолаларҙы иҫәпкә алырға кәрәк, сөнки улар текстың йәки әйтемдең киң мәғәнәһенә йоғонто яһай ала. Мәҫәлән, почетлы титулдар, мөрәжәғәт итеү формалары һәм этикет төбәк буйынса үҙгәрергә мөмкин, шуға күрә хәбәрҙе дөрөҫ тапшырыу өсөн урындағы форманы аңлау мөһим.

Шулай итеп, монгол теленә тәржемә итеү стандартлаштырылған яҙыу системаһы һәм уның ҡатмарлы диалекттары һәм акценттары булмауы арҡаһында төрлө ауырлыҡтар менән бәйле. Тәжрибәле тәржемәселәр был ауырлыҡтарҙы аңлай һәм үҙҙәренең белемен һәм тәжрибәһен мәҙәниәттең һәм урындағы йолаларҙың нескәлектәрен сағылдырған юғары сифатлы тәржемәләр төҙөү өсөн ҡуллана. Был предприятиеларға, ойошмаларға һәм шәхси кешеләргә тел кәртәләрен еңеп, һөҙөмтәле аралашырға һәм хеҙмәттәшлек итергә мөмкинлек бирә.

Монгол телендә ниндәй илдәрҙә һөйләшәләр?

Монгол телендә башлыса Монголияла һөйләшәләр, Әммә Ҡытайҙа, Рәсәйҙә, Ҡаҙағстанда һәм Үҙәк Азияның башҡа өлөштәрендә ҡайһы бер телдә һөйләшеүселәр бар.

Монгол теленең тарихы ниндәй?

Монгол теле донъялағы иң боронғо телдәрҙең береһе, тамырҙары менән 13 быуатҡа барып тоташа. Был алтай теле, төрки телдәр ғаиләһенең монгол-маньчжур төркөмөнә инә һәм уйғыр, ҡырғыҙ һәм ҡаҙаҡ телдәренә туғандаш.
Монгол теле тураһында иң тәүге яҙма телгә алыу 12 быуатта Боронғо монгол телендә төҙөлгән "Монголдарҙың Йәшерен тарихы" в бар. Был тел Монгол империяһы хакимдары тарафынан ҡулланылған һәм 18 быуатҡа тиклем Монголияның төп әҙәби теле булған, ул яйлап монгол яҙмаһына күскән. Ул әҙәбиәт яҙыу өсөн 20 быуат башына тиклем ҡулланыла.
Хәҙерге монгол теле 19 быуатта иртәрәк форманан үҫешкән һәм 1924 йылда Монголияның рәсми теле сифатында ҡабул ителгән. 1930-сы йылдарҙан башлап ул бер нисә реформа һәм тел таҙартыу кисерә, уның барышында рус, ҡытай һәм инглиз телдәренән күп яңы терминдар индерелә.
Бөгөн Монголияла йәшәүселәрҙең ҡайһы берҙәре классик монгол телендә һөйләшә, әммә илдә йәшәүселәрҙең күбеһе хәҙерге монгол телен ҡуллана. Монгол телендә Шулай уҡ Рәсәйҙең, Ҡытайҙың һәм эске Монголияның ҡайһы бер өлөштәрендә һөйләшәләр.

Монгол телен өйрәнеүгә ҙур өлөш индергән тәүге 5 кеше араһында кем бар?

1. Наталья Гаерлан Лингвист Һәм Гарвард университетының монгол теле профессоры 2. Гомбояв Очирбат Монголияның элекке премьер-министры һәм бөтә донъяға билдәле монгол теле буйынса эксперт 3. Ундарма Джамсран монгол теле һәм әҙәбиәтенең абруйлы профессоры 4. Болормаа Тумурбаатар хәҙерге монгол синтаксисы һәм фонологияһының күренекле теоретигы 5. Бодо Вебер информатика профессоры һәм монгол телендә инновацион иҫәпләү сараларын булдырыусы

Монгол теленең структураһы нисек ҡоролған?

Монгол теле монгол тел ғаиләһенә ҡарай һәм структураһы буйынса агглютинатив булып тора. Был айырым тел, унда һүҙ яһауҙың төп принциптары булып тамырға аффикстар өҫтәү, тамырҙы йәки тотош һүҙҙәрҙе икеләтә арттырыу һәм инде булған һүҙҙәрҙән сығарылмалар тора. Монгол телендә субъект-объект-ҡылым һүҙҙәр тәртибе бар, ә послелогтар килеш кеүек грамматик функцияларҙы билдәләү өсөн ҡулланыла.

Монгол телен иң дөрөҫ ысул менән нисек өйрәнергә?

1. Нигеҙенән башлағыҙ. Телде һәм һүҙҙәрҙе нисек дөрөҫ әйтергә өйрәнгәнегеҙҙе белегеҙ. Монгол теленән яҡшы китап алығыҙ һәм уны өйрәнеүгә бер аҙ ваҡыт сарыф итегеҙ.
2. Монгол теленең грамматикаһы менән танышығыҙ. Монгол грамматикаһы буйынса китап алығыҙ һәм ҡағиҙәләрҙе өйрәнегеҙ.
3. Монгол телендә һөйләшегеҙ. Онлайн-ресурстарҙы, мәҫәлән, китаптарҙы, аудиопрограммаларҙы һәм онлайн-репетиторҙарҙы ҡулланып, һөйләшеү күнекмәләрен камиллаштырырға тырышығыҙ.
4. Һүҙлек запасын өйрәнегеҙ. Яҡшы һүҙлек төҙөгөҙ һәм көн һайын үҙегеҙҙең һүҙлек запасығыҙҙы яңы һүҙҙәр менән тулыландырығыҙ. Уларҙы һөйләшеүҙәрҙә ҡулланырға онотмағыҙ.
5. Монгол телен уҡығыҙ һәм тыңлағыҙ. Китаптар уҡығыҙ, фильмдар ҡарағыҙ һәм монгол телендә подкастар тыңлағыҙ. Был һеҙгә тел менән яҡшыраҡ танышырға, шулай уҡ үҙ һүҙлек запасын киңәйтергә ярҙам итәсәк.
6. Репетиторҙы табығыҙ. Телдә һөйләшеүсе менән эшләү сит телде өйрәнеүҙә ысынлап та файҙалы була ала. Тәжрибәле репетиторҙы табырға тырышығыҙ, ул һеҙгә шәхси иғтибар бирә һәм артабан камиллашырға ярҙам итә ала.

Идиш боронғо тел, Тамырҙары Германияға 10 быуатта барып тоташа, Әммә Үҙәк һәм Көнсығыш Европала урта быуаттарҙан бирле һөйләшәләр. Был бер нисә телдең, тәү сиратта немец, иврит, арамей һәм славян телдәренең берләшеүе. Идиш ҡайһы берҙә диалект тип ҡарала, әммә ысынында ул үҙ синтаксисы, морфологияһы һәм һүҙлек запасы булған тулы тел. Был телде ҡулланыу быуаттар дауамында диаспора, ассимиляция һәм социаль шарттарҙың үҙгәреүе арҡаһында кәмей, әммә бөгөн ҡайһы бер илдәрҙә күп кенә православие йәһүдтәре был телдә һөйләшә.

Идиш рәсми тел статусына эйә булмаһа ла, уны һөйләүселәр уның лингвистик һәм мәҙәни маҡсаттар өсөн ни тиклем мөһим булыуын белә. Шуға күрә бөтә донъяла идиш теленә тәржемә итеү хеҙмәттәрен ҡулланып телде һаҡлап ҡалырға теләүселәр бар. Тәржемәселәр идиш телен аңлаусылар һәм быны эшләмәгәндәр араһындағы упҡынды еңеп сығырға ярҙам итә.

Идиш теленән тәржемә итеү хеҙмәттәре иврит терминдарын табырға ярҙам итә, улар идиш теленең ябай телмәренең бер өлөшө булып китә, Мәҫәлән, Изге яҙманан алынған һүҙҙәр, йәки дини йолаларҙы билдәләү өсөн ҡулланылған фразалар. Тәржемә ярҙамында был изге һүҙбәйләнештәр идиш телендә яҙыуға йәки һөйләү телмәренә тейешле рәүештә индерелергә мөмкин. Был телде белмәгәндәр өсөн идиш теленә тәржемә итеү мөмкинлеге бик файҙалы була.

Документтарҙы идиш теленә тәржемә итеү тарих дауамында күп өлкәләрҙә ҡулланыла, мәҫәлән, миграция, дин, әҙәбиәт, лингвистика һәм йәһүд тарихы. Шуға күрә иврит һәм немец телдәрендә сертификатланған квалификациялы идиш тәржемәселәрен табыу мөһим. Телдең үҙенә өҫтәп, был белгестәр төрлө әҫәрҙәрҙең мәҙәниәтен, контексын һәм шарттарын белергә тейеш, шулай итеп, уларҙың тәржемәләре тәүге ниәтен теүәл сағылдыра.

Идиш теленә тәржемә итеү телде өйрәнергә тырышыусыларға ҙур ярҙам ғына түгел, ә уны тере килеш һаҡларға ла ярҙам итә. Идиш һүҙҙәрен һәм һүҙбәйләнештәрен башҡа телдәргә күсерергә ярҙам итеп, тәржемәләр телдең бөтөнләй юҡҡа сығыуын булдырмаҫҡа ярҙам итә. Квалификациялы тәржемәселәр ярҙамында идиш тере һәм сәләмәт булып ҡала, йәһүд халҡының мәҙәниәте һәм традицияларына тәҙрә аса.

Идиш телендә ниндәй илдәрҙә һөйләшәләр?

Идиш телендә башлыса Аҡш, Израиль, Рәсәй, Белоруссия, Украина, Польша һәм Венгрияның йәһүд общиналарында һөйләшәләр. Шулай уҡ Францияла, Аргентинала, Австралияла, Көньяҡ Африкала, Канадала һәм башҡа илдәрҙә йәһүдтәрҙең һаны аҙ.

Идиш теленең тарихы ниндәй?

Идиш-тамырҙары менән урта немец теленә барып тоташҡан һәм бөтә донъя буйынса ашкеназ йәһүдтәре һөйләшкән тел. Ул 9 быуатта барлыҡҡа килгәндән алып, хәҙерге Германия һәм төньяҡ Франция территорияһында йәһүд общиналары сәскә атҡандан алып, ашкеназ йәһүдтәренең төп теле булып хеҙмәт итә. Был бер нисә телдең, шул иҫәптән иврит һәм арамей, шулай уҡ славян, роман һәм урта герман диалекттарының ҡатнашмаһы.
Идиш европа йәһүдтәре араһында тәүге тапҡыр яҡынса 12 быуатта популяр була, ул традицион яҙма форма булараҡ түгел, ә һөйләү теле булараҡ ҡулланыла башлай. Был йәһүд халҡының урынлашыуы менән бәйле, улар йыш ҡына географик яҡтан бер-береһенән айырылып тора һәм, шулай итеп, ваҡыт үтеү менән төрлө диалекттар үҫешә. 15-16 быуаттарҙа идиш Бөтә Европала тарала, европа йәһүдтәре араһында аралашыу теле булып китә.
Идиш шулай уҡ йәһүдтәр йәшәгән урындағы телдәрҙең көслө йоғонтоһона дусар була, шуға күрә Бөтә Европа, Африка һәм Америка буйлап төрлө диалекттар барлыҡҡа килә. Эске айырмалыҡтарға ҡарамаҫтан, идиш диалекттарының дөйөм грамматикаһы, синтаксисы һәм стандарт һүҙлек запасы бар, ҡайһы бер диалекттарға иврит, ә башҡаларына һуңыраҡ телдәр көслө йоғонто яһай.
19 быуатта идиш әҙәбиәте сәскә ата, һәм был телдә бик күп китаптар һәм журналдар нәшер ителә. Әммә антисемитизмдың үҫеше, Икенсе донъя һуғышынан һуң күп йәһүдтәрҙең күсеп килеүе һәм ҡушма штаттарҙа инглиз теленең өҫтөнлөклө тел булараҡ ҡабул ителеүе идиштың һөйләү теле булараҡ бөлгөнлөккә төшөүенә килтерә. Бөгөнгө көндә бөтә донъя буйынса, Башлыса Төньяҡ Америкала һәм Израилдә, миллионлаған кеше идиш телендә һөйләшә, әммә был тел элекке кеүек киң ҡулланылмай.

Идиш телен үҫтереүгә ҙур өлөш индергән тәүге 5 кеше араһында кем бар?

1. Элиэзер Бен-Иегуда (18581922): бен-Иегудаға боронғо еврей телен тергеҙеүҙе йөкмәтәләр, ул иврит теленә күп кенә идиш һүҙҙәрен индереп, шулай эшләгән дә. Ул шулай уҡ хәҙерге иврит теленең тулы һүҙлеген төҙөгән һәм был тел буйынса мәҡәләләр һәм китаптар яҙған беренсе кеше була.
2. Шолом-Әлейхем (18591916): Әлейхем Көнсығыш Европала йәһүдтәрҙең тормошо тураһында яҙған билдәле идиш яҙыусыһы була. Уның әҫәрҙәре, шул иҫәптән" Һөтсө Тевье " идишты бөтә донъяға таратырға ярҙам итә.
3. Хаим Грейд (19101982): Грейд билдәле романист һәм идиш шағиры була. Йәһүд тормошоноң ауырлыҡтары тураһында бәйән иткән әҫәрҙәре идиш телендәге иң яҡшы әҙәбиәт әҫәрҙәренең береһе тип һанала.
4. Макс Вайнрайх (18941969): лингвист, профессор, Литваның Вильнюс ҡалаһында YIVO йәһүд тикшеренеүҙәре Институтына нигеҙ һалыусы һәм уның директоры, вайнрайх бөтә ғүмерен идишты өйрәнеүгә һәм популярлаштырыуға бағышлай.
5. Ицик Мангер (19001969): Мангер идиш телендә шағир һәм 20 быуаттың бөйөк яҙыусыларының береһе була. Ул телдең тергеҙелеүенә һәм модернизацияланыуына ҙур йоғонто яһай.

Идиш теленең структураһы нисек ҡоролған?

Идиш структураһы немец теленең структураһына оҡшаш тиерлек. Ул субъект-глагол-объект тәртибендә төҙөлгән һүҙҙәрҙән, фразаларҙан һәм һөйләмдәрҙән тора. Идиш, ҡағиҙә булараҡ, немец теленә ҡарағанда лаконик, унда артиклдәр, предлогтар һәм буйһондороу союздары әҙерәк ҡулланыла. Идишта немец телендәге кеүек ҡылымдарҙы ҡушыу системаһы юҡ, һәм ҡайһы бер ҡылымдар заманы немец телендәге ҡылымдарҙан айырылып тора. Идишта шулай уҡ немец телендә булмаған бер нисә өҫтәмә киҫәксә һәм башҡа элементтар бар.

Идиш телен иң дөрөҫ ысул менән нисек өйрәнергә?

Идиш телен өйрәнеүҙең иң яҡшы ысулы - был телгә баш менән сумдырылыу. Был идиш телендә һөйләшеүҙәр тыңлау, идиш телендә китаптар һәм гәзиттәр уҡыу, шулай уҡ идиш телендә фильмдар һәм телешоуҙар ҡарау тигәнде аңлата. Шулай уҡ һеҙ урындағы йәмәғәт үҙәгендә, университетта йәки онлайн идиш курстарына яҙыла алаһығыҙ. Телде һөйләүселәр менән һөйләшеүҙә мотлаҡ күнекмәләр яһағыҙ, был һеҙгә әйтелеш һәм грамматикаға күнегергә ярҙам итер. Ниһайәт, ҡулығыҙҙа идиш-инглиз һүҙлеген һәм ҡылымдар таблицаһын тотоғоҙ, улар һеҙгә теләһә ниндәй һорауҙарға яуап бирергә ярҙам итер.