Эсперанто Әрмән Тәржемә итеү

Эсперанто - 1887 йылда поляк сығышлы табип һәм лингвист доктор Л.л. Заменгоф тарафынан төҙөлгән халыҡ-ара тел. Ул халыҡ-ара кимәлдә үҙ-ара аңлашыуға һәм аралашыуға булышлыҡ итеү, шулай уҡ төрлө илдәрҙән килгән кешеләр өсөн һөҙөмтәле икенсе тел булыу өсөн эшләнгән. Бөгөн 100-ҙән ашыу илдә бер нисә миллион кеше эсперанто телендә һөйләшә, һәм ул күп кенә халыҡ-ара ойошмалар тарафынан эш теле булараҡ ҡулланыла.

Эсперанто грамматикаһы бик ябай тип һанала, был уны башҡа телдәр менән сағыштырғанда өйрәнеүҙе күпкә еңеләйтә. Был ябайлаштырыу уны тәржемә итеү өсөн айырыуса яҡшы итә. Бынан тыш, эсперанто киң таралған һәм аңлайышлы, был уны тәржемә проекттарында ҡулланырға мөмкинлек бирә, юғиһә бер нисә тел талап ителә.

Эсперантоға тәржемә итеү тәржемә донъяһында уникаль урын биләй. Башҡа тәржемәләрҙән айырмалы рәүештә, эсперанто теленә тәржемә эсперанто телен дә, төп нөсхә телен дә яҡшы белгән тәржемәселәргә таяна. Был тәржемәселәргә теүәл тәржемә итеү өсөн теге йәки был телдә һөйләшеү мотлаҡ түгел тигәнде аңлата.

Материалды бер телдән эсперантоға тәржемә иткәндә, төп телдең һөҙөмтәле тәржемәлә теүәл күрһәтелгәнлегенә инаныу мөһим. Был еңел булмаҫҡа мөмкин, сөнки ҡайһы бер телдәрҙә туранан-тура эсперантоға тәржемә итеп булмаҫлыҡ идиоматик фразалар, һүҙҙәр һәм төшөнсәләр бар. Бәлки, төп нөсхә теленең был нескәлектәрен эсперантоға тәржемә итеүҙә тейешле кимәлдә сағылдырыуын тәьмин итеү өсөн махсус әҙерлек һәм тәжрибә кәрәк булыр.

Бынан тыш, эсперантола билдәле бер төшөнсәләр йәки һүҙҙәр өсөн эквиваленттар булмағанлыҡтан, был идеяларҙы аныҡ һәм теүәл аңлатыу өсөн тирә-яҡты ҡулланыу мөһим. Был эсперанто теленә тәржемә итеүҙең башҡа телдәрҙәге тәржемәләрҙән ныҡ айырылып торған ысулдарының береһе, унда бер үк фраза йәки төшөнсә туранан-тура эквивалентлы булырға мөмкин.

Дөйөм алғанда, эсперантоға тәржемә итеү халыҡ-ара үҙ-ара аңлашыуға һәм коммуникацияға булышлыҡ итеү өсөн уникаль һәм файҙалы инструмент булып тора. Төп нөсхә телен дә, эсперантоны ла тәрән аңлаған тәржемәселәргә таянып, тәржемәләр тиҙ һәм теүәл башҡарылырға мөмкин. Ниһайәт, ҡатмарлы төшөнсәләрҙе һәм идиомаларҙы белдереү өсөн тирә-яҡты ҡулланып, тәржемәселәр төп телдең мәғәнәһе эсперантоға тәржемә иткәндә теүәл тапшырылыуын гарантиялай ала.

Эсперанто телендә ниндәй илдәрҙә һөйләшәләр?

Эсперанто бер илдә лә рәсми танылған тел түгел. Бөтә донъя буйынса яҡынса 2 миллион кеше эсперанто телендә һөйләшә ала, шуға күрә был телдә донъяның күп илдәрендә һөйләшәләр. Ул Германия, Япония, Польша, Бразилия һәм Ҡытай кеүек илдәрҙә киң таралған.

Эсперанто теленең тарихы ниндәй?

Эсперанто - 19 быуат аҙағында поляк офтальмологы Л.л. Заменгоф тарафынан төҙөлгән халыҡ-ара тел. Уның маҡсаты-мәҙәниәттәр, телдәр һәм милләттәр араһында киң ҡулланылған күпер булып торған тел булдырыу. Ул лингвистик яҡтан ябай тел һайлай, уны, уның фекеренсә, булған телдәргә ҡарағанда өйрәнеү еңелерәк булыр ине.
Заменгоф үҙенең теле тураһында Беренсе китапты доктоua Libro (Беренсе китап) 1887 йылдың 26 июлендә доктор Эсперанто псевдонимы аҫтында баҫтырып сығара (был "өмөтләнеүсе" тигәнде аңлата). Эсперанто тиҙ тарала, һәм быуаттар сигендә ул халыҡ-ара хәрәкәткә әйләнә. Был ваҡытта был телдә бик күп етди һәм ғилми хеҙмәттәр яҙыла. Беренсе Халыҡ-ара конгресс Францияла 1905 йылда үтә.
1908 йылда телде популярлаштырыу һәм халыҡ-ара үҙ-ара аңлашыуға булышлыҡ итеү маҡсатында Бөтә донъя эсперанто ассоциацияһына (UEA) нигеҙ һалына. 20-се быуат башында бер нисә ил эсперантоны үҙҙәренең рәсми ярҙамсы теле итеп ҡабул итә, һәм бөтә донъя буйынса бер нисә яңы йәмғиәт ойошторола.
Икенсе донъя һуғышы эсперанто үҫешенә баҫым яһай, әммә ул үлмәй. 1954 ЙЫЛДА UEA Эсперантоның төп принциптары һәм маҡсаттары яҙылған Булон декларацияһын ҡабул итә. Бынан һуң 1961 йылда эсперанто хоҡуҡтары Декларацияһы ҡабул ителә.
Бөгөн бөтә донъя буйынса бер нисә мең кеше эсперанто телендә һөйләшә, башлыса хобби булараҡ, ҡайһы бер ойошмалар уны халыҡ-ара тел булараҡ ҡулланыуҙы хуплай.

Эсперанто телен үҫтереүгә ҙур өлөш индергән тәүге 5 кеше араһында кем бар?

1. Людовико Заменгоф эсперанто телен булдырыусы.
2. Уильям Олд шотланд шағиры һәм авторы, ул, атап әйткәндә, эсперантола Классик “Адя" поэмаһын, шулай уҡ был телдә башҡа бик күп әҫәрҙәр яҙа.
3. Хамфри Тонкин америка профессоры һәм бөтә донъя эсперанто ассоциацияһының элекке президенты, эсперантола тиҫтәнән ашыу китап яҙған.
4. Л.Л. Заменгоф Людовико Заменгофтың улдары һәм эсперантоның беренсе рәсми грамматикаһы һәм һүҙлеге "Эсперанто Нигеҙҙәре" н нәшер итеүсе.
5. Пробал дасгупта һинд авторы, мөхәррире һәм тәржемәсеһе, эсперанто грамматикаһы буйынса Һуңғы китап яҙған яңы ябайлаштырылған эсперанто грамматикаһы. Шулай уҡ уға Һиндостанда был телдең тергеҙелеүе лә йөкмәтелә.

Эсперанто теленең структураһы нисек ҡоролған?

Эсперанто - ул конструкцияланған тел, тимәк, ул даими, логик һәм өйрәнеү еңел булһын өсөн аңлы рәүештә эшләнгән. Был агглютинатив тел, йәғни яңы һүҙҙәр тамырҙар һәм аффикстар ҡушылыуы һөҙөмтәһендә барлыҡҡа килә, был телде тәбиғи телдәргә ҡарағанда өйрәнеү өсөн күпкә еңелерәк итә. Уның төп һүҙ тәртибе европа телдәренең күпселегендәге кеүек үк шаблонға тап килә: субъект ҡылым объект (SVO). Грамматикаһы бик ябай, сөнки исемдәрҙә аныҡ йәки билдәһеҙ артикль юҡ һәм гендер айырмаһы юҡ. Бында ла бер ниндәй ҙә боҙоуҙар юҡ, тимәк, ҡағиҙәләрҙе өйрәнеп, уларҙы теләһә ниндәй һүҙгә ҡуллана алаһығыҙ.

Эсперанто телен иң дөрөҫ ысул менән нисек өйрәнергә?

1. Эсперанто теленең нигеҙҙәрен өйрәнеүҙән башлағыҙ. Грамматика, һүҙлек запасы һәм әйтелеш нигеҙҙәрен өйрәнегеҙ. Интернетта Duolingo, Lernu һәм La Lingvo Internacia кеүек күп кенә бушлай ресурстар бар.
2. Телде ҡулланырға өйрәтегеҙ. Эсперантола телдә һөйләшеүселәр менән йәки эсперанто онлайн-берләшмәһендә һөйләшегеҙ. Мөмкин булһа, эсперанто буйынса сараларға һәм семинарҙарға йөрөгөҙ. Был һеҙгә телде тәбиғиерәк өйрәнергә һәм тәжрибәле телдә һөйләшеүселәрҙән кире бәйләнеш алырға ярҙам итәсәк.
3. Китаптарҙы уҡығыҙ һәм эсперанто фильмдарын ҡарағыҙ. Был һеҙгә телде аңлауҙы үҫтерергә һәм һүҙлек запасын тулыландырырға ярҙам итәсәк.
4. Әңгәмәсегеҙҙе табығыҙ йәки эсперанто курсын үтегеҙ. Телдә даими шөғөлләнергә мөмкин булған кешегә эйә булыу-өйрәнеүҙең бик яҡшы ысулы.
5. Телде мөмкин тиклем йышыраҡ ҡулланығыҙ. Теләһә ниндәй телде иркен белеүҙең иң яҡшы ысулы - уны мөмкин тиклем йышыраҡ ҡулланыу. Дуҫтарығыҙ менән аралашаһығыҙмы, әллә электрон хаттар яҙаһығыҙмы, мөмкин тиклем күберәк эсперанто ҡулланығыҙ.

Әрмән теленә тәржемә хәҙерге донъя баҙарында ҡиммәтерәк була бара. Илдәр бер-береһе менән әүҙемерәк аралашҡан һайын, яҙма тәржемә хеҙмәттәре ҙур һорау менән файҙаланыуы асыҡлана. Әрмән теле-бөтә донъя буйынса 6 миллиондан ашыу кеше һөйләшкән тел, һәм ул төрлө халыҡтарҙың мәҙәниәтенең мөһим өлөшө булып тора. Был уны башҡа илдәрҙәге ҡулланыусылар менән аралашырға ярҙам итеүсе ҡиммәтле бизнес ҡоралы итә.

Әрмән теленә тәржемә хеҙмәттәренең талап ителеүенең бер сәбәбе-уларҙың илдәр һәм телдәр араһындағы коммуникация өҙөклөктәрен еңеп сығыу һәләте. Әрмәнстан Европа Менән Азия араһындағы киҫешкән урында урынлашҡан, тимәк, ул йыш ҡына төрлө мәҙәниәттәр һәм телдәр менән киҫешә. Тел үҙе лә бик үҙенсәлекле, был уны күрше телдәрҙән еңел айырып була. Был тапшырылған хәбәрҙәрҙең маҡсатлы аудиторияға теүәл еткерелеүен тәьмин итергә ярҙам итә.

Уның мәҙәни әһәмиәтенә өҫтәп, әрмән телен аралашыу теле булараҡ ҡулланыуҙың да бик күп практик өҫтөнлөктәре бар. Был еңел яраҡлаштырыла торған тел, уны төрлө шарттарҙа ҡулланырға мөмкин. Бынан тыш, был өйрәнеү өсөн сағыштырмаса ябай тел, тимәк, минималь тел тәжрибәһе булған кешеләр барыбер был телде ҡулланыуҙа бик уңышлы була ала. Бынан тыш, башҡа ҡайһы бер телдәрҙән айырмалы рәүештә, әрмән теленең оҙон яҙма тарихы бар, тимәк, тел өйрәнеүселәргә ярҙам итә алған күп кенә баҫма материалдар һәм ресурстар бар.

Ниһайәт, әрмән тәржемәселәре ҙур тәжрибәгә һәм ышаныслылыҡҡа эйә. Телдең популярлығы үҫкән һайын тәржемә өлкәһендә профессионалдар һаны ла арта. Күп тәржемәселәр билдәле бер өлкәләрҙә махсуслаша, тимәк, предприятиелар үҙҙәренең ихтыяждарына тап килгән тәржемәсе таба ала. Телдең нескәлектәрен аңлау тәжрибәһе был тәржемәселәрҙе үҙҙәренә таныш булмаған телдә үҙ хәбәрен теүәл еткерергә теләгән компаниялар өсөн ҡиммәтле итә.

Дөйөм алғанда, әрмән теленә тәржемә халыҡ-ара кимәлдә бизнес алып барған предприятиелар, учреждениелар һәм шәхси кешеләр өсөн бик ҡиммәтле актив булып тора. Был аралашыу өсөн күп мөмкинлектәр асыу ғына түгел, ә мәҙәниәттәр һәм милләттәр араһында мәҙәни күпер булып хеҙмәт итә. Глобалләшеү үҫкән һайын әрмән тәржемәселәренә һәм тәржемә хеҙмәттәренә ихтыяж арта барасаҡ.

Әрмән телендә ниндәй илдәрҙә һөйләшәләр?

Әрмән теле Әрмәнстанда һәм Таулы Ҡарабахта рәсми тел булып тора. Был телдә шулай уҡ күп илдәрҙәге әрмән диаспораһы вәкилдәре һөйләшә, шул иҫәптән Рәсәй, Ҡушма Штаттар, Ливан, Франция, Грузия, Сүриә, Иран һәм Төркиә.

Әрмән теленең тарихы ниндәй?

Әрмән теленең боронғо тарихы бар, ул беҙҙең эраға тиклем 5 быуат башына барып тоташа, ул саҡта ул тәүге тапҡыр боронғо әрмән формаһында яҙылған була. Был боронғо һаҡланып ҡалған һинд-европа телдәренең береһе һәм Әрмәнстан Республикаһының рәсми теле булып тора. Тел Әрмән батшалығы һәм уның мәҙәниәте йоғонтоһонда була, һәм уның күп кенә терминдары әле лә ҡулланыла.
Быуаттар дауамында тел бер нисә эволюция кисерә, шулай уҡ грек, латин, фарсы һәм төрөк телдәре йоғонтоһонда була. 19 быуатта әрмән теле байтаҡ яңырыу кисерә, сөнки ул ваҡыттағы ғалимдар бөтә әрмән диаспораһында һәм унан ситтә ҡулланыла алырлыҡ стандартлаштырылған версия төҙөү өҫтөндә ныҡышмалы эшләй.
Бөгөн был телдә 8 миллионға яҡын кеше һөйләшә, һәм ул Аҡш, Канада, Германия, Франция һәм Рәсәйҙәге күп кенә әрмән общиналарының төп теле булып тора. Ул шулай уҡ бер нисә христиан конфессияһында литургик тел булараҡ ҡулланыла.

Әрмән телен өйрәнеүгә ҙур өлөш индергән тәүге 5 кеше араһында кем бар?

1. Месроп Маштоц әрмән алфавитын булдырыусы 2. Мовсес Хоренаци әрмән тарихы һәм әҙәбиәте пионеры 3. Овес Туманян шағир, прозаик һәм йәмәғәт эшмәкәре 4. Григор Нарекаци 9 быуат шағиры-мистик 5. Мкртич Нагаш хәҙерге әрмән әҙәбиәтенең тәүге яҙыусыларының береһе

Әрмән теленең структураһы нисек ҡоролған?

Әрмән теленең структураһы агглютинатив, йәғни ул һүҙҙәрҙе үҙгәртеү һәм грамматик үҙенсәлектәрҙе белдереү өсөн аффикстар йәки суффикс рәүешендәге приставкалар ҡуллана. Структураһы буйынса әрмән теле һинд-европа телдәре ғаиләһенең башҡа телдәренә оҡшаш. Унда исемдәрҙең, ҡылымдың ауышлыҡтарының һәм ваҡытының күп килештәре, шулай уҡ күп һанлы алмаштар һәм ҡылым формалары бар. Әрмән теле шулай уҡ тартынҡыларҙың киң мутация системаһына эйә.

Әрмән телен нисек дөрөҫ өйрәнергә?

1. Әрмән теленең яҡшы курсын табығыҙ. Онлайн-курс йәки курс эҙләгеҙ, әгәр һеҙ уны үҙегеҙ менән бергә таба алаһығыҙ. Курс грамматика нигеҙҙәрен, һөйләмдәр структураһын һәм һүҙлек запасын үҙ эсенә ала.
2. Әрмән телен өйрәнеүгә тотоноғоҙ. Әрмән фильмдарын һәм телешоуҙарын ҡарағыҙ, әрмән музыкаһын тыңлағыҙ, әрмән китаптарын һәм гәзиттәрен уҡығыҙ һәм әрмән телле кешеләр менән әңгәмәләр алып барырға тырышығыҙ.
3. Күнегеү, күнегеү, күнегеү. Хаталар яһауҙан ҡурҡмағыҙ, был-өйрәнеүҙең берҙән-бер юлы. Көн һайын әрмән телендә күнекмәләр үткәреү өсөн ваҡыт бүлеп бирегеҙ, хатта был бер нисә минутҡа ғына булһа ла.
4. Онлайн ресурстарҙы ҡулланма итеп ҡулланығыҙ. Интернетта бик күп ресурстар бар, улар һеҙгә әрмән телен өйрәнергә ярҙам итәсәк. Телде уҡытыуға арналған веб-сайттар һәм форумдар, шулай уҡ файҙалы ҡушымталар һәм подкастар эҙләгеҙ.
5. Белемдәрегеҙҙе тикшереү өсөн карточкалар ҡулланығыҙ. Әрмән һүҙлегенән һүҙҙәр менән карточкалар төҙөгөҙ һәм даими рәүештә үҙегеҙҙең прогрессығыҙҙы баһалау өсөн үҙегеҙҙе тикшерегеҙ.
6. Башҡа уҡыусылар менән һөйләшегеҙ. Башҡа кешеләр менән аралашығыҙ, улар шулай уҡ әрмән телен өйрәнә, онлайн йәки шәхсән. Шул уҡ телде өйрәнгән кеше менән аралашыу һеҙгә мотивация һәм ҡатнашыуҙы һаҡлап ҡалырға ярҙам итә ала.