Эсперанто Татар Тәржемә итеү

Эсперанто - 1887 йылда поляк сығышлы табип һәм лингвист доктор Л.л. Заменгоф тарафынан төҙөлгән халыҡ-ара тел. Ул халыҡ-ара кимәлдә үҙ-ара аңлашыуға һәм аралашыуға булышлыҡ итеү, шулай уҡ төрлө илдәрҙән килгән кешеләр өсөн һөҙөмтәле икенсе тел булыу өсөн эшләнгән. Бөгөн 100-ҙән ашыу илдә бер нисә миллион кеше эсперанто телендә һөйләшә, һәм ул күп кенә халыҡ-ара ойошмалар тарафынан эш теле булараҡ ҡулланыла.

Эсперанто грамматикаһы бик ябай тип һанала, был уны башҡа телдәр менән сағыштырғанда өйрәнеүҙе күпкә еңеләйтә. Был ябайлаштырыу уны тәржемә итеү өсөн айырыуса яҡшы итә. Бынан тыш, эсперанто киң таралған һәм аңлайышлы, был уны тәржемә проекттарында ҡулланырға мөмкинлек бирә, юғиһә бер нисә тел талап ителә.

Эсперантоға тәржемә итеү тәржемә донъяһында уникаль урын биләй. Башҡа тәржемәләрҙән айырмалы рәүештә, эсперанто теленә тәржемә эсперанто телен дә, төп нөсхә телен дә яҡшы белгән тәржемәселәргә таяна. Был тәржемәселәргә теүәл тәржемә итеү өсөн теге йәки был телдә һөйләшеү мотлаҡ түгел тигәнде аңлата.

Материалды бер телдән эсперантоға тәржемә иткәндә, төп телдең һөҙөмтәле тәржемәлә теүәл күрһәтелгәнлегенә инаныу мөһим. Был еңел булмаҫҡа мөмкин, сөнки ҡайһы бер телдәрҙә туранан-тура эсперантоға тәржемә итеп булмаҫлыҡ идиоматик фразалар, һүҙҙәр һәм төшөнсәләр бар. Бәлки, төп нөсхә теленең был нескәлектәрен эсперантоға тәржемә итеүҙә тейешле кимәлдә сағылдырыуын тәьмин итеү өсөн махсус әҙерлек һәм тәжрибә кәрәк булыр.

Бынан тыш, эсперантола билдәле бер төшөнсәләр йәки һүҙҙәр өсөн эквиваленттар булмағанлыҡтан, был идеяларҙы аныҡ һәм теүәл аңлатыу өсөн тирә-яҡты ҡулланыу мөһим. Был эсперанто теленә тәржемә итеүҙең башҡа телдәрҙәге тәржемәләрҙән ныҡ айырылып торған ысулдарының береһе, унда бер үк фраза йәки төшөнсә туранан-тура эквивалентлы булырға мөмкин.

Дөйөм алғанда, эсперантоға тәржемә итеү халыҡ-ара үҙ-ара аңлашыуға һәм коммуникацияға булышлыҡ итеү өсөн уникаль һәм файҙалы инструмент булып тора. Төп нөсхә телен дә, эсперантоны ла тәрән аңлаған тәржемәселәргә таянып, тәржемәләр тиҙ һәм теүәл башҡарылырға мөмкин. Ниһайәт, ҡатмарлы төшөнсәләрҙе һәм идиомаларҙы белдереү өсөн тирә-яҡты ҡулланып, тәржемәселәр төп телдең мәғәнәһе эсперантоға тәржемә иткәндә теүәл тапшырылыуын гарантиялай ала.

Эсперанто телендә ниндәй илдәрҙә һөйләшәләр?

Эсперанто бер илдә лә рәсми танылған тел түгел. Бөтә донъя буйынса яҡынса 2 миллион кеше эсперанто телендә һөйләшә ала, шуға күрә был телдә донъяның күп илдәрендә һөйләшәләр. Ул Германия, Япония, Польша, Бразилия һәм Ҡытай кеүек илдәрҙә киң таралған.

Эсперанто теленең тарихы ниндәй?

Эсперанто - 19 быуат аҙағында поляк офтальмологы Л.л. Заменгоф тарафынан төҙөлгән халыҡ-ара тел. Уның маҡсаты-мәҙәниәттәр, телдәр һәм милләттәр араһында киң ҡулланылған күпер булып торған тел булдырыу. Ул лингвистик яҡтан ябай тел һайлай, уны, уның фекеренсә, булған телдәргә ҡарағанда өйрәнеү еңелерәк булыр ине.
Заменгоф үҙенең теле тураһында Беренсе китапты доктоua Libro (Беренсе китап) 1887 йылдың 26 июлендә доктор Эсперанто псевдонимы аҫтында баҫтырып сығара (был "өмөтләнеүсе" тигәнде аңлата). Эсперанто тиҙ тарала, һәм быуаттар сигендә ул халыҡ-ара хәрәкәткә әйләнә. Был ваҡытта был телдә бик күп етди һәм ғилми хеҙмәттәр яҙыла. Беренсе Халыҡ-ара конгресс Францияла 1905 йылда үтә.
1908 йылда телде популярлаштырыу һәм халыҡ-ара үҙ-ара аңлашыуға булышлыҡ итеү маҡсатында Бөтә донъя эсперанто ассоциацияһына (UEA) нигеҙ һалына. 20-се быуат башында бер нисә ил эсперантоны үҙҙәренең рәсми ярҙамсы теле итеп ҡабул итә, һәм бөтә донъя буйынса бер нисә яңы йәмғиәт ойошторола.
Икенсе донъя һуғышы эсперанто үҫешенә баҫым яһай, әммә ул үлмәй. 1954 ЙЫЛДА UEA Эсперантоның төп принциптары һәм маҡсаттары яҙылған Булон декларацияһын ҡабул итә. Бынан һуң 1961 йылда эсперанто хоҡуҡтары Декларацияһы ҡабул ителә.
Бөгөн бөтә донъя буйынса бер нисә мең кеше эсперанто телендә һөйләшә, башлыса хобби булараҡ, ҡайһы бер ойошмалар уны халыҡ-ара тел булараҡ ҡулланыуҙы хуплай.

Эсперанто телен үҫтереүгә ҙур өлөш индергән тәүге 5 кеше араһында кем бар?

1. Людовико Заменгоф эсперанто телен булдырыусы.
2. Уильям Олд шотланд шағиры һәм авторы, ул, атап әйткәндә, эсперантола Классик “Адя" поэмаһын, шулай уҡ был телдә башҡа бик күп әҫәрҙәр яҙа.
3. Хамфри Тонкин америка профессоры һәм бөтә донъя эсперанто ассоциацияһының элекке президенты, эсперантола тиҫтәнән ашыу китап яҙған.
4. Л.Л. Заменгоф Людовико Заменгофтың улдары һәм эсперантоның беренсе рәсми грамматикаһы һәм һүҙлеге "Эсперанто Нигеҙҙәре" н нәшер итеүсе.
5. Пробал дасгупта һинд авторы, мөхәррире һәм тәржемәсеһе, эсперанто грамматикаһы буйынса Һуңғы китап яҙған яңы ябайлаштырылған эсперанто грамматикаһы. Шулай уҡ уға Һиндостанда был телдең тергеҙелеүе лә йөкмәтелә.

Эсперанто теленең структураһы нисек ҡоролған?

Эсперанто - ул конструкцияланған тел, тимәк, ул даими, логик һәм өйрәнеү еңел булһын өсөн аңлы рәүештә эшләнгән. Был агглютинатив тел, йәғни яңы һүҙҙәр тамырҙар һәм аффикстар ҡушылыуы һөҙөмтәһендә барлыҡҡа килә, был телде тәбиғи телдәргә ҡарағанда өйрәнеү өсөн күпкә еңелерәк итә. Уның төп һүҙ тәртибе европа телдәренең күпселегендәге кеүек үк шаблонға тап килә: субъект ҡылым объект (SVO). Грамматикаһы бик ябай, сөнки исемдәрҙә аныҡ йәки билдәһеҙ артикль юҡ һәм гендер айырмаһы юҡ. Бында ла бер ниндәй ҙә боҙоуҙар юҡ, тимәк, ҡағиҙәләрҙе өйрәнеп, уларҙы теләһә ниндәй һүҙгә ҡуллана алаһығыҙ.

Эсперанто телен иң дөрөҫ ысул менән нисек өйрәнергә?

1. Эсперанто теленең нигеҙҙәрен өйрәнеүҙән башлағыҙ. Грамматика, һүҙлек запасы һәм әйтелеш нигеҙҙәрен өйрәнегеҙ. Интернетта Duolingo, Lernu һәм La Lingvo Internacia кеүек күп кенә бушлай ресурстар бар.
2. Телде ҡулланырға өйрәтегеҙ. Эсперантола телдә һөйләшеүселәр менән йәки эсперанто онлайн-берләшмәһендә һөйләшегеҙ. Мөмкин булһа, эсперанто буйынса сараларға һәм семинарҙарға йөрөгөҙ. Был һеҙгә телде тәбиғиерәк өйрәнергә һәм тәжрибәле телдә һөйләшеүселәрҙән кире бәйләнеш алырға ярҙам итәсәк.
3. Китаптарҙы уҡығыҙ һәм эсперанто фильмдарын ҡарағыҙ. Был һеҙгә телде аңлауҙы үҫтерергә һәм һүҙлек запасын тулыландырырға ярҙам итәсәк.
4. Әңгәмәсегеҙҙе табығыҙ йәки эсперанто курсын үтегеҙ. Телдә даими шөғөлләнергә мөмкин булған кешегә эйә булыу-өйрәнеүҙең бик яҡшы ысулы.
5. Телде мөмкин тиклем йышыраҡ ҡулланығыҙ. Теләһә ниндәй телде иркен белеүҙең иң яҡшы ысулы - уны мөмкин тиклем йышыраҡ ҡулланыу. Дуҫтарығыҙ менән аралашаһығыҙмы, әллә электрон хаттар яҙаһығыҙмы, мөмкин тиклем күберәк эсперанто ҡулланығыҙ.

Татар теле-Рәсәй Федерацияһы составына ингән Татарстан Республикаһында башлыса һөйләшкән тел. Был төрки тел, төрөк, үзбәк һәм ҡаҙаҡ кеүек башҡа төрки телдәргә туғандаш. Шулай уҡ Әзербайжан, Украина һәм Ҡаҙағстандың ҡайһы бер өлөштәрендә һөйләшәләр. Татар теле Татарстандың рәсми теле булып тора һәм мәғариф һәм дәүләт идаралығы өлкәһендә ҡулланыла.

Рәсәй империяһы киңәйгәндән һуң Татар теле Татарстан составына ингән райондарҙағы мәктәптәрҙә мотлаҡ өйрәнелә башлай. Был уның көндәлек тормошта ҡулланылышын кәметеүгә килтерә, әммә 1990 йылдарҙа тел яңырыу кисерә, сөнки уны ҡулланыуҙы дәртләндереү буйынса тырышлыҡ һалына.

Тәржемәгә килгәндә, документтарҙы татар теленә тәржемә итергә теләүселәр өсөн бер нисә вариант бар. Татар теленә тәржемә итеүҙең иң киң таралған ысулы - татар теленән профессиональ тәржемәсе яллау. Бының өҫтөнлөгө шунда: улар телдең нескәлектәре менән таныш буласаҡ. Профессиональ тәржемәселәр, ғәҙәттә, юридик, медицина һәм финанс тәржемәһе кеүек билдәле бер өлкәләрҙә тәжрибәгә эйә, шуға күрә улар теүәл тәржемәне тәьмин итә ала.

Икенсе вариант-автоматлаштырылған тәржемә программаһын ҡулланыу. Был программалар телдә һөйләшмәгән кешеләргә документтарҙы тиҙ һәм теүәл тәржемә итергә ярҙам итеү өсөн тәғәйенләнгән. Улар һүҙҙәрҙе һәм фразаларҙы бер телдән икенсеһенә кеше ҡатнашлығынан тыш сағыштырыу өсөн алгоритмдар ҡуллана. Әммә был программалар тәржемәсе тарафынан документты тикшереү кеүек теүәл булмаҫҡа мөмкин.

Шулай уҡ инглиз теленән татар теленә теүәл тәржемә итеүҙе тәьмин итә алған онлайн-тәржемә хеҙмәттәре бар. Был хеҙмәттәр йыш ҡына иң арзан вариант булып тора, әммә улар профессиональ тәржемәсе хеҙмәттәренең сифатын гарантиялай алмай. Татар теленә тәржемә итеү өсөн тиҙ һәм арзан ҡарар эҙләһәгеҙ, был яҡшы вариант булыуы мөмкин. Әммә һеҙҙең абруйлы сервисты аныҡлыҡ өсөн файҙаланыуығыҙҙы раҫлау мөһим.

Башҡорт теленә тәржемә итеү өсөн ниндәй маршрут һайлаһағыҙ ҙа, киләсәктә потенциаль проблемаларҙы булдырмау өсөн аныҡлыҡ булдырыу мөһим. Профессиональ тәржемә, ҡағиҙә булараҡ, был маҡсатҡа өлгәшеүҙең иң яҡшы ысулы булып тора, әммә сығымдар менән проблема килеп тыуһа, онлайн-тәржемә хеҙмәттәренә йәки компьютер программаларына ярҙам итә ала.

Татар телендә ниндәй илдәрҙә һөйләшәләр?

Татар телендә Башлыса Рәсәйҙә һөйләшәләр, Унда 6 миллиондан ашыу кеше һөйләшә. Шулай уҡ Әзербайжан, Ҡаҙағстан, Ҡырғыҙстан, Төркиә һәм Төркмәнстан кеүек башҡа илдәрҙә лә һөйләшәләр.

Татар теленең тарихы ниндәй?

Татар теле, шулай уҡ ҡазан татар теле булараҡ билдәле, ҡыпсаҡ төркөмөнөң төрки теле булып тора, башлыса Татарстан Республикаһында, Рәсәй Федерацияһы төбәгендә һөйләшәләр. Шулай уҡ Рәсәйҙең башҡа өлөштәрендә, Үзбәкстанда һәм Ҡаҙағстанда һөйләшәләр. Татар теленең тарихы 10 быуатҡа барып тоташа, ул саҡта волга буйы болғарҙары ислам динен ҡабул итә һәм хәҙерге татарҙар булып китә. Алтын Урҙа осоронда (13-15 быуаттар) татарҙар монгол хакимлығы аҫтында була, һәм татар теле монгол һәм фарсы телдәренең көслө йоғонтоһон кисерә башлай. Быуаттар дауамында тел төрки теленең башҡа диалекттары, шулай уҡ ғәрәп һәм фарсы үҙләштереүҙәре менән бәйләнеше арҡаһында етди үҙгәрештәр кисерә. Һөҙөмтәлә ул яҡын туғандарынан айырылып торған уникаль телгә әйләнә, һәм күп кенә төбәк диалекттары барлыҡҡа килә. Татар телендә яҙылған беренсе китабы 1584 йылда Диванъ-и Люгатит-т-тюрк исеме аҫтында баҫылып сыға. 19 быуаттан башлап татар теле Теге йәки был дәрәжәлә Рәсәй империяһы, ә һуңынан Советтар Союзы тарафынан таныла. Ул Совет осоронда Татарстанда рәсми статус ала, әммә сталин осоронда баҫтырыла. 1989 йылда татар алфавиты кириллицанан латин алфавитына алмаштырыла, ә 1998 йылда Татарстан Республикаһы татар телен рәсми тел тип иғлан итә. Бөгөн Был телдә Рәсәйҙә 8 миллиондан ашыу кеше һөйләшә, башлыса татар общинаһы араһында.

Татар телен үҫтереүгә ҙур өлөш индергән тәүге 5 кеше араһында кем бар?

1. Ғабдулла Туҡай (18501913): татар шағиры һәм драматургы, үзбәк, рус һәм татар телдәрендә ижад иткән һәм татар телен һәм әҙәбиәтен популярлаштырыуҙа мөһим роль уйнаған.
2. Аляскяра миргазизи (17 быуат): Татар яҙыусыһы, татар теленең эпохалы грамматикаһы авторы, уға шиғри яҙыуҙың уникаль стилен эшләүҙе йөкмәтәләр.
3. Тегахира Асканави (18851951): татар ғалимы һәм лингвисы, уның татар телен өйрәнеүе уның үҫешендә хәл иткес әһәмиәткә эйә була.
4. Машаммедьяр Зарнакяев (19 быуат): Татар яҙыусыһы һәм шағиры, ул беренсе заманса татар һүҙлеген яҙа һәм татар телен стандартлаштырырға ярҙам итә.
5. Илдар фәйзи (19262007): татар яҙыусыһы һәм журналисы, татар телендә тиҫтәләгән хикәйәләр һәм китаптар яҙған һәм татар әҙәби телен тергеҙеүгә ҙур өлөш индергән.

Татар теленең структураһы нисек ҡоролған?

Татар теленең структураһы иерархиялы, типик агглютинатив морфологияһы менән. Ул дүрт килештән (исем, ата, ғәйепләү һәм локатив) һәм өс родҙан (ир, ҡатын-ҡыҙ һәм урта рода) тора. Ҡылымдар зат, һан һәм ауышлыҡ буйынса, ә исемдәр килеш, зат һәм һан буйынса ауыша. Телдә ҡатмарлы һуҙынҡылар һәм киҫәксәләр системаһы бар, улар аспект, йүнәлеш һәм модальлек кеүек аспекттарҙы белдерә ала.

Татар телен иң дөрөҫ ысул менән нисек өйрәнергә?

1. Һеҙҙең сифатлы материалға Инеү Мөмкинлегегеҙ Барлығына инанығыҙ – интернетта һәм китап магазиндарында татар телен өйрәнеү өсөн бик күп яҡшы ресурстар бар, шуға күрә иң сифатлы материалға инеү мөмкинлегегеҙ барлығына инанығыҙ.
2. Алфавит менән танышығыҙ – татар теле кириллица менән яҙылғанлыҡтан, тел өйрәнеүгә сумдырылыр алдынан уникаль алфавит менән танышыуығыҙға инанығыҙ.
3. Әйтелеште һәм баҫымды өйрәнегеҙ татар телендә ижектәрҙә һуҙынҡылар һәм баҫымдарҙы үҙгәртеүҙең ҡатмарлы системаһы ҡулланыла, шуға күрә үҙ әйтелешегеҙҙе ҡулланығыҙ һәм һуҡма һәм һуҡмаһыҙ һуҙынҡылар араһындағы айырманы танырға өйрәнегеҙ.
4. Төп грамматик ҡағиҙәләр һәм структура менән танышығыҙ – һөйләмдәрҙең төп грамматикаһын һәм структураһын яҡшы аңлау теләһә ниндәй телде үҙләштереү тураһында һүҙ барғанда төп урынды биләй.
5. Тыңлағыҙ, ҡарағыҙ һәм уҡығыҙ татар телендә Тыңлау, ҡарау һәм уҡыу һеҙгә телдең яңғырашына күнегергә ярҙам итер, шулай уҡ һүҙлек запасы һәм фразалар менән эшләүҙә тәжрибә туплар.
6. Әңгәмәләр алып барығыҙ-татар телендә һөйләшкән кеше менән Даими әңгәмәләр алып барығыҙ-теләһә ниндәй телде өйрәнеүҙең иң яҡшы ысулы. Тәүҙә әкрен һәм аңлайышлы һөйләшергә тырышығыҙ һәм хаталар яһауҙан ҡурҡмағыҙ.