Латинла Азербайджан Куҫар

Латыньла куҫарни-пин ҫул шутланакан практика. Вӑл текста пӗр чӗлхерен тепӗр чӗлхе ҫине, латыньрен акӑлчан е хальхи чӗлхе ҫине куҫарать. Латынь ӗмӗр тӑршшӗпех ученӑйсемпе писательсен чӗлхипе пурӑннӑ. Паян та латынь юриспруденци, медицина тата католик чиркӗвӗ пек нумай облаҫсенче пысӑк вырӑн йышӑнать.

Куҫару проектне пуҫлас тесен тӑлмачӑн латыньпе усӑ курса куҫармалли проектсем валли латынь мӗнле чӗлхе пулнине палӑртмалла. Унтан вӗсен латин чӗлхине лайӑх пӗлмелле. Ҫакӑ грамматикӑна та, чӗлхе синтаксисне те пӗлӗве кӗртет. Унсӑр пуҫне тӑлмачӑн хӑй куҫаракан куҫару чӗлхипе питӗ лайӑх усӑ курмалла. Ҫакӑ чӑваш чӗлхине культурӑллӑ нюанссене пӗлни, оригиналлӑ текстӑн тонне тата пӗлтерӗшне тӗпӗ-йӗрӗпе каласа парас тесе витӗм кӳрет.

Пуҫламӑш чӗлхене палӑртсан, тӑлмачӑн кирлӗ хӑнӑхусем пулсан, вӑл куҫарӑва тытӑнма пултарать. Оригиналлӑ текст тата тӗллев аудиторийӗн кӑткӑслӑхне кура тӑлмач темиҫе меслетпе усӑ курма пултарать. Сӑмахран, текста латынь ӑнланман анлӑ аудитори валли куҫараҫҫӗ пулсан, тӑлмач вӗсен букварь аналогӗсем мар, хальхи терминсемпе сӑмах ҫаврӑнӑшӗсемпе ытларах усӑ курма пултарать. Тепӗр енчен, куҫару формӑллӑрах куҫару ыйтакан текстсемшӗн тӑлмач латин текстне тытса пыма пултарать.

Ҫакна асра тытмалла: латынь-кӑткӑс чӗлхе. Чӗлхене тӗпӗ-йӗрӗпе пӗлмен тӑлмачшӑн йывӑр пулма пултаракан ҫинҫе япаласем нумай унӑн. Ҫавна пула ку енӗпе опыт пур профессионаллӑ тӑлмача латиница ҫине кӑткӑс куҫарусене час-часах шанса пани лайӑхрах.

Кирек мӗнле пулсан та куҫару тӗрӗслӗхӗ чи пӗлтерӗшлӗ. Куҫару тӗслӗхшӗн, стильшӗн е пӗлтерӳсемшӗн сиенсӗр мар оригиналлӑ текст пӗлтерӗшне тӗп-тӗрӗс пӗлтермелле. Ку уйрӑммӑнах латыньрен куҫарнӑ чухне тӗрӗс, мӗншӗн тесен йӑнӑшсене пӑтраштарса яма е ӑнланма ҫӑмӑл. Куҫарнӑ текста тӗрӗслесси тата тӗрӗслесси тӗп-тӗрӗс тивӗҫтерме питӗ кирлӗ.

Куҫару вӑл-хӑнӑху, ӑна алла илме вӑхӑт тата практика кирлӗ. Ӗҫ латынь ҫине куҫарма тытӑнсан профессионалсем час-часах чи лайӑх вариант пулса тӑраҫҫӗ. Вӗсен латинла текстне акӑлчанла е урӑх чӗлхепе тӗрӗс куҫарма кирлӗ инструментсемпе пӗлӳсемпе усӑ курма май пур. Ҫак задачӑна квалификациленӗ тӑлмачӑ пур пирки латин чӗлхинчен куҫаракансем тӗрӗс те шанчӑклӑ куҫарусем парасса шанма пултараҫҫӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче латинла калаҫаҫҫӗ?

Латинла пӗр ҫӗршывра та тӗп вырӑн йышӑнса калаҫмаҫҫӗ, анчах Вӑл Ватиканра тата Сан-Марино Республикинче нумай официаллӑ тӗллевсемпе усӑ курать. Латынь те нумай ҫӗршывсенчи вӗренӳ программисен пӗр пайне, Пӗрлешӳллӗ Штатсем, Франци, Испани, Португали, Итали, Польша, Румыни, Германи, Германи, Австри, Нидерланди, Бельги, Швейцари, Канада, Мексика, Колумби, Бразили, Венесуэл, Перу, Аргентина, Чили, Эквадор, Боливи, Парагвай тата ытти ҫӗршывсене кӗртнӗ.

Латин чӗлхин историйӗ мӗнле?

Латин чӗлхин темиҫе пин ҫул шутласа кӑларакан вӑрӑм истори пур. Вӑл индоевропӑри чӗлхе пек пулса Тухнӑ та, Итали ҫурутравӗпе пӗрремӗш хут тимӗр ӗмӗрте усӑ курнӑ. Унтан вӑл Ытти регионсене, Иберипе Галлие тата, юлашкинчен, Британи Рим империйӗн классикла тапхӑрӗнче сарӑлнӑ. Латынь рим империйӗн официаллӑ чӗлхи пин ҫул ытла пулнӑ, вӑтам ӗмӗрсенче вара католицизм чӗлхи пулса тӑнӑ. Латынь Ҫӗнӗрен Чӗрӗлсе тӑнӑ тапхӑрта ҫӗнӗрен чӗрӗлсе тӑнӑ, наука, вӗренӳ тата литература тӗллевӗсемпе усӑ курнӑ. 19-мӗш ӗмӗрте ӑна романла чӗлхесемпе обществӑн тӗп чӗлхи вырӑнне улӑштарнӑ, анчах вӑл халӗ те пӗр-пӗр институци условийӗсенче, ҫавӑн пекех тӗнпе академи тӗллевӗсенче усӑ курать.

Латин чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Цицерон (пирӗн эрӑчченхи 106 – мӗш, пирӗн эрӑчченхи 43 – мӗш) - рим патшалӑх деятелӗ, юрист тата оратор, хӑйӗн произведенийӗсемпе тата сӑмахӗсемпе латин чӗлхине тарӑн витӗм кӳнӗ.
2. Вергилий (пирӗн эрӑчченхи 70-19-мӗшчен) – рим поэчӗ, хӑйӗн "Энеида" ятлӑ эпикӑллӑ поэми латинла ҫырнӑ. Унӑн ӗҫӗсем латин литературипе синтаксиса аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ.
3. Юлий Цезарь (пирӗн эрӑчченхи 100 ҫ. – пирӗн эрӑчченхи 44 ҫ.) – рим полководецӗпе государство деятелӗ, вӗсен ӗҫӗсем латин грамматикипе синтаксиса аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ.
4. Гораций (пирӗн эрӑчченхи 65-мӗшчен-пирӗн эрӑчченхи 8-мӗшӗччен) – рим поэчӗ-лирик, вӗсен одысемпе сатирисем латин поэзийӗ ҫине иксӗлми витӗм кӳчӗҫ.
5. Овидий (пирӗн эрӑчченхи 43 ҫ. – пирӗн эрӑри 17 ҫ.) – хӑйӗн калавлӑ произведенийӗсемпе чи паллӑ рим поэчӗ, латин прозине чылай пуянлатнӑ "Метаморфозӑсем" пек.

Латин чӗлхин структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Латин чӗлхин тытӑмӗ пилӗк тайлӑмран тӑракан системӑра никӗсленнӗ, ҫав тытӑмсем пӗтӗмӗшле вӗҫленнӗ пӗлтерӗшлӗ тата паллӑ ҫынсен ушкӑнӗсем пулса тӑраҫҫӗ. Кашни тайлӑмрах ултӑ тӗрлӗ падеж пур: менельник, ашшӗ-амӑшӗ, тӗплӗ, эрехлӗ, абливлӑ тата илӗртӳллӗ. Латыньре те икӗ тӗрлӗ глагол пур: регулярнӑй тата негулярнӑй мар. Латынь тытӑмӗ те инфикссене, суффикссене, предлогсемпе местоименисене, ытти элементсем хушшинче хутшӑнать.

Латин чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Тӗпрен пуҫлӑр. Курс витӗр тухӑр е фредерик М.Уилок Фредерикӑн Латин грамматикипе словарнӑй запасӗн никӗсӗсене ҫавӑрса илекен учебник илӗр.
2. Латинла аудиозапиҫӗсене итлӗр. Май пулсан, чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсем калакан латынь аудиозапиҫӗсене тупӑр. Ку сире тӗрӗс калама тата интонацие вӗрентме пулӑшӗ.
3. Латыньла вуланипе усӑ курӑр. Латинла текстсене, вергилипе Цицерон произведенийӗсене, латинла литературӑпа хальхи кӗнекесене вулӑр.
4. Латынь ҫине ҫырӑр. Эсир латыньпе хӑнӑхса ҫитсен, грамматикӑпа тата унпа мӗнле усӑ курнипе лайӑхрах паллашас тесе, латынь ҫине ҫырма тӑрӑшӑр.
5. Латынла калаҫӑр. Вырӑнти латино америка клубне кӗрӗр, онлайн-латынь курсне ҫырӑнӑр та латыньрен куҫарнӑ тӗрӗслеве хутшӑнӑр, калаҫӑва хӑнӑхӑр.

Азербайджанла куҫару чӗлхе пулӑшӑвӗн пӗлтерӗшлӗ пайӗ шутланать, мӗншӗн тесен ҫӗршывра чӗлхесемпе культурӑсен уйрӑм гибричӗ йӗркеленнӗ, вӗсем пӗтӗм тӗнчери ҫулҫӳревҫӗсен чапӗпе усӑ кураҫҫӗ. Азербайджан тухӑҫ европӑпа центральнӑй ази чӗлхисен хӗресӗ шутланать, ҫакӑ азербайджан чӗлхине регионпа хутшӑнма тӑрӑшакан бизнеспа улӑштарма май ҫук пулӑшу парать.

Азербайджан чӗлхи регион чӗлхи шутланать, ун ҫинче, хаклав тӑрӑх, Кӑнтӑр Кавказра тата Вӑтаҫӗр Азире, уйрӑмах Азербайджан Республикинче 10 миллион ҫын калаҫать. Вӑл тӗрӗк чӗлхипе тачӑ ҫыхӑннӑ, ӗлӗкхи Совет Союзӗн ытти пайӗсенче те анлӑ сарӑлнӑ. Азербайджанский темиҫе ҫӗршывра официаллӑ чӗлхе пулса тӑрать, Азербайджан, Россия, Беларусь, Молдова, Казахстанпа Кыргызстана кӗртсен, ҫакӑ ӑна регионта бизнес тытса пыма палӑртсан ӑнланушӑн пӗлтерӗшлӗ.

Азербайджанла куҫарӑва ытти куҫарусенчен уйӑрса тӑракан темиҫе анспект пур. Азербайджан чӗлхи-питӗ кӑткӑс чӗлхе, вӑл ҫырӑвӑн икӗ системине тата икӗ ӑнланмалла диалекта хӑй ӑшне кӗртет. Ку азербайджан чӗлхипе тата ытти чӗлхесемпе ӗҫлекен тӑлмачӑсемшӗн ансат пулма пултарать, мӗншӗн тесен кашни чӗлхен хӑйӗн уйрӑмлӑхӗсемпе нюансӗсем пур. Сӑмахран, азербайджан чӗрчунӗсем виҫӗ вариант (арҫын, хӗрарӑм тата вӑтам ӑру) пур, ҫакӑ чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемшӗн ҫӑмӑлах мар пулма пултарать. Унсӑр пуҫне, час-часах контекта пӑхӑнса темиҫе май пур, ҫавӑнпа та тӗрӗс те тухӑҫлӑ куҫару тӗрӗс тонпа культурӑллӑ элементсене тупма пӗлнине пӗлтерет.

Ҫав вӑхӑтрах азербайджан чӗлхи тӗрӗк чӗлхипе питӗ тачӑ ҫыхӑннӑ, вӗсем хушшинче пӗрлехи сӑмахсем те, ӑнланусем те нумай. Ҫакӑ кирек мӗнле чӗлхепе те палланӑ тӑлмачӑсене, урӑххине суйласа илме, азербайджанскинчен турккӑлла куҫарусемпе ӗҫлеме май парать.

Эсир регионта бизнес ҫул ҫӳретӗр-и е ертсе пыратӑр-и, анчах азербайджанла куҫару пулӑшӑвӗ сире хӑвӑр опытӑртан май килнӗ таран усӑ кӳме пулӑшать. Икӗ чӗлхесен опытлӑ носителӗсемпе ӗҫленӗ май, эсир хӑвӑр пӗлтерӗве тӗп-тӗрӗс те професси тӗлӗшӗнчен парасса, вырӑнти рынокпа ҫыхӑну тытма тата икӗ еншӗн те усӑллӑ хутшӑнусем тума пулӑшасса шанма пултаратӑр.

Хӑш ҫӗршывсенче азербайджан чӗлхипе калаҫаҫҫӗ?

Азербайджан чӗлхипе ытларах Азербайджанра тата Иран хӑш-пӗр пайӗсенче калаҫаҫҫӗ, анчах Унта раҫҫей, Турци, Ирак, Грузи тата Сири пек ҫӗршывсенче те калаҫаҫҫӗ.

Азербайджан чӗлхин историйӗ мӗнле?

Азербайджан чӗлхин историйӗ Пирӗн эрӑри 8 ӗмӗре ҫитет, ун чухне огуз (тӗрӗк) йӑхӗсем Вӑтаҫӗр Азире пӗрремӗш хут вырӑнаҫнӑ. 13 ӗмӗр тӗлне Азербайджан перси культурипе чӗлхин пӗтӗм регионӗпех пысӑк центрӗ пулса тӑнӑ. Вырӑспа перси вӑрҫисем вӑхӑтӗнче 19 ӗмӗрте азербайджан чӗлхипе усӑ курнине Раҫҫей империйӗ вырӑс чӗлхи майлӑ путарнӑ. ССР союзӗ арканнӑ Хыҫҫӑн Азербайджан хӑйӗн никама пӑхӑнманлӑхне пӗлтернӗ, азербайджан чӗлхине ҫӗршывӑн официаллӑ чӗлхи тесе йышӑннӑ.
Ҫавӑнтанпа азербайджан чӗлхи темиҫе реформа тӳссе ирттернӗ, чӗлхене чӗррӗн упраса хӑварас тата унӑн малашнехи стандартизацине аталантарас тӗлӗшпе чӗлхе политикине йышӑннӑ. Ҫакӑ Азербайджанра, ҫавӑн пекех регионти ытти ҫӗршывсенче, Турци, Грузи тата Иран йышши миллионшар ҫын калаҫакан чӗлхене ҫӗнӗрен чӗртсе тӑратасси патне илсе ҫитернӗ. Унсӑр пуҫне азербайджан чӗлхи те ҫӗршывсенче пӗтӗм тӗнчипе паллӑ ют чӗлхе пулса тӑрать.

Азербайджан чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Мирза Фаталя Ахундов-азербайджан писателӗ, драматург, философ тата педагог. Унӑн ӗҫӗсем азербайджанецсене 19-мӗш ҫул вӗҫӗнче тата 20-мӗш ӗмӗр пуҫламӑшӗнче нацилле вӑратма витӗм кӳнӗ.
2. Мамед Саид Ордбади - вӑл хальхи азербайджан литературин ашшӗ, ҫавӑн пекех унӑн чи чаплӑ пионерӗ шутланать.
3. Физуля Мухаммед-азербайджан поэчӗ тата 16 ӗмӗрти писатель. Ӑна азербайджан литературин никӗслевҫи тесе шутлаҫҫӗ.
4. Расул-вӑл 20 ӗмӗр пуҫламӑшӗнче азербайджан чӗлхине аталантарассинче пӗлтерӗшлӗ фигура пулнӑ. Азербайджан чӗлхине аталантарассишӗн пыракан юхӑма хастар хутшӑннӑ вӑл, уншӑн алфавит тӑвас ӗҫре пысӑк вырӑн йышӑнса тӑнӑ.
5. Анатри Гянджеви-12 ӗмӗрти перси поэчӗ, пӗтӗм литературӑри чи аслӑ поэт-романтиксенчен пӗри пекех паллӑ. Вӑл персипе азербайджан чӗлхисемпе ҫырнӑ, унӑн ӗҫӗсенчен хӑшне-пӗрне французла тата вырӑсла куҫарнӑ. Унӑн поэзийӗ азербайджан культурине иксӗлми витӗм кӳнӗ.

Азербайджан чӗлхи тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Азербайджан чӗлхи кӑткӑс структура пур. Ку агглютинативлӑ чӗлхе, вӑл сӑмах никӗсӗ ҫумне суффикссем хушса пӗлтернине пӗлтерет. Ку процесса агглютинаци теҫҫӗ. Сӑмахран, "чӗлхе" (ҫыратӑп) "яза-м" пулса тӑрать (эпӗ ҫыратӑп). Азербайджан чӗлхи те уҫӑ сасӑсен килӗшӳлӗхне кӗртет, ҫав килӗшӳллӗн суффикссемпе сӑмахсем сӑмахри лару-тӑрӑва кура пӗр-пӗринпе килӗшсе тӑмалла. Грамматика азербайджан чӗлхи икӗ йӑхран, виҫӗ падежран тата ҫичӗ вӑхӑтран тӑрать.

Азербайджан чӗлхине мӗнле тӗрӗс вӗрентмелле?

1. Алфавитпа паллашма пуҫлӑр. Азербайджан чӗлхинче 33 саспаллирен тӑракан азербайджан алфавитӗпе усӑ кураҫҫӗ.
2. Чӗлхе никӗсне вӗренмелли учебник е онлайн-вӗренӳ пособийӗ тупӑр. Грамматика, предложени тытӑмӗ тата словарьсен запасӗ - ҫаксем пурте чӗлхене ӑнланма кирлӗ.
3. Чӗлхене вӗренӗр. Азербайджанла ҫырнисене итлӗр, азербайджанла видеосемпе фильмсем пӑхӑр, унпа калаҫура калаҫас тесе вӑй хурӑр.
4. Яланах практикӑра пулӑр. Эсир мӗн вӗреннине пурне те пӑхса тухӑр, пурне те туса пӑхӑр. Упражненисем тӑвас тата чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе калаҫас ӗҫе хутшӑнни сирӗн пӗлӗве ҫирӗплетме пулӑшать.
5. Репетиторпа ӗҫлӗр. Репетитор сире хӑвӑр хӑвӑртлӑхпа вӗренме тата сирӗн прогресӑра хаклама пулӑшма пултарать. Вӗсем те сирӗн кирек мӗнле ыйтусем ҫине те рекомендаци пама, ответ пама пултараҫҫӗ.
6. Онлайн-ресурссемпе усӑ курӑр. Онлайн-уроксемпе ресурссем нумай, вӗсем сире вӗрентме пултараҫҫӗ.