Латинла Украинла Куҫар

Латыньла куҫарни-пин ҫул шутланакан практика. Вӑл текста пӗр чӗлхерен тепӗр чӗлхе ҫине, латыньрен акӑлчан е хальхи чӗлхе ҫине куҫарать. Латынь ӗмӗр тӑршшӗпех ученӑйсемпе писательсен чӗлхипе пурӑннӑ. Паян та латынь юриспруденци, медицина тата католик чиркӗвӗ пек нумай облаҫсенче пысӑк вырӑн йышӑнать.

Куҫару проектне пуҫлас тесен тӑлмачӑн латыньпе усӑ курса куҫармалли проектсем валли латынь мӗнле чӗлхе пулнине палӑртмалла. Унтан вӗсен латин чӗлхине лайӑх пӗлмелле. Ҫакӑ грамматикӑна та, чӗлхе синтаксисне те пӗлӗве кӗртет. Унсӑр пуҫне тӑлмачӑн хӑй куҫаракан куҫару чӗлхипе питӗ лайӑх усӑ курмалла. Ҫакӑ чӑваш чӗлхине культурӑллӑ нюанссене пӗлни, оригиналлӑ текстӑн тонне тата пӗлтерӗшне тӗпӗ-йӗрӗпе каласа парас тесе витӗм кӳрет.

Пуҫламӑш чӗлхене палӑртсан, тӑлмачӑн кирлӗ хӑнӑхусем пулсан, вӑл куҫарӑва тытӑнма пултарать. Оригиналлӑ текст тата тӗллев аудиторийӗн кӑткӑслӑхне кура тӑлмач темиҫе меслетпе усӑ курма пултарать. Сӑмахран, текста латынь ӑнланман анлӑ аудитори валли куҫараҫҫӗ пулсан, тӑлмач вӗсен букварь аналогӗсем мар, хальхи терминсемпе сӑмах ҫаврӑнӑшӗсемпе ытларах усӑ курма пултарать. Тепӗр енчен, куҫару формӑллӑрах куҫару ыйтакан текстсемшӗн тӑлмач латин текстне тытса пыма пултарать.

Ҫакна асра тытмалла: латынь-кӑткӑс чӗлхе. Чӗлхене тӗпӗ-йӗрӗпе пӗлмен тӑлмачшӑн йывӑр пулма пултаракан ҫинҫе япаласем нумай унӑн. Ҫавна пула ку енӗпе опыт пур профессионаллӑ тӑлмача латиница ҫине кӑткӑс куҫарусене час-часах шанса пани лайӑхрах.

Кирек мӗнле пулсан та куҫару тӗрӗслӗхӗ чи пӗлтерӗшлӗ. Куҫару тӗслӗхшӗн, стильшӗн е пӗлтерӳсемшӗн сиенсӗр мар оригиналлӑ текст пӗлтерӗшне тӗп-тӗрӗс пӗлтермелле. Ку уйрӑммӑнах латыньрен куҫарнӑ чухне тӗрӗс, мӗншӗн тесен йӑнӑшсене пӑтраштарса яма е ӑнланма ҫӑмӑл. Куҫарнӑ текста тӗрӗслесси тата тӗрӗслесси тӗп-тӗрӗс тивӗҫтерме питӗ кирлӗ.

Куҫару вӑл-хӑнӑху, ӑна алла илме вӑхӑт тата практика кирлӗ. Ӗҫ латынь ҫине куҫарма тытӑнсан профессионалсем час-часах чи лайӑх вариант пулса тӑраҫҫӗ. Вӗсен латинла текстне акӑлчанла е урӑх чӗлхепе тӗрӗс куҫарма кирлӗ инструментсемпе пӗлӳсемпе усӑ курма май пур. Ҫак задачӑна квалификациленӗ тӑлмачӑ пур пирки латин чӗлхинчен куҫаракансем тӗрӗс те шанчӑклӑ куҫарусем парасса шанма пултараҫҫӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче латинла калаҫаҫҫӗ?

Латинла пӗр ҫӗршывра та тӗп вырӑн йышӑнса калаҫмаҫҫӗ, анчах Вӑл Ватиканра тата Сан-Марино Республикинче нумай официаллӑ тӗллевсемпе усӑ курать. Латынь те нумай ҫӗршывсенчи вӗренӳ программисен пӗр пайне, Пӗрлешӳллӗ Штатсем, Франци, Испани, Португали, Итали, Польша, Румыни, Германи, Германи, Австри, Нидерланди, Бельги, Швейцари, Канада, Мексика, Колумби, Бразили, Венесуэл, Перу, Аргентина, Чили, Эквадор, Боливи, Парагвай тата ытти ҫӗршывсене кӗртнӗ.

Латин чӗлхин историйӗ мӗнле?

Латин чӗлхин темиҫе пин ҫул шутласа кӑларакан вӑрӑм истори пур. Вӑл индоевропӑри чӗлхе пек пулса Тухнӑ та, Итали ҫурутравӗпе пӗрремӗш хут тимӗр ӗмӗрте усӑ курнӑ. Унтан вӑл Ытти регионсене, Иберипе Галлие тата, юлашкинчен, Британи Рим империйӗн классикла тапхӑрӗнче сарӑлнӑ. Латынь рим империйӗн официаллӑ чӗлхи пин ҫул ытла пулнӑ, вӑтам ӗмӗрсенче вара католицизм чӗлхи пулса тӑнӑ. Латынь Ҫӗнӗрен Чӗрӗлсе тӑнӑ тапхӑрта ҫӗнӗрен чӗрӗлсе тӑнӑ, наука, вӗренӳ тата литература тӗллевӗсемпе усӑ курнӑ. 19-мӗш ӗмӗрте ӑна романла чӗлхесемпе обществӑн тӗп чӗлхи вырӑнне улӑштарнӑ, анчах вӑл халӗ те пӗр-пӗр институци условийӗсенче, ҫавӑн пекех тӗнпе академи тӗллевӗсенче усӑ курать.

Латин чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Цицерон (пирӗн эрӑчченхи 106 – мӗш, пирӗн эрӑчченхи 43 – мӗш) - рим патшалӑх деятелӗ, юрист тата оратор, хӑйӗн произведенийӗсемпе тата сӑмахӗсемпе латин чӗлхине тарӑн витӗм кӳнӗ.
2. Вергилий (пирӗн эрӑчченхи 70-19-мӗшчен) – рим поэчӗ, хӑйӗн "Энеида" ятлӑ эпикӑллӑ поэми латинла ҫырнӑ. Унӑн ӗҫӗсем латин литературипе синтаксиса аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ.
3. Юлий Цезарь (пирӗн эрӑчченхи 100 ҫ. – пирӗн эрӑчченхи 44 ҫ.) – рим полководецӗпе государство деятелӗ, вӗсен ӗҫӗсем латин грамматикипе синтаксиса аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ.
4. Гораций (пирӗн эрӑчченхи 65-мӗшчен-пирӗн эрӑчченхи 8-мӗшӗччен) – рим поэчӗ-лирик, вӗсен одысемпе сатирисем латин поэзийӗ ҫине иксӗлми витӗм кӳчӗҫ.
5. Овидий (пирӗн эрӑчченхи 43 ҫ. – пирӗн эрӑри 17 ҫ.) – хӑйӗн калавлӑ произведенийӗсемпе чи паллӑ рим поэчӗ, латин прозине чылай пуянлатнӑ "Метаморфозӑсем" пек.

Латин чӗлхин структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Латин чӗлхин тытӑмӗ пилӗк тайлӑмран тӑракан системӑра никӗсленнӗ, ҫав тытӑмсем пӗтӗмӗшле вӗҫленнӗ пӗлтерӗшлӗ тата паллӑ ҫынсен ушкӑнӗсем пулса тӑраҫҫӗ. Кашни тайлӑмрах ултӑ тӗрлӗ падеж пур: менельник, ашшӗ-амӑшӗ, тӗплӗ, эрехлӗ, абливлӑ тата илӗртӳллӗ. Латыньре те икӗ тӗрлӗ глагол пур: регулярнӑй тата негулярнӑй мар. Латынь тытӑмӗ те инфикссене, суффикссене, предлогсемпе местоименисене, ытти элементсем хушшинче хутшӑнать.

Латин чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Тӗпрен пуҫлӑр. Курс витӗр тухӑр е фредерик М.Уилок Фредерикӑн Латин грамматикипе словарнӑй запасӗн никӗсӗсене ҫавӑрса илекен учебник илӗр.
2. Латинла аудиозапиҫӗсене итлӗр. Май пулсан, чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсем калакан латынь аудиозапиҫӗсене тупӑр. Ку сире тӗрӗс калама тата интонацие вӗрентме пулӑшӗ.
3. Латыньла вуланипе усӑ курӑр. Латинла текстсене, вергилипе Цицерон произведенийӗсене, латинла литературӑпа хальхи кӗнекесене вулӑр.
4. Латынь ҫине ҫырӑр. Эсир латыньпе хӑнӑхса ҫитсен, грамматикӑпа тата унпа мӗнле усӑ курнипе лайӑхрах паллашас тесе, латынь ҫине ҫырма тӑрӑшӑр.
5. Латынла калаҫӑр. Вырӑнти латино америка клубне кӗрӗр, онлайн-латынь курсне ҫырӑнӑр та латыньрен куҫарнӑ тӗрӗслеве хутшӑнӑр, калаҫӑва хӑнӑхӑр.

Украина чӗлхине куҫарни нумай предприятисемпе организацисене кирлӗ, вӗсен украинӑри е шалти ҫынсемпе хутшӑнмалла. Вӗсене хӑйсен тӗллевлӗ аудиторине, тӑлмач-фрилансерсенчен пуҫласа специализациленӗ куҫару компанийӗсем таран ҫавӑрса илме пулӑшакан пысӑк пулӑшу ӗҫӗсен спекторӗ пур. Ҫӗршыв экономикипе тӗнчери хутшӑнусем анлӑланнӑҫемӗн украина чӗлхине куҫарас кӑмӑл ӳссех пырать.

Украина чӗлхине куҫарасси ҫинчен сӑмах тапратсан чи пӗлтерӗшлӗ фактор-оригинала украинла куҫарма кирлӗ квалификаци тата опытлӑ тӑлмач шырани. Лингвистика енӗпе те, вӗсем куҫаракан чӗлхесем тӗлӗшпе те пӗлӳ ҫуккисӗр пуҫне вӗсен украинӑри куҫару проекчӗсемпе малтанхи пӗлӳсемпе опытсем пулмалла.

Тӑлмачӑн украина чӗлхин нюансӗсене тата культура ссылкисене лайӑх пӗлсе тӑмалла, тен, вӗсене шута илмелле пулӗ. Чылай куҫарӑва истори, культура тата ҫӗршыври политика климачӗ витӗм кӳме пултарать, ҫавӑнпа Та Украинӑри юлашки событисем ҫинчен чӗлхене пӗлекен тӑлмачӑпа усӑ курмалла.

Ӗҫ украинӑри квалификациллӗ тӑлмачӑпа ӗҫлеме тытӑнсан лайӑх процессемпе тата пахалӑхпа тивӗҫтермелли мерӑсемпе тӑлмача суйламалла. Пахалӑха тивӗҫтересси процесӑн чи пӗлтерӗшлӗ пайӗ пулса тӑрать, мӗншӗн тесен тӗрӗслӗхпе йӗркелӗх тухӑҫлӑ коммуникаци валли кирлӗ. Пахалӑха кирлӗ пек тӗрӗслесе тӑмалла, куҫару материалне оригиналлӑ вӗҫлев материалӗпе тӑтӑшах тӗрӗслемелле тата тепӗр хут куҫарма кирек мӗнле расходсене те тӑлмачӑ патне ҫитермелле.

Ҫавӑн пекех локализаци тӗллевлӗ аудиторин культурӑпа лингвистикине тивӗҫтернине шантаракан пулӑшу паракан компание кайма та усӑллӑ. Ҫакӑ чӗлхене кирлӗ ҫӗрте вырӑнти диалектсемпе тата сӑнарсемпе усӑ курса конкретлӑ региона адаптациленине пӗлтерет. Ҫавӑн пекех куҫарнӑ материал пуҫламӑш материал пекех курӑнать тесе шантарас тесе макетӑн тивӗҫлӗ форматированипе дизайнне тивӗҫтерес ӗҫе те хутшӑнтарать.

Тӗрӗссипе, украина чӗлхине куҫарасси палӑртнӑ пӗлтерӳсене тӗп-тӗрӗс парасси, ҫавӑн пекех культура уйрӑмлӑхӗсене тата пӗрлехи контекта шута илесси. Ҫакна тума пултаракан тата ҫавӑн пекех професси стандарчӗсемпе тата пахалӑха тивӗҫтермелли пысӑк мерӑсемпе килӗшӳллӗн ӗҫлекен тӑлмач шырани сире лайӑх результатсем парасса шантарать.

Хӑш ҫӗршывсенче украинла калаҫаҫҫӗ?

Украина чӗлхипе ытларах Российӑн Хӑш-пӗр пайӗсенче, Беларусире, Молдовӑра, Польшӑра, Словакире, Венгрире, Румынире тата Болгарире калаҫаҫҫӗ. Вӑл Ҫавӑн пекех Казахстанра, Сербире, Грецире тата Хорватире сахалрах чӗлхе пулса усӑ курать.

Украина чӗлхин историйӗ мӗнле?

Украина чӗлхи аталанӑвӑн вӑрӑм та кӑткӑс историйӗ пур. Ку вӑл-хӗвелтухӑҫ славян чӗлхи,вӑл вырӑспа белорусси ҫемйинни пекех. Унпа Украинӑра 11 ӗмӗртен калаҫаҫҫӗ. Хӑйӗн историйӗнче вӑл тӗн литературипе тата сочиненийӗсемпе усӑ куракан славян чӗлхин пӗр пайӗ пулнӑ. XVI-XIX ӗмӗрте вӑл, хӑш-пӗр уйрӑмлӑхсене пӑхмасӑрах, вырӑс чӗлхин диалекчӗ ҫине пӑхнӑ пек пӑхнӑ.
19-мӗш ӗмӗрте тин украинский хӑйне уйрӑм чӗлхе пек, Украинӑра литература чӗрӗлӗвӗн пӗр пайӗ пек йышӑнма пуҫланӑ. Ҫак вӑхӑтра украинӑри хальхи чӗлхен никӗсне хывнӑ. 19-мӗш ӗмӗр вӗҫнелле украинӑри халӑхсен нумайӑшӗн чӗлхи пулса тӑнӑ.
1917 ҫулта Украина Раҫҫейрен никама пӑхӑнманни ҫинчен пӗлтернӗ те украинскине официаллӑ патшалӑх чӗлхи вырӑнне йышӑннӑ. Ҫакӑ нумай словарьсене, грамматика учебникӗсене тата унпа усӑ курма пулӑшакан вӗренӳ материалӗсене пичетлесе кӑларнӑ чухне интенсивлӑ стандартизаци тата чӗлхене аталантармалли тапхӑр пуҫламӑшне палӑртнӑ.
Независимость тупнӑранпа 1991 ҫулта украина чӗлхи тата ытларах чӗрӗлсе тӑнӑ. Вӑл наци официаллӑ чӗлхи пулса тӑнӑ, шкулсенче анлӑн вӗрентет тата общество обществин пур формисемпе те усӑ курать. Ҫӗршывӑн хӑш-пӗр районӗсенче вырӑс чӗлхи пуррине пӑхмасӑрах украинӑри тӗп чӗлхе пулса юлать.

Украина чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Иван Котляревский (1769-1838): хальхи украина литературине никӗслекен Шутланнӑ Котляревский украинӑри "Энеида"ятлӑ наци эпикӑллӑ пӗрремӗш поэма ҫырнӑ. Унӑн ӗҫӗсем чӗлхене популяризацилеме тата стандартизацилеме пулӑшрӗҫ.
2. Тарас Шевченко (1814-1861): украинӑри литературӑпа искусствӑн Паллӑ фигури, хӑш чухне Шевченкона "украина чӗлхин ашшӗ"теҫҫӗ. Вӑл украина чӗлхипе литературӑпа культурӑра усӑ курассишӗн хытӑ тӑрӑшнӑ, ҫак чӗлхепе сӑвӑсемпе романсем нумай ҫырнӑ.
3. Иван Франко (1856-1916): Паллӑ писатель тата поэт, Франко хальхи украина литературин чи малтанхи произведенийӗсенчен хӑш-пӗрисене ҫырнӑ. Ҫавӑн пекех Вӑл Иван Франко ячӗллӗ Львоври наци университетне никӗсленӗ, вӑл революцилле вӗрентӳ меслечӗсем туса хатӗрленӗ, вӗсем украина чӗлхин пӗлтерӗшне палӑртаҫҫӗ.
4. Владимир Вернадский (1863-1945): Паллӑ историк, философ тата геолог, вернадский хальхи украинӑри культура аталанӑвӗнче тӗп лидер пулнӑ. Вӑл Шевченко ячӗллӗ Наука обществин никӗслевҫисенчен пӗри пулнӑ, ҫав чӗлхепе украина тематики ҫине темӗн чухлӗ кӗнеке тата эссе ҫырнӑ.
5. Александр Олеся (1884-1962): Паллӑ лингвист тата филолог, олеся хальхи украина грамматикине аталантарассинче тӑракан тӗп вӑй пулнӑ. Вӑл чӗлхепе темиҫе пысӑк ӗҫсен авторӗ, ҫав шутра "Украинла чӗлхе пуҫламӑш шкулсем валли", украина наукисен академийӗн хисеплӗ членӗ пулнӑ.

Украина чӗлхин структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Украина чӗлхи вӑл-славян чӗлхи, унпа ытларах Украинӑра, вӑл официаллӑ чӗлхе пулса тӑракан Ҫӗрте калаҫаҫҫӗ. Вӑл белорусси, поляк, вырӑс тата славян чӗлхисемпе тачӑ ҫыхӑннӑ. Унӑн хӑйӗн алфавичӗ, кириллицӑран туса кӑларнӑскер, унӑн грамматики славян чӗлхисен грамматики евӗрлӗ, вӑл славян чӗлхисен пысӑк, паллӑ ячӗллӗ, глаголсемпе тата тӗрлӗ туртӑмсемпе ҫыхӑннӑ чӗлхесемпе пӗр евӗрлӗ. Сӑмах йӗрки, яланхи пекех, субъект-глагол-объект, анчах вӑл самаях пиҫӗ, калаҫакан ҫын акцентӗнчен килет.

Украина чӗлхине чи тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Лайӑх чӗлхе курсне тупӑр: украинла фокусланакан лайӑх чӗлхе курсне шырама пуҫлӑр. Сире грамматикӑна та, чӗлхен словарь запасне те вӗрентекен мӗн те пулин пурне те ҫавӑрса илекеннине шырӑр.
2. Чӗлхене вӗренмелли темиҫе лайӑх кӗнеке туянӑр: Кӗнекесем-чӗлхене вӗренмелли чи лайӑх ресурссенчен пӗри. Украина чӗлхине грамматика енчен ҫеҫ мар, культура, истори тата идиом енчен те халалланӑ кӗнекесене шырӑр.
3. Тренировка тӑвӑр! Чӗлхене вӗренмелли чи лайӑх меслет вӑл-ӑна май килнӗ таран ытларах практикацилесси. Чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе е онлайнпа, е сирӗн регионта хутшӑнма май шырӑр. Украина радионе итлӗр те украина фильмӗсемпе телешоуне пӑхӑр. Ку сире чӗлхепе паллашма тата вӗсене хӑвӑртрах алла илме пулӑшать.
4. Приложенисемпе те, веб-сайтсемпе те усӑ курӑр: украина чӗлхин пӗлӗвне лайӑхлатма пулӑшакан веб-сайтсем те нумай. Онлайн-форумсене, блогсене тата веб-сайтсене, украина чӗлхине вӗрентес ӗҫе халалласа шырӑр.
5. Пуҫӑр ҫине тиенӗр: чӗлхене вӗренмелли чи лайӑх меслетсенчен Пӗри-ҫул ҫӳресси, вырӑнти культурӑпа тавралӑх хутлӑхне путса ларасси. Украинӑна каясси сирӗншӗн вариант мар пулсан, тӗлпулу валли вырӑнти группӑна е чӗлхепе улӑштармалли программӑна тупма хӑтланса пӑхӑр.