Латинла Ирланди Куҫар

Латыньла куҫарни-пин ҫул шутланакан практика. Вӑл текста пӗр чӗлхерен тепӗр чӗлхе ҫине, латыньрен акӑлчан е хальхи чӗлхе ҫине куҫарать. Латынь ӗмӗр тӑршшӗпех ученӑйсемпе писательсен чӗлхипе пурӑннӑ. Паян та латынь юриспруденци, медицина тата католик чиркӗвӗ пек нумай облаҫсенче пысӑк вырӑн йышӑнать.

Куҫару проектне пуҫлас тесен тӑлмачӑн латыньпе усӑ курса куҫармалли проектсем валли латынь мӗнле чӗлхе пулнине палӑртмалла. Унтан вӗсен латин чӗлхине лайӑх пӗлмелле. Ҫакӑ грамматикӑна та, чӗлхе синтаксисне те пӗлӗве кӗртет. Унсӑр пуҫне тӑлмачӑн хӑй куҫаракан куҫару чӗлхипе питӗ лайӑх усӑ курмалла. Ҫакӑ чӑваш чӗлхине культурӑллӑ нюанссене пӗлни, оригиналлӑ текстӑн тонне тата пӗлтерӗшне тӗпӗ-йӗрӗпе каласа парас тесе витӗм кӳрет.

Пуҫламӑш чӗлхене палӑртсан, тӑлмачӑн кирлӗ хӑнӑхусем пулсан, вӑл куҫарӑва тытӑнма пултарать. Оригиналлӑ текст тата тӗллев аудиторийӗн кӑткӑслӑхне кура тӑлмач темиҫе меслетпе усӑ курма пултарать. Сӑмахран, текста латынь ӑнланман анлӑ аудитори валли куҫараҫҫӗ пулсан, тӑлмач вӗсен букварь аналогӗсем мар, хальхи терминсемпе сӑмах ҫаврӑнӑшӗсемпе ытларах усӑ курма пултарать. Тепӗр енчен, куҫару формӑллӑрах куҫару ыйтакан текстсемшӗн тӑлмач латин текстне тытса пыма пултарать.

Ҫакна асра тытмалла: латынь-кӑткӑс чӗлхе. Чӗлхене тӗпӗ-йӗрӗпе пӗлмен тӑлмачшӑн йывӑр пулма пултаракан ҫинҫе япаласем нумай унӑн. Ҫавна пула ку енӗпе опыт пур профессионаллӑ тӑлмача латиница ҫине кӑткӑс куҫарусене час-часах шанса пани лайӑхрах.

Кирек мӗнле пулсан та куҫару тӗрӗслӗхӗ чи пӗлтерӗшлӗ. Куҫару тӗслӗхшӗн, стильшӗн е пӗлтерӳсемшӗн сиенсӗр мар оригиналлӑ текст пӗлтерӗшне тӗп-тӗрӗс пӗлтермелле. Ку уйрӑммӑнах латыньрен куҫарнӑ чухне тӗрӗс, мӗншӗн тесен йӑнӑшсене пӑтраштарса яма е ӑнланма ҫӑмӑл. Куҫарнӑ текста тӗрӗслесси тата тӗрӗслесси тӗп-тӗрӗс тивӗҫтерме питӗ кирлӗ.

Куҫару вӑл-хӑнӑху, ӑна алла илме вӑхӑт тата практика кирлӗ. Ӗҫ латынь ҫине куҫарма тытӑнсан профессионалсем час-часах чи лайӑх вариант пулса тӑраҫҫӗ. Вӗсен латинла текстне акӑлчанла е урӑх чӗлхепе тӗрӗс куҫарма кирлӗ инструментсемпе пӗлӳсемпе усӑ курма май пур. Ҫак задачӑна квалификациленӗ тӑлмачӑ пур пирки латин чӗлхинчен куҫаракансем тӗрӗс те шанчӑклӑ куҫарусем парасса шанма пултараҫҫӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче латинла калаҫаҫҫӗ?

Латинла пӗр ҫӗршывра та тӗп вырӑн йышӑнса калаҫмаҫҫӗ, анчах Вӑл Ватиканра тата Сан-Марино Республикинче нумай официаллӑ тӗллевсемпе усӑ курать. Латынь те нумай ҫӗршывсенчи вӗренӳ программисен пӗр пайне, Пӗрлешӳллӗ Штатсем, Франци, Испани, Португали, Итали, Польша, Румыни, Германи, Германи, Австри, Нидерланди, Бельги, Швейцари, Канада, Мексика, Колумби, Бразили, Венесуэл, Перу, Аргентина, Чили, Эквадор, Боливи, Парагвай тата ытти ҫӗршывсене кӗртнӗ.

Латин чӗлхин историйӗ мӗнле?

Латин чӗлхин темиҫе пин ҫул шутласа кӑларакан вӑрӑм истори пур. Вӑл индоевропӑри чӗлхе пек пулса Тухнӑ та, Итали ҫурутравӗпе пӗрремӗш хут тимӗр ӗмӗрте усӑ курнӑ. Унтан вӑл Ытти регионсене, Иберипе Галлие тата, юлашкинчен, Британи Рим империйӗн классикла тапхӑрӗнче сарӑлнӑ. Латынь рим империйӗн официаллӑ чӗлхи пин ҫул ытла пулнӑ, вӑтам ӗмӗрсенче вара католицизм чӗлхи пулса тӑнӑ. Латынь Ҫӗнӗрен Чӗрӗлсе тӑнӑ тапхӑрта ҫӗнӗрен чӗрӗлсе тӑнӑ, наука, вӗренӳ тата литература тӗллевӗсемпе усӑ курнӑ. 19-мӗш ӗмӗрте ӑна романла чӗлхесемпе обществӑн тӗп чӗлхи вырӑнне улӑштарнӑ, анчах вӑл халӗ те пӗр-пӗр институци условийӗсенче, ҫавӑн пекех тӗнпе академи тӗллевӗсенче усӑ курать.

Латин чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Цицерон (пирӗн эрӑчченхи 106 – мӗш, пирӗн эрӑчченхи 43 – мӗш) - рим патшалӑх деятелӗ, юрист тата оратор, хӑйӗн произведенийӗсемпе тата сӑмахӗсемпе латин чӗлхине тарӑн витӗм кӳнӗ.
2. Вергилий (пирӗн эрӑчченхи 70-19-мӗшчен) – рим поэчӗ, хӑйӗн "Энеида" ятлӑ эпикӑллӑ поэми латинла ҫырнӑ. Унӑн ӗҫӗсем латин литературипе синтаксиса аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ.
3. Юлий Цезарь (пирӗн эрӑчченхи 100 ҫ. – пирӗн эрӑчченхи 44 ҫ.) – рим полководецӗпе государство деятелӗ, вӗсен ӗҫӗсем латин грамматикипе синтаксиса аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ.
4. Гораций (пирӗн эрӑчченхи 65-мӗшчен-пирӗн эрӑчченхи 8-мӗшӗччен) – рим поэчӗ-лирик, вӗсен одысемпе сатирисем латин поэзийӗ ҫине иксӗлми витӗм кӳчӗҫ.
5. Овидий (пирӗн эрӑчченхи 43 ҫ. – пирӗн эрӑри 17 ҫ.) – хӑйӗн калавлӑ произведенийӗсемпе чи паллӑ рим поэчӗ, латин прозине чылай пуянлатнӑ "Метаморфозӑсем" пек.

Латин чӗлхин структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Латин чӗлхин тытӑмӗ пилӗк тайлӑмран тӑракан системӑра никӗсленнӗ, ҫав тытӑмсем пӗтӗмӗшле вӗҫленнӗ пӗлтерӗшлӗ тата паллӑ ҫынсен ушкӑнӗсем пулса тӑраҫҫӗ. Кашни тайлӑмрах ултӑ тӗрлӗ падеж пур: менельник, ашшӗ-амӑшӗ, тӗплӗ, эрехлӗ, абливлӑ тата илӗртӳллӗ. Латыньре те икӗ тӗрлӗ глагол пур: регулярнӑй тата негулярнӑй мар. Латынь тытӑмӗ те инфикссене, суффикссене, предлогсемпе местоименисене, ытти элементсем хушшинче хутшӑнать.

Латин чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Тӗпрен пуҫлӑр. Курс витӗр тухӑр е фредерик М.Уилок Фредерикӑн Латин грамматикипе словарнӑй запасӗн никӗсӗсене ҫавӑрса илекен учебник илӗр.
2. Латинла аудиозапиҫӗсене итлӗр. Май пулсан, чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсем калакан латынь аудиозапиҫӗсене тупӑр. Ку сире тӗрӗс калама тата интонацие вӗрентме пулӑшӗ.
3. Латыньла вуланипе усӑ курӑр. Латинла текстсене, вергилипе Цицерон произведенийӗсене, латинла литературӑпа хальхи кӗнекесене вулӑр.
4. Латынь ҫине ҫырӑр. Эсир латыньпе хӑнӑхса ҫитсен, грамматикӑпа тата унпа мӗнле усӑ курнипе лайӑхрах паллашас тесе, латынь ҫине ҫырма тӑрӑшӑр.
5. Латынла калаҫӑр. Вырӑнти латино америка клубне кӗрӗр, онлайн-латынь курсне ҫырӑнӑр та латыньрен куҫарнӑ тӗрӗслеве хутшӑнӑр, калаҫӑва хӑнӑхӑр.

Ирландецла куҫару ирландецсен чӗлхин тӗлӗнмелле те кӑткӑс ҫутҫанталӑкне пула лингвистикӑн специализациленӗ облаҫӗ пулса тӑрать. Ҫак чӗлхе Ирландире 1,8 миллион ҫынна яхӑн тата Великобританипе Америкӑн хӑш-пӗр пайӗсенче 60 000 яхӑн ҫынна яхӑн калаҫакан чӗлхе Ирландец Республикин официаллӑ чӗлхи тата ҫурҫӗр Ирландире сахалрахӑшӗн чӗлхи официаллӑ майпа палӑрса тӑрать.

Ирландецла куҫарас тӗллевӗ-текстӑн шухӑш-кӑмӑлне пӗр чӗлхерен тепӗр чӗлхе ҫине куҫарасси. Ҫакӑ икӗ чӗлхене те, ҫавӑн пекех культура, социаллӑ тата политика контектне те пысӑк пӗлӳ пама ыйтать. Тӗслӗхрен, хӑйсен ячӗсемпе пӗлтерӗвӗсене тӗрӗс куҫарма уйрӑм диалектсем кирлӗ пулма пултараҫҫӗ.

Ирландецла куҫару техника процесӗсене те, пултарулӑх процесӗсене те хутшӑнать. Техника хӑнӑхӑвӗсене грамматикӑна, синтаксиса тата композици правилисене ӑнланассине, ҫавӑн пекех куҫару протоколӗсене тытса пыма пултарассине палӑртаҫҫӗ. Пултарулӑх хӑнӑхӑвӗсем ытларах тӗплӗ интерпретацилес тата пуҫламӑш материала парса тӑрас тӗллевпе ҫыхӑннӑ.

Профессиллӗ ирландири тӑлмачсем, медицина, инженер ӗҫӗ, юридически е финанс докуменчӗсем евӗр, час-часах уйрӑм облаҫра специализациленеҫҫӗ. Тӑлмачсен хӑйсен ӗҫне тарӑн пӗлмелле, ҫавӑн пекех тӗллевпе те, вӗҫев чӗлхипе те ирӗклӗн калаҫма пӗлмелле.

Ирландири куҫару пулӑшӑвӗсем ирландири текстсем, документсем тата ытти материалсем ытларах та ытларах акӑлчанла тата пачах урӑхла куҫарнипе усӑ кураҫҫӗ. Ҫакӑ кӗнекесене, контрактсене, маркетинг материалӗсене, веб-страницӑсене, программӑпа тивӗҫтерес ӗҫе ертсе пыракансене, ӳте - радиопередачӑсене тата ытти нумай страницӑсене хӑй ӑшне кӗртет.

Кирек мӗнле куҫарӑва та тивӗҫлӗ шайлӑ е сертификатлӑ квалификациллӗ специалист пурнӑҫланине ӗненни кирлӗ. Ҫав вӑхӑтрах организацисен хӑйсен тӗллевлӗ аудиторийӗн конкретлӑ чӗлхе ыйтӑвӗсем ҫинчен пӗлмелле тата куҫарусем ҫакна палӑртнине сӑнамалла.

Ирландецла куҫару культура, чӗлхе тата ирландецсен халӑхӗн историйӗ тӗрӗс упранса пӗтӗм тӗнчене парӑнса тӑтӑр тесе тивӗҫтермелли уйрӑлми пай пулса тӑрать. Ҫакӑ та тӗнчери кӗперсене хывма, пӗр-пӗрне ӑнланулӑха тарӑнлатма тата ҫӗршывсем хушшинчи ҫыхӑнӑва аталантарма пулӑшать.

Хӑш ҫӗршывсенче ирландецла калаҫаҫҫӗ?

Ирландец чӗлхипе ытларах Ирландире калаҫаҫҫӗ. Унта ҫавӑн пекех великобританин, Пӗрлешӳллӗ Штатсен, Канадӑсен Тата ытти ҫӗршывсен пысӑк мар вырӑнӗсенче, ирландирен тухнӑ ҫынсем вырнаҫнӑ пӗтӗм тӗнчипе калаҫаҫҫӗ.

Ирландецсен чӗлхин историйӗ мӗнле?

Ирландец чӗлхи (Gaeilge) - кельт чӗлхи, Европӑри чи аслӑ тата чи сарӑлнӑ чӗлхесенчен пӗри, 2500 ҫул ытла шутланакан ҫыру историйӗ. Ку Ирландири 1,8 миллион ҫынна яхӑн ирландири официаллӑ чӗлхе, АПШРА тата 80 000 - АПШ, Великобританипе Канадӑра Тата сахалрах йыш ытти ҫӗршывсенче калаҫаҫҫӗ.
Ирландири чи паллӑ ҫырулӑх тӗслӗхӗсене пирӗн эрӑри 4 ӗмӗре яхӑн параҫҫӗ, авалхи ирландецсен чӗлхин свидетельствисем 6 ӗмӗртен пур. Ирландецсен чӗлхин чи ир регистрациленӗ форми авалхи ирландецсен юридически тексчӗсенче, Суя Сӑмах саккунне ҫирӗплетнӗ, Вӗсене пирӗн эрӑри 7-мӗшпе 8-мӗш ӗмӗрсенче ҫырнӑ. Анчах та 11 ӗмӗр тӗлне ҫак чӗлхе вӑтам ирландецсен чӗлхинчен хӗсӗнме пуҫланӑ.
Хальхи ирландец чӗлхи вӑтам ирландирен тухнӑ та яланах икӗ диалекта пайланать: Мюнтерский (Mhumhain) тата коннахт (Connachta). 19 ӗмӗрте ирландец ҫӗршывӑн чылай районӗнче сахалтарах чӗлхе пулса тӑнӑ, анчах ирландец чӗлхине вӗренекен хастарсем унӑн пӗлтерӗшне гэль чӗлхи ҫӗнӗрен чӗрӗлсе тӑнипе 19-мӗш тата 20-мӗш ӗмӗр пуҫламӑшӗнче ӳстернӗ. Ҫак тапхӑрта ирландецсен чӗлхипе литература чечекленсе кайнӑ, ҫав чӗлхене вӗренес тата унпа калаҫас кӑмӑл ӳссе пынӑ.
Ҫавӑнтанпа чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсен шучӗ ирландец чӗлхипе пӗлтерекен радио - телевизон станцийӗсем туса хунипе, пуҫламӑш тата вӑтам шкулсен вӗренӳ программисене предмет вырӑнне кӗртнипе, ҫавӑн пекех ирландец чӗлхипе культурине юлашки ҫулсенче ҫӗнӗрен чӗртсе янипе пӗр чарӑнмасӑр ӳссе пынӑ.

Ирландец чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Дуглас Хайд (1860-1949): Вӑл 1893 ҫулта Гэль лигине никӗслекенсенчен пӗри пулнӑ, ирландецсен чӗлхине популяризацилес тӗлӗшпе ывӑна пӗлмесӗр ӗҫленӗ, ҫав темӑпа темиҫе кӗнеке ҫырнӑ.
2. Луинг Ҫинчен калакан Шон (1910-1985): вӑл поэт тата ученӑй пулнӑ, литературӑпа ирландецсен чӗлхи ҫинчен нумай ҫырнӑ, ҫавӑн пекех чӗлхене упрас тата сарас ӗҫре малта пыракан фигурӑсенчен пӗри пулнӑ.
3. Майра мхак ана (1920-2018): вӑл ирландири поэтесса тата писатель пулнӑ, вӑл хӑйӗн произведенийӗсене ирландецсен чӗлхипе ҫырнӑ. Унӑн чи паллӑ сӑввине "Ceo Drachta" ("Вӑрттӑн тӗтре") теҫҫӗ.
4. Мак Пиарайс Падрайг (1879-1916): Вӑл Ирландири политикӑллӑ чи паллӑ кӗрешӳҫӑсенчен пӗри, ҫавӑн пекех ирландири чӗлхене хаяррӑн хӳтӗлекен ҫын пулнӑ. Вӑл 1916 ҫулхи Мӑнкунра ирландири революцие хавхалантарнӑ, ирландири халӑх хӑйӗн чӗлхине каялла тавӑрма пултарасса ҫирӗп ӗненнӗ.
5. Брайан О-Куив (1939 ҫулта ҫуралнӑ): вӑл ирландири политик, вӑл 1997-2011 ҫулсенче общинӑсен, ял районӗсен тата Гэлтах ӗҫӗсен министрӗн постне йышӑннӑ. Гэлтахта Ҫинчен Калакан саккун Тата ирландири чӗлхене аталантармалли 20 ҫулти стратеги пек пуҫарусем туса, вӑл ирландец чӗлхине ҫӗнӗрен чӗртсе тӑратас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ.

Ирландец чӗлхи структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Ирландец чӗлхи (ҫавӑн пекех гэль е ирландец-гэль чӗлхи) - темиҫе диалектпа усӑ куракан кельт чӗлхи. Ӑна глагол-субъект-объект йӗрки тавра структуриленӗ, унӑн флективлӑ морфологи ҫук. Чӗлхе, тӗпрен илсен, кашни сӑмахӑн пуҫламӑш сыпӑкӗ ҫинче ударени. Глагол тата ят формисен анлӑ спектрӗпе ансат, кӑткӑс идейӑсене каласа пама усӑ кураҫҫӗ.

Ирландец чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Чӗлхене вӗренӗр. Ирландецсен радионе итлӗр те ирландецсен телешоуне пӑхӑр, чӗлхепе тата унӑн сӑмахӗсемпе паллашӑр.
2. Никӗссене вӗренӗр. Ирландецсен чӗлхин грамматикӑлла правилисене нумай сарӑлнӑ хӑш-пӗр сӑмахсене, пуплевсене тата грамматикӑлла правилисене вӗренме тытӑнӑр. Кӳрекен занятисемпе кӗнекесенчен нумайӑшӗ ҫакна шута илӗҫ.
3. Чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе усӑ курӑр. Ирландец чӗлхипе занятисене ҫӳрӗр, ҫак чӗлхепе калаҫакан ҫынсемпе паллашӑр, вӗсемпе калаҫнӑ чухне усӑ курӑр. Ҫавӑн пекех эсир онлайн-сӳтсе явмалли хӑмасем е чатсем тупма пултаратӑр, унта эсир ирландецсен чӗлхипе калаҫма пултаратӑр.
4. Вулӑр та итлӗр кӗнекесене, хаҫатсемпе журналсене. Кӗнекесене вулани тата ирландецсен чӗлхипе аудиокнигӑсене итлени сире ҫак чӗлхе мӗнле янӑранине итлеме пулӑшма пултарать.
5. Ирландири культурӑна юратма вӗренӗр. Эсир те культурӑна кӗрсе кайсан, чӗлхене вӗренме ҫӑмӑлтарах пулать. Пӑхӑр ирландецсен фильмӗсене, ирландецсен литературине вулӑр та ирландецсен культурине кӑтартас тесе ирландецсен музыкине вӗренӗр.
6. Практикӑна нихҫан та ан пӑрахӑр. Юлашкинчен, хӑвӑр мӗн вӗреннине манас мар тесе, кашни кунах практикӑра пулӑр. Эсир практикӑра мӗн чухлӗ ытларах ӗҫлетӗр, ҫавӑн чухлӗ лайӑхрах пулатӑр!