Bolgar Sýndanskıı Aýdarma

Kirispe

Bolgarıada erekshe til men mádenıet bar, olar joǵary baǵalanady. Bolgar tili-búkil álem boıynsha 9 mıllıonnan astam adam sóıleıtin Ońtústik slaván tili. Sońǵy jyldary ol Bolgarıadan tys jerlerde turatyn adamdar arasynda tanymal boldy, olar til úırenýge jáne onyń kóptegen artyqshylyqtaryn paıdalanýǵa múddeli. Jahandanýdyń ósýimen jáne elder arasyndaǵy baılanystardyń keńeıýimen Bolgar aýdarmashysynyń qyzmetine qol jetimdilik mańyzdy bola bastady.

Bolgar aýdarmasynyń tarıhy

Bolgar tili 9 ǵasyrdan bastalady, ony proto-bolgarlar aımaqqa keńeıýi aıasynda engizgen. Ýaqyt óte kele bolgar tili tarala bastady jáne 1878 jyly Bolgarıa knázdiginiń resmı tiline aınaldy. Ekinshi dúnıejúzilik soǵystan keıin til damı berdi jáne 1946 jyly Bolgarıa Halyq Respýblıkasynyń resmı tili boldy.

Búgingi tańda bolgar tili Bolgarıanyń resmı tili, sonymen qatar Eýropalyq Odaqtyń resmı tili bolyp tabylady. Bolgarıada jáne Balqannyń basqa elderinde, sondaı-aq álemdegi kóptegen ımıgranttar qaýymdastyǵynda shamamen 11 mıllıon adam sóıleıdi. Nátıjesinde aýdarmashy qyzmetteri ártúrli tilderde sóıleıtin adamdar arasyndaǵy tıimdi qarym-qatynasty qamtamasyz etý úshin joǵary suranysqa ıe.

Bolgar tiline aýdarýdyń artyqshylyqtary

Qujattardy Bolgar tiline aýdarý osy tildi meńgergen klıentteri nemese seriktesteri bar kompanıalarǵa óte paıdaly bolýy múmkin. Marketıńtik materıaldar men veb-saıttardy Bolgar tiline aýdarý kompanıalarǵa keń aýdıtorıaǵa jetýge jáne aımaqtaǵy áleýetti klıenttermen qarym-qatynas ornatýǵa kómektesedi. Bul sondaı-aq kompanıalarǵa maqsatty aýdıtorıa arasynda senimdilikti arttyrýǵa kómektesedi, olar baılanysýǵa tyrysatyn adamdardyń tili men mádenıetin túsinetinin jáne qurmetteıtinin kórsetedi. Dál jáne senimdi aýdarma qyzmetterine qol jetkize otyryp, kásiporyndar óz klıentterin jaqsy túsinip, Bolgar naryǵynda tabysqa jetý múmkindigin arttyra alady.

Sonymen qatar, Bolgarıadan kelgen ımıgranttar sanynyń artýymen aýdarmashy qyzmetteri ártúrli mádenıetter arasyndaǵy tegis qarym-qatynasqa yqpal etýi múmkin. Medısınalyq qujattardy, kelisimderdi jáne basqa da resmı nysandardy Bolgar tiline aýdarý barlyq qatysýshylardyń qujatty túsinýin jáne onyń dál berilýin qamtamasyz etýge kómektesedi. Sonymen, qujattardy Bolgar tiline aýdarý bolgar tilinde sóıleıtinderdiń tili men mádenıetin saqtaýǵa kómektesedi.

Qorytyndy

Bolgar tiline aýdarma qyzmetteri jahandaný men elder arasyndaǵy baılanystyń ósýine baılanysty joǵary suranysqa ıe. Bul qyzmetter keń aýdıtorıaǵa jetýdi jáne aımaqtaǵy áleýetti klıenttermen qarym-qatynas ornatýdy kózdeıtin kompanıalarǵa, sondaı-aq mádenıetter arasynda tegis qarym-qatynas ornatýǵa kómekke muqtaj ımıgranttarǵa paıdaly bolýy múmkin. Osy praktıkalyq artyqshylyqtardan basqa, dál jáne senimdi aýdarma qyzmetterine qol jetkizý bolgar tilinde sóıleıtinderdiń tili men mádenıetin saqtaýǵa kómektesedi.

Bolgar tilinde qaı elder sóıleıdi?

Bolgar tili negizinen Bolgarıada sóıleıdi, biraq Serbıa, Chernogorıa, Soltústik Makedonıa, Rýmynıa, Ýkraına jáne Túrkıa sıaqty basqa elderde, sondaı-aq búkil álemdegi Bolgar dıasporasynyń shaǵyn qaýymdastyqtarynda sóıleıdi.

Bolgar tiliniń tarıhy qandaı?

Bolgar tiliniń uzaq jáne ártúrli tarıhy bar. Ol alǵash ret Qazirgi Bolgarıa aımaǵyna bizdiń zamanymyzdyń 7 ǵasyrynda qazirgi Reseıde ómir súrgen túrki halqy bolǵan bolgarlar engizgen dep esepteledi. Olar sóılegen til ejelgi Bolgar nemese ejelgi Chývash dep ataldy jáne ol 4 ǵasyrda osy aımaqqa basyp kirgen ǵundar sóıleıtin tilderden shyqqan dep esepteledi.
Ǵasyrlar boıy bolgar tili jergilikti slaván tilderimen, atap aıtqanda shyǵys-ońtústik slaván tilderimen, sonyń ishinde makedon jáne serb tilderimen aralasqan. Bul qospa ortaǵasyrlyq bolgar tili retinde belgili boldy, onyń eki jazbasha túri boldy: shirkeý slaván tili, pravoslavıe shirkeýi qoldanatyn ádebı til jáne bolgar tiliniń aýyzeki túrinen damyǵan Bolgar ádebı tili.
19 ǵasyrdyń basynda shirkeý slaván jáne bolgar ádebı tilderin almastyratyn qazirgi Bolgar tiliniń standartty túri paıda boldy. 19-20 ǵasyrlarda bolgar tili aıtarlyqtaı modernızasıadan ótip, 1945 jyly qazirgi Bolgarıa Respýblıkasynyń resmı tiline aınaldy.

Bolgar tilin úırenýge eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Kırıll men Mefodıı 2. Bolgar patshasy Sımeon 3. Paısıı Hılandar 4. Konstantın Preslavskıı 5. Bolgarıadan kelgen Ivan Shıshman

Bolgar tiliniń qurylymy qalaı?

Bolgar tiliniń qurylymy basqa slaván tilderine uqsas. Bul fleksıalyq til, onda zat esimder men syn esimderdiń sóılemdegi qyzmetine baılanysty ár túrli aıaqtalýy bolady. Etistikterdiń shaq pen tulǵaǵa baılanysty ár túrli aıaqtalýy bar. Basqa slaván tilderindegi sıaqty, bolgar tilinde de zat esimderdiń, esimdikterdiń jáne syn esimderdiń alty jaǵdaıy bar: nomınatıvti, aıyptaýshy, datıvti, aspaptyq, predlogtyq jáne vokaldyq jaǵdaılar. Sózderdiń reti ádette sýbekt-etistik-obekt bolyp tabylady, biraq sóılem qurylymyna nemese ekpinge baılanysty ózgerýi múmkin.

Bolgar tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Bolgar tili kýrsynan ótińiz: kýrstan ótý-bolgar tilin úırenýdiń eń tıimdi ádisi. Kýrsty shynymen tıimdi paıdalaný úshin barlyq sabaqtarǵa qatysyp, pikirtalastarǵa belsendi qatysyńyz.
2. Onlaın resýrstardy paıdalanyńyz: bolgar tilin úırenýge kómektesetin kóptegen tamasha onlaın resýrstar bar. Kóptegen saıttar ınteraktıvti sabaqtar men is-sharalardy, júkteletin jumys paraqtary men aýdıo faıldardy jáne gramatıkalyq erejelerdiń egjeı-tegjeıli túsindirmelerin usynady. Keıbir veb-saıttar tipti bolgar tilinde sóıleıtindermen tikeleı sóılesýdi usynady.
3. Ózińizdi batyryńyz: tildi úırený úshin súńgý qajet. Bolgar dostaryn tabýǵa tyrysyńyz nemese Bolgar mádenıetine enińiz. Bolgar radıosyn tyńdańyz jáne bolgar fılmderin kórińiz, mýzyka tyńdańyz jáne bolgar tilindegi kitaptardy múmkindiginshe jıi oqyńyz.
4. Jattyǵý, jattyǵý, jattyǵý: negizderdi meńgergennen keıin, eń bastysy - jattyǵýdy jalǵastyrý! Múmkindiginshe ana tilinde sóıleıtindermen bolgar tilinde sóılesýge tyrysyńyz jáne progresti saqtaý úshin onlaın resýrstardy paıdalanyńyz.

Sýndan tili-Indonezıadaǵy eń kóp taralǵan tilderdiń biri. Bul avstronezıa tilder otbasynyń bóligi jáne Sýnda aımaǵynda 40 mıllıonnan astam adam sóıleıdi. Kóptegen jyldar boıy bul til kóptegen lıngvıser men ǵalymdardyń zertteý taqyryby boldy jáne onyń ǵasyrlar boıy qalyptasqan baı mádenı tarıhy bar.

Sýndan tilinen aýdarma-bul tildiń tanymaldyǵy men tanylýynyń mańyzdy bóligi. Dúnıe júzindegi ana tilinde sóıleıtinderdiń salystyrmaly túrde az sanyn eskere otyryp, materıaldar men resýrstardyń sýndan tilinde qoljetimdi bolýyn qamtamasyz etý mańyzdy, sondyqtan ol jarqyn jáne barlyǵyna qoljetimdi bolyp qalady.

Materıaldyń qaı túrine aýdarylatynyna baılanysty sýndan tiline aýdarýdyń birneshe túrli ádisteri bar. Mysaly, dinı mátinder úlken dáldikti, sondaı-aq dinı sımvolızm men rásimderdi bilýdi talap etedi. Jalpy aýdarmalardy kóbinese ana tilinde sóıleıtinder jasaı alady, al bul erekshe jaǵdaılarda kóbinese osy salada mamandandyrylǵan bilimi bar kásibı aýdarmashylar qajet.

Sýndan tilinen aýdarma tek sóz emes ekenin eskerý mańyzdy. Til mádenıettiń bir bóligi bolǵandyqtan, materıaldardy sýndan tiline sátti aýdarý úshin eskerý qajet kóptegen núanstar bar. Bul tildi meńgerýdiń belgili bir deńgeıi men tájirıbesin, sondaı-aq jergilikti ádet-ǵuryptar men mádenıetti túsinýdi talap etedi.

Aýdarma qyzmetterin usynýmen qatar, qazirgi jaǵdaıda sýndan tilin tiri jáne ózekti etýdiń basqa joldary bar. Eń mańyzdy nárselerdiń biri-ınternettegi sýndan tilindegi resýrstarǵa ońaı qol jetkizýdi qamtamasyz etý. Bul Internet baılanysy bar kez kelgen adam paıdalana alatyn veb-sózdikter men basqa materıaldardy jasaýdy bildiredi. Til damyp kele jatqandyqtan, mundaı resýrstar tildiń ózektiligin saqtaýǵa jáne onyń sóıleýshilerdiń qajettilikterine sáıkes kelýine kómektesedi.

Sýndan tilinen aýdarma qazirgi álemde tildiń serpindi jáne jandy bolýyn qamtamasyz etýdiń mańyzdy bóligi bolyp tabylady. Kásibı mamandardyń da, ana tilinde sóıleıtinderdiń de kúsh-jigeriniń arqasynda til elde kúsh pen maqtanysh kózi bolyp qala beredi, sonymen qatar mádenıetter arasyndaǵy baılanysty jaqsartýǵa yqpal etedi.

Sýndan tilinde qaı elder sóıleıdi?

Sýndan Indonezıanyń Banten jáne Batys Iava provınsıalarynda, sondaı-aq Ortalyq Iavanyń bólikterinde sóıleıdi. Sondaı-aq, Indonezıanyń, Sıngapýrdyń jáne Malaızıanyń basqa bólikterinde turatyn etnıkalyq sýndandyqtardyń sany az.

Sýndan tiliniń tarıhy qandaı?

Sýndan tili-Indonezıanyń Batys Iava jáne Banten provınsıalarynda turatyn shamamen 30 mıllıon adam sóıleıtin avstronezıalyq til. Bul eldegi Iava tilinen keıingi ekinshi eń kóp taralǵan til jáne 14 ǵasyrdan bastap sot ádebıetiniń tili boldy. Sýndan tilindegi eń alǵashqy belgili hattar bizdiń zamanymyzdyń 11 ǵasyryna jatady jáne bul til kem degende 1500 jyl boldy dep esepteledi. Sýndan tili avstronezıa tilder otbasynyń Batys malaı-polınezıalyq tarmaǵynyń bóligi bolyp tabylady jáne Iava jáne Balı tilderimen baılanysty. Sýndan tili kúndelikti qarym-qatynas úshin, saýda tili retinde, sondaı-aq dástúrli bılerde, kóleńkeli qýyrshaq teatrynda (Vaıang golek) jáne kechapı sýlıng dep atalatyn tanymal halyq stılindegi mýzykada kórinetin óner men mádenıetti taratý quraly retinde qoldanylady. Bul til ǵasyrlar boıy bilim berý mekemelerinde de qoldanylǵan, al eski qoljazbalar kóbinese sýndan tilinde nemese sýndan men Iava tilderiniń qospasynda jazylǵan.

Sýndan tilin úırenýge eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. "Sýndan poezıasynyń anasy" degen atpen tanymal sýndanarı 1700 jyldary sýndan tilin poetıkalyq formaǵa engizgen áıgili sýndan aqyny boldy.
2. A. a. maramıs (1914-1995), jazýshy, aýdarmashy jáne lıngvıs, sýndan tili týraly bilimin edáýir keńeıtip, alǵashqy sýndan til bilimi akademıasyn qurdy.
3. Dardırı M. Arıef (1917-1996), kórnekti aqyn, 20 ǵasyrda qazirgi sýndan ádebı tiliniń damýyna úles qosyp, mańyzdy shyǵarmalardy Iavan tilinen sýndan tiline aýdardy.
4. Profesor doktor H.Kesmanto (1929-2016), belsendi jáne ǵalym, Bandýng ýnıversıtetinde til men ádebıettiń barlyq túrlerine arnalǵan ádebıet fakúltetin qurdy jáne sýndan tili týraly kóptegen kitaptar men jýrnal maqalalarynyń avtory.
5. Sýrádı (1934 j.t.), áıgili sýndandyq aqyn jáne qoǵam qaıratkeri, sýndan tilinde de, Indonezıada da kóp jazdy jáne sýndan halqynyń dástúrleri men mádenıeti týraly eńbekteri úshin úlken qurmetke ıe.

Sýndan tiliniń qurylymy qalaı?

Sýndan tili-avstronezıa tili, shamamen 39 mıllıon adam sóıleıdi, negizinen Indonezıadaǵy Iava aralynyń batys bóliginde. Ol avstronezıalyq tilder otbasynyń malaı-polınezıalyq kishi tobyna jatady jáne Iava, madýrez jáne Balı tilderimen tyǵyz baılanysty.
Sýndan-bul SVO (sýbekt-etistik-obekt) til. Etistikter olardyń argýmentterine tulǵa, san jáne jynys turǵysynan sáıkes keledi. Zat esimder is boıynsha búgilmeıdi jáne olarda belgili nemese belgisiz maqalalar joq. Úsh jynys (erkek, áıel jáne orta) jáne eki San (jekeshe jáne kópshe) bar. Sýndan tilinde etistik affıksteriniń óte kúrdeli jıyntyǵy bar, onyń ishinde birneshe ýaqytsha markerler jáne basqa aspektilik markerler bar. Til sonymen qatar sóz tártibin maǵynany bildirý quraly retinde qoldanady.

Sýndan tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Sýndan tilinde sóıleıtin adamdy taýyp, onymen únemi sóılesińiz. Eń durysy, siz tildi úırenýge jáne bir-birińizge úırenýge kómektesetin suhbattasýshy bolǵanyńyz jón.
2. Osy til týraly birneshe kitap nemese aýdıo materıal satyp alyp, ony ózińiz zertteı bastańyz. Jaqsy resýrstarǵa gramatıkalyq kitaptar, oqýlyqtar, jumys dápterleri jáne aýdıo jazbalar kiredi.
3. Jekelendirilgen oqytý men keri baılanysty qamtamasyz ete alatyn tárbıeshilermen tildik kýrstarǵa nemese jeke sabaqtarǵa jazylyńyz.
4. Daıyn bolǵan kezde Indonezıaǵa sapar shegip, tilge tolyǵymen enýge tyrysyńyz. Osylaısha, siz ana tilinde sóıleıtinderdi tyńdaý jáne olarmen sóılesý arqyly til úırenýge bolady.
5. Ana tilinde sóıleıtindermen sóılesý jáne oqýǵa kómektesetin qosymsha materıaldardy tabý úshin veb-saıttar, forýmdar jáne áleýmettik medıa sıaqty onlaın resýrstardy paıdalanyńyz.