Fransýz Belarýs Aýdarma

Fransýz tili-álemdegi mıllıondaǵan adamdar sóıleıtin álemdegi eń tanymal tilderdiń biri. Stýdent, kásipker nemese saıahatshy bolsańyz da, qujattar men basqa mátinderdi fransýz tiline qalaı aýdarý kerektigin túsiný mańyzdy. Fransýz tiline durys aýdarýǵa ýaqyt bóle otyryp, siz sol tilde ońaı sóılese alasyz jáne habarlamańyzdyń anyq ekenine kóz jetkizińiz.

Fransýz tiline aýdarýǵa jaqyndaýdyń kóptegen joldary bar. Alǵashqy qadamdardyń biri-qandaı mátin túrin aýdarǵyńyz keletinin anyqtaý. Mysaly, eger siz qysqa maqalamen nemese qysqasha habarlamamen jumys jasasańyz, sózderińizdi fransýz tiline tez jáne dál aýdarý úshin onlaın aýdarma quralyn paıdalana alasyz. Internettegi aýdarma quraldarynyń kópshiligi aqysyz jáne qoldanýǵa ońaı, al nátıjeler belgili bir jaǵdaılarda óte dál bolýy múmkin.

Alaıda, eger siz kitap nemese uzaq maqala sıaqty uzaq qujatpen jumys jasasańyz, jumysty oryndaý úshin kásibı aýdarmashyny jaldaýdy qarastyrǵyńyz kelýi múmkin. Kásibı aýdarmashylar óz salasynda kóp jyldyq tájirıbege ıe, sonymen qatar tildiń núanstaryn túsinýge kelgende egjeı-tegjeıge muqıat nazar aýdarady. Olar sizdiń mátinińizdiń tıisti gramatıka men sıntaksısti qoldana otyryp, dál aýdarylǵanyna kóz jetkize alady.

Fransýz tiline aýdarý kezinde eskeretin taǵy bir nárse-aýdarma tili. Keıbir jaǵdaılarda siz qoldanatyn fransýz sózderi men sóz tirkesteri ártúrli fransýz tilinde sóıleıtin elderde birdeı maǵynany bildirmeýi múmkin. Mysaly, kanadalyq fransýz tilinde qoldanylatyn keıbir sózder Fransıa, Belgıa jáne Shveısarıa sıaqty elderde sóıleıtin fransýz tiline durys aýdarylmaıdy. Bolashaqta múmkin bolatyn shatasýlardy boldyrmaý úshin ana tilinde sóıleıtin adammen keńesý nemese maqsatty aýdıtorıaǵa qaı aýdarma qolaıly ekenin anyqtaý úshin qosymsha zertteýler júrgizý oryndy.

Siz qandaı jobamen jumys jasasańyz da, fransýz tiline aýdarma qajettilikterin muqıat zertteýge ýaqyt bólý mańyzdy. Bul sizdiń jumysyńyzdyń túpnusqa tilinde dál berilýin jáne sizdiń sózderińizge qurmetpen qaraýdy qamtamasyz etedi. Aqyr sońynda, eger sizdiń maqsatty aýdıtorıańyz sizdiń mátinińizdi túsinbese, onda sizdiń barlyq qajyrly eńbegińiz bosqa ketti.

Fransýz tilinde qaı elder sóıleıdi?

Fransýz tili Fransıada, Kanadada (ásirese Kvebekte), Belgıada, Shveısarıada, Lúksembýrgte, Monakoda jáne Amerıka Qurama Shtattarynyń bólikterinde (ásirese Lýızıanada) sóıleıdi. Fransýz tili Afrıkanyń kóptegen elderinde, sonyń ishinde Aljırde, Marokkoda, Týnıs, Kamerýn jáne Kot-d ' Ivýarda keń taralǵan.

Fransýz tiliniń tarıhy qandaı?

Fransýz tili rımdikter qoldanǵan latyn tilinen shyqqan, ony Fransıaǵa Iýlıı Sezar jáne basqa rımdik sarbazdar ákelgen. Frankter, German halqy, bul aımaqty IV jáne V ǵasyrlarda jaýlap alyp, frank dep atalatyn dıalektide sóıledi. Bul til latyn tilimen aralasyp, búginde eski fransýz dep atalatyn nárseni qurady.
11 ǵasyrda trýver (Trýbadýr) poezıasy dep atalatyn ádebıet túri paıda bola bastady, onda jańa sózder men kúrdeli sóılem qurylymdary paıda boldy. Bul jazý stıli búkil Eýropaǵa taraldy jáne tez tanymal boldy.
14 ǵasyrda fransýz tili resmı túrde sot tili bolyp jarıalandy jáne barlyq resmı qujattardy rásimdeý úshin qoldanyldy. Býrjýazıalyq klass latyn tiliniń ornyna fransýz tilinde sóıleı bastady jáne olardyń sóz tańdaýy tilge áser ete bastady.
1600 jyldary til standarttaldy jáne rásimdeldi, bul bizge qazirgi fransýz tilin berdi. 17 ǵasyrda tildiń tutastyǵyn saqtaý maqsatynda Fransýz akademıasy quryldy, al 18 ǵasyrda Akademıa tildi qalaı qoldaný kerektigi jáne onyń qalaı jazylatyny týraly alǵashqy erejeler jınaǵyn shyǵardy.
Fransýz tili búgingi kúnge deıin damyp keledi, basqa tilder men mádenıetterden jańa sózder men sóz tirkesteri alynady.

Fransýz tilin úırenýge eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Fransýa Rable (1494-1553): áıgili Renesans jazýshysy, onyń fransýz tilin jańashyl qoldanýy jańa jazý stılin týdyrdy jáne fransýz tili men mádenıetiniń taralýyna yqpal etti.
2. Vıktor Gúgo (1802-1885): "Les Misérables", "Parıj hanymynyń sobory" jáne fransýz ádebıetin tanymal etken jáne tildi joǵary deńgeıge kóterýge kómektesken basqa shyǵarmalardyń avtory.
3. Jan-Pol Sartr (1905-1980): Fransýz ekzıstensıalızmin engizýge kómektesken jáne Fransıadaǵy jáne odan tys jerlerdegi oıshyldar men jazýshylardyń urpaqtaryna áser etken fılosof jáne jazýshy.
4. Klod Levı-Stross (1908-2009): Fransýz mádenıeti týraly kóp jazǵan jáne strýktýralızm teorıasyna úles qosqan antropolog jáne áleýmettik teoretık.
5. Ferdınand de Sossúr (1857-1913): shveısarıalyq lıngvıs jáne qazirgi lıngvısıkanyń ákesi, onyń yqpaldy Jalpy lıngvısıka kýrsy áli kúnge deıin zerttelýde.

Fransýz tiliniń qurylymy qalaı?

Fransýz tili-joǵary qurylymdy jáne rettelgen gramatıkalyq júıesi bar birneshe dıalektilerden turatyn roman tili. Onyń kúrdeli shaq júıesi bar, úsh qarapaıym shaq jáne alty qurama shaq maǵynanyń núanstaryn, sondaı-aq baǵynyńqy jáne shartty sıaqty kóńil-kúılerdi bildiredi. Buǵan qosa, fransýz tilinde etistiktiń tórt negizgi formasy, eki daýys, eki gramatıkalyq jynys jáne eki san bar. Sóılemdegi sózderdi aıtýǵa, ıntonasıalaýǵa jáne sáıkestendirýge qatysty til de qatań erejelerdi saqtaıdy.

Fransýz tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Qol jetkizýge bolatyn maqsattar qoıyńyz. Negizderden bastańyz jáne kelesige ótpes buryn bir daǵdyny ıgerýge nazar aýdaryńyz.
2. Fransýz tilin úırenýge kirisińiz. Múmkindiginshe fransýz tilinde tyńdaýǵa, oqýǵa, kórýge jáne sóıleýge tyrysyńyz.
3. Kún saıyn jańa sózder men sóz tirkesterin úırenińiz. Kartochkalar jasańyz jáne ıntervalmen qaıtalaýǵa mashyqtanyńyz.
4. Aýyzeki fransýz tilinde únemi jattyǵý jasańyz. Ana tilinde sóıleıtindermen baılanysyńyz nemese tájirıbe alý úshin til almasý veb-saıttaryn paıdalanyńyz.
5. Fransýz mádenıetimen tanysyńyz. Bul sizge tildi jaqsy túsinýge jáne ony kóbirek baǵalaýǵa kómektesedi.
6. Odan lázzat alyńyz! Shyǵarmashylyqpen aınalysyńyz, qatelikter jiberińiz, ózińizge kúlińiz jáne nege fransýz tilin úırenip jatqanyńyzdy este saqtańyz.

Belarýs-Reseı, Ýkraına, Polsha, Lıtva jáne Latvıamen shektesetin Shyǵys Eýropa eli. Qujattardy, ádebıetterdi jáne veb-saıttardy belarýs tiline aýdarý belorýstar men basqa halyqtar arasyndaǵy ǵana emes, sonymen birge eldiń ishindegi halyqaralyq qatynastardyń mańyzdy bóligi bolyp tabylady. 10 mıllıonǵa jýyq halqy bar osy alýan túrli eldegi qoǵamnyń barlyq salalarymen tıimdi qarym-qatynas jasaý úshin belarýs tiline tıimdi aýdarma jasaı bilý mańyzdy.

Belarýssıanyń resmı tili-belarýs tili jáne jazýdyń eki negizgi ádisi bar, olardyń ekeýi de aýdarmada jıi qoldanylady: latyn álipbıi jáne kırıllısa. Latyn álipbıi latyn tilinen shyqqan, Rım ımperıasynyń tili jáne kóptegen batys elderinde qoldanylady; ol polák alfavıtimen tyǵyz baılanysty. Sonymen qatar, grek alfavıtinen shyqqan jáne monahtar jasaǵan kırıll alfavıti orys tilimen tyǵyz baılanysty jáne Shyǵys Eýropa men Ortalyq Azıanyń kóptegen elderinde qoldanylady.

Belarýssıalyq aýdarmashy bastapqy mátinniń maǵynasyn dál jetkizý úshin eki alfavıtti de jaqsy bilýi kerek. Aýdarmashy dál aýdarma jasaý úshin Belarýssıa gramatıkasy men leksıkasyn, sondaı-aq Belarýssıa mádenıetin jaqsy bilýi kerek.

Eger aýdarmashy tildi túsinse jáne habarlamany dál jetkize alsa, aǵylshyn tilinen belarýs tiline nemese Belarýs tilinen aǵylshyn tiline aýdarý qıyn emes. Alaıda, Belarýssıadan nemis, fransýz nemese ıspan sıaqty basqa tilge aýdarǵysy keletinder úshin qıyndyq birshama qıyn. Sebebi aýdarmashyǵa habarlamany Belarýs tilinde joq sózderdi nemese sóz tirkesterin paıdalanyp aýdarma tiline aýdarý qajet bolýy múmkin.

Belarýssıalyq aýdarmashylardyń taǵy bir problemasy-kóptegen sózder men sóz tirkesteriniń kontekstke baılanysty birneshe aýdarmalary bolýy múmkin. Sonymen qatar, keıbir jaǵdaılarda aǵylshyn jáne Belarýs tilderinde múldem basqa maǵynaǵa ıe sózder bar, sondyqtan aýdarmashy bul aıyrmashylyqty bilip, aýdarmasyn sáıkesinshe túzetýi kerek.

Aqyrynda, belarýs tiline aýdarǵanda mádenı kontekstke muqıat nazar aýdarý jáne kez kelgen qorlaıtyn nemese mádenı sezimtal emes termınder men sóz tirkesterinen aýlaq bolý óte mańyzdy. Habarlamany Belarýs tilinde dál jetkizý úshin aýdarmashy tildiń núanstarymen, onyń gramatıkalyq qurylymdarymen jáne Belarýssıa qoǵamynyń mádenı kontekstimen tanys bolýy kerek.

Tapsyrma qandaı bolsa da, belarýs tiline aýdarý qıyn kásiporyn bolýy múmkin, biraq durys bilim men tájirıbe bolsa, ol sátti bolýy múmkin. Tildiń qalaı jumys isteıtinin túsiný jáne mádenı konteksttiń mańyzdylyǵyn moıyndaı otyryp, tájirıbeli belarýssıalyq aýdarmashy tildik alshaqtyqty joıýǵa jáne maǵynaly baılanystar ornatýǵa kómektesedi.

Belarýs tilinde qaı elder sóıleıdi?

Belarýs tili negizinen Belarýssıada jáne Reseıdiń, Ýkraınanyń, Lıtvanyń, Latvıanyń jáne Polshanyń keıbir aımaqtarynda sóıleıdi.

Belarýs tiliniń tarıhy qandaı?

Belarýs halqynyń bastapqy tili ejelgi shyǵys slaván tili boldy. Bul til 11 ǵasyrda paıda boldy jáne 13 ǵasyrda quldyraǵanǵa deıin Kıev Rýsi dáýiriniń tili boldy. Osy ýaqyt ishinde oǵan shirkeý slavándary men basqa tilder qatty áser etti.
13-14 ǵasyrlarda til eki túrli dıalektke bóline bastady: Belarýs tiliniń Soltústik jáne Ońtústik dıalektileri. Ońtústik dıalekt Lıtva Uly gersogtiginde qoldanylatyn ádebı tildiń negizin qalady, ol keıinirek eldiń resmı tiline aınaldy.
Máskeý kezeńinde, 15 ǵasyrdan bastap, belarýs tiline orys tili odan ári áser etti, al qazirgi belarýs tili óz kontýryn ala bastady. 16-17 ǵasyrlarda tildi kodıfıkasıalaý jáne standarttaý áreketteri jasaldy, biraq bul kúsh-jiger nátıjesiz boldy.
19 ǵasyrda belarýs tili aýyzeki jáne ádebı til retinde qaıta jandandy. 1920 jyldary ol Keńes Odaǵynyń resmı tilderiniń biri retinde tanyldy. Alaıda 1930 jyldardaǵy stalındik qýǵyn-súrgin bul tildiń qoldanylýynyń tómendeýine ákeldi. Ol 1960 jyldardyń sońynda qaıta jandandy jáne sodan beri Belarýssıanyń is júzinde resmı tili boldy.

Belarýs tiliniń damýyna eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Fransısk Skorına (1485-1541): kóbinese "Belarýssıa ádebıetiniń ákesi" dep atalady, Skorına latyn jáne Cheh tilderinen belarýs tilderine hrıstıan mátinderiniń alǵashqy baspageri jáne aýdarmashysy boldy. Ol belarýs tilin jandandyrdy jáne bolashaq jazýshylardy osy tilde jumys isteýge shabyttandyrdy.
2. Sımeon Poloskıı (1530-1580): teolog, aqyn jáne fılosof, Poloskıı til, tarıh, mádenıet, din jáne geografıa salasyndaǵy kóp qyrly eńbekterimen tanymal. Ol Belarýs ádebıetiniń kanondyq shyǵarmalaryna aınalǵan Belarýs tilinde birneshe mátin jazdy.
3. Ianka Kýpala (1882-1942): aqyn jáne dramatýrg, Kýpala Belarýssıada da, orys tilinde de jazdy jáne 20 ǵasyrdyń eń mańyzdy belarýssıalyq aqyny retinde tanymal.
4. Iakýb Kolas (1882-1956): aqyn jáne prozashy, Kolas eldiń batys bóliginde sóıleıtin Belarýs tiliniń dıalektisinde jazdy jáne tilge kóptegen jańa sózder men sóz tirkesterin engizdi.
5. Vasılıı Bykov (1924-2003): aqyn, dramatýrg, senarıst jáne dıssıdent, Bykov keńestik okýpasıa kezinde Belarýssıadaǵy ómirdi sıpattaıtyn áńgimeler, pesalar men óleńder jazdy. Onyń kóptegen shyǵarmalary qazirgi Belarýssıa ádebıetindegi eń mańyzdylardyń biri bolyp sanalady.

Belarýs tiliniń qurylymy qalaı?

Belarýs tili shyǵys slaván tilder tobyna kiredi jáne orys jáne ýkraın tilderimen tyǵyz baılanysty. Bul kúshti fleksıalyq til, sózderdiń ártúrli formalary birqatar maǵynalardy bildirý úshin qoldanylady, sonymen qatar aglútınatıvti til, ıaǵnı kúrdeli sózder men sóz tirkesteri basqa sózder men morfemalarǵa affıkster qosý arqyly jasalady. Gramatıkalyq turǵydan bul negizinen SOV (sýbekt-obekt-etistik) sóz reti boıynsha jáne erler de, áıelder de qoldanady jynystar jáne kópshe jaǵdaılar. Aıtylý turǵysynan bul slaván tili, keıbir cheh jáne polák áserleri bar.

Belarýs tilin qalaı durys úırenýge bolady?

1. Resmı til kýrsynan ótińiz: Eger siz belarýs tilin úırenýge baısaldy bolsańyz, onlaın nemese betpe - bet til kýrsyn bastaýdyń jaqsy joly. Til kýrsy sizge tildiń negizderin úırenýge jáne daǵdylaryńyzdy damytýǵa qurylym berýge kómektesedi.
2. Súńgý: tildi shynymen úırený jáne ony erkin meńgerý úshin tilge súńgýge múmkindiginshe kóp ýaqyt jumsaý kerek. Belarýs mýzykasyn tyńdańyz, Belarýs fılmderi men teleshoýlaryn kórińiz, Belarýs kitaptaryn, blogtary men maqalalaryn oqyńyz — belarýs tilin estýge jáne qoldanýǵa kómektesetin barlyq nárse.
3. Tájirıbe: tildi meńgerý úshin sóıleý men tildi tyńdaýǵa ýaqyt bólý kerek. Tilde sóıleýdi úırenýdiń birneshe ádisi bar-siz til tobyna qosyla alasyz, tildik seriktes taba alasyz nemese ana tilinde sóıleıtindermen jattyǵý úshin til úırenýge arnalǵan qosymshalardy qoldana alasyz.
4. Keri baılanys alyńyz: tilde sóıleý jáne tyńdaý jattyǵýlaryn jasaǵannan keıin, ony durys qoldanǵanyńyzǵa kóz jetkizý úshin keri baılanys alý mańyzdy. Siz ana tilinde sóıleıtinderden keri baılanys alý úshin til úırený qoldanbalaryn paıdalana alasyz nemese tipti sizge jeke usynystar men keri baılanys bere alatyn onlaın tárbıeshini taba alasyz.