Khmer Esperanto Aýdarma

Khmer tili-Kambodjanyń resmı tili, búkil álem boıynsha 16 mıllıonnan astam adam sóıleıdi. Til avstroazıalyq tilder otbasyna jatady, oǵan Vetnam jáne Mon-khmer, mysaly, khmer jáne mon-mon tilderi kiredi. Khmer tili óziniń jazý júıesiniń arqasynda Ońtústik-Shyǵys Azıadaǵy týystarynyń arasynda erekshe. Kambodjadaǵy azamattyq soǵys kezinde basqarýshy Komýnıstik partıamen tarıhı baılanysy úshin "khmer qyzyldary" dep atalatyn khmer alfavıti sıllabıkalyq jazý úshin daýyssyz áripter men dıakrıtıkterdiń tirkesimin qoldanady.

Dıakrıtıkanyń bolýyna qaramastan, khmer jazýyn basqa Shyǵys Azıa tilderimen salystyrǵanda úırený ońaı. Áripter rettelgen, bul oqýdy jeńildetedi. Bul basqa tilderge aýdarmalarmen salystyrǵanda khmer tiline aýdarýdy jeńildetýge kómektesedi.

Khmer tilinen aýdarma qyzmetteri Kambodjada týrızm men iskerlik múmkindikterdiń ósýine baılanysty suranysqa ıe. Nátıjesinde aǵylshyn jáne khmer tilderi arasyndaǵy alshaqtyqty joıýǵa kómektesetin kóptegen aýdarma kompanıalary paıda boldy.

Khmer tilindegi aýdarma kompanıasyn tańdaǵanda aýdarmashynyń tájirıbesin jáne onyń til týraly bilimin eskerý qajet. Sondaı-aq, aýdarmashynyń mádenıetti jaqsy biletinine jáne tildiń basqa jaǵdaıda nazardan tys qalýy múmkin keıbir núanstaryn bólip kórsetetinine kóz jetkizý mańyzdy.

Sonymen qatar, aýdarma kompanıasynyń dál jáne ýaqtyly aýdarmalardy usynatynyna kóz jetkizý mańyzdy. Bul Kambodjadaǵy kásiporyndarmen nemese jeke tulǵalarmen qarym-qatynas kezinde sheshýshi bolýy múmkin. Dáldik iskerı qujattar men kelisimsharttar úshin mańyzdy, sondyqtan khmer tilinen senimdi aýdarmashylarǵa aqsha salǵan jón.

Sońynda, básekege qabiletti baǵany usynatyn aýdarma kompanıasyn tabý mańyzdy. Kóptegen kompanıalar khmer tilinen aýdarma qyzmetin usynatyndyqtan, eń jaqsy mámileni alý úshin dúken aralap, baǵalardy salystyrǵan jón.

Khmer tilinen aýdarma qyzmetteri Kambodjada bıznes júrgizgisi keletin jeke adamdar men bıznes úshin baǵa jetpes bolýy múmkin. Tıisti aýdarmashynyń kómegimen olar qarym-qatynastyń dál jáne mádenı dástúrlerge sáıkes kelýin qamtamasyz ete alady. Sondyqtan, eger sizge qajettilik týyndasa, khmer tilinen aýdarma qyzmetterine júginýden tartynbańyz.

Khmer tilinde qaı elder sóıleıdi?

Khmer tili negizinen Kambodjada sóıleıdi. Ol basqa eldermen qatar Vetnam men Taılandta da sóıleıdi.

Khmer tiliniń tarıhy qandaı?

Khmer tili-Kambodjada, Vetnamda, Taılandta jáne Fransıada shamamen 16 mıllıon adam sóıleıtin avstroazıalyq til. Bul bizdiń dáýirimizdiń birinshi ǵasyrynan beri aımaqta qoldanylyp kele jatqan Kambodjanyń resmı tili..
Khmer tilindegi eń alǵashqy jazýlar bizdiń zamanymyzdyń 7 ǵasyryna jatady, biraq bul til áldeqaıda uzaq ómir súrgen bolýy múmkin. VII ǵasyrǵa deıingi ǵasyrlarda khmer ımperıasynda sanskrıt tilinde sóıleıtin Úndistan halqy basym boldy. 8 ǵasyrǵa qaraı khmer tili bólek dıalekt retinde erekshelene bastady.
Khmer tiline 9 ǵasyrda Úndistannyń ońtústiginen úndi býdda mısıonerleri ákelgen palı tili qatty áser etti. Palı men sanskrıttiń áseri aımaqtyń avstroazıalyq tilimen úılesip, qazirgi khmer tilin týdyrdy.
Sodan beri khmer tili tanymal bola bastady jáne qazirgi ýaqytta Kambodjada eń kóp taralǵan til bolyp tabylady. Bul sonymen qatar Ońtústik-Shyǵys Azıa memleketteri qaýymdastyǵynyń (ASEAN) resmı tilderiniń biri.

Khmer tiliniń damýyna eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Prea Ang Eng (17 ǵ.): khmer tarıhyndaǵy mańyzdy tulǵa, Prea Ang Eng tildi saqtaý men nasıhattaýda mańyzdy ról atqarǵan birneshe eńbekter jazdy. Ol Ońtústik-Shyǵys Azıada alǵashqy baspa mashınasyn qurǵan, sonymen qatar khmer tiliniń jazbasha nusqasyn engizgen.
2. Kimniń Chankırıri (19 ǵasyrdyń aıaǵy): kimniń Chankırıri khmer tiliniń qazirgi damýyndaǵy eń mańyzdy tulǵalardyń biri bolyp sanalady. Ol osy ýaqytqa deıin qoldanylyp kele jatqan devanagarı jazýyna negizdelgen jazý júıesin jasady jáne emle men gramatıkany standarttaýǵa jaýapty boldy.
3. Thong Hı (20 ǵasyrdyń basy): Thong Hı khmer sózdigin jasaýdaǵy jańashyl jumysymen tanymal. Onyń sózdigi 1923 jyly jaryq kórdi jáne áli kúnge deıin khmer tiline silteme retinde keńinen qoldanylady.
4. Qurmetti Chýon Nat (20 ǵ.): Vat Botým Vaddaı ǵıbadathanasynyń rektory, Qurmetti Chýon NAT khmer tilin saqtaý jáne nasıhattaý jónindegi jumysy úshin úlken qurmetke ıe. Ol khmer tilinde býddıstik ilimmen alǵashqylardyń biri bolyp bólisti jáne kóbinese khmer mádenıetin saqtaýǵa kómektesken.
5. Haı Kantýl (21 ǵasyr): búgingi kúnge deıin khmer tilindegi eń yqpaldy tulǵalardyń biri, Haı Kantýl - profesor jáne lıngvıs, ol khmer tilin bilim berýde qoldanýdy nasıhattaý úshin tynymsyz jumys istedi. Ol khmer tili boıynsha birneshe oqýlyqtar ázirledi jáne khmer quqyǵyn qorǵaýshy bolyp tabylady.

Khmer tiliniń qurylymy qalaı jumys isteıdi?

Khmer tili-MON-khmer sýbfamılıasyna jatatyn avstroazıalyq til. Bul sózderdiń sýbektıvti-etistik-Obektilik reti bar jáne predlogtardyń ornyna keıingi sózderdi qoldanatyn analıtıkalyq til. Onda ár túrli prefıkster, jurnaqtar jáne ınfıksıvti aınalymdar bar baı affıks júıesi bar. Onyń zat esimderi sanmen, al etistikter bet, San, aspekt, daýys jáne kóńil - kúımen belgilenedi. Sondaı-aq, ártúrli mánderdi ajyratý úshin qoldanylatyn bes tondy tonaldy júıe bar.

Khmer tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Alfavıtti úırenýden bastańyz: khmer tili abýgıd álipbıin qoldana otyryp jazylǵan aksar khmer, sondyqtan áriptermen jáne olardyń ártúrli formalarymen tanysýdan bastaý kerek. Alfavıtti úırenýge kómektesetin resýrstardy Internetten taba alasyz.
2. Negizgi sózdik qoryn meńgerińiz: alfavıtpen tanysqannan keıin khmer tilindegi negizgi sózder men sóz tirkesterin úırený úshin jumys isteı bastańyz. Sózderdi izdeý jáne aıtylý tájirıbesi úshin onlaın sózdikterdi, oqýlyqtardy jáne qoldanbalardy paıdalanýǵa bolady.
3. Sabaqqa jazylyńyz: eger siz tildi durys úırenip jatqanyńyzǵa kóz jetkizgińiz kelse, jergilikti mektepte nemese ýnıversıtette khmer tilindegi sabaqtarǵa jazylyńyz. Sabaqqa qatysý sizge suraqtar qoıýǵa jáne nusqaýshymen jattyǵýǵa múmkindik beredi.
4. Ana tilinde sóıleıtinderdi tyńdańyz: khmer tilinde qalaı sóıleıtinin bilý úshin ana tilinde sóıleıtinderdi tyńdaýǵa biraz ýaqyt jumsaýǵa tyrysyńyz. Siz khmer tilindegi teleshoýlardy nemese fılmderdi kóre alasyz, podkasttardy tyńdaı alasyz nemese sol tildegi ánderdi taba alasyz.
5. Jazý jáne sóıleý jattyǵýlaryn oryndańyz: til týraly negizgi túsinikke ıe bolǵannan keıin, khmer tilinde jazý jáne sóıleý jattyǵýlaryn bastańyz. Osy tilde oqýdy bastańyz jáne ana tilinde sóıleıtindermen sóılesýge tyrysyńyz. Bul Sizge ózińizge degen senimdilikti arttyrýǵa jáne daǵdylaryńyzdy damytýǵa kómektesedi.

Esperanto-1887 jyly Polák tektes dáriger jáne lıngvıs doktor L.L. Zamengof jasaǵan halyqaralyq til. Ol halyqaralyq deńgeıde ózara túsinistik pen qarym-qatynasty damytý jáne ártúrli elderdiń adamdary úshin tıimdi ekinshi til bolý úshin jasalǵan. Búgingi tańda esperantoda 100-den astam elde birneshe mıllıon adam sóıleıdi jáne ony kóptegen halyqaralyq uıymdar jumys tili retinde paıdalanady.

Esperanto gramatıkasy óte qarapaıym bolyp sanalady, bul ony basqa tildermen salystyrǵanda úırenýdi jeńildetedi. Bul jeńildetý ony aýdarma úshin óte qolaıly etedi. Sonymen qatar, esperanto keńinen qabyldanady jáne túsinikti, bul ony birneshe tildi qajet etetin aýdarma jobalarynda qoldanýǵa múmkindik beredi.

Esperantoǵa Aýdarý Aýdarma áleminde erekshe oryn alady. Aýdarma tilinde sóıleıtinder jasaıtyn basqa aýdarmalardan aıyrmashylyǵy, Esperanto aýdarmasy esperanto men túpnusqa tilin jaqsy biletin aýdarmashylarǵa súıenedi. Bul aýdarmashylarǵa dáldikpen aýdarý úshin eki tilde de ana tilinde sóıleýdiń qajeti joq degendi bildiredi.

Materıaldy bir tilden esperantoǵa aýdarý kezinde túpnusqa tildiń alynǵan aýdarmada dál kórsetilgenine kóz jetkizý mańyzdy. Bul qıyn bolýy múmkin, óıtkeni keıbir tilderde esperantoǵa tikeleı aýdarýǵa bolmaıtyn ıdıomalyq tirkester, sózder men uǵymdar bar. Túpnusqa tiliniń osy núanstary esperanto aýdarmasynda durys kórsetilýin qamtamasyz etý úshin arnaıy daıyndyq pen tájirıbe qajet bolýy múmkin.

Sonymen qatar, esperantoda belgili bir uǵymdar men sózderdiń balamalary bolmaǵandyqtan, bul ıdeıalardy naqty jáne dál túsindirý úshin shamalardy qoldaný mańyzdy. Bul Esperanto aýdarmasynyń basqa tilderde jasalǵan aýdarmalardan aıtarlyqtaı erekshelenetin tásilderiniń biri, munda bir fraza nemese uǵym tikeleı ekvıvalenttilikke ıe bolýy múmkin.

Jalpy, esperantoǵa aýdarý halyqaralyq túsinistik pen qarym-qatynasty damytýdyń biregeı jáne paıdaly quraly bolyp tabylady. Túpnusqanyń da, esperantonyń da tilin tereń túsinetin aýdarmashylarǵa súıene otyryp, aýdarmalardy tez jáne dál oryndaýǵa bolady. Sońynda, kúrdeli uǵymdar men ıdıomalardy bildirý úshin shamalardy qoldana otyryp, aýdarmashylar túpnusqa tildiń maǵynasynyń esperanto aýdarmasynda dál berilýin qamtamasyz ete alady.

Esperanto qaı elderde sóıleıdi?

Esperanto eshbir elde resmı túrde tanylǵan til emes. Dúnıe júzinde shamamen 2 mıllıon adam esperanto tilinde sóıleı alady dep esepteledi, sondyqtan ol álemniń kóptegen elderinde sóıleıdi. Ol Germanıa, Japonıa, Polsha, Brazılıa jáne Qytaı sıaqty elderde keńinen taralǵan.

Esperanto tiliniń tarıhy qandaı?

Esperanto-19 ǵasyrdyń aıaǵynda polák oftalmology L. L. Zamengof jasaǵan halyqaralyq til. Onyń maqsaty mádenıetter, tilder men ulttar arasynda keńinen qoldanylatyn kópir bolatyn tildi damytý boldy. Ol qoldanystaǵy tilderge qaraǵanda úırený ońaıyraq dep sanaıtyn lıngvısıkalyq qarapaıym tildi tańdady.
Zamenhof 1887 jyly 26 shildede óziniń "Unua libro" ("birinshi kitap") tili týraly alǵashqy kitabyn doktor Esperanto ("úmittengen adam"degendi bildiredi) búrkenshik atymen shyǵardy. Esperanto tez tarady jáne ǵasyrdyń basynda ol halyqaralyq qozǵalysqa aınaldy. Osy ýaqyt ishinde bul tilde kóptegen baıypty jáne ǵylymı eńbekter jazyldy. Birinshi Halyqaralyq kongres 1905 jyly Fransıada ótti.
1908 jyly tildi nasıhattaý jáne halyqaralyq túsinistikke yqpal etý maqsatynda Dúnıejúzilik esperanto qaýymdastyǵy (UEA) quryldy. 20 ǵasyrdyń basynda birneshe elder esperantony ózderiniń resmı kómekshi tili retinde qabyldady jáne búkil álemde birneshe jańa qoǵamdar quryldy.
Ekinshi dúnıejúzilik soǵys esperantonyń damýyna qysym jasady, biraq ol ólgen joq. 1954 jyly UEA esperantonyń negizgi prınsıpteri men maqsattaryn sıpattaıtyn Býlon deklarasıasyn qabyldady. Osydan keıin 1961 jyly Esperanto quqyqtary týraly Deklarasıa qabyldandy.
Búgingi tańda esperantoda búkil álem boıynsha birneshe myń adam sóıleıdi, negizinen hobbı retinde, Degenmen keıbir uıymdar ony praktıkalyq halyqaralyq til retinde qoldanýǵa shaqyrady.

Esperanto tiliniń damýyna eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Lúdovıko Zamengof-esperanto tilin jasaýshy.
2. Ýılám Old-shotlandıalyq aqyn jáne avtor, ol Esperantoda klasıkalyq "Adá" poemasyn, sondaı-aq osy tildegi kóptegen basqa shyǵarmalardy jazǵan.
3. Hamfrı Tonkın-amerıkandyq profesor jáne Esperantoda onnan astam kitap jazǵan Dúnıejúzilik esperanto qaýymdastyǵynyń burynǵy prezıdenti.
4. L. L. Zamengof-Lúdovıko Zamengoftyń uly jáne "Fýndamento de esperanto" baspageri, esperantonyń alǵashqy resmı gramatıkasy men sózdigi.
5. Probal Dasgýpta-Úndi avtory, redaktory jáne aýdarmashysy, esperanto gramatıkasy boıynsha "esperantonyń jańa jeńildetilgen gramatıkasy"atty sońǵy kitabyn jazdy. Ol sondaı-aq Úndistanda osy tildi qaıta jandandyrǵany úshin esepteledi.

Esperanto tiliniń qurylymy qalaı?

Esperanto-bul qurastyrylǵan til, ıaǵnı ol ádeıi turaqty, logıkalyq jáne úırenýge ońaı etip jasalǵan. Bul aglútınatıvti til, ıaǵnı jańa sózder tamyrlar men affıksterdi biriktirý arqyly jasalady, bul tildi tabıǵı tilderge qaraǵanda úırenýdi jeńildetedi. Onyń negizgi sóz tártibi kóptegen eýropalyq tilderdegideı úlgige sáıkes keledi: sýbekt-etistik-obekt (SVO). Gramatıka óte qarapaıym, óıtkeni zat esimderde naqty nemese belgisiz maqala joq jáne genderlik aıyrmashylyqtar joq. Munda da eshqandaı buzýshylyqtar joq, ıaǵnı erejelerdi úırený arqyly siz olardy kez kelgen sózge qoldana alasyz.

Esperanto tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Esperanto tiliniń negizderin úırenýden bastańyz. Gramatıka, sózdik jáne aıtylý negizderin úırenińiz. Internette Duolingo, Lernu jáne la Lingvo Internacia sıaqty kóptegen tegin resýrstar bar.
2. Tildi qoldanýǵa mashyqtanyńyz. Esperanto tilinde ana tilinde sóıleıtindermen nemese onlaın esperanto qaýymdastyǵymen sóılesińiz. Múmkindiginshe Esperanto boıynsha is-sharalar men semınarlarǵa qatysyńyz. Bul sizge tildi tabıǵı túrde úırenýge jáne tájirıbeli sóıleýshilerden keri baılanys alýǵa kómektesedi.
3. Esperantoda kitaptar oqyp, Fılmder kórińiz. Bul sizge til týraly túsinigińizdi damytýǵa jáne sózdik qoryńyzdy tolyqtyrýǵa kómektesedi.
4. Basqa adamdy tabyńyz nemese esperanto kýrsynan ótińiz. Tilde únemi jattyǵatyn bireýdiń bolýy-úırenýdiń tamasha tásili.
5. Tildi múmkindiginshe jıi qoldanyńyz. Kez kelgen tildi erkin meńgerýdiń eń jaqsy joly - ony múmkindiginshe jıi paıdalaný. Siz dostaryńyzben sóılesip jatsańyz da, elektrondyq hattar jazsańyz da, múmkindiginshe esperanto qoldanyńyz.