Tatar Indonezıa Aýdarma

Tatar tili-negizinen Reseı Federasıasynyń quramyna kiretin Tatarstan Respýblıkasynda sóıleıtin til. Bul túrik, ózbek jáne qazaq sıaqty basqa túrki tilderine qatysty túrki tili. Ol Ázerbaıjan, Ýkraına jáne Qazaqstannyń keıbir bólikterinde de aıtylady. Tatar tili Tatarstannyń resmı tili bolyp tabylady jáne bilim berý jáne memlekettik basqarý salasynda qoldanylady.

Reseı ımperıasynyń keńeıýimen tatar tili Tatarstan quramyna kiretin aýdandardaǵy mektepterde oqýǵa mindetti boldy. Bul onyń kúndelikti ómirde qoldanylýynyń tómendeýine ákeldi, biraq 1990 jyldary til qaıta jandandy, óıtkeni ony qoldanýdy yntalandyrý úshin kúsh salyndy.

Aýdarma týraly aıtatyn bolsaq, qujattardy tatar tiline aýdarǵysy keletinder úshin birneshe nusqa bar. Tatar tiline aýdarma jasaýdyń eń keń taraǵan tásili-tatar tilinen kásibı aýdarmashyny jaldaý. Munyń artyqshylyǵy-dáldik, óıtkeni olar tildiń núanstarymen tanys bolady. Kásibı aýdarmashylar ádette zańdy, Medısınalyq jáne qarjylyq aýdarma sıaqty belgili bir salalarda tájirıbege ıe, sondyqtan olar naqty aýdarmany qamtamasyz ete alady.

Taǵy bir nusqa - avtomattandyrylǵan aýdarma baǵdarlamasyn paıdalaný. Bul baǵdarlamalar ana tilinde sóılemeıtin adamdarǵa qujattardy tez jáne dál aýdarýǵa kómektesýge arnalǵan. Olar algorıtmderdi adamnyń aralasýynsyz sózder men sóz tirkesterin bir tilden ekinshi tilge sáıkestendirý úshin paıdalanady. Alaıda, bul baǵdarlamalar aýdarmashynyń qujatty tekserýi sıaqty dál bolmaýy múmkin.

Sondaı-aq aǵylshyn tilinen tatar tiline dál aýdarmany qamtamasyz ete alatyn onlaın aýdarma qyzmetteri bar. Bul qyzmetter kóbinese eń arzan nusqa bolyp tabylady, biraq olar kásibı aýdarmashynyń qyzmetterimen birdeı sapaǵa kepildik bere almaıdy. Eger siz tatar tiline aýdarýdyń jyldam jáne arzan sheshimin izdeseńiz, bul jaqsy nusqa bolýy múmkin. Degenmen, dáldikti qamtamasyz etý úshin bedeldi qyzmetti paıdalanǵanyńyzǵa kóz jetkizý mańyzdy.

Tatar tiline aýdarý úshin qandaı baǵytty tańdasańyz da, bolashaqta yqtımal problemalardy boldyrmaý úshin dáldikti qamtamasyz etý mańyzdy. Kásibı aýdarma ádette osy maqsatqa jetýdiń eń jaqsy tásili bolyp tabylady, biraq eger shyǵyndar máselesi týyndasa, onlaın aýdarma qyzmetteri nemese kompúterlik baǵdarlamalar kómektese alady.

Tatar tilinde qaı elder sóıleıdi?

Tatar tilinde negizinen Reseıde sóıleıdi, onda 6 mıllıonnan astam adam sóıleıdi. Ol Ázerbaıjan, Qazaqstan, Qyrǵyzstan, Túrkıa jáne Túrikmenstan sıaqty basqa elderde de aıtylady.

Tatar tiliniń tarıhy qandaı?

Tatar tili, sondaı-aq qazan tatar tili retinde belgili, negizinen Reseı Federasıasynyń Tatarstan Respýblıkasynda sóıleıtin qypshaq tobynyń túrki tili. Ol Reseıdiń, Ózbekstannyń jáne Qazaqstannyń basqa bólikterinde de aıtylady. Tatar tiliniń tarıhy 10 ǵasyrdan bastalady, Edil bolgarlary Islamdy qabyldap, qazirgi tatarlarǵa aınaldy. Altyn Orda kezeńinde (13-15 ǵasyrlar) tatarlar mońǵol bıliginde boldy, al tatar tili mońǵol jáne parsy tilderiniń yqpalyn sezine bastady. Ǵasyrlar boıy til túrki tiliniń basqa dıalektilerimen, sondaı-aq arab jáne parsy qaryzdarymen baılanysyna baılanysty úlken ózgeristerge ushyrady. Nátıjesinde ol óziniń jaqyn týystarynan erekshelenetin erekshe tilge aınaldy jáne kóptegen aımaqtyq dıalektiler paıda boldy. Tatar tilinde jazylǵan alǵashqy kitap 1584 jyly "dıvan-ı Lúgatı-túrik"degen atpen jaryq kórdi. 19 ǵasyrdan bastap tatar tilin belgili bir dárejede Reseı ımperıasy, sodan keıin Keńes Odaǵy moıyndady. Ol Keńes Odaǵy kezinde Tatarstanda resmı mártebege ıe boldy, biraq stalındik kezeńde basyldy. 1989 jyly tatar alfavıti kırıllısadan latyn álipbıine aýystyryldy, al 1998 jyly Tatarstan Respýblıkasy tatar tilin resmı dep jarıalady. Búginde bul tilde Reseıde, negizinen Tatar qaýymy arasynda 8 mıllıonnan astam ana tilinde sóıleıtinder sóıleıdi.

Tatar tiliniń damýyna eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Gabdýlla Týkaı (1850-1913): ózbek, orys jáne tatar tilderinde jazǵan jáne tatar tili men ádebıetin nasıhattaýda mańyzdy ról atqarǵan tatar aqyny jáne dramatýrgi.
2. Aláskára Mırgazızı (17 ǵ.): tatar jazýshysy, poetıkalyq jazýdyń erekshe stılin damytqan tatar tiliniń dáýirlik gramatıkasynyń avtory.
3. Tegahıra Askanavı (1885-1951): tatar tilin zertteý onyń damýy úshin óte mańyzdy bolǵan tatar ǵalymy jáne lıngvısi.
4. Mashammedár Zarnakáev (19 ǵ.): alǵashqy zamanaýı tatar sózdigin jazǵan jáne tatar tilin standarttaýǵa kómektesken tatar jazýshysy jáne aqyny.
5. Ildar Faızı (1926-2007): tatar tilinde ondaǵan áńgimeler men kitaptar jazǵan jáne tatar ádebı tiliniń jandanýyna aıtarlyqtaı úles qosqan tatar jazýshysy jáne jýrnalısi.

Tatar tiliniń qurylymy qalaı?

Tatar tiliniń qurylymy ıerarhıalyq, tıptik aglútınatıvti morfologıasy bar. Onda tórt jaǵdaı (nomınatıvti, genıtatıvti, aıyptaýshy jáne lokatıvti) jáne úsh tuqym (erkek, áıel jáne orta) bar. Etistikter bet, san jáne kóńil-kúı boıynsha jalǵanady, al zat esimder is, jynys jáne San boıynsha eńkeıedi. Tilde aspekt, baǵyt jáne modáldilik sıaqty aspektilerdi bildire alatyn kúrdeli postelogtar men bólshekter júıesi bar.

Tatar tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Sapaly materıalǵa qol jetkize alatynyńyzǵa kóz jetkizińiz – ınternette jáne kitap dúkenderinde tatar tilin úırenýge arnalǵan kóptegen tamasha resýrstar bar, sondyqtan eń sapaly materıalǵa qol jetkize alatynyńyzǵa kóz jetkizińiz.
2. Alfavıtpen tanysyńyz – tatar tili kırıllısada jazylǵandyqtan, til úırenýge kirispes buryn biregeı alfavıtpen tanysqanyńyzǵa kóz jetkizińiz.
3. Aıtylym men ekpindi úırenińiz-tatar tilinde daýysty jáne býyndyq ekpindi ózgertýdiń kúrdeli júıesi qoldanylady, sondyqtan aıtylymdy jattyqtyryńyz jáne ekpindi jáne ekpinsiz daýystylardyń arasyndaǵy aıyrmashylyqty tanýdy úırenińiz.
4. Negizgi gramatıkalyq erejeler men qurylymdy tekserińiz – negizgi gramatıka men sóılem qurylymyn jaqsy túsiný kez-kelgen tildi meńgerýge kelgende mańyzdy.
5. Tyńdańyz, kórińiz jáne oqyńyz – tatar tilinde Tyńdaý, kórý jáne oqý sizge tildiń dybysyna úırenýge kómektesedi, sonymen qatar sózdik pen sóz tirkesterimen jumys isteýge mashyqtanady.
6. Áńgimelesý-tatar tilinde sóıleıtin adammen únemi sóılesý-kez-kelgen tildi úırenýdiń eń jaqsy tásili. Aldymen baıaý jáne anyq sóıleýge tyrysyńyz jáne qatelikter jiberýden qoryqpańyz.

Indonezıa tiline aýdarma: jan-jaqty nusqaýlyq

Indonezıa tili Qazirgi álemdegi negizgi baılanys quraly bolyp tabylady, onyń sóıleýshileri 237 mıllıonnan asady. Osylaısha, Indonezıalyq aýdarma qyzmetteri óz mazmunyn álemdegi eń iri ekonomıkalardyń biriniń tiline aýdarǵysy keletin kompanıalarǵa da, jeke tulǵalarǵa da úlken suranysqa ıe. Bul jan-jaqty nusqaýlyqta biz Indonezıalyq aýdarma týraly bilýińiz kerek barlyq nárseni qarastyramyz, qaı dıalektilerde sóıleıtininen bastap Indonezıalyq aýdarmashylarmen jumys isteýdiń eń jaqsy tájirıbesine deıin.

Birinshiden, Indonezıa tiliniń ártúrli dıalektilerin túsiný mańyzdy. Bahastyń Indonezıalyq tili Úkimet pen bilim berý salasynda qoldanylatyn resmı til bolǵanymen, qarapaıym adamdar sóıleıtin kóptegen aımaqtyq dıalektiler bar. Mysaly, Iava tili Indonezıada eń kóp taralǵan til bolyp tabylady, ony halyqtyń tórtten úsh bóligi paıdalanady, al sýndan tilinde shamamen 17% sóıleıdi. Basqa aımaqtyq tilderge betavı, madýreze, mınangkabaý jáne Acheh tilderi jatady.

Indonezıa tilinen aýdarmashy izdegende, siz qoldanatyn qyzmet sizge qajet naqty dıalektimen tanys ekenine kóz jetkizý mańyzdy. Bul sizdiń aýdarmańyzdyń dál ekenine jáne túsinispeýshilikke jol bermeıtinine kóz jetkizýge kómektesedi. Sonymen qatar, kóptegen kásibı aýdarma búrolarynda ártúrli aımaqtyq dıalektilerge mamandanǵan aýdarmashylar bar, sondyqtan jobańyzǵa sáıkes aýdarmashyny tapqanyńyzǵa kóz jetkizińiz.

Indonezıalyq bilikti aýdarmashyny tapqannan keıin, aýdarma qyzmetterinen barynsha paıda alý úshin birneshe nusqaýlardy oryndaý kerek. Eń aldymen, aýdarmashyǵa sizdiń jobańyz týraly, onyń ishinde bastapqy materıal, siz qoldana alatyn kez-kelgen naqty termınologıa jáne maqsatty aýdıtorıa týraly tolyq aqparat berińiz. Tájirıbeli aýdarmashy sizge dál jáne mádenı erekshelikterge sáıkes aýdarmalardy usyný úshin osy aqparatpen jumys isteı alady.

Este saqtaý kerek taǵy bir mańyzdy tájirıbe - aýdarmashyǵa óz jumysyn oryndaýǵa jetkilikti ýaqyt berý. Aýdarmashyǵa bastapqy materıaldy oqýǵa jáne zertteýge, sondaı-aq aýdarmany qaraýǵa jetkilikti ýaqyt berilýi kerek. Eger siz olardy asyqtyrsańyz, sizdiń aýdarmalaryńyz zardap shegýi múmkin.

Sońynda, shyǵarylym aldynda aýdarmany eki ret tekserý árqashan jaqsy ıdeıa. Tájirıbeli ekinshi jup kóz kez kelgen qatelerdi nemese yqtımal túsinispeýshilikterdi olar taralmaı turyp ustaı alady.

Osy qadamdardy oryndaý arqyly siz Indonezıa tiline aýdarmańyzdyń dál jáne mádenı dástúrlerge sáıkes keletinine kóz jetkize alasyz. Durys aýdarmashynyń kómegimen siz Indonezıa tildi álemmen senimdi túrde sóılese alasyz. Sáttilik!

Indonezıa tilinde qaı elder sóıleıdi?

Indonezıa-Indonezıanyń resmı tili, sonymen qatar Shyǵys Tımorda jáne Malaızıanyń keıbir bólikterinde sóıleıdi.

Indonezıa tiliniń tarıhy qandaı?

Indonezıa tili, sondaı-aq bahasa Indonezıa dep atalady, Indonezıanyń resmı tili bolyp tabylady jáne onyń tamyry malaı tiliniń eski túrine jatady. Ejelgi Malaı dep atalatyn túpnusqa malaı tili bizdiń zamanymyzdyń 7 ǵasyrynan bastap Malaı arhıpelagynyń kóp bóliginde qoldanylǵan. Ýaqyt óte kele ıslamnyń saýdasy men taralýy tilge odan ári áser etti jáne ol qazirgi kezde kóptegen malaı tilderi men dıalektileri dep atalatyn tilge bólindi. 19 ǵasyrda golandıalyq otarlaýshylar bul tilge malaızıalyq dep atalatyn birqatar qaryzǵa alynǵan sózderdi engizdi. Aqyr sońynda, 20 ǵasyrda bul til qazirgi Indonezıa dep atalatyn tilge aınaldy. Bul til Indonezıa ultynyń resmı tili retinde 1945 jyly el táýelsizdik alǵannan keıin jarıalandy, sodan beri til Jańa leksıka men emleni engizý arqyly damı berdi.

Indonezıa tilin úırenýge eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Amır Sharıfýddın (1861-1916): ol "Indonezıa ádebıetiniń ákesi" degen atpen tanymal boldy jáne birneshe kórnekti shyǵarmalar jazdy, sonyń ishinde "Rangkaıan Pýısı dan proza" (óleńder men prozalyq prozalar tizbegi).
2. Raden Mas Soevardı Soerdjanıngrat (1903-1959): ol qazirgi Indonezıa tiliniń negizin qalaýshy bolyp sanalady jáne Indonezıa tiliniń sózdigin qurýǵa jaýapty boldy.
3. Pramoedá Ananta Toer (1925-2006): Toer ındonezıalyq jáne goland tilderinde kóptegen kitaptar jazǵan áıgili Indonezıalyq jazýshy jáne tarıhshy boldy. Ol sonymen qatar Indonezıa tilinde zamanaýı jazý stılin damytýǵa kómektesti.
4. Muhammed Iamın (1903-1962): ol Indonezıa Respýblıkasyn qurýda mańyzdy ról atqarǵan Indonezıalyq saıasatker jáne jazýshy boldy. Ol sondaı-aq Birtutas ulttyq til qurýǵa kómektesetin til reformasy týraly kóp jazdy.
5. Emha Aınýn Nadjıb (1937 -): "Gýs Mýs" degen atpen de belgili, ol Indonezıa ádebıetiniń damýy týraly kóp jazǵan aqyn jáne esseıst. Onyń jumysy ázil-ospaqty jáne fılosofıalyq túsinikteri úshin jıi maqtalady.

Indonezıa tiliniń qurylymy qalaı jumys isteıdi?

Indonezıa tiliniń qurylymy úlken malaı-polınezıalyq til tobynyń tarmaǵy bolyp tabylatyn avstronezıalyq tilder otbasyna negizdelgen. Bul salystyrmaly túrde qarapaıym sıntaksısi jáne gramatıkalyq erejeleri az sýbektıvti-etistik-Obektilik til. Sózderdiń kópshiligi búgilmeıdi, al etistikterdiń shaqtary kómekshi etistikter arqyly belgilenedi. Indonezıa tili sonymen qatar sóıleýdiń ártúrli bólikterine kóptegen jurnaqtar men prefıksterdi qosatyn aglútınatıvti til bolyp tabylady. Bul tilde genderlik aıyrmashylyqtar joq jáne konversıanyń úsh negizgi formasy bar.

Indonezıa tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Indonezıanyń jaqsy oqýlyǵyn alyńyz jáne ony muqıat oqyp shyǵyńyz. Sózdik qoryńyzdy, aıtylýyńyzdy jáne etistikterdi biriktirýdi umytpańyz.
2. Múmkindiginshe Indonezıa tilindegi sabaqtarǵa qatysyńyz. Bul sizge durys gramatıka men aıtylymdy úırenýge kómektesedi, sonymen qatar ana tilinde sóıleıtindermen sóılesýge múmkindik beredi.
3. Tildi jaqsy meńgerý úshin Indonezıalyq fılmderdi nemese teleshoýlardy qarańyz.
4. Indonezıalyq mýzyka men podkasttardy tyńdańyz. Muny óz úıińizdiń yńǵaılylyǵynda jasaýǵa bolady jáne siz tildi jaqsy bilesiz.
5. Indonezıa tilindegi kitaptardy oqyńyz. Bul oqýdy túsinýdi jaqsartýdyń jáne sózdik qoryńyzdy keńeıtýdiń tamasha tásili.
6. Indonezıalyq sóıleýshilermen sóılesýge mashyqtanyńyz. Múmkin bolsa, qyzyqty tájirıbe alý jáne ana tilinde sóıleıtindermen tájirıbe alý úshin Indonezıaǵa baryńyz.
7. Anda-sanda úzilis jasańyz. Kez kelgen tildi úırený jalyqtyrýy múmkin, sondyqtan qajet kezde úzilis jasańyz jáne oqý kezinde kóńil kóterýdi umytpańyz!