Tatar Malaı Aýdarma

Tatar tili-negizinen Reseı Federasıasynyń quramyna kiretin Tatarstan Respýblıkasynda sóıleıtin til. Bul túrik, ózbek jáne qazaq sıaqty basqa túrki tilderine qatysty túrki tili. Ol Ázerbaıjan, Ýkraına jáne Qazaqstannyń keıbir bólikterinde de aıtylady. Tatar tili Tatarstannyń resmı tili bolyp tabylady jáne bilim berý jáne memlekettik basqarý salasynda qoldanylady.

Reseı ımperıasynyń keńeıýimen tatar tili Tatarstan quramyna kiretin aýdandardaǵy mektepterde oqýǵa mindetti boldy. Bul onyń kúndelikti ómirde qoldanylýynyń tómendeýine ákeldi, biraq 1990 jyldary til qaıta jandandy, óıtkeni ony qoldanýdy yntalandyrý úshin kúsh salyndy.

Aýdarma týraly aıtatyn bolsaq, qujattardy tatar tiline aýdarǵysy keletinder úshin birneshe nusqa bar. Tatar tiline aýdarma jasaýdyń eń keń taraǵan tásili-tatar tilinen kásibı aýdarmashyny jaldaý. Munyń artyqshylyǵy-dáldik, óıtkeni olar tildiń núanstarymen tanys bolady. Kásibı aýdarmashylar ádette zańdy, Medısınalyq jáne qarjylyq aýdarma sıaqty belgili bir salalarda tájirıbege ıe, sondyqtan olar naqty aýdarmany qamtamasyz ete alady.

Taǵy bir nusqa - avtomattandyrylǵan aýdarma baǵdarlamasyn paıdalaný. Bul baǵdarlamalar ana tilinde sóılemeıtin adamdarǵa qujattardy tez jáne dál aýdarýǵa kómektesýge arnalǵan. Olar algorıtmderdi adamnyń aralasýynsyz sózder men sóz tirkesterin bir tilden ekinshi tilge sáıkestendirý úshin paıdalanady. Alaıda, bul baǵdarlamalar aýdarmashynyń qujatty tekserýi sıaqty dál bolmaýy múmkin.

Sondaı-aq aǵylshyn tilinen tatar tiline dál aýdarmany qamtamasyz ete alatyn onlaın aýdarma qyzmetteri bar. Bul qyzmetter kóbinese eń arzan nusqa bolyp tabylady, biraq olar kásibı aýdarmashynyń qyzmetterimen birdeı sapaǵa kepildik bere almaıdy. Eger siz tatar tiline aýdarýdyń jyldam jáne arzan sheshimin izdeseńiz, bul jaqsy nusqa bolýy múmkin. Degenmen, dáldikti qamtamasyz etý úshin bedeldi qyzmetti paıdalanǵanyńyzǵa kóz jetkizý mańyzdy.

Tatar tiline aýdarý úshin qandaı baǵytty tańdasańyz da, bolashaqta yqtımal problemalardy boldyrmaý úshin dáldikti qamtamasyz etý mańyzdy. Kásibı aýdarma ádette osy maqsatqa jetýdiń eń jaqsy tásili bolyp tabylady, biraq eger shyǵyndar máselesi týyndasa, onlaın aýdarma qyzmetteri nemese kompúterlik baǵdarlamalar kómektese alady.

Tatar tilinde qaı elder sóıleıdi?

Tatar tilinde negizinen Reseıde sóıleıdi, onda 6 mıllıonnan astam adam sóıleıdi. Ol Ázerbaıjan, Qazaqstan, Qyrǵyzstan, Túrkıa jáne Túrikmenstan sıaqty basqa elderde de aıtylady.

Tatar tiliniń tarıhy qandaı?

Tatar tili, sondaı-aq qazan tatar tili retinde belgili, negizinen Reseı Federasıasynyń Tatarstan Respýblıkasynda sóıleıtin qypshaq tobynyń túrki tili. Ol Reseıdiń, Ózbekstannyń jáne Qazaqstannyń basqa bólikterinde de aıtylady. Tatar tiliniń tarıhy 10 ǵasyrdan bastalady, Edil bolgarlary Islamdy qabyldap, qazirgi tatarlarǵa aınaldy. Altyn Orda kezeńinde (13-15 ǵasyrlar) tatarlar mońǵol bıliginde boldy, al tatar tili mońǵol jáne parsy tilderiniń yqpalyn sezine bastady. Ǵasyrlar boıy til túrki tiliniń basqa dıalektilerimen, sondaı-aq arab jáne parsy qaryzdarymen baılanysyna baılanysty úlken ózgeristerge ushyrady. Nátıjesinde ol óziniń jaqyn týystarynan erekshelenetin erekshe tilge aınaldy jáne kóptegen aımaqtyq dıalektiler paıda boldy. Tatar tilinde jazylǵan alǵashqy kitap 1584 jyly "dıvan-ı Lúgatı-túrik"degen atpen jaryq kórdi. 19 ǵasyrdan bastap tatar tilin belgili bir dárejede Reseı ımperıasy, sodan keıin Keńes Odaǵy moıyndady. Ol Keńes Odaǵy kezinde Tatarstanda resmı mártebege ıe boldy, biraq stalındik kezeńde basyldy. 1989 jyly tatar alfavıti kırıllısadan latyn álipbıine aýystyryldy, al 1998 jyly Tatarstan Respýblıkasy tatar tilin resmı dep jarıalady. Búginde bul tilde Reseıde, negizinen Tatar qaýymy arasynda 8 mıllıonnan astam ana tilinde sóıleıtinder sóıleıdi.

Tatar tiliniń damýyna eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Gabdýlla Týkaı (1850-1913): ózbek, orys jáne tatar tilderinde jazǵan jáne tatar tili men ádebıetin nasıhattaýda mańyzdy ról atqarǵan tatar aqyny jáne dramatýrgi.
2. Aláskára Mırgazızı (17 ǵ.): tatar jazýshysy, poetıkalyq jazýdyń erekshe stılin damytqan tatar tiliniń dáýirlik gramatıkasynyń avtory.
3. Tegahıra Askanavı (1885-1951): tatar tilin zertteý onyń damýy úshin óte mańyzdy bolǵan tatar ǵalymy jáne lıngvısi.
4. Mashammedár Zarnakáev (19 ǵ.): alǵashqy zamanaýı tatar sózdigin jazǵan jáne tatar tilin standarttaýǵa kómektesken tatar jazýshysy jáne aqyny.
5. Ildar Faızı (1926-2007): tatar tilinde ondaǵan áńgimeler men kitaptar jazǵan jáne tatar ádebı tiliniń jandanýyna aıtarlyqtaı úles qosqan tatar jazýshysy jáne jýrnalısi.

Tatar tiliniń qurylymy qalaı?

Tatar tiliniń qurylymy ıerarhıalyq, tıptik aglútınatıvti morfologıasy bar. Onda tórt jaǵdaı (nomınatıvti, genıtatıvti, aıyptaýshy jáne lokatıvti) jáne úsh tuqym (erkek, áıel jáne orta) bar. Etistikter bet, san jáne kóńil-kúı boıynsha jalǵanady, al zat esimder is, jynys jáne San boıynsha eńkeıedi. Tilde aspekt, baǵyt jáne modáldilik sıaqty aspektilerdi bildire alatyn kúrdeli postelogtar men bólshekter júıesi bar.

Tatar tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Sapaly materıalǵa qol jetkize alatynyńyzǵa kóz jetkizińiz – ınternette jáne kitap dúkenderinde tatar tilin úırenýge arnalǵan kóptegen tamasha resýrstar bar, sondyqtan eń sapaly materıalǵa qol jetkize alatynyńyzǵa kóz jetkizińiz.
2. Alfavıtpen tanysyńyz – tatar tili kırıllısada jazylǵandyqtan, til úırenýge kirispes buryn biregeı alfavıtpen tanysqanyńyzǵa kóz jetkizińiz.
3. Aıtylym men ekpindi úırenińiz-tatar tilinde daýysty jáne býyndyq ekpindi ózgertýdiń kúrdeli júıesi qoldanylady, sondyqtan aıtylymdy jattyqtyryńyz jáne ekpindi jáne ekpinsiz daýystylardyń arasyndaǵy aıyrmashylyqty tanýdy úırenińiz.
4. Negizgi gramatıkalyq erejeler men qurylymdy tekserińiz – negizgi gramatıka men sóılem qurylymyn jaqsy túsiný kez-kelgen tildi meńgerýge kelgende mańyzdy.
5. Tyńdańyz, kórińiz jáne oqyńyz – tatar tilinde Tyńdaý, kórý jáne oqý sizge tildiń dybysyna úırenýge kómektesedi, sonymen qatar sózdik pen sóz tirkesterimen jumys isteýge mashyqtanady.
6. Áńgimelesý-tatar tilinde sóıleıtin adammen únemi sóılesý-kez-kelgen tildi úırenýdiń eń jaqsy tásili. Aldymen baıaý jáne anyq sóıleýge tyrysyńyz jáne qatelikter jiberýden qoryqpańyz.

Malaı tilinen aýdarma: bıznes úshin taptyrmas qural

Qazirgi jahandyq naryqta mátinderdi birneshe tilge aýdarýǵa qol jetkizý keń halyqaralyq aýdıtorıaǵa qol jetkizgisi keletin kompanıalarǵa qajet. Malaı tilinen aýdarma-bul bıznestiń jańa naryqtarǵa shyǵýyna jáne búkil álem elderindegi múmkindikterdi paıdalanýǵa kómektesetin qýatty qural.

Malaı, Malaızıa nemese bahasa melaıý dep te atalady, Malaızıa, Indonezıa, Sıngapýr jáne Brýneıde 200 mıllıonnan astam adam sóıleıtin avstronezıalyq tilder otbasynyń bóligi. Bul Malaızıanyń resmı tili, sonymen qatar Brýneı men Sıngapýrdyń resmı tili. Nátıjesinde, malaı tilinde qujattardy usyný jáne sóılesý múmkindigi bıznes úshin mańyzdy bola túsýde.

Bastapqy mátindi dál kórsetetin naqty aýdarmalardyń bolýy malaı tilinde sóıleıtin elderde jumys isteı bastaǵan kez kelgen bıznes úshin óte mańyzdy. Aýdarylǵan nusqa boljamdy maǵynany múmkindiginshe dál jetkizetinine kóz jetkizý mańyzdy. Malaı tiliniń kásibı aýdarmashylary barlyq aýdarmalardyń durystyǵyn qamtamasyz etý jáne maqsatty aýdıtorıaǵa durys habarlama jetkizý úshin óz tájirıbelerin paıdalanady.

Malaı tilinen kásibı aýdarmashylardy paıdalaný osy naryqtarda tabysqa jetýdi qalaıtyn bıznes úshin óte mańyzdy. Malaı tiliniń kásibı aýdarmashylary tildi jáne onymen baılanysty mádenıetti tereń biledi jáne olar usynatyn aýdarmalardyń durys jáne tıimdi bolýyn qamtamasyz ete alady. Olar mádenı kontekstti túsinedi jáne belgili bir tilde ıdeıalardy qalaı jaqsy jetkizýge bolatyndyǵy týraly keńes bere alady.

Mátinderdi malaı tiline aýdarý mádenı beıimdelýdi de qajet etedi. Bul mádenı núanstardy túsinýdi jáne mátindi mádenı kontekstke sáıkes beıimdeýdi qamtıdy. Malaı tilindegi kásibı aýdarmashylar belgili bir uǵymdardyń tilde qalaı kórinetinin biledi jáne mátindi ártúrli aýdıtorıaǵa beıimdeı alady.

Qorytyndylaı kele, Malaı tilinen aýdarma jańa naryqtarǵa shyǵýdy qalaıtyn kompanıalar úshin kúshti qural bolyp tabylady. Aýdarmalardyń dáldigi men tıimdiligin qamtamasyz etý mańyzdy bolǵanymen, mátinderdi tıisti tilge aýdarý kezinde mádenı kontekstti eskerý birdeı mańyzdy. Malaı tiliniń kásibı aýdarmashylary osy tilde úlken tájirıbege ıe jáne mádenı dástúrlerge sáıkes keletin aýdarmalardy usyna alady. Olardyń kómegimen kásiporyndar tıimdi komýnıkasıany qamtamasyz ete alady jáne halyqaralyq naryqtarda óz ornyn taba alady.

Malaı tilinde qaı elder sóıleıdi?

Malaı tili negizinen Malaızıa, Indonezıa, Brýneı, Sıngapýr jáne Ońtústik Taılandta sóıleıdi.

Malaı tiliniń tarıhy qandaı?

Malaı tili-malaı túbeginiń, Taılandtyń ońtústiginiń jáne Sýmatranyń soltústik jaǵalaýynyń turǵyndary sóıleıtin avstronezıalyq til. Ol Brýneıde, Shyǵys Malaızıada jáne Pılıpınastyń keıbir bólikterinde de qoldanylady. Malaı tili bizdiń eramyzǵa deıingi 2 ǵasyrda paıda boldy dep esepteledi, onyń tamyry Malakka buǵazy aımaǵynan tarala bastaǵan protomaıalo-Polınezıa tilinen bastaý alady. Terengganý aımaǵyndaǵy tas taqtaıshadan tabylǵan eń kóne malaı jazýy bizdiń zamanymyzdyń 1303 jylynan bastalady.
19 ǵasyrda malaı tili Brıtandyq kolonıalarǵa engizildi Sıngapýr jáne Penang malaı túbeginen kelgen saýdagerler. Otarshyldyq dáýirinde brıtandyqtar Rýmı dep atalatyn goland emlesine negizdelgen tildiń jazbasha túrin jasady. Jazýdyń bul túri áli kúnge deıin malaı tilinde sóıleıtin elderde keńinen qoldanylady.
20 ǵasyrda malaı tili kúsh-jigeriniń arqasynda standarttaldy Devan bahasa dan Pýstaka (DBP), bul Malaızıanyń Ulttyq til ortalyǵy. DBP qazirgi zamanǵy ádebı tildi damytty, ol búginde bahasa Malaızıa dep atalady. Bul til Malaızıanyń resmı tiline aınaldy, sonymen qatar Sıngapýrda, Brýneıde, Shyǵys Malaızıada jáne Pılıpınasta keń taralǵan.

Malaı tiliniń damýyna eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Radja Alı qajy – onyń shyǵarmalary malaı tilin modernızasıalaýda mańyzdy ról atqardy.
2. Mýnshı Abdýlla-"Istıla-ıstıla Melaıa" (malaı termınderi) jazǵan 19 ǵasyrdaǵy kórnekti malaı saraıynyń ǵalymy.
3. Klong ósti-ol qazirgi malaı tiliniń damýyna jaýapty boldy, onyń jumysy onyń standarttalǵan túrin anyqtady.
4. Zaınal Abıdın Ahmad-Pak Zaın dep te atalady, ol Kamýs Devan Bahasa dan Pýstaka (ulttyq til jáne ádebıet sózdigi) jáne malaızıalyq bahasa Malaızıa standarttary sıaqty shyǵarmalardy jasaýda mańyzdy ról atqardy.
5. Osman Avang-onyń pantýn Melaıý (dástúrli malaı poezıasy) sıaqty shyǵarmalary malaı mádenıetiniń klassıgi bolyp sanalady.

Malaı tiliniń qurylymy qalaı?

Malaı tili aglútınatıvti til bolyp tabylady, ıaǵnı ol sózder birtutas tutastyqty quraıtyn jeke elementterden turatyn qurylymdy ustanady. Morfemalar dep atalatyn bul elementter sózdiń maǵynasy, qurylymy jáne aıtylýy týraly aqparatty qamtýy múmkin jáne olardy qosýǵa, joıýǵa nemese ártúrli maǵynalardy berý úshin ózgertýge bolady. Mysaly, "makan" sózi " bar "degendi bildiredi, biraq"- ná "morfemasyn qosý sózdi" makanná "dep ózgertedi, ıaǵnı "onyń' túbirlik maǵynasy birdeı. Gramatıkalyq qatynastar negizinen fleksıa emes, sóz tártibi arqyly kórinedi jáne malaı tilinde sóılem qurylymy óte qarapaıym.

Malaı tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Negizgi sózder men sóz tirkesterin úırenýden bastańyz. Onlaın kýrstar, kitaptar jáne til úırenýge arnalǵan qoldanbalar sıaqty tanymal resýrstarmen malaı tilin tekserińiz.
2. Tildiń tabıǵı aǵymy men rıtaǵy týraly túsinik alý úshin malaı tilindegi áńgimelerdi tyńdańyz nemese fılmder men shoýlardy kórińiz.
3. Ana tilinde sóıleıtin adammen malaı tilinde jazýdy jáne sóıleýdi úırenińiz. Siz habar almasý veb-saıttaryn paıdalana alasyz nemese tildik seriktes taba alasyz.
4. Malaı gramatıkasy men erejelerin bilińiz. Oqýlyqtardy oqyńyz, onlaın sabaqtardy paıdalanyńyz jáne jattyǵýlarmen aınalysyńyz.
5. Malaı tilinde jazylǵan kitaptar men maqalalardy oqý arqyly ózińizdi synap kórińiz. Malaı tilinde qysqa áńgimeler nemese blog jazbalaryn jazýǵa tyrysyńyz.
6. Maqsat qoıý jáne úlgerimińizdi baqylaý arqyly motıvasıańyzdy saqtańyz. Óz jetistikterińizdi atap ótińiz jáne qatelikter jibergen kezde renjimeńiz.
7. Malaı tilin úırenýge kirisińiz. Malaı tilinde sóıleıtin dostar taýyp, áńgimelesýge qatysyńyz. Malaızıaǵa nemese malaı tilinde sóıleıtin kez kelgen basqa elge baryńyz.