Túrik Japon Aýdarma

Túrik tili-myńdaǵan jyldarǵa sozylǵan jáne búkil álem boıynsha mıllıondaǵan adamdar qoldanatyn Ortalyq Azıada tamyry bar ejelgi, tiri til. Túrik tiliniń shet tili retinde salystyrmaly túrde sırek kezdesetinine qaramastan, ásirese batys Eýropada jazbasha aýdarma qyzmetterine degen qyzyǵýshylyq pen suranys artty, óıtkeni el barǵan saıyn jahandanyp, ózara baılanysty bola bastady.

Uzaq jáne kúrdeli tarıhynyń arqasynda Túrik tili álemdegi eń mánerli tilderdiń biri bolyp tabylady, onyń erekshe gramatıkasy men leksıkasynda mádenıet pen sıntaksıstiń núanstary beınelengen. Osy sebepti aýdarmashy qyzmetterin sóıleýdiń dáldigi men erkin sóıleýin qamtamasyz etý úshin tildi jaqsy biletin ana tilinde sóıleıtin mamandar usynýy kerek.

Túrik tilinen nemese túrik tilinen aýdarǵanda tildiń jargon men ıdıomaǵa toly ekenin eskerý mańyzdy. Sonymen qatar, standartty jazbasha nusqadan basqa kóptegen dıalektiler bar, sondyqtan maqsatty aýdıtorıanyń jergilikti aıtylýy men sózdik qoryna erekshe nazar aýdarý qajet.

Túrik tiline aýdarýdyń taǵy bir problemasy-bul tildegi jurnaqtardyń óte egjeı-tegjeıli júıesi. Ár áripti gramatıkalyq erejege sáıkes ózgertýge bolady; osy erejelerdi taný jáne durys qoldaný úshin tájirıbeli aýdarmashy qajet.

Jalpy, túrik tili-kúrdeli jáne ádemi til, baı aýyzsha dástúri bar, ony dál aýdarý úshin Sheber qol qajet. Bilikti aýdarmashy sizdiń qujattaryńyz túrik tilinde nemese onsyz berilgende bastapqy maǵynasyn saqtaıtynyna kóz jetkizýge kómektesedi.

Túrik tilinde qaı elder sóıleıdi?

Túrik tili negizinen Túrkıada, sondaı-aq Kıpr, Irak, Bolgarıa, Gresıa jáne Germanıanyń bólikterinde sóıleıdi.

Túrik tiliniń tarıhy qandaı?

Túrki tili dep atalatyn túrik tili-Altaı tilder otbasynyń bir tarmaǵy. Ol bizdiń zamanymyzdyń birinshi myńjyldyǵynyń alǵashqy ǵasyrlarynda qazirgi Túrkıa aýmaǵyndaǵy kóshpeli taıpalardyń tilinen shyqqan dep esepteledi. Til ýaqyt óte kele damydy jáne oǵan arab, parsy jáne grek sıaqty Taıaý Shyǵys jáne Ortalyq Azıa tilderi qatty áser etti.
Túrik tiliniń eń alǵashqy jazbasha túri shamamen 13 ǵasyrǵa jatady jáne osy kezeńde Anadolynyń kóp bóligin jaýlap alǵan Seljuq túrikterine jatady. Olar qoldanǵan til "eski Anadoly-túrik" dep ataldy jáne kóptegen parsy jáne arab qaryzdary boldy.
Osmanly kezeńinde (14-19 ǵasyrlar) Stambýl dıalektisine negizdelgen standarttalǵan til paıda boldy, ol qoǵamnyń barlyq deńgeılerinde jáne ımperıa aımaqtarynda qoldanyla bastady. Bul arab, parsy jáne grek sıaqty basqa tilderden kóptegen sózderdi alǵan Osmanly-túrik tili retinde belgili boldy. Ol negizinen arab qaraǵashymen jazylǵan.
1928 jyly qazirgi Túrik Respýblıkasynyń negizin qalaýshy Atatúrik túrik tiline jańa alfavıt engizip, arab jazýyn ózgertilgen latyn alfavıtimen almastyrdy. Bul túrik tilinde tóńkeris jasap, ony úırený men qoldanýdy jeńildetti. Búginde túrik tilinde búkil álem boıynsha 65 mıllıonnan astam adam sóıleıdi, bul ony Eýropadaǵy eń kóp sóıleıtin tilderdiń birine aınaldyrady.

Túrik tilin úırenýge eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Mustafa Kemal Atatúrik: Túrkıa Respýblıkasynyń negizin qalaýshy jáne Tuńǵysh Prezıdenti kóbinese túrik tilinde túbegeıli reformalar júrgizdi, sonyń ishinde álipbıdi jeńildetý, sheteldik sózderdi túrik balamalaryna aýystyrý jáne tildi oqytý men qoldanýǵa belsendi yqpal etý.
2. Ahmet Djevdet: Osmanly ǵalymy Ahmet Djevdet kóptegen arab jáne parsy sózdikterin qamtıtyn jáne túrik sózderi men sóz tirkesterine standartty maǵynalar berilgen alǵashqy zamanaýı túrik sózdigin jazdy.
3. Halıt Zıa Ýshaklygıl: 20 ǵasyrdyń basyndaǵy áıgili roman Jazýshy Ýshaklygıl 16 ǵasyrdaǵy Osmanly aqyny Nazım Hıkmettiń poetıkalyq stıline degen qyzyǵýshylyqty jandandyrdy, sonymen qatar sóz oınaý jáne rıtorıkalyq suraqtar sıaqty ádebı quraldardy qoldanýdy keńinen nasıhattady.
4. Rejep Taıyp Erdoǵan: Túrkıanyń qazirgi prezıdenti Erdoǵan óziniń sóılegen sózderi men túrik tilin qoǵamdyq ómirde qoldanýdy qoldaý arqyly ulttyq biregeılik sezimin nasıhattaýda mańyzdy ról atqardy.
5. Bedrı Rahmı Eıýboglý: 1940 jyldardan bastap qazirgi túrik poezıasynyń jetekshi qaıratkerleriniń biri, Eıýboglý batys ádebıeti men dástúriniń elementterin túrik ádebıetine engizýge, sondaı-aq kúndelikti túrik leksıkasyn qoldanýdy nasıhattaýǵa yqpal etti.

Túrik tiliniń qurylymy qalaı?

Túrik tili-aglútınatıvti til, ıaǵnı ol sózderge kóbirek aqparat pen núanstar berý úshin affıksterdi (sózderdiń aıaqtalýy) qoldanady. Onda sýbekt-obekt-etistik sózderiniń reti de bar. Túrik tili de daýysty dybystardyń salystyrmaly túrde kóp bolýymen jáne daýysty dybystardyń uzyndyǵymen erekshelenedi. Onda birneshe daýyssyz toptar, sondaı-aq býyndardaǵy ekpinniń eki túrli túri bar.

TÚRIK TILIN eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Alfavıt jáne negizgi gramatıka sıaqty tildiń negizderin úırenýden bastańyz. 2. Bilimińizdi arttyrý úshin Túrik tili kýrstary, podkasttar jáne beıneler sıaqty tegin onlaın resýrstardy paıdalanyńyz. 3. Aptasyna keminde bir ret til úırenýge mindetteme alý arqyly ózińizge turaqty sabaq kestesin jasańyz. 4. Túrik tilinde sóıleýshilermen nemese til almasý baǵdarlamalary arqyly sóılesýge mashyqtanyńyz. 5. Kilt sózder men sóz tirkesterin este saqtaýǵa kómektesetin kartalar men basqa este saqtaý quraldaryn paıdalanyńyz. 6. Mádenıet týraly kóbirek bilý jáne tyńdaý daǵdylaryn jaqsartý úshin Túrik mýzykasyn tyńdańyz jáne túrik fılmderin kórińiz. 7. Ózińizge úırengenderińizdi qorytýǵa jáne jattyǵýǵa ýaqyt berý úshin únemi úzilis jasańyz. 8. Qatelikter jasaýdan qoryqpańyz; qatelikter oqý prosesiniń bóligi bolyp tabylady. 9. Ózińizdi synap kórińiz, jańa nárseni kórińiz jáne shekarańyzdy ıterińiz. 10. Oqý kezinde kóńil kóterińiz!

Japon tiline aýdarý Japonıada da, shetelde de kóptegen kásiporyndar men uıymdar úshin mańyzdy proses bolyp tabylady. 128 mıllıonnan astam halqy bar Japonıa ekonomıkasy boıynsha álemde onynshy orynda jáne álemdegi eń damyǵan naryqtardyń biri bolyp tabylady, bul ony álemdik bıznestegi mańyzdy oıynshyǵa aınaldyrady.

Osylaısha, Japonıada bıznes júrgizgisi keletin kóptegen kompanıalar óz ıdeıalaryn jergilikti aýdıtorıaǵa jetkizý úshin bilikti aýdarmashylardyń qyzmetine súıenedi. Jobaǵa baılanysty bul iskerlik kelisimsharttar, nusqaýlyqtar, jarnamalyq materıaldar nemese tipti veb-saıt mazmuny sıaqty qujattardy aýdarýdy qamtýy múmkin.

Aýdarmashyny tańdaýǵa kelgende birneshe negizgi elementterdi eskerý qajet. Eń aldymen, siz olardyń halyqaralyq bıznestiń kóp bóligi júrgiziletin japon jáne aǵylshyn tilderin jetik biletinine kóz jetkizgińiz keledi. Sonymen qatar, japon tiline aýdarý eki mádenıetti de tereń túsinýdi jáne ár tildiń núanstaryn tıimdi jetkize bilýdi talap etedi. Sondaı-aq, aýdarmashynyń tájirıbesin jáne onyń osy taqyryppen tanysýyn eskerý mańyzdy.

Aýdarmanyń ártúrli túrlerimen tanysýdan jáne aýdarmashyny tańdaýdan basqa, jumysty oryndaý úshin qajetti ýaqyt pen resýrstardyń mólsherin anyqtaý da mańyzdy. Eger qysqa merzimder jaqyndap qalsa nemese kóptegen materıaldardy aýdarý qajet bolsa, jobany japon tilinde sóıleıtinder tobyna aýtsorsıngke bergen durys. Bul ýaqyt pen aqshany únemdeýge kómektesip qana qoımaıdy, sonymen qatar alynǵan ónimniń sapasy áldeqaıda joǵary bolady.

Sońynda, japon tilindegi aýdarma jaı sóz emes ekenin este ustaǵan jón. Sátti aýdarma dáldikti qamtamasyz etý úshin eki mádenıetti tereń túsinýdi qajet etedi. Sondyqtan japon naryǵyna shyǵýdy kózdeıtin kompanıalar ózderiniń habarlamalary maqsatty aýdıtorıamen rezonans týdyrýy úshin senimdi aýdarma qyzmetterine ınvestısıa salýy kerek.

Japon tilinde qaı elder sóıleıdi?

Japon tili negizinen Japonıada sóıleıdi, biraq ol Taıvan, Ońtústik Koreıa, Fılıppın, Palaý, Soltústik Marıana araldary, Mıkronezıa, Gavaıı, Gonkong, Sıngapýr, Makao, Shyǵys Tımor, Brýneı jáne Kalıfornıa men Gavaıı sıaqty Amerıka Qurama Shtattarynyń keıbir bólikterinde sóıleıdi.

Japon tiliniń tarıhy qandaı?

Japon tiliniń tarıhy kúrdeli jáne kóp qyrly. Qazirgi japon tilin eske túsiretin til týraly alǵashqy jazbasha dálelder bizdiń zamanymyzdyń 8 ǵasyryna jatady. Alaıda, bul til Japonıada ejelgi dáýirden beri bolǵan dep esepteledi, múmkin djomon halqy sóılegen tilden damyǵan.
Japon tiline Qytaı leksıkasy, jazý júıesi jáne t.b. paıda bolǵan Heıan kezeńi (794-1185) dep atalatyn kezeńde qytaı tili qatty áser etti. Edo kezeńine qaraı (1603-1868) japon tili erekshe gramatıka jıyntyǵymen jáne jazý júıesimen óziniń erekshe sóıleý formasyn damytty.
19 ǵasyrda úkimet Batys sózderin iriktep engizý jáne keıbir qoldanystaǵy japon sózderin qaryzǵa alý saıasatyn júrgizdi, sonymen birge aǵylshyn tilinen qaryz alý arqyly japon tilin modernızasıalady. Bul proses 21 ǵasyrda jalǵasty, nátıjesinde leksıka men lıngvısıkalyq erekshelikter turǵysynan óte alýan túrli japon tiliniń formasy paıda boldy.

Japon tilin úırenýge eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Kojıkı-japon tilindegi eń kóne jazbasha qujattardyń biri, Kojıkı-erte japon mıfologıasyndaǵy mıfter men ańyzdar jınaǵy. Ony 7 ǵasyrda o-no Iasýmaro qurastyrǵan jáne japon tiliniń damýyn túsinýdiń baǵa jetpes kózi bolyp tabylady.
2. Hanzada Shotoký Taıshı-Hanzada Shotoký Taıshı (574-622) Japonıada býddızmniń taralýyn yntalandyrdy, japon tilinde alǵashqy jazý júıesin jasady jáne Qytaı tańbalaryn tilge engizdi.
3. Nara kezeńiniń ǵalymdary-Nara kezeńinde (710-784) birqatar ǵalymdar japon tilin kodıfıkasıalaýǵa jáne ony jazbasha etýge kómektesetin sózdikter men gramatıkalardy qurastyrdy.
4. Mýrasakı Shıkıbý-Mýrasakı Shıkıbý Heıan kezeńiniń áıgili jazýshysy boldy (794-1185) jáne onyń jazbalary ádebı japon tilin tanymal etýge jáne ony ádebıette qoldanýǵa yqpal etti dep sanalady.
5. Hakýýn rıoko-Hakýýn rıoko (1199-1286) Kamakýra kezeńinde (1185-1333) qytaı tiline negizdelgen manegannyń jazý júıesi tanymal bola bastaǵanymen tanymal. Bul júıe japon tiliniń evolúsıasyna, sonyń ishinde Kannyń sıllabıkalyq tańbalaryn qoldanýǵa áser etti.

Japon tiliniń qurylymy qalaı?

Japon tili-gramatıkalyq qatynastardy bildirý úshin sózder men sóz tirkesterine qosylatyn affıkster bolyp tabylatyn bólshekter júıesin qoldanatyn taqyryptyq bólingen til. Bul aglútınatıvti til, ıaǵnı kúrdeli sózder men órnekterdi jasaý úshin zat esimderdi, syn esimderdi, etistikterdi jáne kómekshi etistikterdi qosa alǵanda, ártúrli elementterdi biriktiredi. Sonymen qatar, býyndardyń bıiktigi sózdiń maǵynasyn ózgerte alatyn dybystyq ekpin júıesi bar.

Japon tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Naqty maqsattar qoıyńyz: ózińizdi tanystyrýdy, onǵa deıin sanaýdy jáne hıragana men katakannyń negizgi alfavıtin jazýdy úırený sıaqty qol jetkizýge bolatyn maqsattardy qoıýdan bastańyz.
2. Jazý júıesin úırenińiz: japon tilinde oqı, jaza jáne sóılese bilý úshin sizge eki fonetıkalyq alfavıtti, hıragana men katakanany úırenip, sodan keıin kanjı ıeroglıfterine ótý kerek.
3. Tyńdańyz jáne qaıtalańyz: qarapaıym sózderden bastap, qıyndyqty birtindep arttyra otyryp, japon sóz tirkesterin tyńdaýǵa jáne qaıtalaýǵa mashyqtanyńyz. Sóıleýshinińmýaǵy men ıntonasıasyna elikteýge tyrysyńyz.
4. Japon tilin múmkindiginshe jıi qoldanyńyz: sóıleý tiline senimdi bolý úshin kúndelikti ómirde japon tilin qoldanýdyń barlyq múmkindikterin paıdalanyńyz.
5. Japon gazetteri men jýrnaldaryn oqyńyz: japon tilindegi gazetter men jýrnaldardy oqyp kórińiz, olardyń qalaı jazylǵanyna jáne jalpy qabyldanǵan sózdik qoryna úırenińiz.
6. Tehnologıany qoldanyńyz: Anki nemese WaniKani sıaqty tildi úırenýge kómektesetin qoldanbalar men veb-saıttardy paıdalanyńyz.
7. Mádenıetpen tanysyńyz: mádenıetti túsiný tildi túsinýge kómektesedi, sondyqtan japon fılmderin kórýge, japon mýzykasyn tyńdaýǵa jáne múmkindiginshe Japonıaǵa barýǵa tyrysyńyz.
8. Ana tilinde sóıleıtindermen sóılesińiz: ana tilinde sóıleıtindermen sóılesý sizdiń aıtylýyńyzdy jáne tildi túsinýińizdi jaqsartýǵa kómektesedi.