Túrik Vengr Aýdarma

Túrik tili-myńdaǵan jyldarǵa sozylǵan jáne búkil álem boıynsha mıllıondaǵan adamdar qoldanatyn Ortalyq Azıada tamyry bar ejelgi, tiri til. Túrik tiliniń shet tili retinde salystyrmaly túrde sırek kezdesetinine qaramastan, ásirese batys Eýropada jazbasha aýdarma qyzmetterine degen qyzyǵýshylyq pen suranys artty, óıtkeni el barǵan saıyn jahandanyp, ózara baılanysty bola bastady.

Uzaq jáne kúrdeli tarıhynyń arqasynda Túrik tili álemdegi eń mánerli tilderdiń biri bolyp tabylady, onyń erekshe gramatıkasy men leksıkasynda mádenıet pen sıntaksıstiń núanstary beınelengen. Osy sebepti aýdarmashy qyzmetterin sóıleýdiń dáldigi men erkin sóıleýin qamtamasyz etý úshin tildi jaqsy biletin ana tilinde sóıleıtin mamandar usynýy kerek.

Túrik tilinen nemese túrik tilinen aýdarǵanda tildiń jargon men ıdıomaǵa toly ekenin eskerý mańyzdy. Sonymen qatar, standartty jazbasha nusqadan basqa kóptegen dıalektiler bar, sondyqtan maqsatty aýdıtorıanyń jergilikti aıtylýy men sózdik qoryna erekshe nazar aýdarý qajet.

Túrik tiline aýdarýdyń taǵy bir problemasy-bul tildegi jurnaqtardyń óte egjeı-tegjeıli júıesi. Ár áripti gramatıkalyq erejege sáıkes ózgertýge bolady; osy erejelerdi taný jáne durys qoldaný úshin tájirıbeli aýdarmashy qajet.

Jalpy, túrik tili-kúrdeli jáne ádemi til, baı aýyzsha dástúri bar, ony dál aýdarý úshin Sheber qol qajet. Bilikti aýdarmashy sizdiń qujattaryńyz túrik tilinde nemese onsyz berilgende bastapqy maǵynasyn saqtaıtynyna kóz jetkizýge kómektesedi.

Túrik tilinde qaı elder sóıleıdi?

Túrik tili negizinen Túrkıada, sondaı-aq Kıpr, Irak, Bolgarıa, Gresıa jáne Germanıanyń bólikterinde sóıleıdi.

Túrik tiliniń tarıhy qandaı?

Túrki tili dep atalatyn túrik tili-Altaı tilder otbasynyń bir tarmaǵy. Ol bizdiń zamanymyzdyń birinshi myńjyldyǵynyń alǵashqy ǵasyrlarynda qazirgi Túrkıa aýmaǵyndaǵy kóshpeli taıpalardyń tilinen shyqqan dep esepteledi. Til ýaqyt óte kele damydy jáne oǵan arab, parsy jáne grek sıaqty Taıaý Shyǵys jáne Ortalyq Azıa tilderi qatty áser etti.
Túrik tiliniń eń alǵashqy jazbasha túri shamamen 13 ǵasyrǵa jatady jáne osy kezeńde Anadolynyń kóp bóligin jaýlap alǵan Seljuq túrikterine jatady. Olar qoldanǵan til "eski Anadoly-túrik" dep ataldy jáne kóptegen parsy jáne arab qaryzdary boldy.
Osmanly kezeńinde (14-19 ǵasyrlar) Stambýl dıalektisine negizdelgen standarttalǵan til paıda boldy, ol qoǵamnyń barlyq deńgeılerinde jáne ımperıa aımaqtarynda qoldanyla bastady. Bul arab, parsy jáne grek sıaqty basqa tilderden kóptegen sózderdi alǵan Osmanly-túrik tili retinde belgili boldy. Ol negizinen arab qaraǵashymen jazylǵan.
1928 jyly qazirgi Túrik Respýblıkasynyń negizin qalaýshy Atatúrik túrik tiline jańa alfavıt engizip, arab jazýyn ózgertilgen latyn alfavıtimen almastyrdy. Bul túrik tilinde tóńkeris jasap, ony úırený men qoldanýdy jeńildetti. Búginde túrik tilinde búkil álem boıynsha 65 mıllıonnan astam adam sóıleıdi, bul ony Eýropadaǵy eń kóp sóıleıtin tilderdiń birine aınaldyrady.

Túrik tilin úırenýge eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Mustafa Kemal Atatúrik: Túrkıa Respýblıkasynyń negizin qalaýshy jáne Tuńǵysh Prezıdenti kóbinese túrik tilinde túbegeıli reformalar júrgizdi, sonyń ishinde álipbıdi jeńildetý, sheteldik sózderdi túrik balamalaryna aýystyrý jáne tildi oqytý men qoldanýǵa belsendi yqpal etý.
2. Ahmet Djevdet: Osmanly ǵalymy Ahmet Djevdet kóptegen arab jáne parsy sózdikterin qamtıtyn jáne túrik sózderi men sóz tirkesterine standartty maǵynalar berilgen alǵashqy zamanaýı túrik sózdigin jazdy.
3. Halıt Zıa Ýshaklygıl: 20 ǵasyrdyń basyndaǵy áıgili roman Jazýshy Ýshaklygıl 16 ǵasyrdaǵy Osmanly aqyny Nazım Hıkmettiń poetıkalyq stıline degen qyzyǵýshylyqty jandandyrdy, sonymen qatar sóz oınaý jáne rıtorıkalyq suraqtar sıaqty ádebı quraldardy qoldanýdy keńinen nasıhattady.
4. Rejep Taıyp Erdoǵan: Túrkıanyń qazirgi prezıdenti Erdoǵan óziniń sóılegen sózderi men túrik tilin qoǵamdyq ómirde qoldanýdy qoldaý arqyly ulttyq biregeılik sezimin nasıhattaýda mańyzdy ról atqardy.
5. Bedrı Rahmı Eıýboglý: 1940 jyldardan bastap qazirgi túrik poezıasynyń jetekshi qaıratkerleriniń biri, Eıýboglý batys ádebıeti men dástúriniń elementterin túrik ádebıetine engizýge, sondaı-aq kúndelikti túrik leksıkasyn qoldanýdy nasıhattaýǵa yqpal etti.

Túrik tiliniń qurylymy qalaı?

Túrik tili-aglútınatıvti til, ıaǵnı ol sózderge kóbirek aqparat pen núanstar berý úshin affıksterdi (sózderdiń aıaqtalýy) qoldanady. Onda sýbekt-obekt-etistik sózderiniń reti de bar. Túrik tili de daýysty dybystardyń salystyrmaly túrde kóp bolýymen jáne daýysty dybystardyń uzyndyǵymen erekshelenedi. Onda birneshe daýyssyz toptar, sondaı-aq býyndardaǵy ekpinniń eki túrli túri bar.

TÚRIK TILIN eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Alfavıt jáne negizgi gramatıka sıaqty tildiń negizderin úırenýden bastańyz. 2. Bilimińizdi arttyrý úshin Túrik tili kýrstary, podkasttar jáne beıneler sıaqty tegin onlaın resýrstardy paıdalanyńyz. 3. Aptasyna keminde bir ret til úırenýge mindetteme alý arqyly ózińizge turaqty sabaq kestesin jasańyz. 4. Túrik tilinde sóıleýshilermen nemese til almasý baǵdarlamalary arqyly sóılesýge mashyqtanyńyz. 5. Kilt sózder men sóz tirkesterin este saqtaýǵa kómektesetin kartalar men basqa este saqtaý quraldaryn paıdalanyńyz. 6. Mádenıet týraly kóbirek bilý jáne tyńdaý daǵdylaryn jaqsartý úshin Túrik mýzykasyn tyńdańyz jáne túrik fılmderin kórińiz. 7. Ózińizge úırengenderińizdi qorytýǵa jáne jattyǵýǵa ýaqyt berý úshin únemi úzilis jasańyz. 8. Qatelikter jasaýdan qoryqpańyz; qatelikter oqý prosesiniń bóligi bolyp tabylady. 9. Ózińizdi synap kórińiz, jańa nárseni kórińiz jáne shekarańyzdy ıterińiz. 10. Oqý kezinde kóńil kóterińiz!

Vengr aýdarmasynyń maǵynasy

Vengr tilinde 13 mıllıon adam sóıleıdi jáne Vengrıada resmı til bolyp tabylady. Nátıjesinde, sońǵy jyldary Vengr tiline aýdarýdyń joǵary sapaly qyzmetterine degen qajettilik aıtarlyqtaı ósti. Bul tildiń halyqaralyq saýdamen baılanysynyń artýyna jáne Vengrıa halqynyń kóbeıýine baılanysty.

Vengrıada nemese onymen bıznes júrgizgisi keletinder úshin Vengr tilinen tamasha aýdarmashylarǵa qol jetkizý óte mańyzdy. Tıisti aýdarymsyz naryq týraly áleýetti múmkindikter men qundy aqparatty jiberip alýǵa bolady. Osy sebepti Vengrıadaǵy jetistikterin qamtamasyz etý úshin kásiporyndardyń sapaly aýdarymdarǵa ınvestısıa salýy mańyzdy.

Vengr tilinen aýdarma qyzmetteriniń basty artyqshylyqtarynyń biri-olar naqty qajettilikterge tolyǵymen beıimdelgen. Aýdarmashylar tildik núanstarǵa muqıat nazar aýdara alady, bul paıdalanýshy tájirıbesin ońtaılandyrýǵa jáne iskerı habarlamanyń áserin barynsha arttyrýǵa kómektesedi. Sonymen qatar, kásibı aýdarmalar sózderdi ǵana emes, kontekst pen nıetti de aýdara otyryp, barlyq qujattarda dáldik pen dáıektilikti qamtamasyz etedi.

Vengr tiline aýdarma qyzmetin jetkizýshini tańdaǵanda, kompanıanyń osy tilde qajetti bilimi men tájirıbesi bar ekenine kóz jetkizý mańyzdy. Muny isteýdiń eń jaqsy tásili-aldyńǵy klıentterdiń usynystaryn, sondaı-aq tıisti tildik uıymdardyń sertıfıkattaryn izdeý. Sonymen qatar, aýdarmashynyń Vengr tilimen de, aýdarma tilimen de tanys ekendigine kóz jetkizý kerek, bul til men mádenı konteksttiń núanstaryn dál aýdarýǵa kepildik beredi.

Vengr tiline dál aýdarýdyń mańyzdylyǵyn asyra baǵalaý qıyn. Aýdarmalardy qajet etetin kompanıalar men jeke tulǵalar mindetti túrde osy tilde sapaly qyzmet kórsete alatyn tájirıbeli, sertıfıkattalǵan aýdarmashylarmen jumys isteýi kerek. Osylaısha, olar ózderiniń habarlamalarynyń maqsatty aýdıtorıaǵa dál jetkizilýin jáne ońaı túsinilýin qamtamasyz ete alady.

Vengr tilinde qaı elder sóıleıdi?

Vengr tili negizinen Vengrıada, sondaı-aq Rýmynıa, Ýkraına, Serbıa, Horvatıa, Avstrıa jáne Slovenıanyń bólikterinde sóıleıdi.

Vengr tiliniń tarıhy qandaı?

Vengr tiliniń tarıhy 9 ǵasyrdan bastalady, sol kezde Madıar taıpalary Ortalyq Eýropaǵa qonys aýdaryp, qazirgi Vengrıa aýmaǵynda qonystana bastady. Bul til fın jáne eston tilderimen tyǵyz baılanysty Oral tilder otbasynyń bóligi bolyp sanalady.
Vengr tili týraly alǵashqy jazbasha eskertý shamamen b.z. 896 jyly, Madıar taıpalarynyń eki kósemi Vızantıa ımperatory Leo VI-ǵa eski vengr tilinde hat jazǵan kezde paıda boldy. Keıinirek Til basqa tilderdiń, ásirese latyn jáne nemis tilderiniń áserinen aıtarlyqtaı ózgeristerge ushyrady jáne ártúrli dıalektiler paıda boldy.
16 ǵasyrda vengr tili Vengrıa Koróldiginiń resmı tiline aınaldy, sodan beri ol áli de solaı. Bul til ǵasyrlar boıy damı berdi jáne búginde Ortalyq Eýropada keń taralǵan tilderdiń biri bolyp tabylady.

Vengr tilin úırenýge eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Mıklosh Kalman: Vengr ádebı tiliniń ákesi, ol qazirgi Vengr jazýynyń negizin qalady jáne alǵashqy Vengr gramatıkasy men sózdigin jasady.
2. Ianos Aranı: 19 ǵasyrdyń aqyny, ol vengr tilin durys qoldanýdyń jańa erejelerin ornatqan "Arany Magyar Nyelv" ("altyn vengr tili") qurdy.
3. Ferens Kelchı: Vengr ulttyq ánuranynyń avtory, ol óz shyǵarmalarymen Vengr ádebıeti men poezıasynyń damýyna úles qosty.
4. Shandor Petefı: Vengr ádebıetindegi kórnekti tulǵa, ol dástúrli men jańany biriktiretin poetıkalyq stıldi damyta otyryp, Vengr tiliniń zamanaýı túrin qalyptastyrýda mańyzdy ról atqardy.
5. Endre Adı: 20 ǵasyrdyń áıgili aqyny, ol Vengr tiliniń búgingi kúni qalaı qoldanylatynyn anyqtaýǵa kómektesetin birneshe kórkem jáne poetıkalyq shyǵarmalar jazdy.

Vengr tiliniń qurylymy qalaı?

Vengr tili-fın-ýgor tilinen shyqqan Oral tili. Onyń qurylymy 14 túrli daýysty jáne daýyssyz fonemalarmen anyqtalady, al sózderdiń negizgi reti-Sýbekt-obekt-etistik. Ol aglútınatıvti jáne jurnaqtarǵa negizdelgen, ıaǵnı kóptegen mánderdi bildirý úshin bir túbir sózge birneshe jurnaqtar qosylady. Mysaly, "eszik" etistigi "esz" túbirinen jáne 4 jurnaqtan turady: "-ik, -ek, -et jáne-nek". Bul jurnaqtardy túbir sózge qosý arqyly "esznek" (olar jeıdi) nemese "eszık" (ol jeıdi) sıaqty ártúrli órnekterdi jasaýǵa bolady. Sonymen qatar, vengr tilinde 14 shaq jáne 16 jaǵdaı bar, bul búkil álemge óziniń oqý qıyndyqtarymen tanymal odan da kúrdeli júıeni jasaıdy.

Vengr tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Jaqsy Vengr oqýlyǵynan nemese onlaın kýrstan bastańyz. Gramatıkanyń negizderin naqty túsindiretin jáne sizdi eń mańyzdy sózder men sóz tirkesterimen tanystyratyn kýrsty nemese oqýlyqty izdeńiz.
2. Vengr tilindegi materıaldarǵa súńgińiz. Vengr gazetterin oqyńyz, Vengr fılmderi men teleshoýlaryn kórińiz, Vengr mýzykasyn tyńdańyz jáne jergilikti vengrlermen aralasýǵa mashyqtanyńyz.
3. Vengr tilinen sabaq alyńyz. Vengr tili sabaqtaryna qatysý-tildi durys úırenýdegi mańyzdy qadam. Bilikti oqytýshy sizge aıtylym týraly Keri baılanys bere alady, gramatıka nemese leksıka boıynsha kez-kelgen suraqtarǵa kómektesedi jáne oqýdy jalǵastyrýǵa yntalandyrady.
4. Únemi jattyǵý jasańyz. Turaqty tájirıbe sizdiń vengr tilin úırenýińizde ilgerileýdiń kilti bolyp tabylady. Aptasyna birneshe ret, tipti 10 mınýt bolsa da, jattyǵýǵa tyrysyńyz.
5. Kezdesýge vengr tilinde qosylyńyz. Vengr tilin úırenetin basqa adamdarmen kezdesý-dostar tabýdyń jáne motıvasıany saqtaýdyń tamasha tásili.