Túrik Vetnam Aýdarma

Túrik tili-myńdaǵan jyldarǵa sozylǵan jáne búkil álem boıynsha mıllıondaǵan adamdar qoldanatyn Ortalyq Azıada tamyry bar ejelgi, tiri til. Túrik tiliniń shet tili retinde salystyrmaly túrde sırek kezdesetinine qaramastan, ásirese batys Eýropada jazbasha aýdarma qyzmetterine degen qyzyǵýshylyq pen suranys artty, óıtkeni el barǵan saıyn jahandanyp, ózara baılanysty bola bastady.

Uzaq jáne kúrdeli tarıhynyń arqasynda Túrik tili álemdegi eń mánerli tilderdiń biri bolyp tabylady, onyń erekshe gramatıkasy men leksıkasynda mádenıet pen sıntaksıstiń núanstary beınelengen. Osy sebepti aýdarmashy qyzmetterin sóıleýdiń dáldigi men erkin sóıleýin qamtamasyz etý úshin tildi jaqsy biletin ana tilinde sóıleıtin mamandar usynýy kerek.

Túrik tilinen nemese túrik tilinen aýdarǵanda tildiń jargon men ıdıomaǵa toly ekenin eskerý mańyzdy. Sonymen qatar, standartty jazbasha nusqadan basqa kóptegen dıalektiler bar, sondyqtan maqsatty aýdıtorıanyń jergilikti aıtylýy men sózdik qoryna erekshe nazar aýdarý qajet.

Túrik tiline aýdarýdyń taǵy bir problemasy-bul tildegi jurnaqtardyń óte egjeı-tegjeıli júıesi. Ár áripti gramatıkalyq erejege sáıkes ózgertýge bolady; osy erejelerdi taný jáne durys qoldaný úshin tájirıbeli aýdarmashy qajet.

Jalpy, túrik tili-kúrdeli jáne ádemi til, baı aýyzsha dástúri bar, ony dál aýdarý úshin Sheber qol qajet. Bilikti aýdarmashy sizdiń qujattaryńyz túrik tilinde nemese onsyz berilgende bastapqy maǵynasyn saqtaıtynyna kóz jetkizýge kómektesedi.

Túrik tilinde qaı elder sóıleıdi?

Túrik tili negizinen Túrkıada, sondaı-aq Kıpr, Irak, Bolgarıa, Gresıa jáne Germanıanyń bólikterinde sóıleıdi.

Túrik tiliniń tarıhy qandaı?

Túrki tili dep atalatyn túrik tili-Altaı tilder otbasynyń bir tarmaǵy. Ol bizdiń zamanymyzdyń birinshi myńjyldyǵynyń alǵashqy ǵasyrlarynda qazirgi Túrkıa aýmaǵyndaǵy kóshpeli taıpalardyń tilinen shyqqan dep esepteledi. Til ýaqyt óte kele damydy jáne oǵan arab, parsy jáne grek sıaqty Taıaý Shyǵys jáne Ortalyq Azıa tilderi qatty áser etti.
Túrik tiliniń eń alǵashqy jazbasha túri shamamen 13 ǵasyrǵa jatady jáne osy kezeńde Anadolynyń kóp bóligin jaýlap alǵan Seljuq túrikterine jatady. Olar qoldanǵan til "eski Anadoly-túrik" dep ataldy jáne kóptegen parsy jáne arab qaryzdary boldy.
Osmanly kezeńinde (14-19 ǵasyrlar) Stambýl dıalektisine negizdelgen standarttalǵan til paıda boldy, ol qoǵamnyń barlyq deńgeılerinde jáne ımperıa aımaqtarynda qoldanyla bastady. Bul arab, parsy jáne grek sıaqty basqa tilderden kóptegen sózderdi alǵan Osmanly-túrik tili retinde belgili boldy. Ol negizinen arab qaraǵashymen jazylǵan.
1928 jyly qazirgi Túrik Respýblıkasynyń negizin qalaýshy Atatúrik túrik tiline jańa alfavıt engizip, arab jazýyn ózgertilgen latyn alfavıtimen almastyrdy. Bul túrik tilinde tóńkeris jasap, ony úırený men qoldanýdy jeńildetti. Búginde túrik tilinde búkil álem boıynsha 65 mıllıonnan astam adam sóıleıdi, bul ony Eýropadaǵy eń kóp sóıleıtin tilderdiń birine aınaldyrady.

Túrik tilin úırenýge eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Mustafa Kemal Atatúrik: Túrkıa Respýblıkasynyń negizin qalaýshy jáne Tuńǵysh Prezıdenti kóbinese túrik tilinde túbegeıli reformalar júrgizdi, sonyń ishinde álipbıdi jeńildetý, sheteldik sózderdi túrik balamalaryna aýystyrý jáne tildi oqytý men qoldanýǵa belsendi yqpal etý.
2. Ahmet Djevdet: Osmanly ǵalymy Ahmet Djevdet kóptegen arab jáne parsy sózdikterin qamtıtyn jáne túrik sózderi men sóz tirkesterine standartty maǵynalar berilgen alǵashqy zamanaýı túrik sózdigin jazdy.
3. Halıt Zıa Ýshaklygıl: 20 ǵasyrdyń basyndaǵy áıgili roman Jazýshy Ýshaklygıl 16 ǵasyrdaǵy Osmanly aqyny Nazım Hıkmettiń poetıkalyq stıline degen qyzyǵýshylyqty jandandyrdy, sonymen qatar sóz oınaý jáne rıtorıkalyq suraqtar sıaqty ádebı quraldardy qoldanýdy keńinen nasıhattady.
4. Rejep Taıyp Erdoǵan: Túrkıanyń qazirgi prezıdenti Erdoǵan óziniń sóılegen sózderi men túrik tilin qoǵamdyq ómirde qoldanýdy qoldaý arqyly ulttyq biregeılik sezimin nasıhattaýda mańyzdy ról atqardy.
5. Bedrı Rahmı Eıýboglý: 1940 jyldardan bastap qazirgi túrik poezıasynyń jetekshi qaıratkerleriniń biri, Eıýboglý batys ádebıeti men dástúriniń elementterin túrik ádebıetine engizýge, sondaı-aq kúndelikti túrik leksıkasyn qoldanýdy nasıhattaýǵa yqpal etti.

Túrik tiliniń qurylymy qalaı?

Túrik tili-aglútınatıvti til, ıaǵnı ol sózderge kóbirek aqparat pen núanstar berý úshin affıksterdi (sózderdiń aıaqtalýy) qoldanady. Onda sýbekt-obekt-etistik sózderiniń reti de bar. Túrik tili de daýysty dybystardyń salystyrmaly túrde kóp bolýymen jáne daýysty dybystardyń uzyndyǵymen erekshelenedi. Onda birneshe daýyssyz toptar, sondaı-aq býyndardaǵy ekpinniń eki túrli túri bar.

TÚRIK TILIN eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Alfavıt jáne negizgi gramatıka sıaqty tildiń negizderin úırenýden bastańyz. 2. Bilimińizdi arttyrý úshin Túrik tili kýrstary, podkasttar jáne beıneler sıaqty tegin onlaın resýrstardy paıdalanyńyz. 3. Aptasyna keminde bir ret til úırenýge mindetteme alý arqyly ózińizge turaqty sabaq kestesin jasańyz. 4. Túrik tilinde sóıleýshilermen nemese til almasý baǵdarlamalary arqyly sóılesýge mashyqtanyńyz. 5. Kilt sózder men sóz tirkesterin este saqtaýǵa kómektesetin kartalar men basqa este saqtaý quraldaryn paıdalanyńyz. 6. Mádenıet týraly kóbirek bilý jáne tyńdaý daǵdylaryn jaqsartý úshin Túrik mýzykasyn tyńdańyz jáne túrik fılmderin kórińiz. 7. Ózińizge úırengenderińizdi qorytýǵa jáne jattyǵýǵa ýaqyt berý úshin únemi úzilis jasańyz. 8. Qatelikter jasaýdan qoryqpańyz; qatelikter oqý prosesiniń bóligi bolyp tabylady. 9. Ózińizdi synap kórińiz, jańa nárseni kórińiz jáne shekarańyzdy ıterińiz. 10. Oqý kezinde kóńil kóterińiz!

Vetnam tili-ózindik alfavıti, dıalektileri jáne gramatıkalyq erejeleri bar erekshe til, ony aýdarýdyń eń qıyn tilderiniń birine aınaldyrady. Nátıjesinde naqty aýdarmalardy izdeıtinder til men mádenıettiń núanstaryn túsinetin kásibı vetnamdyq aýdarmashyny jaldaýy kerek.

Vetnamda ulttyq til tiếng Việt dep atalady, ol "vetnam tili"dep aýdarylady. Bul tilde ár aımaqta ár túrli bolatyn dıalektiler men ekpinderdiń keń jıyntyǵy bar jáne kóbinese ana tilinde sóılemeıtinderdiń túsinýin qıyndatady. Vetnam tiliniń ózindik alfavıti bar, ol belgili CH qu qu Quc ng N, nemese 17 ǵasyrda mısıonerler tildi latyn áripterine aýdarý úshin jasaǵan" Quak Ng jazýy".

Vetnam gramatıkasy, kóptegen tilder sıaqty, belgili bir erejeler men qurylymdarǵa baǵynady. Etistikterdiń konúgasıasy Vetnam gramatıkasynyń mańyzdy quramdas bóligi bolyp tabylady, al shaqtar men kóńil-kúıler etistiktiń qazirgi nemese bolashaq kúıin kórsetedi. Sonymen qatar, Vetnam tilindegi zat esimder men syn esimder belgili bir jynysqa ıe jáne sóılemniń kontekstine baılanysty ózgerýi múmkin. Zat esimder tipti sóılemdegi ornalasýyna baılanysty ártúrli maǵynalarǵa ıe bola alady.

Vetnam tilinde kóptegen ıdıomalar, sózder men sóz tirkesteri bar, olardy til men mádenıetti tereń túsinbesten aýdarý qıyn bolýy múmkin. Mysaly, hạnh phúc tirkesin aǵylshyn tilinde "baqyt" dep aýdarýǵa bolady, biraq bul odan da kóp — ol ishki tynyshtyqqa, tepe-teńdikke, qýanysh pen qanaǵattanýǵa qol jetkizý ıdeıasyn qamtıdy. Kásibı aýdarmashylar habarlamany aýdarma tilinde dál jetkizý úshin osy názik aıyrmashylyqtardy túsinýi kerek.

Vetnam tiliniń naqty aýdarmasy iskerlik, zańdy jáne basqa qujattar úshin qajet. Vetnamdyq bilikti kásibı aýdarmashyny jaldaý barlyq lıngvısıkalyq núanstardyń aýdarma tilinde dál kórsetilýin qamtamasyz etedi. Tájirıbeli vetnamdyq aýdarmashynyń kómegimen kez-kelgen mátindi dál túsindirýge bolady, bul oqyrmandarǵa boljamdy habarlama men onyń maǵynasyn tolyq túsinýge múmkindik beredi.

Vetnam tilinde qaı elder sóıleıdi?

Vetnam-Vetnamnyń resmı tili, sonymen qatar Avstralıa, Kambodja, Kanada, Fransıa, Germanıa, Laos, Fılıppın, Taıvan, Amerıka Qurama Shtattary jáne Qytaıdyń keıbir bólikterinde sóıleıdi.

Vetnam tiliniń tarıhy qandaı?

Vetnam tili-Ońtústik-Shyǵys Azıanyń ártúrli aımaqtarynda sóıleıtin tilderdi qamtıtyn avstroazıalyq tilder otbasynyń múshesi. Bastapqyda bul til 9 ǵasyrdyń basyna jatady dep oılaǵan, biraq qazirgi Vetnam tili 17 ǵasyrdyń ortasynda Soltústik Vetnamda sóıleıtin tildiń formasynan shyqqan dep esepteledi.
Vetnam tili-tonaldy til, ıaǵnı ol sózderdi jáne sóz ishindegi maǵynany ajyratý úshin tondardy (bıiktik deńgeılerin) paıdalanady. Bul sondaı-aq bir býyndy til, ıaǵnı kóptegen sózder bir býynnan turady. Vetnam tili ózgertilgen latyn álipbıi, chý nom dep atalatyn dástúrli qytaı jazýynyń nusqasy jáne chữ NOM dep atalatyn japon kanjı nusqasy arqyly jazylǵan.
Vetnamnyń resmı tiline, Vetnamǵa ǵasyrlar boıy qytaı tili qatty áser etti. Fransýz, portýgal jáne aǵylshyn tilderiniń áseri de osynda sezildi. Búgingi tańda Vetnam tilinde jazýdyń úsh túrli stıli bar: resmı jazý, ádebı jazý jáne aýyzeki jazý.

Vetnam tilin úırenýge eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Ngýen Dý (1766-1820): "Kıý týraly ańyz"epıkalyq poemasymen tanymal joǵary baǵalanǵan vetnamdyq aqyn.
2. Fan Baı Chaý (1867-1940): qazirgi Vetnam tilin jazbasha til retinde qurǵan ultshyl kóshbasshy jáne tarıhshy.
3. Ho Shı Mın (1890-1969): 1945 jyly Vetnamdy táýelsizdikke ákeldi jáne el tarıhyndaǵy eń tanymal jáne yqpaldy tulǵa.
4. Tren Tren Kım (1872-1928): belgili ǵalym jáne memleket qaıratkeri, Vetnam tarıhy men mádenıeti týraly birneshe mańyzdy eńbekterdiń avtory.
5. Fam Kýang Sang (1926-2011): Vetnam tiliniń damýyna qosqan zor úlesimen tanymal aqyn, ádebıet synshysy jáne lıngvıs.

Vetnam tiliniń qurylymy qalaı?

Vetnam tili-tonaldy til, ıaǵnı bir býynnyń aıtylatyn daýys tonyna baılanysty ártúrli maǵynalary bolýy múmkin. Bul sonymen qatar analıtıkalyq til, ıaǵnı sózder kishi birlikterden (eń aldymen gramatıkalyq bólshekter men sóz modıfıkatorlary) jasalady. Vetnam tili latyn álipbıin qoldana otyryp, tondardy belgileý úshin qosymsha dıakrıtıkamen jazylǵan. Aqyrynda, Vetnamǵa Qytaı mádenıeti qatty áser etkendikten, aýyzeki tilde qytaı tilinen alynǵan kóptegen sózder bar.

Vetnam tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Vetnam tili kýrstaryna jazylyńyz. Synypta muǵalimmen kez-kelgen tildi úırený jaqsy. Ana tili muǵalimderimen sizdiń daıyndyq deńgeıińizge sáıkes keletin bilikti synypty izdeńiz.
2. Ana tilinde sóıleıtindermen sóılesýge mashyqtanyńyz. Aıtylymdy jattyqtyrý jáne sózdik qoryńyzdy keńeıtý úshin ana tilinde sóıleıtinderdi nemese til almasý seriktesterin izdeńiz.
3. Resýrstardy paıdalanyńyz. Tildi jaqsy túsinýge kómektesetin kitaptardy, aýdıo kýrstardy, onlaın kýrstardy jáne basqa oqý materıaldaryn paıdalanyńyz.
4. Únemi tyńdańyz jáne oqyńyz. Vetnam radıostansıasyn múmkindiginshe jıi tyńdaýǵa nemese Vetnam tilinde fılmder kórýge tyrysyńyz. Bul sizge tildiń dybysyna úırenýge kómektesedi. Sonymen qatar, vetnamdyq gazetterdi nemese ádebıetterdi oqý gramatıka men sózdik týraly túsinigińizdi jaqsartady.
5. Jalpy sóz tirkesterin este saqtańyz. Vetnam tilindegi jalpy sóz tirkesterin este saqtaý tildiń negizderin tez úırenýge jáne sóılesýdi jeńildetýge kómektesedi.
6. Turaqty bolyńyz. Tildi úırený ýaqyt pen tájirıbeni qajet etedi. Bir túnde erkin sóıleımin dep kútpeńiz; onyń ornyna kún saıyn kem degende birneshe mınýt oqýǵa jáne jattyǵýǵa tyrysyńyz.