Идишла Азербайджанысе Кусараш

Кает-акрет йылме, кудын вожшо 10 курым Германийыш кая, кеч Рӱдӧ да Эрвел Европышто Тушто кокла Курым жап дене ойлат. Тиде икмыняр йылмым, эн ончычак немыч, иванита, арамей да славян йылме-влакым келыштарымаш. Идишым южгунам диалект семын ончат, но чынжымак тиде тичмаш йылме шке синтаксисше, морфологийже да мутвундыжо дене кучылталтеш. Тиде йылмым курым мучко кучылтмаш диапор, ассимиляций да социал йӧным вашталтымылан кӧра иземын, но таче тушто южо эллаште ордоксысе шуко еврей-влак алят ойлат.

Идиш йылмыште возымо статусшо уке гынат, йылмыже лингвистике, культур цельышкыже шушашлан мыняр кӱлешан, чылан палат. Теве молан йылмым идишыш кусарыме суаплык дене арален кодаш тыршыше еҥ-влак уло тӱняште улыт. Кусарыше-влак идишым умылышо-влак кокла гыч поргемым вончаш полшат, кӧ тиде пашам ок ыште.

Идиша гыч кусарыме службо-влакым иван термин-влак муын кертыт.нунышт идишан тыглай ойлымашыже лийыныт, Библий гыч налме Мут але религий йӱла-влакым ончыкташ кучылталтше мут-влак. Тиде священный ойым кусарыме дене идишан возымашке але кутырымо мутым кӱлеш семын пуртымо. Тиде йылме дене палыме лийдымылан идишыш кусараш моткоч пайдале лийын кертеш.

Идишыш документ-влакым кусарымаш пӱтынь историй мучко, миграций, религий, литератур, лингвистике да еврей историй дене кучылталтын. Теве молан ивантышто, немыч йылме денат сертификацийлыме идишан квалификациян кусарыше-влакым муаш кӱлеш. Йылме дополненийыште нине специалист-влак культурым, контекстым да тӱрлӧ произведенийын кузе лиймыжым палышаш улыт, нуным кусарымаш тӱҥалтыш шонымашым раш ончыктышт.

Идишыш кусарымаш йылмым тунемаш тӧчышӧ-влаклан веле огыл, илышынек арален кодаш полшат. Идеян мут-влакым да ой-влакым вес йылмышке кусараш полшен, йылмын тичмаш йоммыжым кораҥдаш полшат. Кӱкшӧ квалификациян кусарыше-влакын полшымышт дене идиш еврей калыкын культурышкыжо окнам почын, таза аралалт кодеш.

Могай эллаште йылме дене ойлет?

Идишыште тӱҥ шотышто Ушымо Штат, Израиль, Россий, Беларуси, Украин, Польша да Венгрий общине нерген кутырат. Тушто тыгак Францийыште, Аргентиныште, Австралий, Кечывалвел Африкыште, Канадыште да моло эллаште еврей-влакын шагалрак чотышт ойла.

Йылмын историйже могай?

Миет-тиде йылме, тудо шке вожшо дене икмарда немыч йылмыш кая да еврей-аккеназ-шамыч пӱтынь тӱня мучко ойлаш тӱҥалыт. Тудо тӱҥ йылме дене еврей-аккеназ-влакын шке образований тат гыч 9 курымышто служитлен, еврей общине-Влак кызытсе Германийын да йӱдвел Францийын территорийыштышт пеледалтмышт годым. Тиде икмыняр йылмым варымаш, тидын шотыштак ивант ден арамейский, тыгак славянский, роман да кыдалаш диалект-влак лийыныт.
Европысо еврей-влак коклаште икымше гана умылаш лийме 12 курым чоло еврей-влак коклаш пураш тӱҥалын, тидын годым тӱҥ шотышто кутырымо йылме семын, а традиций формо семын кучылталтын. Тиде еврей калык дене чӱчкыдынак географически ойырен налме еврей калык дене кылдалтын, тыге илен-толын тӱрлӧ диалект вияҥын. 15-16 курым жапыште европо мучко еврей-влак коклаште мутланыме йылме дене кумдан шарлен.
Идиш тыгак еврей-Влакын илыме верысе йылме-Влакым пеш чот кучаш тӱҥалын, Европо мучко, Африкыште да Америкыште тӱрлӧ диалект ышталтын. Кӧргысӧ ойыртем, диалект - влак общий грамматике, синтаксис да стандартный мутвундаш улыт гынат, тидын годым южо диалектлан ивантритым утларак чот кучылтыныт, а моло йылмылан-варарак.
19 курымышто литератур идишан пелед шоген, тиде йылмыштат шуко книга да журнал лектын. Туге гынат антисимитизмын кушмыжо, Кокымшо тӱнямбал сар деч вара шуко еврей-влакым кусарымаш да Ушымо Штатлаште доминирироватлыше йылме семын антисимий йылмым лукмаш мутланыме йылме семын идишым иземдымашке конден. Таче ожнысылак миллион еҥ уло тӱня мучко Идишыште, Тӱҥ шотышто Йӱдвел Америкыште да Израильыште ойла, но тиде йылме ынде тунарак кумдан ок кучылталт, ала-кунам.

Йылме вияҥдымашке эн кугу надырым пыштыше 5 еҥ пура?

1. Ээзер Бен-Иегда (1858-1922): Бен-Иегудышто акрет годсо марий йылмым уэш ылыжтарымым возат, мом тудо шуко идеян мут-влакым ивантритлен, ыштыктен. Тудат ончыч лийын, кӧ кызытсе ивантын иктешлыше мутержым ыштен да тиде йылме дене статьям да книгам возен.
2. Школ-Алейх (1859-1916): Алейхем еврей-Влакын эрвел Европышто илышышт нерген возышо идишыште кумдан палыме писатель лийын. Тудын произведенийже-влак, тидын шотыштак Шӧрым Погышо Тевье "произведенийже-влак пӱтынь тӱня кумдыкеш идишым палдараш да шараш полшеныт.
3. Хаим Гэйд( 1910-1982): Гэйд кумдан палыме романист да поэтше идишан улмаш. Еврей илышын нелылыкше нерген каласкалыше произведенийже-влак томаша йылме дене литературын ик эн сай произведенийже-влак кумдан шотлалтыт.
4. Макс Вайнайнайх (1894-1969): Лингвист, профессор, негызлыше да еврей шымлымаш Институтын директоржо ИУIVIII, ЛИТВА, Вайнайнайнайнайнаи шке илышыжым ШЫМЛЕН да шымлен налаш идишым пӧлеклен.
5. Мангер (1900-1969): Мангер 20 курымысо ик кугу писатель-влакланат поэт лийын. Тудо йылмым уэш ылыжтымылан да уэмдымылан кугу куным ыштен.

Томаша йылмын структуржым кузе ыштыме?

Немыч йылмын идишан манме структуржо. Тудо субъект-глагол-объект-влакын радам почеш чоҥымо мут, фразе да предложений-влак гыч шога. Правил семын ошкыл, немыч деч утларак лапканрак, тушто подчинительный ушем мут-влакын предлогышт, предлогышт да подчинительный ушем-влак деч шагалрак кучылталтыт. Идишан немыч йылмысе гай глагол-влакын спряжений системышт уке, глагол-влакын южо жапышт тыгай немыч йылме дене ойыртемалтыт. Идейыште тыгак немыч йылмыште уке улшо икмыняр ешартыш частице да моло элемент уло.

Кузе йылмым утларак чын йӧн дене тунемаш?

Идишым сайын тунемаш - тиде йылмыш вуйге пурен возаш. Тидыже идейыште кутырымым, книгам да газетым лудмым, тыгак фильмым да телевидорым идишыште ончымым ончыкта. Теат верысе мер рӱдерыште, университетыште але онлайн дене каяш курсыш возалт кертыда. Те Обязательно тудын дене йылме носитель-влак дене мутланымаште практикылыза, тиде тыланда ойлымаш ден грамматике шотышто тунемаш полша. Пытартышлан, кид йымалныда англичан мутер ден глагол-влакын таблицыштым кучыза, нуно тыланда каласен кертше кеч-могай йодышланат вашешташ полшат.

Азербайджан йылмыш кусарымаш элыштак йылме да культур-влакын шкешотан гибридышт, тӱнямбал путешественник-влак дене кумдан пайдаланыше йылме дене обслуживатлыме кӱлешан обслуживатлымашын тӱҥ областьшылан шотлалтеш. Азербайджан ала-мыняр тӱрлӧ эрвел европысо да рӱдӧ азиат йылме-влакын ыресыштлан шотлалтеш, тудо азербайджан йылмыш регион дене кутыраш тӧчышӧ компаний-влаклан вашталташ лийдыме суаплыкым ышта.

Азербайджан йылме Кечывалвел Кавказыште да Рӱдӧ Азийыште, поснак Азербайджан Республикыште, манметла, региональный йылме улеш. Тудо турко йылме дене чак кылдалтын да ончычсо Совет Ушемын моло ужашлаштыже кумдан шарлен. Азербайджан икмыняр элыште, тидын шотыштак Азербайджан, Российыште, Белерус, Молдова, Казахстан да Кыргорий шотышто официал йылме улеш, тудым умылышашлан кӱлешан пашам ышта.

Азербайджан йылмыш кусарыме икмыняр аспект уло. Азербайджан йылме-тиде поян сложный йылме, тудыжо кок системым да ваш-ваш умылаш лийме кок диалектым чӱкта. Тиде азербайджан да моло йылме дене пашам ыштыше кусарыше-влаклан тыглай огыл, сандене кажне йылме шке ойыртемже да нюансше уло. Мутлан, азербайджан-влак кум вариант (пӧръеҥ, ӱдырамаш да икмарда урлык) марте улыт, йылмым нумалше-влаклан тыглай лийын кертеш. Тылеч посна, шукыж годым ик семын манаш икмыняр йӧн уло, сандене чын да пайдалын кусарымаш чын йӱкым да культур элемент-влакым умылен моштымашым ончыкта.

Тыгодымак азербайджан йылме турко йылме дене пеш чак кылдалтын, коклаштышт тӱшка мут ден умылымаш ятыр уло. Тидыже кусарыше-влаклан кеч-могай йылме дене палыме вес йылмым ойыркален налаш куштылемда, нунылан азербайджан гыч турко туркыш кусарымаште пашам ышташ эрыкым пуа.

Те але бизнесым регионышто, азербайджан йылмыш кусарыме суаплыкым ончыде, тыланда опытда гыч эн кугу пайдам налаш полшат. Кок йылмын опытан носитель-влак дене пашам ыштымекыда, тендан увертарымашда чын да профессиональный манме лиеш, тыландат верысе рынке дене кылым кучаш да кок велымат пайдале кылым ышташ полша.

Могай эллаште азербайджан йылме дене ойлат?

Азербайджан йылме дене тӱҥ шотышто Азербайджан ден южо ужашлаште кутырат, но тушто Тыгак Россий Гай турций, Иррак, Грузий да Сирий нерген ойлат.

Азербайджан йылмын историйже могай?

Азербайджан йылмын историйже мемнан эра эҥерын 8 ӱмырыштыжӧ, кунам туз (тюрк) племена-влак Рӱдӧ Азийыште икымше гана верланеныт. Азербайджан 13 курымыштыжо перс тӱвыра да йылме рӱдӧ лийын. 19 курымышто руш - перс война годым азербайджан йылмым кучылтмаш руш йылме дене пайдаланен. СССР шаланымек, Азербайджан шке эрыклыкшым увертарен, азербайджан йылме элын официал йылмыж дене официальнын каласен.
Тылеч вара азербайджан йылме икмыняр реформым чытен да йылмым илышынек да тудын стандартизацийжым аралымашке виктаралтше йылме политикым приниматлыме ыле. Тиде йылмым уэш ылыжтымашке конден, тушто кызыт Азербайджаныште миллион дене еҥ-влак ойлат, тыгак регионын моло эллаштыже Турций, Грузий да Иран-влак илат. Тылеч коч, азербайджан йылме тыгак эллаште кумдан палыме йот йылме лиеш.

Кӧ азербайджан йылмым вияҥдымашке эн кугу надырым пыштыше 5 еҥ пура?

1. Мирза Фаталь-азербайджан писатель, драматург, философ да педагог. Тудын пашаже 19-ше ий мучаште да 20-шо курым тӱҥалтыште азербайджан-влакым калыкле ылыжтымылан влиянийым ыштен.
2. Мамадд Ордубади-тудо кызытсе азербайджан литературын ачажлан, тыгак эн кугу пионерлан шотлалтеш.
3. Мухин - азербайджан поэт да 16 курымысо писатель. Тудым классике азербайджан литературын негызшылан шотлат.
4. Расул-20 курым тӱҥалтыште азербайджан йылмым вияҥдымаште кугу капкыл лийын. Тудо азербайджан йылмым вияҥдымаште чулым участник лийын да алфавитым ыштымаште кугу рольым шуктен.
5. Гянжеви ӱлнырак-12 курымысо перс поэт, кумдан палыме ик эн кугу поэт-романтиков. Тудо перс ден азербайджан йылме дене возен, нунын кокла гыч южышт француз да рушла кусаралтыныт. Тудын поэзийже азербайджан культурлан лушкыдо влиянийым ыштен.

Азербайджан йылмын структуржым кузе ыштыме?

Азербайджан йылме икмарда сложный структуран. Тиде агглютинатив йылме, мом ончыкта, тудо суффиксым значений вашталтмым ончыкташ мут негызеш ешара. Тиде процессым агглютинаций маныт. Мутлан, "йылме-м" лиеш (возем). Азербайджан йылме тыгак йоҥйӱк-влакын гармонийыштым чӱкта, тудын почеш мут ден суффикс-влак мутышто нунын положенийышт шот дене раш пале гласный-влак дене кутырен келшышаш улыт. Грамматике азербайджан йылме кок тукым, кум падеж да шым жап гыч шога.

Кузе кумдан палыме азербайджан йылмым тунемаш?

1. Алфавит дене палыме лияш тӱҥалза. Азербайджан йылмыште азербайджан алфавит 33 букван латин график дене негызлалтше алфавит кучылталтеш.
2. Йылмын негызшым тунемаш учебникым але онлайн-тунемме пособийым муза. Предложенийын грамматикыже, структуржо да мут шапаш - чыла тиде йылмым умылышашлан кӱлешан.
3. Йылмым шымлаш тунемза. Азербайджан йылме дене возымым колыштса, азербайджан йылме дене видео ден фильмым ончыза да тудын нерген мутланымаште уло вийым пыштыза.
4. Эреак практиковатлыза. Те мом тунемында, тудым Обязательно ончалза да практиковатлыза. Упражнений ден упражненийлаште участвоватлымаш йылме носитель-влак дене мутланымаште тендан шинчымашдам пеҥгыдемдаш полшат.
5. Репетитор дене пашам ыштыза. Репетитор тыланда шке темпыштыда тунемаш да прогрессдам аклаш полшен кертеш. Нунат кеч-могай йодышланда рекомендацийым пуэн да вашештен кертыт.
6. Онайн-ресурсым кучылтса. Шуко онайн-урок да ресурс уло, тушко тендан туныктымашдам ешараш лиеш.