Галис Латинла Куҫар

Галисирен куҫару: уйрӑм ибер чӗлхи Уҫни

Галиси-роман чӗлхи, Испанин Ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫ регионӗнчен тата кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ регионӗнчен Галисия ятлӑ Португалирен тата Де Сантьяго (Святой Иаков Ҫӗрӗнчен) ҫуралнӑ. Ун ҫинче Пиреней ҫурутравӗн ытти пайӗсенче галичан-экспатриантсем те калаҫаҫҫӗ. Сантьяго-де-Компостелта пыракан вӑтам ӗмӗрсенчи паломика маршручӗпе тата диалектсемпе ҫыхӑнса тӑнипе галис чӗлхи ӗмӗрсем тӑршшӗпех хӑйне евӗрлӗ культурӑпа тата хӑйне евӗрлӗхпе ассоциленнӗ.

Галиси чӗлхи-галисири культурӑна тивӗҫлипе хаклас текенсемшӗн питӗ кирлӗ чӗлхе, мӗншӗн тесен нумай писательсем, поэтсем тата паллӑ юрӑсем ҫак чӗлхепе ҫырнӑ. Ҫавӑнпа та нумай ҫыншӑн ҫак чӗлхене ӑнланма пултарни пӗтӗм тӗнчипе кирлӗ. Ҫак сӑлтавпа юлашки ҫулсенче галис чӗлхинчен вырӑсла куҫарас ыйту ӳссе пынӑ.

Галисири профессиллӗ куҫаруҫӑсен текст пӗлтерӗшне тӗп-тӗрӗс каласа парас тесен чӗлхен культурӑллӑ фономне тарӑн пӗлмелле. Вӗсен тӗп концепцисене, сӑмах ҫаврӑнӑшӗсене тата жаргон терминӗсене идентификацилеме, ҫавӑн пекех куҫару итогӗнче пӗлтерӳсене активлӑ тивӗҫтерме пултармалла.

Галисла документсемпе текстсене йӑлана кӗнӗ пек куҫарни е унран кӑткӑс ӗҫ пулнӑ, час-часах ятарлӑ чӗлхе ӑнланмалла пулнӑ. Анчах та технологисем аталаннӑ май ку чӗлхепе специализациленекен тата этемле те, машина куҫарӑвӗсене те тивӗҫтерекен куҫару службисен йышӗ пысӑклансах пырать.

Пулӑшу паракана суйланӑ чухне галисирен куҫарас опыт пур ҫынна, ҫавӑн пекех чӗлхен тӗрлӗ диалекчӗсене лайӑх пӗлекен ҫынна суйламалла. Професси куҫаруҫисем, яланхи пекех, чӗлхине тарӑн ӑнланаҫҫӗ тата машинӑпа куҫарнинчен шанчӑклӑрах куҫарӑва тивӗҫтерме пултараҫҫӗ, мӗншӗн тесен час-часах йӑнӑшсем тӗл пулаҫҫӗ.

Пӗтӗмӗшпе илсен, куҫару пахалӑхлӑ пулӑшу ӗҫӗсем шыранӑ чухне галисирен тӗрӗс те профессиллӗ куҫарусем сӗнме пултаракан шанчӑклӑ поставщика тупас тесен тӗпчев ирттермелле. Ҫапла туса эсир галичансен культурине тата вӗсен уйрӑм чӗлхине тивӗҫлипе хаклама пултаратӑр.

Хӑш ҫӗршывсенче галиси чӗлхипе калаҫаҫҫӗ?

Испанин ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫӗнчи галисий автономлӑ пӗрлӗхӗнче калаҫакан галисий-роман чӗлхи. Ун ҫинче Испанин Ытти пайӗсенче, ҫавӑн пекех Португалипе Аргентинӑн хӑш-пӗр пайӗсенче иммигрантсен общинисем те калаҫаҫҫӗ.

Галис чӗлхин историйӗ мӗнле?

Галис чӗлхи-Роман чӗлхи, Португалипе тачӑ ҫыхӑннӑ, Ун ҫинче Испанин ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫӗнче 2 миллион ытла ҫын калаҫать. Кастилипе Леон христиансен королевствисем хушшинче валеҫнӗ Галисири вӑтам ӗмӗрти королевствӑра вӑл хӑйӗн пуҫламӑшне 12 ӗмӗрте илет. Чӗлхене 19 тата 20 ӗмӗрсенче стандартизаци тата модернизаци процесне кӗртнӗ, ҫавна пула " Галисипе португали Стандартлӑ "е" галисипе португали "официаллӑ стандартлӑ чӗлхе туса хатӗрленӗ. Ку чӗлхене официаллӑ майпа 1982 ҫултанпа испани патшалӑхӗ йышӑннӑ, Вӑл Галисин автономлӑ регионӗнче испанипе официаллӑ наряд пулса тӑрать. Ку чӗлхепе тата темиҫе ҫӗршывра, уйрӑмах Латин Америка ҫӗршывӗсенче, аргентина, Бразили, Уругвай, Мексика тата Венесуэл пеккисем калаҫаҫҫӗ.

Галис чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Розалия де Касторо (1837-1885) галисири чи паллӑ поэтесс шутланать.
2. Рамон Отер Педрайо (1888-1976): писатель, лингвист тата культура деятелӗ, ӑна "галис чӗлхин Ашшӗ"тесе ят панӑ.
3. X Эль Сабио Альфонсо (1221-1284): Кастилипе Леон королӗ, вӑл галиси чӗлхипе текстсем ҫырнӑ, унӑн литература традицине аталантарас тӗлӗшпе пысӑк вырӑн йышӑнса тӑнӑ.
4. Мануэль Куррос Энрикес (1851-1906): поэт тата прозаик, ӑна галис чӗлхин хальхи чӗрӗлӗхӗ тесе шутлаҫҫӗ.
5. Мария Виктория Морен (1923-2013): лингвист, хальхи галиси чӗлхипе ҫырнӑ ҫырӑвӑн ҫӗнӗ стандартне туса хатӗрленӗ тата унӑн эволюцийӗпе тӗрлӗ ӗҫ пичетлесе кӑларнӑ.

Галис чӗлхи тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Галис чӗлхин структури испани, каталани тата португали чӗлхисем евӗрлех. Унӑн субъект-глагол-объект сӑмахӗсен йӗрки пур тата иртнӗ, хальхи тата пуласлӑха палӑртма глагол вӑхӑтӗсен наборӗпе усӑ курать. Чӗрчунсен йӑхӗ (арҫын е хӗрарӑм), паллӑ ячӗсем вара вӗсем ҫырса кӑтартакан япаласемпе килӗшсе тӑраҫҫӗ. Икӗ тӗрлӗ чӗлхе пур: хӑйсене мӗнле тытмаллине кӑтартакан тата вӑхӑтне, вырӑнне, хӑвӑртлӑхне тата хисепне палӑртакан ҫынсем. Чӗлхе те нумай местоименисем, сӗнӳсем тата союзсем кӗртет.

Галис чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Тӗп сӑмахсемпе пуплевсене вӗренӗр: тӗп сӑмахсемпе пуплевсене, саламлӑ сӑмахсене, хӑвна ху ӑнланнине, ҫынсемпе паллашнине, ансат калаҫусене ӑнланма Пуҫлӑр.
2. Грамматика правилисене вӗренӗр: эсир никӗссене вӗренсе ҫитсенех грамматикӑлла кӑткӑс правилӑсене, глаголсене, вӑхӑтсене, ссылка туртӑмӗн формисене тата ытти нумай правилӑсене вӗренме тытӑнӑр.
3. Кӗнекесемпе статьясене вулӑр: галиси чӗлхипе ҫырнӑ кӗнекесене Е статьясене Илӗр те вӗсене вуласа тухӑр. Ку чӑнах та сӑмах запасне аталантарма тата сирӗн туйӑмӑра аталантарма пулӑшать.
4. Чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсене итлӗр: галисири подкастсене е видеона итлӗр, фильмсемпе телешоу ҫине пӑхӑр е хӑйпе калаҫакан ҫынна тупӑр.
5. Калӑр, калӑр, калӑр: вӗренмелли Чи Лайӑх меслет вӑл-калаҫу сӑмахӗнче май килнӗ таран ытларах усӑ курасси. Пӗр-пӗринпе е пӗчченшерӗн пулсан, хӑвӑр мӗн вӗреннипе, чӑн-чӑн калаҫусемпе усӑ курма хӑтланса пӑхӑр.

Латыньла куҫарни-пин ҫул шутланакан практика. Вӑл текста пӗр чӗлхерен тепӗр чӗлхе ҫине, латыньрен акӑлчан е хальхи чӗлхе ҫине куҫарать. Латынь ӗмӗр тӑршшӗпех ученӑйсемпе писательсен чӗлхипе пурӑннӑ. Паян та латынь юриспруденци, медицина тата католик чиркӗвӗ пек нумай облаҫсенче пысӑк вырӑн йышӑнать.

Куҫару проектне пуҫлас тесен тӑлмачӑн латыньпе усӑ курса куҫармалли проектсем валли латынь мӗнле чӗлхе пулнине палӑртмалла. Унтан вӗсен латин чӗлхине лайӑх пӗлмелле. Ҫакӑ грамматикӑна та, чӗлхе синтаксисне те пӗлӗве кӗртет. Унсӑр пуҫне тӑлмачӑн хӑй куҫаракан куҫару чӗлхипе питӗ лайӑх усӑ курмалла. Ҫакӑ чӑваш чӗлхине культурӑллӑ нюанссене пӗлни, оригиналлӑ текстӑн тонне тата пӗлтерӗшне тӗпӗ-йӗрӗпе каласа парас тесе витӗм кӳрет.

Пуҫламӑш чӗлхене палӑртсан, тӑлмачӑн кирлӗ хӑнӑхусем пулсан, вӑл куҫарӑва тытӑнма пултарать. Оригиналлӑ текст тата тӗллев аудиторийӗн кӑткӑслӑхне кура тӑлмач темиҫе меслетпе усӑ курма пултарать. Сӑмахран, текста латынь ӑнланман анлӑ аудитори валли куҫараҫҫӗ пулсан, тӑлмач вӗсен букварь аналогӗсем мар, хальхи терминсемпе сӑмах ҫаврӑнӑшӗсемпе ытларах усӑ курма пултарать. Тепӗр енчен, куҫару формӑллӑрах куҫару ыйтакан текстсемшӗн тӑлмач латин текстне тытса пыма пултарать.

Ҫакна асра тытмалла: латынь-кӑткӑс чӗлхе. Чӗлхене тӗпӗ-йӗрӗпе пӗлмен тӑлмачшӑн йывӑр пулма пултаракан ҫинҫе япаласем нумай унӑн. Ҫавна пула ку енӗпе опыт пур профессионаллӑ тӑлмача латиница ҫине кӑткӑс куҫарусене час-часах шанса пани лайӑхрах.

Кирек мӗнле пулсан та куҫару тӗрӗслӗхӗ чи пӗлтерӗшлӗ. Куҫару тӗслӗхшӗн, стильшӗн е пӗлтерӳсемшӗн сиенсӗр мар оригиналлӑ текст пӗлтерӗшне тӗп-тӗрӗс пӗлтермелле. Ку уйрӑммӑнах латыньрен куҫарнӑ чухне тӗрӗс, мӗншӗн тесен йӑнӑшсене пӑтраштарса яма е ӑнланма ҫӑмӑл. Куҫарнӑ текста тӗрӗслесси тата тӗрӗслесси тӗп-тӗрӗс тивӗҫтерме питӗ кирлӗ.

Куҫару вӑл-хӑнӑху, ӑна алла илме вӑхӑт тата практика кирлӗ. Ӗҫ латынь ҫине куҫарма тытӑнсан профессионалсем час-часах чи лайӑх вариант пулса тӑраҫҫӗ. Вӗсен латинла текстне акӑлчанла е урӑх чӗлхепе тӗрӗс куҫарма кирлӗ инструментсемпе пӗлӳсемпе усӑ курма май пур. Ҫак задачӑна квалификациленӗ тӑлмачӑ пур пирки латин чӗлхинчен куҫаракансем тӗрӗс те шанчӑклӑ куҫарусем парасса шанма пултараҫҫӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче латинла калаҫаҫҫӗ?

Латинла пӗр ҫӗршывра та тӗп вырӑн йышӑнса калаҫмаҫҫӗ, анчах Вӑл Ватиканра тата Сан-Марино Республикинче нумай официаллӑ тӗллевсемпе усӑ курать. Латынь те нумай ҫӗршывсенчи вӗренӳ программисен пӗр пайне, Пӗрлешӳллӗ Штатсем, Франци, Испани, Португали, Итали, Польша, Румыни, Германи, Германи, Австри, Нидерланди, Бельги, Швейцари, Канада, Мексика, Колумби, Бразили, Венесуэл, Перу, Аргентина, Чили, Эквадор, Боливи, Парагвай тата ытти ҫӗршывсене кӗртнӗ.

Латин чӗлхин историйӗ мӗнле?

Латин чӗлхин темиҫе пин ҫул шутласа кӑларакан вӑрӑм истори пур. Вӑл индоевропӑри чӗлхе пек пулса Тухнӑ та, Итали ҫурутравӗпе пӗрремӗш хут тимӗр ӗмӗрте усӑ курнӑ. Унтан вӑл Ытти регионсене, Иберипе Галлие тата, юлашкинчен, Британи Рим империйӗн классикла тапхӑрӗнче сарӑлнӑ. Латынь рим империйӗн официаллӑ чӗлхи пин ҫул ытла пулнӑ, вӑтам ӗмӗрсенче вара католицизм чӗлхи пулса тӑнӑ. Латынь Ҫӗнӗрен Чӗрӗлсе тӑнӑ тапхӑрта ҫӗнӗрен чӗрӗлсе тӑнӑ, наука, вӗренӳ тата литература тӗллевӗсемпе усӑ курнӑ. 19-мӗш ӗмӗрте ӑна романла чӗлхесемпе обществӑн тӗп чӗлхи вырӑнне улӑштарнӑ, анчах вӑл халӗ те пӗр-пӗр институци условийӗсенче, ҫавӑн пекех тӗнпе академи тӗллевӗсенче усӑ курать.

Латин чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Цицерон (пирӗн эрӑчченхи 106 – мӗш, пирӗн эрӑчченхи 43 – мӗш) - рим патшалӑх деятелӗ, юрист тата оратор, хӑйӗн произведенийӗсемпе тата сӑмахӗсемпе латин чӗлхине тарӑн витӗм кӳнӗ.
2. Вергилий (пирӗн эрӑчченхи 70-19-мӗшчен) – рим поэчӗ, хӑйӗн "Энеида" ятлӑ эпикӑллӑ поэми латинла ҫырнӑ. Унӑн ӗҫӗсем латин литературипе синтаксиса аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ.
3. Юлий Цезарь (пирӗн эрӑчченхи 100 ҫ. – пирӗн эрӑчченхи 44 ҫ.) – рим полководецӗпе государство деятелӗ, вӗсен ӗҫӗсем латин грамматикипе синтаксиса аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ.
4. Гораций (пирӗн эрӑчченхи 65-мӗшчен-пирӗн эрӑчченхи 8-мӗшӗччен) – рим поэчӗ-лирик, вӗсен одысемпе сатирисем латин поэзийӗ ҫине иксӗлми витӗм кӳчӗҫ.
5. Овидий (пирӗн эрӑчченхи 43 ҫ. – пирӗн эрӑри 17 ҫ.) – хӑйӗн калавлӑ произведенийӗсемпе чи паллӑ рим поэчӗ, латин прозине чылай пуянлатнӑ "Метаморфозӑсем" пек.

Латин чӗлхин структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Латин чӗлхин тытӑмӗ пилӗк тайлӑмран тӑракан системӑра никӗсленнӗ, ҫав тытӑмсем пӗтӗмӗшле вӗҫленнӗ пӗлтерӗшлӗ тата паллӑ ҫынсен ушкӑнӗсем пулса тӑраҫҫӗ. Кашни тайлӑмрах ултӑ тӗрлӗ падеж пур: менельник, ашшӗ-амӑшӗ, тӗплӗ, эрехлӗ, абливлӑ тата илӗртӳллӗ. Латыньре те икӗ тӗрлӗ глагол пур: регулярнӑй тата негулярнӑй мар. Латынь тытӑмӗ те инфикссене, суффикссене, предлогсемпе местоименисене, ытти элементсем хушшинче хутшӑнать.

Латин чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Тӗпрен пуҫлӑр. Курс витӗр тухӑр е фредерик М.Уилок Фредерикӑн Латин грамматикипе словарнӑй запасӗн никӗсӗсене ҫавӑрса илекен учебник илӗр.
2. Латинла аудиозапиҫӗсене итлӗр. Май пулсан, чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсем калакан латынь аудиозапиҫӗсене тупӑр. Ку сире тӗрӗс калама тата интонацие вӗрентме пулӑшӗ.
3. Латыньла вуланипе усӑ курӑр. Латинла текстсене, вергилипе Цицерон произведенийӗсене, латинла литературӑпа хальхи кӗнекесене вулӑр.
4. Латынь ҫине ҫырӑр. Эсир латыньпе хӑнӑхса ҫитсен, грамматикӑпа тата унпа мӗнле усӑ курнипе лайӑхрах паллашас тесе, латынь ҫине ҫырма тӑрӑшӑр.
5. Латынла калаҫӑр. Вырӑнти латино америка клубне кӗрӗр, онлайн-латынь курсне ҫырӑнӑр та латыньрен куҫарнӑ тӗрӗслеве хутшӑнӑр, калаҫӑва хӑнӑхӑр.