Яван Латинла Куҫар

Яванский индонезин официаллӑ чӗлхи шутланать, унта 75 миллион ытла ҫын калаҫать. Ку чӗлхен вӑрӑм истори пур, юлашки ҫулсенче ӑна вӗренекен ҫынсен шучӗ ӳснӗ. Ҫапла вара яван чӗлхине ирӗклӗн пӗлекен тӑлмачсем пысӑк ыйтупа усӑ кураҫҫӗ.

Ӗҫ яван чӗлхине куҫарма тытӑнсан тӗрӗслӗхпе культура туйӑмӗ чи пӗлтерӗшлӗ. Тӑлмачсен чӗлхен культурӑллӑ нюансӗсене ӑнланма, тӗплӗ пӗлтерӗшпе усӑ курма пӗлмелле. Машина куҫарӑвӗ ытларах та ытларах палӑрса пырать пулин те, вӑл чӗлхе нюансӗсене чӑннипех каласа пама пултараймасть. Ҫавӑнпа професси куҫаруҫисем-ҫынсем малтанхи пекех чи лайӑх вариант шутланать.

Яван грамматики вӗренӳпе ӑнлану валли йывӑр пулма пултарать, ҫавӑнпа та чӗлхене лайӑх пӗлекен кама та пулин тупни уйрӑмах пӗлтерӗшлӗ. Яван чӗлхинчен профессиллӗ куҫаруҫӑсен чӗлхене, унӑн культурине тата нюансӗсене лайӑх пӗлмелле. Вӗсен текст содержанине тӗпӗ-йӗрӗпе пӗлмелле, мӗншӗн тесен терминологипе усӑ курнине контекстран килет.

Сирӗн проект валли тӑлмач суйласа илнӗ чухне ссылкӑсемпе вӗсен ӗҫӗн тӗслӗхӗсене ыйтса пӗлмелле. Ҫакӑ сире вӗсен пултарулӑхне хаклама тата вӗсем сирӗн проект валли юрӑхлӑ пулнине пӗлме пулӑшӗ. Кунсӑр пуҫне, куҫаруҫӑсенчен конфиденциллӗ правилӑсем ҫинчен ыйтӑр, сирӗн информаци хӑрушсӑрлӑхра юлтӑр.

Опытлӑ та шанчӑклӑ тӑлмачӑпа эсир куҫарӑвӑн культура уйрӑмлӑхӗсене тӗрӗс те шута илекен уйрӑмлӑхӗсене илессе шанма пултаратӑр. Яван чӗлхинчен ӗҫлӗ, юридически е харпӑр хӑй тӗллевӗсем валли куҫарусем кирлӗ-и сире, професси тӑлмачӗ сирӗн пӗлтерӗве тӗп-тӗрӗс пӗлтерме тӑрӑшӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче яван чӗлхипе калаҫаҫҫӗ?

Яванский-яван халӑхӗн тӑван чӗлхи, вӑл ытларах Индонезири Ява утравӗнче пурӑнать. Унта Суринам, Сингапур, Малайзи Тата Ҫӗнӗ Каледонин хӑш-пӗр пайӗсенче те калаҫаҫҫӗ.

Яван чӗлхин историйӗ мӗнле?

Яван чӗлхи - австроази чӗлхи, унпа 85 миллиона яхӑн ҫын, пуринчен ытла Ява индонези утравӗ ҫинче калаҫаҫҫӗ. Ку вӑл австронези чӗлхин чи анлӑн усӑ куракан чӗлхисенчен пӗри, унпа ытларах Индонези архипелагӗ тӑрӑх калаҫаҫҫӗ.
Яван чӗлхи вӑрӑм та пуян истори пур, вӑл пурри ҫинчен ҫырнисене пирӗн эрӑри 12 ӗмӗрте параҫҫӗ. Ҫак вӑхӑтран пуҫласа ӑна санскрит, тамиль тата бали чӗлхисем, ҫавӑн пекех австронези чӗлхисем вӑйлӑ витӗм кӳнӗ тесе шутлаҫҫӗ. Ҫак ватӑ чӗлхесенчен нумайӑшне ҫак витӗмлӗх паян та, чӗлхере уҫҫӑнах палӑрать.
Пирӗн вӑхӑтра яван чӗлхипе тӗпрен Илсен Вӑтаҫӗрпе Хӗвелтухӑҫ Явора калаҫаҫҫӗ, ҫавӑн пекех вӑл регионти хутшӑну чӗлхи пулса тӑрать. Вӑл официаллӑ лару-тӑрура ҫӗнӗ хыпарсемпе правительство коммуникацийӗсем кӑларӑмӗсене кӗртнӗ май усӑ курать, ҫав вӑхӑтрах калаҫура вырӑнти ҫынсем ытларах унпа тӑван пек усӑ кураҫҫӗ. Яван чӗлхине те хӑш-пӗр шкулсенче, пуринчен ытла Вӑтаҫӗрпе Хӗвелтухӑҫ Явора вӗрентеҫҫӗ.

Яван чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Картини Аджгӗ (1879-1904): яван хӗрарӑмӗ, яванти йӑлана кӗнӗ обществӑпа культурӑра хӗрарӑмсен чухӑн пурнӑҫӗ ҫинчен тата вӗсен прависем ҫинчен нумай ҫыраканскер, савӑннӑ. Вӑл феминист юхӑмӗн пионерӗ шутланать, унӑн произведенийӗсем яван литературин канонӗн пӗлтерӗшлӗ пайӗ пулса тӑраҫҫӗ.
2. Дипонегоро пангеранӗ (1785-1855): яван принцӗпе ҫарпуҫӗ, 1825 ҫулта голландири колониллӗ режима хирӗҫ ӑнӑҫлӑ восстани ертсе пыраканскер. Унӑн идейисемпе ӗҫӗсем яванти национализма аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ.
3. IV (1809-1851) Р.А. Виранатакусум: ир пулакан яванти интеллектуал, писатель тата лингвист, вӑл яванти хальхи ҫырӑвӑн тытӑмне туса хатӗрлессишӗн яваплӑ пулнӑ. Ҫавӑн пекех вӑл яванти культурӑпа литература ҫинчен темиҫе кӗнеке ҫырнӑ.
4. Р.М. Нг. Ронггарсито (1822-1889): яван дипломачӗ, писатель тата поэт, яван обществи, историпе культура ҫинчен нумай ҫырнӑскер. Ӑна яванти паллӑ эпикӑллӑ "Серат Чентини"поэма ҫырнӑ тесе ҫыраҫҫӗ.
5. Марко Картодикромо (1894-1966): яванри паллӑ ученӑй, яван чӗлхипе литература, йӑли-йӗркипе йӑли-йӗрки ҫинчен нумай тӗпчесе ҫырнӑскер. Ӑна яван чӗлхин словарьне, хальхи яванти ҫыру системинче ҫырнӑ пӗрремӗш кӗнекене туса хурасси тесе ҫырса хураҫҫӗ.

Яван чӗлхин структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Яван чӗлхи австронези чӗлхин членӗ, индонези ҫемйин тата Кӑнтӑр-Хӗвелтухӑҫ Азири ытти чӗлхесен членӗ пулса тӑрать. Ҫак регион чӗлхисем пекех яванский те изоляци чӗлхи шутланать; урӑхла каласан, унта флексисем сахал, сӑмахсем те ҫӗнӗ пӗлтерӗшсем тума префикссемпе, суффикссемпе тата ытти улшӑнусемпе ҫыхӑнмаҫҫӗ. Чӗрчунсене ӑру тӑрӑх, йышлӑ хисеппе падеж тӑрӑх палӑртман, глаголсене ансат шутласа кӑларни вара ҫителӗклӗ. Кунсӑр пуҫне яванпа индонези чӗлхисем пӗр-пӗринпе тачӑ ҫыхӑнса тӑнине шута илсе, тӗп сӑмахсемпе пуплевсем ҫак икӗ чӗлхешӗн пӗрешкел пулса тӑраҫҫӗ.

Яван чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Яван чӗлхине е репетитора вӗренмелли авторитетлӑ программӑна тупӑр. Май пулсан, чӗлхене культура контектӗнче вӗрентес тӗлӗшпе фокусӑлаканнине тупӑр, эсир чӗлхен культурӑллӑ контектне тата нюансӗсене ӑнланма пултаратӑр.
2. Видеоуркӑсем, аудиофайлсем тата интерактивлӑ упражненисем евӗр хальхи вӗрентӳ меслечӗсемпе усӑ куракан программӑна епле пулсан та суйлӑр.
3. Яван чӗлхипе пахалӑхлӑ материалсем хывӑр, учебниксем, словарьсем тата калаҫакансем пек.
4. Яван чӗлхине вӗренмелли юлташ тупӑр, сӑмахран, чӗлхе йӑтса ҫӳрекене е ҫак чӗлхене вӗренекене кама та пулин тупӑр.
5. Регулярлӑ практикӑпа тата пересмотрпа вӑхӑта тата вӑя ҫухатӑр.
6. Онлайн-пӗрлӗхсемпе е ушкӑнсемпе хутшӑнӑр, унта эсир яван чӗлхине вӗрентекен ытти вӗренекенсемпе те хутшӑнма пултаратӑр.
7. Хӑвӑр умма пысӑках мар тӗллевсем лартса, мотивацие упрӑр, вӗсене эсир ҫӑмӑллӑнах пурнӑҫа кӗртме пултаратӑр.
8. Май пулсан Явӑна кайӑр та чӗлхепе культурӑна тиенӗр.

Латыньла куҫарни-пин ҫул шутланакан практика. Вӑл текста пӗр чӗлхерен тепӗр чӗлхе ҫине, латыньрен акӑлчан е хальхи чӗлхе ҫине куҫарать. Латынь ӗмӗр тӑршшӗпех ученӑйсемпе писательсен чӗлхипе пурӑннӑ. Паян та латынь юриспруденци, медицина тата католик чиркӗвӗ пек нумай облаҫсенче пысӑк вырӑн йышӑнать.

Куҫару проектне пуҫлас тесен тӑлмачӑн латыньпе усӑ курса куҫармалли проектсем валли латынь мӗнле чӗлхе пулнине палӑртмалла. Унтан вӗсен латин чӗлхине лайӑх пӗлмелле. Ҫакӑ грамматикӑна та, чӗлхе синтаксисне те пӗлӗве кӗртет. Унсӑр пуҫне тӑлмачӑн хӑй куҫаракан куҫару чӗлхипе питӗ лайӑх усӑ курмалла. Ҫакӑ чӑваш чӗлхине культурӑллӑ нюанссене пӗлни, оригиналлӑ текстӑн тонне тата пӗлтерӗшне тӗпӗ-йӗрӗпе каласа парас тесе витӗм кӳрет.

Пуҫламӑш чӗлхене палӑртсан, тӑлмачӑн кирлӗ хӑнӑхусем пулсан, вӑл куҫарӑва тытӑнма пултарать. Оригиналлӑ текст тата тӗллев аудиторийӗн кӑткӑслӑхне кура тӑлмач темиҫе меслетпе усӑ курма пултарать. Сӑмахран, текста латынь ӑнланман анлӑ аудитори валли куҫараҫҫӗ пулсан, тӑлмач вӗсен букварь аналогӗсем мар, хальхи терминсемпе сӑмах ҫаврӑнӑшӗсемпе ытларах усӑ курма пултарать. Тепӗр енчен, куҫару формӑллӑрах куҫару ыйтакан текстсемшӗн тӑлмач латин текстне тытса пыма пултарать.

Ҫакна асра тытмалла: латынь-кӑткӑс чӗлхе. Чӗлхене тӗпӗ-йӗрӗпе пӗлмен тӑлмачшӑн йывӑр пулма пултаракан ҫинҫе япаласем нумай унӑн. Ҫавна пула ку енӗпе опыт пур профессионаллӑ тӑлмача латиница ҫине кӑткӑс куҫарусене час-часах шанса пани лайӑхрах.

Кирек мӗнле пулсан та куҫару тӗрӗслӗхӗ чи пӗлтерӗшлӗ. Куҫару тӗслӗхшӗн, стильшӗн е пӗлтерӳсемшӗн сиенсӗр мар оригиналлӑ текст пӗлтерӗшне тӗп-тӗрӗс пӗлтермелле. Ку уйрӑммӑнах латыньрен куҫарнӑ чухне тӗрӗс, мӗншӗн тесен йӑнӑшсене пӑтраштарса яма е ӑнланма ҫӑмӑл. Куҫарнӑ текста тӗрӗслесси тата тӗрӗслесси тӗп-тӗрӗс тивӗҫтерме питӗ кирлӗ.

Куҫару вӑл-хӑнӑху, ӑна алла илме вӑхӑт тата практика кирлӗ. Ӗҫ латынь ҫине куҫарма тытӑнсан профессионалсем час-часах чи лайӑх вариант пулса тӑраҫҫӗ. Вӗсен латинла текстне акӑлчанла е урӑх чӗлхепе тӗрӗс куҫарма кирлӗ инструментсемпе пӗлӳсемпе усӑ курма май пур. Ҫак задачӑна квалификациленӗ тӑлмачӑ пур пирки латин чӗлхинчен куҫаракансем тӗрӗс те шанчӑклӑ куҫарусем парасса шанма пултараҫҫӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче латинла калаҫаҫҫӗ?

Латинла пӗр ҫӗршывра та тӗп вырӑн йышӑнса калаҫмаҫҫӗ, анчах Вӑл Ватиканра тата Сан-Марино Республикинче нумай официаллӑ тӗллевсемпе усӑ курать. Латынь те нумай ҫӗршывсенчи вӗренӳ программисен пӗр пайне, Пӗрлешӳллӗ Штатсем, Франци, Испани, Португали, Итали, Польша, Румыни, Германи, Германи, Австри, Нидерланди, Бельги, Швейцари, Канада, Мексика, Колумби, Бразили, Венесуэл, Перу, Аргентина, Чили, Эквадор, Боливи, Парагвай тата ытти ҫӗршывсене кӗртнӗ.

Латин чӗлхин историйӗ мӗнле?

Латин чӗлхин темиҫе пин ҫул шутласа кӑларакан вӑрӑм истори пур. Вӑл индоевропӑри чӗлхе пек пулса Тухнӑ та, Итали ҫурутравӗпе пӗрремӗш хут тимӗр ӗмӗрте усӑ курнӑ. Унтан вӑл Ытти регионсене, Иберипе Галлие тата, юлашкинчен, Британи Рим империйӗн классикла тапхӑрӗнче сарӑлнӑ. Латынь рим империйӗн официаллӑ чӗлхи пин ҫул ытла пулнӑ, вӑтам ӗмӗрсенче вара католицизм чӗлхи пулса тӑнӑ. Латынь Ҫӗнӗрен Чӗрӗлсе тӑнӑ тапхӑрта ҫӗнӗрен чӗрӗлсе тӑнӑ, наука, вӗренӳ тата литература тӗллевӗсемпе усӑ курнӑ. 19-мӗш ӗмӗрте ӑна романла чӗлхесемпе обществӑн тӗп чӗлхи вырӑнне улӑштарнӑ, анчах вӑл халӗ те пӗр-пӗр институци условийӗсенче, ҫавӑн пекех тӗнпе академи тӗллевӗсенче усӑ курать.

Латин чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Цицерон (пирӗн эрӑчченхи 106 – мӗш, пирӗн эрӑчченхи 43 – мӗш) - рим патшалӑх деятелӗ, юрист тата оратор, хӑйӗн произведенийӗсемпе тата сӑмахӗсемпе латин чӗлхине тарӑн витӗм кӳнӗ.
2. Вергилий (пирӗн эрӑчченхи 70-19-мӗшчен) – рим поэчӗ, хӑйӗн "Энеида" ятлӑ эпикӑллӑ поэми латинла ҫырнӑ. Унӑн ӗҫӗсем латин литературипе синтаксиса аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ.
3. Юлий Цезарь (пирӗн эрӑчченхи 100 ҫ. – пирӗн эрӑчченхи 44 ҫ.) – рим полководецӗпе государство деятелӗ, вӗсен ӗҫӗсем латин грамматикипе синтаксиса аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ.
4. Гораций (пирӗн эрӑчченхи 65-мӗшчен-пирӗн эрӑчченхи 8-мӗшӗччен) – рим поэчӗ-лирик, вӗсен одысемпе сатирисем латин поэзийӗ ҫине иксӗлми витӗм кӳчӗҫ.
5. Овидий (пирӗн эрӑчченхи 43 ҫ. – пирӗн эрӑри 17 ҫ.) – хӑйӗн калавлӑ произведенийӗсемпе чи паллӑ рим поэчӗ, латин прозине чылай пуянлатнӑ "Метаморфозӑсем" пек.

Латин чӗлхин структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Латин чӗлхин тытӑмӗ пилӗк тайлӑмран тӑракан системӑра никӗсленнӗ, ҫав тытӑмсем пӗтӗмӗшле вӗҫленнӗ пӗлтерӗшлӗ тата паллӑ ҫынсен ушкӑнӗсем пулса тӑраҫҫӗ. Кашни тайлӑмрах ултӑ тӗрлӗ падеж пур: менельник, ашшӗ-амӑшӗ, тӗплӗ, эрехлӗ, абливлӑ тата илӗртӳллӗ. Латыньре те икӗ тӗрлӗ глагол пур: регулярнӑй тата негулярнӑй мар. Латынь тытӑмӗ те инфикссене, суффикссене, предлогсемпе местоименисене, ытти элементсем хушшинче хутшӑнать.

Латин чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Тӗпрен пуҫлӑр. Курс витӗр тухӑр е фредерик М.Уилок Фредерикӑн Латин грамматикипе словарнӑй запасӗн никӗсӗсене ҫавӑрса илекен учебник илӗр.
2. Латинла аудиозапиҫӗсене итлӗр. Май пулсан, чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсем калакан латынь аудиозапиҫӗсене тупӑр. Ку сире тӗрӗс калама тата интонацие вӗрентме пулӑшӗ.
3. Латыньла вуланипе усӑ курӑр. Латинла текстсене, вергилипе Цицерон произведенийӗсене, латинла литературӑпа хальхи кӗнекесене вулӑр.
4. Латынь ҫине ҫырӑр. Эсир латыньпе хӑнӑхса ҫитсен, грамматикӑпа тата унпа мӗнле усӑ курнипе лайӑхрах паллашас тесе, латынь ҫине ҫырма тӑрӑшӑр.
5. Латынла калаҫӑр. Вырӑнти латино америка клубне кӗрӗр, онлайн-латынь курсне ҫырӑнӑр та латыньрен куҫарнӑ тӗрӗслеве хутшӑнӑр, калаҫӑва хӑнӑхӑр.