Amhar Ýdmýrt Aýdarma

Amhar-Efıopıanyń negizgi tili jáne álemdegi ekinshi eń kóp taralǵan semıt tili. Bul Efıopıa Federatıvti Demokratıalyq Respýblıkasynyń jumys tili jáne Afrıka odaǵy resmı túrde moıyndaǵan tilderdiń biri. Bul geezben tyǵyz baılanysty afroazıalyq til, ol jalpy lıtýrgıalyq jáne ádebı dástúrmen bólisedi jáne basqa semıttik tilder sıaqty, ol óziniń túbir sózderin qalyptastyrý úshin úsh daýysty daýyssyz júıeni qoldanady.

Amhar tili bizdiń zamanymyzdyń 12 ǵasyrynan bastalady jáne ejelgi dáýirdiń fınıkıalyq alfavıtimen tyǵyz baılanysty ejelgi geez jazbasynan alynǵan Fıda dep atalatyn jazýdy qoldana otyryp jazylǵan. Amhar tiliniń leksıkasy túpnusqa afroazıalyq tilderge negizdelgen jáne semıt, kýshıt, omotıkalyq jáne grek áserlerimen baıytylǵan.

Amhar tiline aýdarýǵa keletin bolsaq, ony qıyndatatyn birneshe negizgi máseleler bar. Mysaly, eki tildiń aıyrmashylyǵyna baılanysty órnekterdi aǵylshyn tilinen amhar tiline dál aýdarý qıyn. Sonymen qatar, amhar tilinde Etistiktiń shaqtary bolmaǵandyqtan, aýdarmashylarǵa aýdarma kezinde aǵylshyn tiliniń ýaqytsha núanstaryn saqtaý qıynǵa soǵýy múmkin. Aqyrynda, amhar tilindegi sózderdiń aıtylýy olardyń aǵylshyn tilindegi balamalarynan múldem ózgeshe bolýy múmkin, bul tilde qoldanylatyn dybystardy bilýdi talap etedi.

Amhar tiline eń jaqsy aýdarmalardy alatynyńyzǵa senimdi bolý úshin tildi jáne onyń mádenıetin tereń biletin tájirıbeli aýdarmashylarmen jumys isteý mańyzdy. Tildiń núanstaryn túsinetin jáne dál aýdarmany qamtamasyz ete alatyn aýdarmashylardy izdeńiz. Sonymen qatar, olar aýdarmaǵa ıkemdi kózqarasqa ıe bolýy kerek, óıtkeni keıbir mátinderdi oqyrmannyń naqty qajettilikterin qanaǵattandyrý úshin beıimdeý qajet bolýy múmkin.

Amhar tiline aýdarýdyń naqty jáne senimdi qyzmetteri Efıopıa men búkil aımaqtaǵy bıznesińizdi kelesi deńgeıge kóterýge kómektesedi. Olar sizdiń habarlamańyzdy keńinen túsinikti jáne baǵalanatyn tilde tıimdi jetkizýge múmkindik beredi, bul aımaqtaǵy maqsatty aýdıtorıamen baılanys ornatýdy jeńildetedi.

Amhar tilinde qaı elder sóıleıdi?

Amhar tili negizinen Efıopıada, sonymen qatar Erıtreıa, Djıbýtı, Sýdan, Saýd Arabıasy, Katar, BAÁ, Bahreın, Iemen jáne Izraılde sóıleıdi.

Amhar tiliniń tarıhy qandaı?

Amhar tiliniń baı jáne ejelgi tarıhy bar. Ol alǵash ret Efıopıada shamamen b.z. 9 ǵasyrda paıda boldy dep esepteledi. ol Efıopıa pravoslavıe shirkeýiniń lıtýrgıalyq tili retinde paıdalanylǵan ejelgi semıt tilinen shyqqan dep esepteledi. Jazbasha amhar tiline alǵashqy siltemeler 16 ǵasyrdan bastalady jáne ony ımperator Menelık II soty Efıopıanyń resmı tili retinde qabyldady. 19 ǵasyrda amhar tili Kóptegen bastaýysh mektepterde oqytý quraly retinde qabyldandy jáne Efıopıa modernızasıalana bastaǵan kezde bul til odan da keń taraldy. Búgingi tańda amhar tili Efıopıada eń kóp taralǵan til, sonymen qatar Afrıka múıizinde eń kóp qoldanylatyn til bolyp tabylady.

Amhar tiliniń damýyna eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Zera Iakob (16 ǵasyrdaǵy efıopıalyq fılosof) 2. Imperator Menelık II (1889-1913 jyldary basqarǵan, standarttalǵan amhar orfografıasy) 3. Gýgsa Velle (19 ǵasyrdyń aqyny jáne jazýshysy) 4. Nega Mezlekıa (qazirgi jazýshy jáne esseıst) 5. Rashıd Alı (20 ǵasyrdaǵy aqyn jáne lıngvıs)

Amhar tiliniń qurylymy qalaı?

Amhar tili-afrazıalyq tilder otbasyna jatatyn semıt tili. Ol 11 daýysty jáne 22 daýyssyz dybystarǵa biriktirilgen 33 áripten turatyn ge ' ez alfavıtin qoldana otyryp jazylǵan. Tilde toǵyz zat esim klasy, eki jynys (erkek jáne áıel) jáne alty etistik shaqtary bar. Amhar tilinde sózderdiń reti VSO, bul sýbekt etistiktiń aldynda turǵanyn bildiredi, ol óz kezeginde obektiniń aldynda bolady. Onyń jazý júıesinde ýaqytty, jynysty jáne kópshe zat esimderdi kórsetý úshin jurnaqtar da qoldanylady.

Amhar tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Jaqsy tárbıeshini tabyńyz: amhar tilin úırenýdiń eń jaqsy joly-tildi jetik biletin jáne durys aıtylýdy, sózdik qordy jáne gramatıkany úırenýge kómektesetin tárbıeshini jaldaý.
2. Onlaın resýrstardy paıdalanyńyz: amhar tilin úırenýge arnalǵan aýdıo jáne beıne sabaqtar men kýrstardy usynatyn kóptegen tamasha onlaın resýrstar bar. Bul resýrstar amhar sóz tirkesterin túsiný jáne aıtylymdy meńgerý úshin óte paıdaly bolýy múmkin.
3. Amhar mádenıetine enińiz: beıtanys tildi úırenýdiń eń jaqsy tásilderiniń biri - sýǵa túsý. Sondyqtan, múmkin bolsa, Efıopıaǵa barýǵa nemese amhar tilinde sóıleıtin basqa adamdarmen qoǵamdyq sharalarǵa qatysýǵa tyrysyńyz. Bul sizge tildi jaqsy túsinýge jáne ony úırenýdi jeńildetýge múmkindik beredi.
4. Aýyzeki sóıleýge mashyqtanyńyz: kez-kelgen tildi, sonyń ishinde amhar tilin úırený kezinde daýystap jattyǵý qajet. Aıtylymdy jaqsartý jáne sóılemder qurýǵa jáne tabıǵı sóıleýge daǵdylaný úshin múmkindiginshe daýystap sóıleńiz.
5. Amhar tilindegi kitaptar men gazetterdi oqyńyz: amhar tilinde jazylǵan kitaptar men gazetterdi oqý - sózdik qoryńyzdy arttyrýdyń, sóılem qurylymymen tanysýdyń jáne til týraly túsinigińizdi tereńdetýdiń tamasha tásili.
6. Amhar mýzykasyn tyńdańyz: aqyrynda, amhar tilin úırenýdiń taǵy bir tamasha tásili - mýzyka tyńdaý. Dástúrli efıopıalyq mýzyka men ánderdi tyńdaý sizdiń aıtylýyńyzdy jaqsartýǵa, estý qabiletińizdi tilge keltirýge, jańa sózder men sóz tirkesterin este saqtaýǵa kómektesedi.

Ýdmýrt aýdarmasy - mátinderdi bir tilden ýdmýrt tiline aýdarý prosesi. Ýdmýrt tili-ortalyq Reseıde ornalasqan ýdmýrt Respýblıkasynda turatyn ýdmýrttar sóıleıtin fın-ýgor tili. Bul tildiń baı tarıhy men mádenıeti bar, sonymen qatar ýdmýrt Respýblıkasynda resmı til bolyp tabylady. Bul til álemniń kóptegen bólikterinde jetkiliksiz usynylǵan dep sanaýǵa bolady, biraq bul belgili bir aımaqtyń týmasy nemese ýdmýrt halqynyń tili, mádenıeti men tarıhyna qyzyǵýshylyq tanytqandar úshin mańyzdy til bolyp qala beredi.

Ýdmýrt tiline aýdarýǵa keletin bolsaq, sapaly aýdarmalar jasaýdy qamtamasyz etý mańyzdy. Muny tildik jáne mádenı kontekstke ıe tájirıbeli ýdmýrt aýdarmashylarynyń kómegimen jasaýǵa bolady. Aýdarmashy naqty aýdarmalar jasaý úshin tildiń gramatıkasyn, emlesin jáne semantıkasyn túsine bilýi kerek. Sonymen qatar, olar mátindi túpnusqaǵa múmkindiginshe jaqyndatý úshin sózderdiń keńeıýi men núanstaryn dál qoldana bilýi kerek.

Ýdmýrt tiline aýdarý mádenıetter arasyndaǵy alshaqtyqty joıýǵa kómektesedi jáne ártúrli aımaqtardaǵy adamdarǵa bir-birin túsinýge múmkindik beredi. Muny is júzinde kez-kelgen salaǵa, sonyń ishinde bızneske, ádebıetke jáne buqaralyq aqparat quraldaryna qoldanýǵa bolady. Ony ýdmýrt halqynyń mádenıeti men tarıhyn saqtaý úshin de qoldanýǵa bolady, bul keń aýdıtorıaǵa olardyń áńgimeleri men daýystaryn tyńdaýǵa múmkindik beredi.

Jalpy, ýdmýrt tiline aýdarý ýdmýrt halqynyń tili men mádenıetin túsinýdiń keremet paıdaly quraly bola alady. Ýdmýrt mátinderin túsiný arqyly bul keń aýdıtorıaǵa ýdmýrt halqynyń tili men mádenıetin baǵalaýǵa jáne olardyń tájirıbesin qabyldaýǵa múmkindik beredi. Sonymen qatar, bul mádenıetter arasyndaǵy túsinistikke yqpal etýdiń jáne bir-birińiz týraly kóbirek bilýdiń tamasha tásili bolýy múmkin.

Ýdmýrt tilinde qaı elder sóıleıdi?

Ýdmýrt tili negizinen Reseıdiń Edil aımaǵynda ornalasqan ýdmýrt Respýblıkasynda sóıleıdi. Ol sondaı-aq Reseıdiń basqa bólikterindegi shaǵyn qaýymdastyqtarda, sondaı-aq Qazaqstan, Belarýs jáne Fınlándıa sıaqty kórshi elderde sóıleıdi.

Ýdmýrt tiliniń tarıhy qandaı?

Ýdmýrt tili Oral tilder otbasynyń múshesi jáne fın-ýgor tilderimen tyǵyz baılanysty. Onda shamamen 680 000 adam sóıleıdi, negizinen ýdmýrt Respýblıkasynda (Reseı) jáne onyń aınalasynda. Onyń jazbasha formasyn 18 ǵasyrda kırıllısaǵa negizdelgen jazý júıesin qurǵan orys pravoslavıelik dinı qyzmetkerleri kodıfıkasıalady. Bul jazý júıesi 19-20 ǵasyrlarda odan ári keńeıtilip, jetildirilip, zamanaýı jazýdyń paıda bolýyna ákeldi. Ýdmýrt tili áli kúnge deıin ýdmýrt qonystanǵan aımaqtarda qoldanylady, sonymen qatar mektepter men ýnıversıtetterde oqytylady.

Ýdmýrt tiliniń damýyna eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Vasılıı Ivanovıch Alymov-ýdmýrt tiliniń lıngvısi jáne kóptegen eńbekteriniń avtory, ol tildiń sońǵy gramatıkasyn jazǵan jáne búgingi kúnge deıin qoldanylyp kele jatqan kóptegen erejeler men konvensıalardy belgilegen.
2. Vácheslav Ivanovıch Ivanov-ǵalym jáne ýdmýrt tili men mádenıeti boıynsha kóptegen eńbekterdiń, sonyń ishinde tildiń jan-jaqty gramatıkasy men ýdmýrt poezıasynyń qurylymyn zertteýdiń avtory.
3. Nına Vıtalevna Kırsanova-Rodıonova-jazbasha ýdmýrt tiliniń ınnovatory, ol alǵashqy kitaptardy osy tilde jazdy jáne alǵashqy ýkraın-ýdmýrt sózdigin jasady.
4. Mıhaıl Romanovıch Pavlov-ýdmýrt tili, ádebıeti jáne fólklory salasyna qosqan jemisti úlesimen tanymal, ol aımaqtyń baıyrǵy ánderin alǵashqylardyń biri bolyp jazdy jáne qujattady.
5. Olga Valerıanovna Fedorova-Lojkına - ýdmýrt tili men mádenıetin alǵashqylardyń biri bolyp oqydy, ýdmýrt tilinde alǵashqy gazetter shyǵardy jáne gramatıka men basqa da oqý materıaldaryn jazdy.

Ýdmýrt tiliniń qurylymy qalaı jumys isteıdi?

Ýdmýrt tili-fın jáne eston tilderimen tyǵyz baılanysty Oral tili jáne onyń komı-Zyrán jáne Perm tilderine keıbir uqsastyqtary bar. Onyń qurylymy aglútınatıvti morfologıamen sıpattalady, ıaǵnı sózder ártúrli maǵynalar men uǵymdar úshin affıksterdi qosý arqyly jasalady. Til daýysty dybystardyń tán úılesimdiligimen jáne zat esimderdiń kúrdeli septik júıesimen erekshelenedi. Etistikterdiń konúgasıasy óte kúrdeli, ár túrli kóńil-kúılermen, aspektilermen jáne shaqtarmen, sondaı-aq kemeldi jáne jetilmegen formalar arasyndaǵy túbegeıli aıyrmashylyqpen.

Ýdmýrt tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Tilmen tanysýdan bastańyz. Alfavıt pen aıtylym týraly bilip, gramatıka týraly negizgi túsinik alyńyz.
2. Jergilikti ýdmýrt resýrstaryn oqyp, tyńdańyz. Jergilikti jańalyqtardy tyńdap, sol tildegi mýzyka men teledıdar baǵdarlamalaryn tyńdańyz.
3. Ýdmýrt tilinde sóıleý jáne jazý jattyǵýlaryn jasańyz. Til seriktesin tabyńyz nemese tájirıbe alý úshin onlaın forýmdar men chattardy paıdalanyńyz.
4. Ýdmýrt tili kýrsynan ótińiz. Ýdmýrt kýrstaryn usynatyn kóptegen til ınstıtýttary bar jáne siz olardy Internetten taba alasyz.
5. Mádenıet pen tilge enińiz. Ýdmýrtıaǵa baryńyz jáne jergilikti dıalektiler men mádenıet týraly kóbirek bilý úshin ana tilinde sóıleıtindermen sóılesińiz.