Сербский Казах (кодлымаш) Кусараш

Сербский гыч рушлашке кусараш точностьым да культурым умылышо опытан кусарыше кӱлеш. Сербий-Балкан эл, Кечывалвел-Эрвел Европышто поян историй да шыгыр кылым кучен, ончычсо Югославийын моло элже-влак дене кылдалтын. Шке шкешотан йылмыжым, кириллицым да культуржым уло, тиде культурым иктаж-могай текстым кусараш тӧчымӧ деч ончыч шотыш налаш кӱлеш.

Серб йылме кечывалвел славян йылме ешын ужашыжлан шотлалтеш, тудыжо болгарский, хорватский да македон йылмым чӱкта. Тиде йылмын кок тӱҥ диалектше уло-штавский ден торлакский. Штавский утларак кумдан шарлыше формо улмыж годым торласк тӱҥ шотышто литератур цельыште кучылталтеш. Кусарымашын чынлыкшым ситараш манын, профессионал кусарыше кок диалект да регионал нюанс дене палыме лийшаш.

Серб йылме шемшыдаҥ деч производство кириллице дене возалтын. Тиде алфавит латин алфавит деч шуко символ уло, тудым шымлымаш да тунеммаш нелемда. Тыгеракын, кириллице дене палыме да тудын дене печатлен моштышо кусарыше лияш кӱлеш, а текстыште раш да раш лийже манын, тудын дене печатлен моштышо.

Сербийын моло элла дене чак кылым кучымыжлан кӧра кусарыше Сербийын контекстшым да культуржым умылен шогыжо манын кӱлешан. Сербийын йылмыж ден историйжылан пошкудо эл ден йӱлам пеш кугу влияний ыштен. Кусарыше регион дене палыме йылме да культур ойыртемым тыге коррективлен кертеш, кусарыме текстын тӱҥалтыш текстшын значенийжым да интенсацийжым раш ончыктыжо.

Икманаш, серб йылме гыч але тудын дене пашам ыштыше кусарыше серб йылме дене, тудын шкешотан культур да йӱлаж нергенат пеш сайын пален шогышаш. Кириллицым шинчымашат тыгак серб йылмыш але тудын деч чын кусарышашлан кӱлеш. Кӱлеш опытан да ресурсан, квалификациян кусарыше тыланда сербский гыч але серб йылме гыч раш да лончылен кусарымашым пуэн кертеш.

Могай эллаште шернур йылме дене ойлат?

Серб йылме Сербийыште, Босний ден Герцеговиныште, Черногорий да Косовосышто официал йылме улеш. Тушто тыгак Хорватий, Болгарий, Венгрий, Румыний Да Республикыште Йӱдвел Македоний тыгыде группо-влак ойлат.

Руш йылмын историйже могай?

Руш йылмын вияҥмыжым 7 курымышто Византий импийын сӱмырлымыж деч вара посна йылме семын ышташ тӱҥалмыжым 8 курым марте эскерен шукташ лиеш. Шернурын эн ондак палыме примерже 13 курымышто кызытсе руш йылме дене возымо кугу ужашыже гынат, ты жаплан йӧнештаралтын. Сербийын кокла курымыштыжо ятыр диалект лийын, нунын кокла гыч кажныштыже эл кӧргысӧ тӱрлӧ фракций-влак ойленыт, но Сербийын литературжым вияҥдымаш 15-16 курымлаште диалект-влакым иктыш ушаш да стандартизацийым ышташ полшен.
Осман тӧра 19 курым гыч 14-ше курым марте серб йылме осман-турко семын виянрак мут дене кылдалтын, тудо лексике ден грамматике шотышто шке палыжым ыштен. Тиде таче кече марте, поснак кечывалвел да эрвелыште, шуко районлаште аралалт кодеш.
19 курымышто умбакыже возымо литератур реформым эртарыме, да серб йылме штавский диалект дене келшышын стандартизацийлалтын, тудо таче элыште шуко возымо да устный текстлан кучылталтеш. Тылеч вара тиде йылмылан моло йылме-влак чот влиянийым ыштеныт, эн ончычак англичан йылме дене оҥай гибридым ыштен.

Кӧ руш йылмым вияҥдымашке эн кугу надырым пыштыше 5 еҥ пура?

1. Наук Степанович Караджич( 1787-1864): "кызытсе шернур литературын ачаже" Лӱман, Кумдан Палыме, тудо серб орфографий ден грамматике шотышто стандартизацийыште сравоч гай кап-кылан да серб мутерым ыштышаш.
2. Досим Куандович( 1739-1811): сербский литератур ден образованийым чумырышо Писатель, тудын произведенийже-влак шернур культурым, йылмым да шинчымашым вияҥдымашке кугу надырым пыштеныт.
3. ПЁТР Петрович-Негош(1813-1851): серб князь-епископ ден поэт, тудо шернур литературын историйыштыже кугу капкыллан шотлалтеш. 1837 ийысе "Курыкысо аршаш" эпический поэмыштыже утларак палыме, тудо калыкле эрыкан корным пропагандироватлен.
4. Иван Попович (1806-1856): драматург, тудын произведенийже-влак кызытсе серб театр ден йылмым палемдаш полшеныт. Тудо руш йылмым вияҥдымашке кугу влиянийым ыштен.
5. Стефан Митров Любиша (1824-1878): вӱдышӧ драматург Сербийын, тудын творчествыже сербийын стандартшым палемдыме годым полышым серат. Тудын пьесыже-влак комедий элементышт, тыгак вичкыж социал критикышт дене палыме улыт.

Ший йылмын структуржым кузе ыштыме?

Серб йылмын структуржо, чынжым гын, славян да балкан йылме-влакын комбинацийыштым ончыкта. Тиде кок тукыман (пӧръеҥ, ӱдырамаш да кыдалаш) йылме, кум числа (ик, кок ужашан да шуко чотан) да еш падеж (лӱмым ончыктышо, аклыше, аклыше, звательный, инструментальный да локативный). Тушто Тыгак Субъект-глагол-объект-влакын мут радамышт уло.

Кузе серб йылмым утларак чын йӧн дене тунемаш?

1. Йылме занятийыш коштса: ик эн сай йӧн кеч - могай у йылмым тунемаш-тиде занятийыш але курсыш миен толаш. Тиде тыланда серб грамматикым да структурный обстановкышто, квалификациян туныктышо кид йымалне ойлымашым моткоч сай пален налын кертеш.
2. Сербысе фильм ден телепередаче - влакым ончыза: серб телевидений ден фильм-влакым Ончымаш-йылме дене палыме лияш да икмыняр пайдале фразым да идеом умылаш моткоч сай йӧн.
3. Йылмым вашталтыме шотышто партнёрым муза: йылме курсыш коштмыда тыланда вариант огыл гын, йылме вашталтыш шотышто партнёрым кычалмаш вашке тунем кертеш. Ӱшандарыза: те коктынат могай йылме дене мутланыме да практикыште шке шонымашкыда шунеда.
4. Онайн-ресурсым кучылтса: мланде йымалысе шуко онайн-ресурс Уло, нуно тыланда серб йылмым, вебе-сайтым, приложенийым, кӱвуйым да видеом тунемаш полшат. Йылмым тунемме шотышто нуным ешартыш занятийлашке кучылтын ончыза.
5. Йылме носитель-влак дене сербла кутырыза: шке серб йӧным саемдаш - тиде йылмым туныктышо-влак дене практикылалташ. Верысе тӱшкаш ушныза але йылмын носительже-влак дене кутыраш йӧным муза. Тиде тыланда шке ойлымыжым, шкалан ӱшанымашым да йылмым умылымашым саемдаш полша.

Казах (латин) кусарыме паша ден юридический документ-влаклан, казах йылмым носитель-влаклан устно кусарыме, нуно англичан але моло йылме дене моштыдымо улыт, але казах аудиторий дене раш мутланышашлан чӱчкыдын кучылталтыт. Казахстаныште казахстаныште казахстанский йылмын официал системыжлан шотлалтеш, кириллицын южо областьыште эше кумдан кучылталтеш.

Таче казах йылме гыч документ-влакым (латинице) да тудын ӱмбак сайынрак кусарымаште эреак кушшо йодмаш уло. Профессионал кусарыше казах йылме да грамматикыже дене палыме, тыгак оригиналын йылмыжым сайын умылышаш. Йыгырмут текстым да документ-влакым кусарымаш кусарыме йылме идентичный огыл гын, утларак неле лиеш.

Кусарыше синтаксисым, орфографийым да йылмын чын кусарымым ышташ тӧчышӧ йылмын орфографийжым сайын кучышаш. Казах йылмыш кусарыме кӱлешан аспектлан (латинице) тыге шотлалтеш: кусарышылан кӱкшӧ кӱкшытым гарантлаш кӱлеш, документ йоҥылыш умылтаралтын огыл.

Кусарыше регионын культуржым да историйжым пеш кӱлешан, тудым кусарыше регионын контекстшым раш гына огыл, тыгак регионын контекстшым ончыктен шогыжо. Тыгай умылымаш кусарышылан чын кусараш полшен кертеш, вет йылме чын кучылталтеш да текстыште кеч-могай культур отсылкым тӱрыс интересоватлыме.

Чынлык поснак кӱлешан, кунам юридический документ-влакым кусарыме нерген мут пура, нуно чаткан йодыт. Профессионал кусарыше кусарыше кусарыме годым лийын кертше кеч-могай социал проблемым пален налшаш да тудым мучаш продуктым пуымо деч ончыч кораҥдаш.

Пытартышлан, очыни, профессионал кусарыше тудын кусараш тӧчышӧ йылмыжым сайын умылышаш, тыгак регионын пеш келге шинчымашан культур ден историйже-влак улыт, казах (латин) кусарымашым ышташ.

Могай эллаште казах (латин) йылме дене ойлат?

Казахстанын латин дене возымо казахстаныште Шуко Еҥже Казахстан, тыгак Монголийыште, Китай, Афганистан, Ираан, Турций, Туркмарий да Узбекистаныште ойла.

Казах (латин) йылмын историйже могай?

Казах йылме-тиде тюрк йылме, тушто тӱҥ шотышто Казахстаныште ойлалтеш да элын официал йылмыж дене шотлалтеш. Тиде Тыгак баян провинцийыште Кок официальный йылме гыч иктыже-Монголийыште. Казах-пеш ожнысо тюрк йылме-влак кокла гыч иктыже, тудын возымо историйжым Монголийыште орхонла возымаште кучылтмыж годым 8 курым марте эскерен шукташ лиеш. Курым мучко Тудо (йылме) вашталтшан культур да политик тӱшкашке ушнен да виктаралтын.
Тӱҥалтыш казах йылме араб кыл дене возымо ыле, но 1930 ийыште, советский жапыште, модификацийлыме латинице йылмылан возымо стандартный системе шотеш пурталтын. Латин казах алфавит 32 буква дене ышталтын да кӱчык да кужу йоҥйӱк-влаклан, тыгак йылмын моло шкешотан йӱклан посна буква-влакым авалта. 2017 ийыште латин казах алфавит эркын вашталтын да ынде 33 буквам чӱкта.

Казах (латин) йылмым шымлымашке эн кугу надырым пыштыше 5 еҥ пура мо?

1. Абай Кунанбайули (1845-1904) – казах калыкын сылнымут генийже, тудлан казах йылме дене возымо латин системым модернизацийым возат да тудым 19 курым мучаште шыҥдарат.
2. Магжан Жумбаев (1866-1919) – тудо казах йылмым латинизацийлыме тӱҥ шотышто лийын. Тудо Абайын пашажым умбакыже шуя да казах латин алфавитым ыштымылан вашешта.
3. Мокшаул (1897-1959) - кумдан палыме писатель, поэт да Казахстан гыч политике), кудыжо казахстан йылме иктештыме, стандартизацийлыме йылмыш савырымым возат.
4. Мухтар Ауэзов (1897-1961) – тале казах писатель, Ауэзов казах йылме да тудын культуржым вияҥдаш иземден шоген. Тудо латинла возымыжым ончыктышыжла казах йылме дене шуко пашам возен.
5. Булеген – влак (1913-1984) - Булеген казах йылмым вияҥдымаште кугу лингвист да кугу капан лийыныт. Тудо шуко тунемме книга, мутер да грамматик дене пашам ыштен, казахла письмам ышташ полшен.

Казах (латин) йылмын структуржым кузе ыштыме?

Казах (латин) йылмын структуржо турко йылмын структурыштыжо кугун негызлалтын. Тудын фонологийже йоҥйӱк-влакын гармонийышт, согласный-влакын кӱчыкеммышт да почмо мут-влакым утларак кугемдымаш дене ойыртемалтеш. Грамматике шотышто тиде моткоч агглютинатив йылме, тушто пале мут да пале мут-влак ятыр аффикс да флективный парадге улыт. Тудын глагол системыже тыгак йыжыҥан, кок глагол системан (тыглай да полшышо) системе, приставке, суффикс да сложный системе дене кылдалтын. Казах йылмын (латиницын) серышыжын системыже латин алфавитеш негызлалтын.

Кузе казах (латин) йылмым утларак сайын тунемаш?

1. Алфавитым тунемза. Казах алфавитым латин дене возымо, сандене тыланда нунын дене кылдалтше йӱк-влак 26 буквам тунемман.
2. Баз грамматике дене палыме лийза. Колтымо Окса-Влакым Чу, Але, Йылме негыз Нерген Книга-Влакым шымлен, те Тидым Ыштен Кертыда.
3. Кутырымо шомакыште практикыште шогыза. Тиде йылме кумдан шарлымым налын огыл гын, тыланда, можыч, тудын нерген ойлышым, але онайн-практикылан аудиокурсым муаш кӱлеш.
4. Сай тунемме материаллашке инвестицийым пуыза. Тиде учебник, аудио - але видеокурс але эсогыл веб-сайт да приложений-влак лийын кертыт.
5. Йылме носитель-влакым кузе-гынат чӱчкыдынрак колыштса. Те музыкым, телевидорым, видео ден кӱвуйым кучылтын кертыда, нуно тыланда йылме чумыр ритм деке тунемаш полшат.
6. Шкем тергаш. У лексикым тунемза да тудын дене пайдаланымаште практикыште шогыза. Текстым возен ончыза да йӱкын лудса.
7. Сдаватлалт! Йылмым шымлымаш-кужу процесс, чытышда сита да тидлан куаным налза!