Гаитян Латинла Куҫар

Гаитянла куҫарусем: Кариб бассейнӗн чӗлхине ӑнланни

Гаитян креольский - кариб утравӗнчи гаити гаити государствин чӗлхи, испани, африка чӗлхисем тата англи чӗлхисем витӗмлӗ французла креоль чӗлхи. Ку чӗлхе калама ҫук пӗчӗк, унпа пӗтӗм тӗнчипе 10 миллион ытла ҫын усӑ кураҫҫӗ. Гаитянла креольскра калаҫакан ҫынсемпе ун пек туман ҫынсем хушшинчи уйрӑлӑва кӗскетес тесе, гаитянла тӑлмача пулӑшас кӑмӑл пысӑклансах пырать.

Пӗрремӗшӗнчен, гаитянсен креол чӗлхи мӗнле пулса кайнине ӑнланса илес пулать. Ку чӗлхе 18 ӗмӗрти французпа африка чӗлхисенчен килет, вӗсене ҫак районта чурасем каланӑ. Вӑхӑт иртнӗҫемӗн чӗлхе эволюциленӗ, мӗншӗн тесен француз чӗлхи те диалекта витӗм кӳме пуҫланӑ. Франци тата африка чӗлхисен ҫак пӗрлешӗвӗ гаитянла креоль чӗлхи пӗлекен ятарлӑ диалект йӗркеленӗ, унпа паян калаҫаҫҫӗ.

Ӗҫ гаитянла креольский ҫине куҫсан вырӑнти диалектсемпе усӑ курни кирлӗ пулма пултарать. Гаитянла креоль чӗлхипе пӗтӗм ҫӗршывӗпе тӗрлӗ диалектпа калаҫаҫҫӗ, уйрӑмлӑхсенчен нумайӑшӗ гаитипе Доминикика Республикин чикки тӑрӑх сӑнаҫҫӗ. Ҫавӑнпа та вырӑнти диалектсемпе паллашакан тӑлмачӑ пулни кирлӗ, куҫару мӗн шухӑшланине тӗрӗсех палӑртнине ӗненме пултарать.

Тӗп-тӗрӗс пурнӑҫлама хушса, квалификациллӗ гаитян тӑлмачи те чӗлхене ҫавӑрса тӑракан культура контекчӗ ҫинчен пӗлмелле. Хӑйӗн уйрӑм сӑмахӗсемпе пӗрлех гаитянсен креол чӗлхи утрав культуришӗн характерлӑ пуплевсемпе, сӑмахсемпе ассоциациленет. Ҫак культурӑллӑ нюанссене ӑнланса тӑлмачӑ культура уйрӑмлӑхӗсене пӗр вӑхӑтрах тӗрӗс те шута илекен куҫарӑва тивӗҫтерме пултарать.

Ҫак сӑлтавсене пула куҫаруҫӑ е ҫыру куҫарӑвӗн службине гаитянла куҫарас енӗпе пулӑшу ӗҫӗсен опычӗпе тивӗҫтерекен опыт тупмалла. Чӗлхене, диалекта тата культурӑна ӑнланакан куҫаруҫӑсем май килнӗ куҫарусенчен чи лайӑххине тивӗҫтерме пултараҫҫӗ. Вӗсем пулӑшнипе кирек мӗнле пӗлтерӗве те, документа та, материала та тӗрӗс те тухӑҫлӑ куҫарасса шанма пулать.

Хӑш ҫӗршывсенче гаитла калаҫаҫҫӗ?

Гаитла ытларах Гаитла калаҫаҫҫӗ. Багам утравӗсем ҫинче, Кубӑра, Доминикански Республикӑра тата гаитянсен пысӑк диаспорӑллӑ ытти ҫӗршывсенче те чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсем сахал мар.

Гаит чӗлхин историйӗ мӗнле?

Гаит чӗлхи-франци тата хӗвеланӑҫ африкӑри чӗлхесенчен, фон, эве тата йоруб йышши креоль чӗлхи. Франци колонисчӗсем чуралӑхра пурӑнакан африканецсене Сан-Домингӑна (халӗ Гаити) илсе килнӗ чухне вӑл хӑйӗн хальхи формине туянма пуҫланӑ. Чуралӑхра пурӑнакан африканецсем хӑйсен ҫӗнӗ окруженийӗ ҫине ответлесе, хӑйсем паллашнӑ француз чӗлхипе, Африкӑра Ҫӗнӗ креол чӗлхи тӑвас тесе калаҫакан чӗлхесемпе усӑ курнӑ. Ку чӗлхепе чурасем хушшинче те, килти тӗрме хуралҫисем хушшинче те усӑ курнӑ, каярахпа ӑна гаиян креольский тесе паллӑ пулнӑ. 1700-мӗш ҫулсен вӗҫӗнчен пуҫласа гаитян креольский пӗтӗм утрав тӑрӑх усӑ курать, ҫӗршывра калаҫакан тӗп чӗлхе пулса тӑрать.

Гаит чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Антенор фирмен-пӗрремӗш ҫӳревҫӗ тата 19 ӗмӗрти общество деятелӗ. 2. Джин Прайс-Марс-20 ӗмӗр пуҫламӑшӗн интеллектуалӗпе дипломачӗ 3. Луи-Жозеф Жанвье-лингвист тата антрополог 20 ӗмӗр пуҫламӑшӗнче 4. Антуан Дюпюш-издатель тата эрнери Хаҫат редакторӗ La Phalange 1930-мӗш ҫулсенче 5. Мари Вье - Шове-1960-мӗш ҫулсенчи гаитсен идентлӑхӗ ҫинчен ҫырнӑ романсемпе эссе авторӗ.

Гаит чӗлхи тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Гаитянла-креолла чӗлхе, вӑл француз чӗлхипе никӗсленнӗ, ун ҫинче, хаклавсем тӑрӑх, гаити ҫӗрӗнчи 8 миллион ҫын, Кариб бассейнӗнчи тата гаиян диаспорӗнчи ытти ҫӗршывсенче калаҫаҫҫӗ. Унӑн тытӑмӗ африкӑпа европӑри тӗрлӗ чӗлхесенчен, ҫавӑн пекех аравак чӗлхисенчен грамматика моделӗсемпе лексикисем пӗрлешсе тӑнинче никӗсленнӗ. Ку чӗлхепе СЫПӐКӐН-сыпӑкӑн калаҫаҫҫӗ, унта SOV (Субъект-объект-глагол) сӑмахсен йӗркипе усӑ кураҫҫӗ. Унӑн синтаксисӗпе морфологийӗ ансат, пурӗ те икӗ вӑхӑт (иртнӗ тата хальхи).

Гаитян чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Rosetta Stone Е Duolingo чӗлхене вӗренмелли программӑран пуҫлӑр. Ҫакӑ сире чӗлхе никӗсне вӗренмелли лайӑх никӗс парать.
2. Онлайн-гаитян креол чӗлхин курсне тупӑр, унта эсир, грамматика, произведени тата словарь запасне кӗртнӗ май, чӗлхене тарӑннӑн вӗренме пултаратӑр.
3. Woutube видео тата Каналсемпе усӑ курӑр, гаитянсен креол чӗлхипе ҫӳрекенсене итлӗр, гаитсен культурипе диалекчӗсем ҫинчен видеоролика курӑр.
4. Ҫак чӗлхепе ҫырнӑ кӗнекесемпе статьясене вулӑр, хӑвӑрӑн вулав хӑнӑхӑвӗсене практикацилемелле.
5. Гаит музыкине итлӗр те уйрӑм сӑмахсем уйӑрса пама тӑрӑшӑр.
6. Онлайн-форума хутшӑнӑр е чӗлхе носителӗсемпе калаҫнӑ чухне усӑ курма гаит чӗлхипе ҫӳрекенсен вырӑнти ушкӑнне тупӑр.
7. Май килнӗ таран университета е чӗлхе шкулне вӗренме ҫырӑнӑр.

Латыньла куҫарни-пин ҫул шутланакан практика. Вӑл текста пӗр чӗлхерен тепӗр чӗлхе ҫине, латыньрен акӑлчан е хальхи чӗлхе ҫине куҫарать. Латынь ӗмӗр тӑршшӗпех ученӑйсемпе писательсен чӗлхипе пурӑннӑ. Паян та латынь юриспруденци, медицина тата католик чиркӗвӗ пек нумай облаҫсенче пысӑк вырӑн йышӑнать.

Куҫару проектне пуҫлас тесен тӑлмачӑн латыньпе усӑ курса куҫармалли проектсем валли латынь мӗнле чӗлхе пулнине палӑртмалла. Унтан вӗсен латин чӗлхине лайӑх пӗлмелле. Ҫакӑ грамматикӑна та, чӗлхе синтаксисне те пӗлӗве кӗртет. Унсӑр пуҫне тӑлмачӑн хӑй куҫаракан куҫару чӗлхипе питӗ лайӑх усӑ курмалла. Ҫакӑ чӑваш чӗлхине культурӑллӑ нюанссене пӗлни, оригиналлӑ текстӑн тонне тата пӗлтерӗшне тӗпӗ-йӗрӗпе каласа парас тесе витӗм кӳрет.

Пуҫламӑш чӗлхене палӑртсан, тӑлмачӑн кирлӗ хӑнӑхусем пулсан, вӑл куҫарӑва тытӑнма пултарать. Оригиналлӑ текст тата тӗллев аудиторийӗн кӑткӑслӑхне кура тӑлмач темиҫе меслетпе усӑ курма пултарать. Сӑмахран, текста латынь ӑнланман анлӑ аудитори валли куҫараҫҫӗ пулсан, тӑлмач вӗсен букварь аналогӗсем мар, хальхи терминсемпе сӑмах ҫаврӑнӑшӗсемпе ытларах усӑ курма пултарать. Тепӗр енчен, куҫару формӑллӑрах куҫару ыйтакан текстсемшӗн тӑлмач латин текстне тытса пыма пултарать.

Ҫакна асра тытмалла: латынь-кӑткӑс чӗлхе. Чӗлхене тӗпӗ-йӗрӗпе пӗлмен тӑлмачшӑн йывӑр пулма пултаракан ҫинҫе япаласем нумай унӑн. Ҫавна пула ку енӗпе опыт пур профессионаллӑ тӑлмача латиница ҫине кӑткӑс куҫарусене час-часах шанса пани лайӑхрах.

Кирек мӗнле пулсан та куҫару тӗрӗслӗхӗ чи пӗлтерӗшлӗ. Куҫару тӗслӗхшӗн, стильшӗн е пӗлтерӳсемшӗн сиенсӗр мар оригиналлӑ текст пӗлтерӗшне тӗп-тӗрӗс пӗлтермелле. Ку уйрӑммӑнах латыньрен куҫарнӑ чухне тӗрӗс, мӗншӗн тесен йӑнӑшсене пӑтраштарса яма е ӑнланма ҫӑмӑл. Куҫарнӑ текста тӗрӗслесси тата тӗрӗслесси тӗп-тӗрӗс тивӗҫтерме питӗ кирлӗ.

Куҫару вӑл-хӑнӑху, ӑна алла илме вӑхӑт тата практика кирлӗ. Ӗҫ латынь ҫине куҫарма тытӑнсан профессионалсем час-часах чи лайӑх вариант пулса тӑраҫҫӗ. Вӗсен латинла текстне акӑлчанла е урӑх чӗлхепе тӗрӗс куҫарма кирлӗ инструментсемпе пӗлӳсемпе усӑ курма май пур. Ҫак задачӑна квалификациленӗ тӑлмачӑ пур пирки латин чӗлхинчен куҫаракансем тӗрӗс те шанчӑклӑ куҫарусем парасса шанма пултараҫҫӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче латинла калаҫаҫҫӗ?

Латинла пӗр ҫӗршывра та тӗп вырӑн йышӑнса калаҫмаҫҫӗ, анчах Вӑл Ватиканра тата Сан-Марино Республикинче нумай официаллӑ тӗллевсемпе усӑ курать. Латынь те нумай ҫӗршывсенчи вӗренӳ программисен пӗр пайне, Пӗрлешӳллӗ Штатсем, Франци, Испани, Португали, Итали, Польша, Румыни, Германи, Германи, Австри, Нидерланди, Бельги, Швейцари, Канада, Мексика, Колумби, Бразили, Венесуэл, Перу, Аргентина, Чили, Эквадор, Боливи, Парагвай тата ытти ҫӗршывсене кӗртнӗ.

Латин чӗлхин историйӗ мӗнле?

Латин чӗлхин темиҫе пин ҫул шутласа кӑларакан вӑрӑм истори пур. Вӑл индоевропӑри чӗлхе пек пулса Тухнӑ та, Итали ҫурутравӗпе пӗрремӗш хут тимӗр ӗмӗрте усӑ курнӑ. Унтан вӑл Ытти регионсене, Иберипе Галлие тата, юлашкинчен, Британи Рим империйӗн классикла тапхӑрӗнче сарӑлнӑ. Латынь рим империйӗн официаллӑ чӗлхи пин ҫул ытла пулнӑ, вӑтам ӗмӗрсенче вара католицизм чӗлхи пулса тӑнӑ. Латынь Ҫӗнӗрен Чӗрӗлсе тӑнӑ тапхӑрта ҫӗнӗрен чӗрӗлсе тӑнӑ, наука, вӗренӳ тата литература тӗллевӗсемпе усӑ курнӑ. 19-мӗш ӗмӗрте ӑна романла чӗлхесемпе обществӑн тӗп чӗлхи вырӑнне улӑштарнӑ, анчах вӑл халӗ те пӗр-пӗр институци условийӗсенче, ҫавӑн пекех тӗнпе академи тӗллевӗсенче усӑ курать.

Латин чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Цицерон (пирӗн эрӑчченхи 106 – мӗш, пирӗн эрӑчченхи 43 – мӗш) - рим патшалӑх деятелӗ, юрист тата оратор, хӑйӗн произведенийӗсемпе тата сӑмахӗсемпе латин чӗлхине тарӑн витӗм кӳнӗ.
2. Вергилий (пирӗн эрӑчченхи 70-19-мӗшчен) – рим поэчӗ, хӑйӗн "Энеида" ятлӑ эпикӑллӑ поэми латинла ҫырнӑ. Унӑн ӗҫӗсем латин литературипе синтаксиса аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ.
3. Юлий Цезарь (пирӗн эрӑчченхи 100 ҫ. – пирӗн эрӑчченхи 44 ҫ.) – рим полководецӗпе государство деятелӗ, вӗсен ӗҫӗсем латин грамматикипе синтаксиса аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ.
4. Гораций (пирӗн эрӑчченхи 65-мӗшчен-пирӗн эрӑчченхи 8-мӗшӗччен) – рим поэчӗ-лирик, вӗсен одысемпе сатирисем латин поэзийӗ ҫине иксӗлми витӗм кӳчӗҫ.
5. Овидий (пирӗн эрӑчченхи 43 ҫ. – пирӗн эрӑри 17 ҫ.) – хӑйӗн калавлӑ произведенийӗсемпе чи паллӑ рим поэчӗ, латин прозине чылай пуянлатнӑ "Метаморфозӑсем" пек.

Латин чӗлхин структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Латин чӗлхин тытӑмӗ пилӗк тайлӑмран тӑракан системӑра никӗсленнӗ, ҫав тытӑмсем пӗтӗмӗшле вӗҫленнӗ пӗлтерӗшлӗ тата паллӑ ҫынсен ушкӑнӗсем пулса тӑраҫҫӗ. Кашни тайлӑмрах ултӑ тӗрлӗ падеж пур: менельник, ашшӗ-амӑшӗ, тӗплӗ, эрехлӗ, абливлӑ тата илӗртӳллӗ. Латыньре те икӗ тӗрлӗ глагол пур: регулярнӑй тата негулярнӑй мар. Латынь тытӑмӗ те инфикссене, суффикссене, предлогсемпе местоименисене, ытти элементсем хушшинче хутшӑнать.

Латин чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Тӗпрен пуҫлӑр. Курс витӗр тухӑр е фредерик М.Уилок Фредерикӑн Латин грамматикипе словарнӑй запасӗн никӗсӗсене ҫавӑрса илекен учебник илӗр.
2. Латинла аудиозапиҫӗсене итлӗр. Май пулсан, чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсем калакан латынь аудиозапиҫӗсене тупӑр. Ку сире тӗрӗс калама тата интонацие вӗрентме пулӑшӗ.
3. Латыньла вуланипе усӑ курӑр. Латинла текстсене, вергилипе Цицерон произведенийӗсене, латинла литературӑпа хальхи кӗнекесене вулӑр.
4. Латынь ҫине ҫырӑр. Эсир латыньпе хӑнӑхса ҫитсен, грамматикӑпа тата унпа мӗнле усӑ курнипе лайӑхрах паллашас тесе, латынь ҫине ҫырма тӑрӑшӑр.
5. Латынла калаҫӑр. Вырӑнти латино америка клубне кӗрӗр, онлайн-латынь курсне ҫырӑнӑр та латыньрен куҫарнӑ тӗрӗслеве хутшӑнӑр, калаҫӑва хӑнӑхӑр.