Шотланди гэлӗ Белорусси Куҫар

Шотландине ҫул ҫӳренӗ чухне е шотландин тӗп ҫыннисемпе пӗрлешнӗ чухне ҫӗршывӑн йӑлана кӗнӗ чӗлхине ӑнланма тата унпа хутшӑнма пӗлни пысӑк вырӑн йышӑнма пултарать. Шотландин гэль чӗлхи вӑл - ҫӗр ҫул каялла ҫуралнӑ вӑхӑтранпа вырӑнти ҫынсем калаҫакан чӗлхе. Ку Вӑл Шотландин историне, культурине тата йӑлисене ӑнланнин пӗлтерӗшлӗ пайӗ. Ҫапла вара, шотландипе гэльла куҫару пулӑшнипе чӗлхе никӗсӗсене вӗренни ҫак тӗлӗнмелле ҫӗршыв ҫинчен хаксӑр шухӑшлама пултарать.

Мӗн вӑл шотландин гэль чӗлхи?

Шотландин гэль е гайдлиг - кельт ҫемйин авалхи чӗлхи. Вӑл ирландипе гэль тата мин гэль чӗлхипе тачӑ ҫыхӑннӑ, хакланӑ тӑрӑх, 4 ӗмӗртен пуҫласа усӑ курать. Унпа пӗтӗм ҫӗршывӗпе 11 ӗмӗрччен калаҫнӑ, анчах каярахпа вӑл уйрӑм районсенче сыхланса юлнӑ. Хальхи вӑхӑтра шотландин гэль гэлӗ Шотландин тӗп чӗлхи пулса тӑмасть, анчах ун ҫинче малтанхи пекех ҫӗршывра 60 000 ҫынна яхӑн калаҫаҫҫӗ.

Шотландин гэль чӗлхине куҫарни мӗне кирлӗ?

Шотландин гэль чӗлхине вӗренни тӗрлӗ сӑлтавсемпе пӗлтерӗшлӗ. Ҫакӑ Шотландин культурипе историйӗ ҫинчен кӑтартса парать, ҫавӑн пекех килен-каянсене вырӑнти ҫынсемпе чылай паллашма май парать. Чӗлхе пӗлни ҫулҫӳревҫӗсене вырӑнти каларӑшсемпе йӑласене лайӑхрах хаклама, ҫавӑн пекех интереслӗ калаҫусене хутшӑнма май парать. Кунсӑр пуҫне, чӗлхене пӗлни географи ячӗсен, клансен ячӗсен тата историри паллӑ событисен культурӑллӑ пӗлтерӗшне кӑтартса пама пултарать.

Шотландирен гэльскине куҫарнине эсир мӗнле вӗренетӗр?

Телее, шотландин гэль чӗлхин никӗсне вӗренме нумай майсем пур. Шотландин гэль чӗлхин курсӗ иртни вӗрентӗвӗн анлӑ та тухӑҫлӑ меслечӗсенчен пӗри пулса тӑрать. Университетра ирттерекен курссене шотландин гэль чӗлхин тӗп компоненчӗсене-произведенисемпе грамматика калаҫӑвӗсенчен пуҫласа калаҫмалли тӗп пуплевсем таранах ҫавӑрса илеҫҫӗ. Ҫак аудитори курсӗсем ҫумне шотландин гэль чӗлхин онлайн-курсӗсем те нумай. Ку вӑл килтен тухмасӑрах чӗлхене вӗренмелли лайӑх меслет.

Юлашкинчен, шотландин гэль чӗлхине вӗренни Шотландин историйӗпе культурине тӗлӗнмелле кӑтартса парать. Чӗлхене база пӗлни ӑнлану тата тав тӑвас ҫӗнӗ тӗнче алӑкне уҫма пултарать. Чӗлхене вӗренмелли курссемпе ресурссен анлӑ спектрне пула кӑсӑклӑ та усӑллӑ пулма пултарать. Ҫапла вара, эсир Шотландин ҫӗрӗпе тата халӑхӗпе ҫывӑхрах паллашас тетӗр пулсан, шотландин гэльла куҫарӑвӗ - пуҫламӑшӗнче питӗ лайӑх вырӑн.

Хӑш ҫӗршывсенче шотландин гэль чӗлхипе калаҫаҫҫӗ?

Шотландин гэль чӗлхипе пуринчен ытла Шотландире, уйрӑмах ҫӳллӗ тусемпе утравсем ҫинче калаҫаҫҫӗ. Унпа пӗрлех Канадӑри Ҫӗнӗ Шотландире те калаҫаҫҫӗ, унта вӑл провинцире сахалӑшӗн чӗлхине официаллӑ майпа йышӑнать.

Шотландин гэль чӗлхин историйӗ мӗнле?

Шотландин гэльла чӗлхи шотландире 5 ӗмӗртен пуҫласа сарӑлнӑ, вӗсем шутланӑ тӑрӑх, авалхи кельтсен чӗлхинчен тухнӑ. Вӑл Ирландире, Уэльсра тата Бретаньре (Францире) калаҫакан чӗлхесемпе ҫыхӑннӑ. Вӑтам ӗмӗрсенче ун ҫинче пӗтӗм ҫӗршывӗпех анлӑн калаҫнӑ, анчах Шотланди Королевствипе Англие пӗрлештернӗ хыҫҫӑн унӑн усӑ курасси 18 ӗмӗр пуҫламӑшӗнче кӗскелме пуҫланӑ. 19 ӗмӗр варринче ҫак чӗлхе ытларах шотландин ҫӳллӗ тусемпе утравӗсем ҫинче сарӑлнӑ.
19-мӗшпе 20-мӗш ӗмӗрсенче шотландин гэль чӗлхи ҫӗнӗрен чӗрӗлсе тӑнипе нумай ҫӗрте ученӑйсемпе активистсен вӑйӗсене пула тӳссе ирттернӗ. Хальхи вӑхӑтра Шотландире гэль чӗлхипе ҫӳрекен 60 000 ытла шутланать, ҫав чӗлхене шкулсенче вӗрентеҫҫӗ. Вӑл та Европӑри союзӑн официаллӑ чӗлхи пулса тӑрать, Шотландире акӑлчан чӗлхипе пӗрлех официаллӑ статус пур.

Шотландин гэль чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Дональд Макдональд (1767-1840): "Гэль литературин Ашшӗ" Ятлӑ Паллӑ дональд Макдональд Писатель, поэт, куҫаруҫӑ тата редактор пулнӑ, ӑна Шотландире 19 ӗмӗрте Гэль литературине ҫӗнӗрен чӗртсе тӑратас ӗҫе пуҫарса яни тесе ҫырнӑ.
2. Александр Макдональд (1814-1865): Александр Макдональд шотландин чи аслӑ кельт сӑввисенчен хӑш-пӗр сӑввисене, Ҫав шутра "An Cnocan B Маларедn" тата "Cumha nam Beann"тесе ҫырнӑ Гэль историкӗпе поэчӗ пулнӑ. Ҫавӑн пекех вӑл шотландипе гэльсен пӗрремӗш словарьне туса хатӗрлеме пулӑшрӗ.
3. Калум Маклин (1902-1960): Гэльсен Паллӑ поэчӗ, Калум Маклин та гэль чӗлхине вӗрентме (ирландец гэльский), шотландире 20 ӗмӗрте чӗлхе ҫавӑрма пулӑшса, учебниксен серине ҫырнӑ.
4. Джордж Кэмпбелл (1845-1914): Кэмпбелл чаплӑ ученӑй пулнӑ, вӑл гэль культурипе чӗлхине упраса хӑварас ӗҫе хӑйӗн карьерине халалланӑ. Унӑн "Хӗвеланӑҫ сӑртлӑхӗнчи Паллӑ юмахсем" кӗнеки кельт литературин чи чаплӑ произведенийӗсенчен пӗри шутланать.
5. Джон Макиннес (1913-1989): Макиннес чӗлхе йӑли-йӗркисене, уйрӑмах шотландин гэль чӗлхипе фольклорпа музыкӑна, чи паллӑ пухуҫӑ тата тӗпчевҫӗ пулнӑ. 1962 ҫулта вӑл шотландин культура еткерӗн кӗтеслӗ чулӗ пулса тӑнӑ гэльсен юрри традицийӗн пысӑк обзорне пичетлесе кӑларнӑ.

Шотландин гэль чӗлхин структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Шотландин гэль - индоевропи чӗлхи, кельт ҫемйипе ҫыхӑнса тӑраканскер тата икӗ диалекта пайланаканскер: ирландири гэльский, унпа ытларах Ирландире калаҫаҫҫӗ, шотландири гэль гэльский, унпа ытларах Шотландире калаҫаҫҫӗ. Чӗлхе йӑлана кӗнӗ кельт грамматикипе синтаксислӑ структура пулса тӑрать. Унӑн сӑмах системи пӗртен-пӗр, икӗ хутлӑ тата нумай йышлӑ формӑсен кӑткӑс пӗрлешӗвӗнче никӗсленсе тӑрать. Чӗрчунсен пӗртен-пӗр тата нумай йышлӑ формисем пур, вӗсем ӑрӑва пӑхӑнса тӑраҫҫӗ. Паллӑ ячӗсемпе местоименийӗсем ӑрӑвӗпе, шучӗпе тата падежпа килӗшеҫҫӗ. Глаголсен ултӑ вӑхӑт, виҫӗ тайӑлу тата вӗҫӗ-хӗррисӗр формӑсем пур.

Шотландин гэль чӗлхине мӗнле тӗрӗс вӗрентмелле?

1. Калаҫуран пуҫлӑр: эсир гэльские тӗпчеме пуҫличчен эсир тӗрӗс произведенипе паллашнине ӗненӗр. Ҫакӑ сире пулас уроксене ӑнланса илме пулӑшать, калаҫу та, ӑнлану та самаях тикӗс пулса пырать.
2. База словарӗн запасне вӗренӗр: эсир произведение вӗренсе ҫитсенех база словарӗн запасне май килнӗ таран ытларах вӗренме тӑрӑшӑр. Ку сире юлашки уроксем валли никӗс хывӗ, гэль чӗлхине ӑнланма тата унпа калаҫма самаях ҫӑмӑллатӗ.
3. Кӗнекесене е аудиоуркӑсене инвестици хывӑр: хӑш-пӗр кӗнекесене е аудиоуркӑсене инвестици хывни Кирлӗ. Ҫакӑ сире чӗлхене тӗрӗс вӗрентме тата информацие упраса хӑварма пулӑшать.
4. Хӑйпе калаҫакана тупӑр: май пулсан, шотландипе гэльс чӗлхипе калаҫакана кама та пулин тупӑр та темиҫе калаҫу ҫинчен калаҫса татӑлӑр. Ҫакӑ сире чӗлхепе усӑ курма тата хӑвӑрӑн пулма пултаракан йӑнӑша ҫӗнтерме пулӑшать.
5. Итлӗр гэль радионе: гэль радио Итлени - чӗлхе ҫинчен ытларах пӗлмелли тата калаҫура мӗнле янӑранине кӑтартмалли меслет.
6. Гэль чӗлхипе телепередачӑсем пӑхӑр: гэль чӗлхипе телепередачӑсемпе фильмсем Шырани те сире ҫак чӗлхепе тӗрлӗ контекстра мӗнле усӑ курнине ӑнланма пулӑшӗ.
7. Гэль хаҫачӗсемпе журналӗсене вулӑр: гэль чӗлхипе ҫырнӑ хаҫатсемпе журналсене Вулани те чӗлхепе культура ҫинчен ытларах пӗлме лайӑх май пулса тӑрать.
8. Технологипе усӑ курӑр: гэль чӗлхине вӗреннӗ чухне эсир технологисемпе усӑ курма пултаратӑр. Нумай веб-сайтсемпе приложенисем пур, вӗсем сире чӗлхене вӗрентме пулӑшӗҫ.

Беларусь - хӗвелтухӑҫ европӑри ҫӗршыв, Российӑпа, Украинӑпа, Польшӑпа, Литвапа тата Латвипе чикӗленнӗскер. Документсене, литературӑна тата веб-сайтсене белорусси чӗлхипе куҫарни белоруссемпе ытти халӑхсем хушшинче кӑна мар, ҫӗршывра та пӗтӗм тӗнчери хутшӑнӑвӑн пӗлтерӗшлӗ пайӗ пулса тӑрать. Халӑх пур чухне 10 миллион ҫынна яхӑн ҫак тӗрлӗ ҫӗршыври обществӑн пур сийӗпе те тухӑҫлӑ хутшӑнас тесен белорусси чӗлхине тухӑҫлӑн куҫарма пӗлни кирлӗ.

Беларусин официаллӑ чӗлхи белорусси шутланать, икӗ тӗп меслет пур, вӗсенчен иккӗшӗ те куҫарнӑ чухне час-часах усӑ кураҫҫӗ: латин алфавитӗпе кириллица. Латин алфавитӗ Латыньрен, Рим империйӗнчен килет, унпа хӗвеланӑҫ енчи нумай ҫӗршывсенче усӑ курать; вӑл поляксен алфавитӗпе тачӑ ҫыхӑнса тӑрать. Ҫав вӑхӑтрах грек алфавитӗнчен пулнӑ кириллицӑна монахсем тунӑ, вӑл вырӑс чӗлхипе тачӑ ҫыхӑннӑ тата Хӗвелтухӑҫ Европӑпа Вӑтаҫӗр Азири нумай ҫӗршывсенче усӑ курать.

Пуҫламӑш текст пӗлтерӗшне тӗп-тӗрӗс каласа парас тесен, белорусси тӑлмачӗн икӗ алфавитне те лайӑх ӑнланса илмелле. Тӑлмачӑн та белорусси грамматикипе лексикине, белорусси культурине тӗплӗ куҫарас тесен питӗ лайӑх пӗлмелле.

Тӑлмачӑ чӗлхине ӑнланать тата пӗлтерӗве тӗпӗ-йӗрӗпе каласа пама пултарать пулсан, акӑлчанларан белоруссие е белоруссирен акӑлчанла куҫарасси ытла кӑткӑсах мар. Анчах та ку задача белоруссирен нимӗҫ, француз е испани чӗлхине куҫарас текенсемшӗн кӑшт кӑткӑсрах. Ҫакӑ куҫаруҫӑна белорусси чӗлхинче ҫук сӑмахсемпе е пуплевсемпе усӑ курса куҫарма ыйтнипе ҫыхӑннӑ.

Белоруссири куҫаруҫӑсем тӗл пулакан тепӗр ыйту-чылай сӑмахсемпе пуплевсене контекстран темиҫе куҫару илме пултарни пулса тӑрать. Кунсӑр пуҫне хӑш-пӗр чухне акӑлчан тата белорусси чӗлхисенче питех те пӗлтерӗшлӗ сӑмахсем пур, ҫавӑнпа та тӑлмачӑн ҫак уйрӑмлӑх ҫинчен пӗлмелле тата куҫарӑва тивӗҫлӗ йӗркепе тӳрлетӳсем кӗртмелле.

Юлашкинчен, белорусси чӗлхине куҫарсан культура контекчӗ ҫине тимлӗ пӑхни, кӳрентерекен е культурӑллӑ туйӑмсӑр терминсенчен е сӑмахсенчен пӑрӑнни питӗ кирлӗ. Белорусси чӗлхипе пӗлтерӗве тӗп-тӗрӗс пӗлтерес тесен, тӑлмачӑн чӗлхе нюансӗсемпе, унӑн грамматика тытӑмӗсемпе тата белорусси обществин культура контекчӗпе паллашмалла.

Задача мӗнле пулнине пӑхмасӑр белорусси чӗлхине куҫарасси кӑткӑс предприяти пулма пултарать, анчах кирлӗ пӗлӳсемпе опыт пулсан вӑл ӑнӑҫлӑ пулма пултарать. Чӗлхе мӗнле пулнине ӑнланса тата культура контекчӗн пӗлтерӗшне йышӑнса, белоруссири опытлӑ тӑлмач чӗлхе уйрӑлӑвне ҫӗнтерсе пысӑк ҫыхӑну йӗркелеме пулӑшма пултарать.

Хӑш ҫӗршывсенче белорусси чӗлхипе калаҫаҫҫӗ?

Белорусси чӗлхипе ытларах Беларусире тата Раҫҫей, Украина, Литва, Латвипе Польша районӗсенче калаҫаҫҫӗ.

Белорусси чӗлхин историйӗ мӗнле?

Белорусси халӑхӗн малтанхи чӗлхи авалхи хӗвелтухӑҫ-славян чӗлхи пулнӑ. Ку чӗлхе 11 ӗмӗрте пуҫланса Кайнӑ, киев Русь тапхӑрӗ 13 ӗмӗрте пӗтсе ларичченех чӗлхе пулнӑ. Ҫав вӑхӑт хушшинче вӑл славянла тата ытти чӗлхесен вӑйӗпе усӑ курса пурӑннӑ.
13-14 ӗмӗрсенче чӗлхе белорусси чӗлхин ҫурҫӗр тата кӑнтӑр диалекчӗсем икӗ тӗрлӗ диалекта пайланма пуҫланӑ. Кӑнтӑр диалекчӗ Литовский Аслӑ княжествӑра усӑ куракан литература чӗлхин никӗсӗ пулса тӑнӑ, каярахпа вӑл ҫӗршывӑн официаллӑ чӗлхи пулса тӑнӑ.
Мускав тапхӑрӗнче, 15 ӗмӗртен пуҫласа, белорусси чӗлхи вырӑссен малаллах витӗм кӳнӗ, хальхи белорусси чӗлхи хӑйӗн кӳлеписене туянма пуҫланӑ. 16-17-мӗш ӗмӗрсенче чӗлхене кодификацилеме тата стандартизацилеме хӑтланса пӑхнӑ, анчах ку вӑйсем юлашкинчен ӑнӑҫсӑр пулнӑ.
19-мӗш ӗмӗрте белорусси чӗлхи калаҫу тата литература чӗрӗлсе тӑрассине тӳссе ирттернӗ. 1920-мӗш ҫулсенче ӑна Совет Союзӗн официаллӑ чӗлхисенчен пӗри тесе йышӑннӑ. Анчах 1930-мӗш ҫулсенчи сталинла репрессисем ҫак чӗлхепе усӑ курассине кӗскетме илсе пынӑ. Ӑна 1960-мӗш ҫулсен вӗҫӗнче чӗртсе тӑратнӑ, Ҫавӑнтанпа де-факт Беларуси официаллӑ чӗлхипе пулса тӑнӑ.

Белорусси чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Франциск Сорина (1485-1541): Час-часах "белорусси литературин Ашшӗ" теекенскер, Сорина латыньпе чех тексчӗсенчен белорусси чӗлхипе христианла текстсен пӗрремӗш издатель тата куҫаруҫи пулнӑ. Ӑна белорусси чӗлхине ҫӗнӗрен чӗртсе тӑратасси тата пулас писательсем ҫак чӗлхепе ӗҫлеме хавхалантарасси тесе ҫыраҫҫӗ.
2. Симеон Полоцкий (1530-1580): Богослов, поэт тата философ, Полоцкий чӗлхе, истори, культура, тӗн тата географи енӗпе нумай тӗрлӗ ӗҫӗсемпе паллӑ. Вӑл белорусси литературин каноника произведенийӗсем пулса тӑнӑ темиҫе текст ҫырчӗ.
3. Янка Шыва Кӗнӗ (1882-1942): Поэтпа драматург, шыва белоруссипе те, вырӑс чӗлхипе те ҫырнӑ, белоруссири 20 ӗмӗрти чи паллӑ поэт пекех паллӑ.
4. Якуб Колас (1882-1956): Поэт тата прозаик, Колас ҫӗршывӑн хӗвеланӑҫ пайӗнче калаҫакан белорусси чӗлхин диалекчӗпе ҫырнӑ, чӗлхене нумай ҫӗнӗ сӑмахсем, сӑмахсем кӗртнӗ.
5. Василь Быков (1924-2003): Поэт, драматург, сценарист тата дисседент, Быков совет оккупацийӗ вӑхӑтӗнче Беларусьре пурнӑҫ ҫинчен ҫырса кӑтартнӑ калавсем, пьесӑсемпе сӑвӑсем ҫырнӑ. Унӑн произведенийӗсенчен нумайӑшӗ хальхи белорусси литературинче чи пӗлтерӗшли шутланать.

Белорусси чӗлхи структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Белорусси чӗлхи хӗвелтухӑҫ славян чӗлхисен ушкӑнне кӗрет, вырӑс тата украина чӗлхисемпе тачӑ ҫыхӑнса тӑрать. Ку вӑл тӗрлӗ калӑпӑшлӑ чӗлхе, ҫавӑн пекех агглютинативлӑ чӗлхе, кӑткӑс сӑмахсемпе сӑмах ҫаврӑнӑшӗсене ытти сӑмахсемпе морфемӑсем ҫумне аффикссем хушма йӗркеленине пӗлтерет. Грамматика тӗлӗшӗнчен ҫакӑ ытларах SOV (субъект-глагол) сӑмах йӗркипе арҫынпа хӗрарӑм ӑрӑвӗсемпе тата нумай падежсемпе усӑ курать. Сӑмах-юмах енчен, ку славян чӗлхи, чехсемпе поляксен хӑш-пӗр витӗмӗсемпе ҫыхӑнса тӑрать.

Белорусси чӗлхине мӗнле тӗрӗс вӗрентмелле?

1. Официаллӑ чӗлхе курсне иртӗр: эсир белорусси чӗлхине чӑнласах вӗренетӗр пулсан, лайӑх меслет онлайн - е куҫӑмлӑ чӗлхе курсӗ пулса тӑрать. Чӗлхе курсӗ сире чӗлхе никӗсне вӗренме тата сирӗн хӑнӑхусене аталантарма структура пама пултарать.
2. Тарӑн шухӑша путни: чӑннипе чӗлхене вӗренес тата вӗсене ирӗклӗн алла илес Тесен, сирӗн чӗлхене путса ларас тесен, мӗн май килнӗ таран ытларах вӑхӑт ирттермелле. Белорусси музыкине итлӗр, белорусси фильмӗсемпе телешоуне пӑхӑр, белорусси кӗнекисене, блогсемпе статйисене вулӑр — сире белорусси чӗлхипе илтме тата усӑ курма пулӑшакан пур япалана та вулӑр.
3. Практика: чӗлхене алла Илес Тесен калаҫма тата чӗлхене итлеме вӑхӑта сая ямалла. Чӗлхепе калаҫура усӑ курма темиҫе май пур — эсир чӗлхе ушкӑнӗпе хутшӑнма, чӗлхе партнерне тупма е чӗлхе вӗрентмелли приложенисемпе усӑ курма пултаратӑр.
4. Эсир урӑхла ҫыхӑну илетӗр: эсир калаҫура тата аудиторире вӗреннӗ хыҫҫӑн, эсир унпа тӗрӗс усӑ курнине ӗненес тесен, каялла ҫыхӑну илмелле. Эсир чӗлхене вӗренмелли приложенисемпе усӑ курма пултаратӑр, чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсенчен каялла ҫыхӑну илме е хӑвӑра уйрӑм рекомендацисем тата каялла ҫыхӑнтарма пултаракан онлайн-репетитор тупма пултаратӑр.