Шотланди гэлӗ Казах Куҫар

Шотландине ҫул ҫӳренӗ чухне е шотландин тӗп ҫыннисемпе пӗрлешнӗ чухне ҫӗршывӑн йӑлана кӗнӗ чӗлхине ӑнланма тата унпа хутшӑнма пӗлни пысӑк вырӑн йышӑнма пултарать. Шотландин гэль чӗлхи вӑл - ҫӗр ҫул каялла ҫуралнӑ вӑхӑтранпа вырӑнти ҫынсем калаҫакан чӗлхе. Ку Вӑл Шотландин историне, культурине тата йӑлисене ӑнланнин пӗлтерӗшлӗ пайӗ. Ҫапла вара, шотландипе гэльла куҫару пулӑшнипе чӗлхе никӗсӗсене вӗренни ҫак тӗлӗнмелле ҫӗршыв ҫинчен хаксӑр шухӑшлама пултарать.

Мӗн вӑл шотландин гэль чӗлхи?

Шотландин гэль е гайдлиг - кельт ҫемйин авалхи чӗлхи. Вӑл ирландипе гэль тата мин гэль чӗлхипе тачӑ ҫыхӑннӑ, хакланӑ тӑрӑх, 4 ӗмӗртен пуҫласа усӑ курать. Унпа пӗтӗм ҫӗршывӗпе 11 ӗмӗрччен калаҫнӑ, анчах каярахпа вӑл уйрӑм районсенче сыхланса юлнӑ. Хальхи вӑхӑтра шотландин гэль гэлӗ Шотландин тӗп чӗлхи пулса тӑмасть, анчах ун ҫинче малтанхи пекех ҫӗршывра 60 000 ҫынна яхӑн калаҫаҫҫӗ.

Шотландин гэль чӗлхине куҫарни мӗне кирлӗ?

Шотландин гэль чӗлхине вӗренни тӗрлӗ сӑлтавсемпе пӗлтерӗшлӗ. Ҫакӑ Шотландин культурипе историйӗ ҫинчен кӑтартса парать, ҫавӑн пекех килен-каянсене вырӑнти ҫынсемпе чылай паллашма май парать. Чӗлхе пӗлни ҫулҫӳревҫӗсене вырӑнти каларӑшсемпе йӑласене лайӑхрах хаклама, ҫавӑн пекех интереслӗ калаҫусене хутшӑнма май парать. Кунсӑр пуҫне, чӗлхене пӗлни географи ячӗсен, клансен ячӗсен тата историри паллӑ событисен культурӑллӑ пӗлтерӗшне кӑтартса пама пултарать.

Шотландирен гэльскине куҫарнине эсир мӗнле вӗренетӗр?

Телее, шотландин гэль чӗлхин никӗсне вӗренме нумай майсем пур. Шотландин гэль чӗлхин курсӗ иртни вӗрентӗвӗн анлӑ та тухӑҫлӑ меслечӗсенчен пӗри пулса тӑрать. Университетра ирттерекен курссене шотландин гэль чӗлхин тӗп компоненчӗсене-произведенисемпе грамматика калаҫӑвӗсенчен пуҫласа калаҫмалли тӗп пуплевсем таранах ҫавӑрса илеҫҫӗ. Ҫак аудитори курсӗсем ҫумне шотландин гэль чӗлхин онлайн-курсӗсем те нумай. Ку вӑл килтен тухмасӑрах чӗлхене вӗренмелли лайӑх меслет.

Юлашкинчен, шотландин гэль чӗлхине вӗренни Шотландин историйӗпе культурине тӗлӗнмелле кӑтартса парать. Чӗлхене база пӗлни ӑнлану тата тав тӑвас ҫӗнӗ тӗнче алӑкне уҫма пултарать. Чӗлхене вӗренмелли курссемпе ресурссен анлӑ спектрне пула кӑсӑклӑ та усӑллӑ пулма пултарать. Ҫапла вара, эсир Шотландин ҫӗрӗпе тата халӑхӗпе ҫывӑхрах паллашас тетӗр пулсан, шотландин гэльла куҫарӑвӗ - пуҫламӑшӗнче питӗ лайӑх вырӑн.

Хӑш ҫӗршывсенче шотландин гэль чӗлхипе калаҫаҫҫӗ?

Шотландин гэль чӗлхипе пуринчен ытла Шотландире, уйрӑмах ҫӳллӗ тусемпе утравсем ҫинче калаҫаҫҫӗ. Унпа пӗрлех Канадӑри Ҫӗнӗ Шотландире те калаҫаҫҫӗ, унта вӑл провинцире сахалӑшӗн чӗлхине официаллӑ майпа йышӑнать.

Шотландин гэль чӗлхин историйӗ мӗнле?

Шотландин гэльла чӗлхи шотландире 5 ӗмӗртен пуҫласа сарӑлнӑ, вӗсем шутланӑ тӑрӑх, авалхи кельтсен чӗлхинчен тухнӑ. Вӑл Ирландире, Уэльсра тата Бретаньре (Францире) калаҫакан чӗлхесемпе ҫыхӑннӑ. Вӑтам ӗмӗрсенче ун ҫинче пӗтӗм ҫӗршывӗпех анлӑн калаҫнӑ, анчах Шотланди Королевствипе Англие пӗрлештернӗ хыҫҫӑн унӑн усӑ курасси 18 ӗмӗр пуҫламӑшӗнче кӗскелме пуҫланӑ. 19 ӗмӗр варринче ҫак чӗлхе ытларах шотландин ҫӳллӗ тусемпе утравӗсем ҫинче сарӑлнӑ.
19-мӗшпе 20-мӗш ӗмӗрсенче шотландин гэль чӗлхи ҫӗнӗрен чӗрӗлсе тӑнипе нумай ҫӗрте ученӑйсемпе активистсен вӑйӗсене пула тӳссе ирттернӗ. Хальхи вӑхӑтра Шотландире гэль чӗлхипе ҫӳрекен 60 000 ытла шутланать, ҫав чӗлхене шкулсенче вӗрентеҫҫӗ. Вӑл та Европӑри союзӑн официаллӑ чӗлхи пулса тӑрать, Шотландире акӑлчан чӗлхипе пӗрлех официаллӑ статус пур.

Шотландин гэль чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Дональд Макдональд (1767-1840): "Гэль литературин Ашшӗ" Ятлӑ Паллӑ дональд Макдональд Писатель, поэт, куҫаруҫӑ тата редактор пулнӑ, ӑна Шотландире 19 ӗмӗрте Гэль литературине ҫӗнӗрен чӗртсе тӑратас ӗҫе пуҫарса яни тесе ҫырнӑ.
2. Александр Макдональд (1814-1865): Александр Макдональд шотландин чи аслӑ кельт сӑввисенчен хӑш-пӗр сӑввисене, Ҫав шутра "An Cnocan B Маларедn" тата "Cumha nam Beann"тесе ҫырнӑ Гэль историкӗпе поэчӗ пулнӑ. Ҫавӑн пекех вӑл шотландипе гэльсен пӗрремӗш словарьне туса хатӗрлеме пулӑшрӗ.
3. Калум Маклин (1902-1960): Гэльсен Паллӑ поэчӗ, Калум Маклин та гэль чӗлхине вӗрентме (ирландец гэльский), шотландире 20 ӗмӗрте чӗлхе ҫавӑрма пулӑшса, учебниксен серине ҫырнӑ.
4. Джордж Кэмпбелл (1845-1914): Кэмпбелл чаплӑ ученӑй пулнӑ, вӑл гэль культурипе чӗлхине упраса хӑварас ӗҫе хӑйӗн карьерине халалланӑ. Унӑн "Хӗвеланӑҫ сӑртлӑхӗнчи Паллӑ юмахсем" кӗнеки кельт литературин чи чаплӑ произведенийӗсенчен пӗри шутланать.
5. Джон Макиннес (1913-1989): Макиннес чӗлхе йӑли-йӗркисене, уйрӑмах шотландин гэль чӗлхипе фольклорпа музыкӑна, чи паллӑ пухуҫӑ тата тӗпчевҫӗ пулнӑ. 1962 ҫулта вӑл шотландин культура еткерӗн кӗтеслӗ чулӗ пулса тӑнӑ гэльсен юрри традицийӗн пысӑк обзорне пичетлесе кӑларнӑ.

Шотландин гэль чӗлхин структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Шотландин гэль - индоевропи чӗлхи, кельт ҫемйипе ҫыхӑнса тӑраканскер тата икӗ диалекта пайланаканскер: ирландири гэльский, унпа ытларах Ирландире калаҫаҫҫӗ, шотландири гэль гэльский, унпа ытларах Шотландире калаҫаҫҫӗ. Чӗлхе йӑлана кӗнӗ кельт грамматикипе синтаксислӑ структура пулса тӑрать. Унӑн сӑмах системи пӗртен-пӗр, икӗ хутлӑ тата нумай йышлӑ формӑсен кӑткӑс пӗрлешӗвӗнче никӗсленсе тӑрать. Чӗрчунсен пӗртен-пӗр тата нумай йышлӑ формисем пур, вӗсем ӑрӑва пӑхӑнса тӑраҫҫӗ. Паллӑ ячӗсемпе местоименийӗсем ӑрӑвӗпе, шучӗпе тата падежпа килӗшеҫҫӗ. Глаголсен ултӑ вӑхӑт, виҫӗ тайӑлу тата вӗҫӗ-хӗррисӗр формӑсем пур.

Шотландин гэль чӗлхине мӗнле тӗрӗс вӗрентмелле?

1. Калаҫуран пуҫлӑр: эсир гэльские тӗпчеме пуҫличчен эсир тӗрӗс произведенипе паллашнине ӗненӗр. Ҫакӑ сире пулас уроксене ӑнланса илме пулӑшать, калаҫу та, ӑнлану та самаях тикӗс пулса пырать.
2. База словарӗн запасне вӗренӗр: эсир произведение вӗренсе ҫитсенех база словарӗн запасне май килнӗ таран ытларах вӗренме тӑрӑшӑр. Ку сире юлашки уроксем валли никӗс хывӗ, гэль чӗлхине ӑнланма тата унпа калаҫма самаях ҫӑмӑллатӗ.
3. Кӗнекесене е аудиоуркӑсене инвестици хывӑр: хӑш-пӗр кӗнекесене е аудиоуркӑсене инвестици хывни Кирлӗ. Ҫакӑ сире чӗлхене тӗрӗс вӗрентме тата информацие упраса хӑварма пулӑшать.
4. Хӑйпе калаҫакана тупӑр: май пулсан, шотландипе гэльс чӗлхипе калаҫакана кама та пулин тупӑр та темиҫе калаҫу ҫинчен калаҫса татӑлӑр. Ҫакӑ сире чӗлхепе усӑ курма тата хӑвӑрӑн пулма пултаракан йӑнӑша ҫӗнтерме пулӑшать.
5. Итлӗр гэль радионе: гэль радио Итлени - чӗлхе ҫинчен ытларах пӗлмелли тата калаҫура мӗнле янӑранине кӑтартмалли меслет.
6. Гэль чӗлхипе телепередачӑсем пӑхӑр: гэль чӗлхипе телепередачӑсемпе фильмсем Шырани те сире ҫак чӗлхепе тӗрлӗ контекстра мӗнле усӑ курнине ӑнланма пулӑшӗ.
7. Гэль хаҫачӗсемпе журналӗсене вулӑр: гэль чӗлхипе ҫырнӑ хаҫатсемпе журналсене Вулани те чӗлхепе культура ҫинчен ытларах пӗлме лайӑх май пулса тӑрать.
8. Технологипе усӑ курӑр: гэль чӗлхине вӗреннӗ чухне эсир технологисемпе усӑ курма пултаратӑр. Нумай веб-сайтсемпе приложенисем пур, вӗсем сире чӗлхене вӗрентме пулӑшӗҫ.

Тӗнче космополитлӑ пулса пынӑ май казахла куҫару пысӑкрах та пӗлтерӗшлӗрех процесс пулса тӑрать. Тӗнче рынокӗсем ӳснӗҫемӗн казах чӗлхине тӗрӗс куҫарас ӗҫре кирлӗ пулса пырать. Казах чӗлхине урӑх чӗлхесене куҫарни тата пачах урӑхла кӑткӑс процесс пулма пултарать, пахалӑхлӑ куҫарӑва тивӗҫтерес тесен чӗлхепе унӑн грамматикине, ҫавӑн пекех ҫӗршывсем хушшинчи культура уйрӑмлӑхӗсене ӑнланни кирлӗ.

Казахла-тӗрӗк чӗлхи, унпа ытларах Казахстанра, ҫавӑн пекех Узбекистанра, Китайра, Кыргызстанра, Раҫҫейре тата ытти совет республикисенче калаҫаҫҫӗ. Ӗмӗрсем тӑршшӗпех ӑна араб, перси тата вырӑс чӗлхисем витӗм кӳнӗ. Чӗлхе тӑватӑ диалектран тӑрать: Кӑнтӑр, Ҫурҫӗр, Кӑнтӑр-Хӗвелтухӑҫ тата Хӗвеланӑҫ. Мӗнле диалекта куҫарнине кура хӑшпӗр грамматикӑпа усӑ курмалли правилӑсем улшӑнма пултараҫҫӗ. Ҫавна май куҫару проекчӗ ҫине куҫиччен кашни диалекта ӑнланни кирлӗ.

Кунсӑр пуҫне, чӗлхе ҫине витӗм кӳрекен культурӑллӑ нюанссене сисӗмлӗ пулмалла. Тӗслӗхрен, ӗҫ ыйтӑвӗсене сӳтсе явнӑ чухне формальнӑй чӗлхепе час-часах усӑ кураҫҫӗ, ҫав вӑхӑтрах информаци чӗлхи ирӗклӗ калаҫусенче час-часах кӑмӑллӑрах. Ҫавӑн пекех тӑлмачӑн ҫулне шута илмелле, мӗншӗн тесен ҫамрӑк тӑлмачсем вунӑ ҫул каялла усӑ курнӑ кивӗ сӑмахсене е сӑмахсене пӗлмеҫҫӗ.

Юлашкинчен, тӑлмачсен алфавитпа тата вӗсем куҫаракан чӗлхе системипе паллашмалла. Казах чӗлхине виҫӗ тӗрлӗ алфавит ҫырнӑ, анчах паян кириллица ытларах усӑ курать. Кунсӑр пуҫне чӗлхере куҫарнӑ чухне шута илмелли хӑйӗн ҫырулӑх паллисем пур.

Юлашкинчен, казахла куҫару чӗлхене, унӑн диалекчӗсене, культура нюансӗсене тата алфавита ӑнланма ыйтать. Ҫак анспектсене шута илсе тӑлмачсем палӑртнӑ пӗлтерӗве тӗп-тӗрӗс пӗлтерекен куҫарусен пахалӑхне тивӗҫтерме пултараҫҫӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче казахла калаҫаҫҫӗ?

Казах чӗлхи Казахстанра официаллӑ чӗлхе шутланать, Ҫавӑн пекех Раҫҫейре тата Китайӑн, Афганистанӑн, Турципе Монголин хӑш-пӗр пайӗсенче калаҫаҫҫӗ.

Казах чӗлхин историйӗ мӗнле?

Казах чӗлхин историйӗ 1400 ҫул тӗлне, Ӑна Пӗрремӗш хут Вӑтаҫӗр Азири ҫеҫенхирсенче пурӑнакан куҫса ҫӳрекен тӗрӗк чӗлхеллӗ йӑхсем хушшинче ҫыру чӗлхипе усӑ курнӑ чухне тухать. Казах чӗлхинчи нумай сӑмахсене ытти тӗрӗк чӗлхисенчен, ҫавӑн пекех перси, араб тата вырӑс чӗлхисенчен илнӗ тесе шутлаҫҫӗ. 18 ӗмӗр тӗлне казах чӗлхи Казахстанра доминировка тӑвакан чӗлхе пулса тӑнӑ, сталинла тапхӑр хыҫҫӑн Вӑл 1996 ҫулта Казахстанри официаллӑ чӗлхе пулса тӑнӑ. Паян унпа 11 миллион ытла ҫын, ытларах Казахстанра, Узбекистанра тата Раҫҫейре калаҫаҫҫӗ.

Казах чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Абай Кунанбайулсем (1845-1904) - хальхи казах литературин Ашшӗ, ҫӗнӗ литература стилне кӗртнӗ, чӗлхине ҫӗнетнӗ поэтпа философ пекех паллӑ.
2. Магжан Жумабаев (1866-1938) - хальхи казах чӗлхин ҫырулӑхне стандартизациленӗ писатель тата педагог.
3. Мухтар Ауэзов (1897-1961) - паллӑ писатель, драматург тата Совет Казахстанӗнчи вӗренӳ министрӗ, ӑна хальхи казах чӗлхине кодификаципе аталантарасси тесе шутлаҫҫӗ.
4. Габит Муссепов (1894-1937) - лингвист, педагог тата этнограф, казах чӗлхине аталантарас ӗҫе ирхи тӳпе хывнӑскер.
5. Ерлан Нысанбаев (1903-1971) - чӗлхе реформаторӗ тата Казах наукисен академине никӗслекен, казах чӗлхине ҫӗнетес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ.

Казах чӗлхи структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Казах чӗлхи тытӑмӗ агглютинативлӑ. Ку сӑмахсем морфе пӗрлештернипе пулса тӑнине пӗлтерет, вӗсенчен кашниех пӗр пӗлтерӗшлӗ. Казах чӗлхи те эгативлӑ-абсолютивлӑ синтаксис пур, вӑл куҫмалла мар сӗнӳпе куҫса ҫӳремелли предложени объектне те пӗр формӑпа палӑртма пултарассине пӗлтерет. Чӗлхере те глаголӑн тӑхӑр пӗлтерӗшлӗ тата ултӑ тапхӑрӗ пур.

Казах чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Никӗссене тӗпчеме тытӑнӑр. Алфавита мӗнле вуламаллине те, ҫырмаллине те, сӑмахсене мӗнле каламаллине те вӗренӗр. 2. Предложенисен грамматикипе структурине вӗренӗр. Эсир Интернетра усӑллӑ ресурссем нумай тупма пултаратӑр. 3. Казах музыкине итлӗр те казах фильмӗсемпе телепередачисене пӑхӑр, калаҫу чӗлхипе паллашма. 4. Репетиторпа е чӗлхе йӑтса ҫӳрекенпе практикӑра усӑ курӑр. Таркӑн пулас тесен, ҫак чӗлхепе калаҫакан калаҫӑва тата хӑлхана практикацилес пулать. 5. Малалла вӗренӗр. Чӗлхене тата унпа усӑ курмалли практикӑна вӗренмешкӗн кашни кунах кӑштах вӑхӑт уйӑрӑр. 6. Культурӑна тиенӗр. Кӗнеке вулани, музыкӑна итлени тата казах пурнӑҫӗпе паллашни сире чӗлхене лайӑхрах ӑнланма пулӑшӗҫ.