Bashkır Malaı Aýdarma

Bashqurt tili-Reseıdiń Bashqurtstan Respýblıkasyndaǵy bashqurt halqy sóıleıtin kóne túrki tili. Ol túrki tilderiniń qypshaq kishi tobyna jatady jáne shamamen 1,5 mıllıon adam sóıleıdi.

Bashqurt tili ár túrli, búkil respýblıka boıynsha ár túrli dıalektiler bar. Bul bashqurt tilinen jáne oǵan aýdarmany salystyrmaly túrde qıyn etedi. Dıalektiler arasynda aýdarmany qıyndatatyn birneshe negizgi aıyrmashylyqtar bar, mysaly, sózderdiń ár túrli aıaqtalýy jáne aıtylýyndaǵy ózgerister.

Dál aýdarmany qamtamasyz etý úshin tildiń núanstaryn túsinetin tájirıbeli bashqurt tilinde sóıleıtinderdiń bolýy mańyzdy. Bul aýdarmashylar ár túrli dıalektilerdi jaqsy bilýi kerek jáne tipti eń kishkentaı aıyrmashylyqtardy anyqtaı alýy kerek. Sondyqtan bashqurt tiline aýdarýǵa kelgende kásibı aýdarmashylarǵa jıi artyqshylyq beriledi.

Bashqurt tilinen aýdarmashyny izdeý kezinde eskerý qajet birneshe mańyzdy faktorlar bar. Tájirıbe óte mańyzdy; aýdarmashy túpnusqa tilin de, aýdarma tilin de bilýi kerek, sonymen qatar mádenı kontekstti túsinýi kerek. Sondaı-aq, aýdarmashynyń belgili bir tilde qoldanylatyn termınologıa týraly ózekti bilimi bar ekenine kóz jetkizý mańyzdy, óıtkeni ol ýaqyt óte kele ózgerýi múmkin.

Jalpy, bashqurt tilinen aýdarma Arnaıy bilim men daǵdylardy, sondaı-aq dıalektiler men mádenıetti túsinýdi qajet etedi. Boljaldy maǵynanyń dál berilýin qamtamasyz etý úshin tájirıbeli jáne bilimdi aýdarmashyny jaldaý mańyzdy.

Bashqurt tilinde qaı elder sóıleıdi?

Bashqurt tilinde negizinen Reseıde sóıleıdi, degenmen Qazaqstanda, Ýkraınada jáne Ózbekstanda sóıleýshilerdiń sany az.

Bashqurt tiliniń tarıhy qandaı?

Bashqurt tili-negizinen Reseıdiń Oral taýlary aımaǵynda ornalasqan Bashqurtstan Respýblıkasynda sóıleıtin túrki tili. Bul respýblıkanyń jalǵyz resmı tili, sonymen qatar kórshiles ýdmýrt azshylyǵynyń keıbir ókilderi sóıleıdi. Bul til kóptegen ǵasyrlar boıy qoldanylyp keledi jáne búgingi kúnge deıin aıtylyp júrgen eń kóne túrki tilderiniń biri bolyp tabylady.
Bashqurt tiline qatysty eń alǵashqy jazbasha siltemeler 16 ǵasyrǵa jatady. Osy ýaqytta oǵan arab jáne parsy tilderi qatty áser etti. 19 ǵasyrda bashqurt tili aımaqtaǵy birneshe túrli azshylyqtardyń jazbasha tiline aınaldy. Ol sondaı-aq ǵylymı eńbekterde qoldanyldy, bul onyń búkil aımaqqa taralýyna kómektesti.
Keńestik kezeńde bashqurt tili Reseıdiń yqpalynan qatty zardap shekti. Kóptegen bashqurt sózderi olardyń oryssha balamalarymen aýystyryldy. Bul til mektepterde de oqytyldy jáne biryńǵaı bashqurt álipbıin qurýǵa áreket jasaldy.
Postkeńestik dáýirde bashqurt tili belsendi qoldanyla bastady jáne bul tildi saqtaýǵa kóp kúsh jumsaldy. Qazir kóptegen adamdar bashqurt tilin ekinshi til retinde úırenýde, al Bashqurtstan Respýblıkasynyń Úkimeti bul tildiń ómir súrýin qamtamasyz etý úshin barǵan saıyn kúsh salýda.

Bashqurt tiliniń damýyna eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Ildar Gabdrafıkov-aqyn, pýblısıs jáne senarıst, ol bashqurt ádebıeti men bashqurt tiliniń qaıta órleýindegi mańyzdy tulǵa boldy.
2. Nıkolaı Ǵalıhanov-bashqurt ǵalymy jáne aqyny, ol bashqurt tilinde ondaǵan shyǵarmalar jazdy jáne qazirgi bashqurt ǵylymynyń negizin qalaýshy bolyp sanalady.
3. Damır Ismagılov-akademık, fılosof jáne lıngvıs, ol bashqurt tilinde sóıleıtinder arasynda saýattylyq deńgeıin arttyrý úshin kóp jumys jasady jáne bashqurt tilinde kóptegen jazbasha jumystar jasady.
4. Ásker Aıymbetov - bashqurt aqyny, prozashy jáne ǵalym, ol bashqurt tili men ádebıeti salasyndaǵy jetekshi tulǵalardyń biri boldy jáne osy tilde birneshe iri shyǵarmalar jazdy.
5. Irek Iahına-áıgili bashqurt jazýshysy jáne dramatýrgi, onyń shyǵarmalary tek Reseıde ǵana emes, búkil álemde tanylǵan jáne ol bashqurt tilin oqyrmandarǵa qol jetimdi etý úshin kóp nárse jasady.

Bashqurt tiliniń qurylymy qalaı?

Bashqurt tili-túrki tilder otbasynyń qypshaq tarmaǵyna jatatyn aglútınatıvti til. Ol gramatıkalyq fýnksıalardy bildirý úshin qoldanylatyn jurnaqtar men arnaıy dybystardy qoldanýmen sıpattalady. Bashqurt tilinde daýyssyz jáne daýysty dybystardyń baı júıesi bar, onyń jalpy qurylymyn býyn jáne qatysýshy qurylymdar quraıdy.

Bashqurt tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Bashqurt alfavıtimen jáne aıtylýymen tanysyńyz. Eger siz bashqurt tilin endi ǵana úırenip jatsańyz, bul eń mańyzdy alǵashqy qadam. Bashqurt tilindegi keıbir negizgi mátinderdi oqýdan bastańyz jáne ár áriptiń durys aıtylýyn úırenińiz.
2. Tárbıeshini nemese kýrsty tabýǵa tyrysyńyz. Tildi úırenýdiń eń jaqsy tásili-ana tilinde sóıleıtin adammen jeke bilim alý. Eger bul múmkin bolmasa, tildi úırenýge kómektesetin jergilikti kýrstardy nemese aýdıo jáne beıne kýrstardy qarańyz.
3. Bashqurt tilinde kóptegen materıaldardy oqyńyz, tyńdańyz jáne kórińiz. Siz tilmen jaqsyraq tanysqan saıyn, bashqurt tilinde buqaralyq aqparat quraldaryn oqýdy jáne tyńdaýdy jalǵastyryńyz. Bashqurt tilindegi aýdıo jazbalardy, ádebıetterdi, fılmder men ánderdi taýyp kórińiz jáne basyńyzben tilge enińiz.
4. Bashqurt tilinde sóılesýge mashyqtanyńyz. Tájirıbe úshin seriktes tabyńyz nemese adamdar bashqurt tilinde sóıleıtin onlaın forýmǵa qosylyńyz. Qatelikter jiberýden qoryqpańyz-bul oqytýdyń bir bóligi!
5. Oqýdy jalǵastyryńyz. Eger siz negizdermen yńǵaıly bolsańyz da, árqashan úırenýge jáne jattyǵýǵa bolatyn jańa nárse bar. Bashqurt tilinde múmkindiginshe kóp materıaldardy oqýdy, tyńdaýdy jáne kórýdi jalǵastyryńyz.

Malaı tilinen aýdarma: bıznes úshin taptyrmas qural

Qazirgi jahandyq naryqta mátinderdi birneshe tilge aýdarýǵa qol jetkizý keń halyqaralyq aýdıtorıaǵa qol jetkizgisi keletin kompanıalarǵa qajet. Malaı tilinen aýdarma-bul bıznestiń jańa naryqtarǵa shyǵýyna jáne búkil álem elderindegi múmkindikterdi paıdalanýǵa kómektesetin qýatty qural.

Malaı, Malaızıa nemese bahasa melaıý dep te atalady, Malaızıa, Indonezıa, Sıngapýr jáne Brýneıde 200 mıllıonnan astam adam sóıleıtin avstronezıalyq tilder otbasynyń bóligi. Bul Malaızıanyń resmı tili, sonymen qatar Brýneı men Sıngapýrdyń resmı tili. Nátıjesinde, malaı tilinde qujattardy usyný jáne sóılesý múmkindigi bıznes úshin mańyzdy bola túsýde.

Bastapqy mátindi dál kórsetetin naqty aýdarmalardyń bolýy malaı tilinde sóıleıtin elderde jumys isteı bastaǵan kez kelgen bıznes úshin óte mańyzdy. Aýdarylǵan nusqa boljamdy maǵynany múmkindiginshe dál jetkizetinine kóz jetkizý mańyzdy. Malaı tiliniń kásibı aýdarmashylary barlyq aýdarmalardyń durystyǵyn qamtamasyz etý jáne maqsatty aýdıtorıaǵa durys habarlama jetkizý úshin óz tájirıbelerin paıdalanady.

Malaı tilinen kásibı aýdarmashylardy paıdalaný osy naryqtarda tabysqa jetýdi qalaıtyn bıznes úshin óte mańyzdy. Malaı tiliniń kásibı aýdarmashylary tildi jáne onymen baılanysty mádenıetti tereń biledi jáne olar usynatyn aýdarmalardyń durys jáne tıimdi bolýyn qamtamasyz ete alady. Olar mádenı kontekstti túsinedi jáne belgili bir tilde ıdeıalardy qalaı jaqsy jetkizýge bolatyndyǵy týraly keńes bere alady.

Mátinderdi malaı tiline aýdarý mádenı beıimdelýdi de qajet etedi. Bul mádenı núanstardy túsinýdi jáne mátindi mádenı kontekstke sáıkes beıimdeýdi qamtıdy. Malaı tilindegi kásibı aýdarmashylar belgili bir uǵymdardyń tilde qalaı kórinetinin biledi jáne mátindi ártúrli aýdıtorıaǵa beıimdeı alady.

Qorytyndylaı kele, Malaı tilinen aýdarma jańa naryqtarǵa shyǵýdy qalaıtyn kompanıalar úshin kúshti qural bolyp tabylady. Aýdarmalardyń dáldigi men tıimdiligin qamtamasyz etý mańyzdy bolǵanymen, mátinderdi tıisti tilge aýdarý kezinde mádenı kontekstti eskerý birdeı mańyzdy. Malaı tiliniń kásibı aýdarmashylary osy tilde úlken tájirıbege ıe jáne mádenı dástúrlerge sáıkes keletin aýdarmalardy usyna alady. Olardyń kómegimen kásiporyndar tıimdi komýnıkasıany qamtamasyz ete alady jáne halyqaralyq naryqtarda óz ornyn taba alady.

Malaı tilinde qaı elder sóıleıdi?

Malaı tili negizinen Malaızıa, Indonezıa, Brýneı, Sıngapýr jáne Ońtústik Taılandta sóıleıdi.

Malaı tiliniń tarıhy qandaı?

Malaı tili-malaı túbeginiń, Taılandtyń ońtústiginiń jáne Sýmatranyń soltústik jaǵalaýynyń turǵyndary sóıleıtin avstronezıalyq til. Ol Brýneıde, Shyǵys Malaızıada jáne Pılıpınastyń keıbir bólikterinde de qoldanylady. Malaı tili bizdiń eramyzǵa deıingi 2 ǵasyrda paıda boldy dep esepteledi, onyń tamyry Malakka buǵazy aımaǵynan tarala bastaǵan protomaıalo-Polınezıa tilinen bastaý alady. Terengganý aımaǵyndaǵy tas taqtaıshadan tabylǵan eń kóne malaı jazýy bizdiń zamanymyzdyń 1303 jylynan bastalady.
19 ǵasyrda malaı tili Brıtandyq kolonıalarǵa engizildi Sıngapýr jáne Penang malaı túbeginen kelgen saýdagerler. Otarshyldyq dáýirinde brıtandyqtar Rýmı dep atalatyn goland emlesine negizdelgen tildiń jazbasha túrin jasady. Jazýdyń bul túri áli kúnge deıin malaı tilinde sóıleıtin elderde keńinen qoldanylady.
20 ǵasyrda malaı tili kúsh-jigeriniń arqasynda standarttaldy Devan bahasa dan Pýstaka (DBP), bul Malaızıanyń Ulttyq til ortalyǵy. DBP qazirgi zamanǵy ádebı tildi damytty, ol búginde bahasa Malaızıa dep atalady. Bul til Malaızıanyń resmı tiline aınaldy, sonymen qatar Sıngapýrda, Brýneıde, Shyǵys Malaızıada jáne Pılıpınasta keń taralǵan.

Malaı tiliniń damýyna eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Radja Alı qajy – onyń shyǵarmalary malaı tilin modernızasıalaýda mańyzdy ról atqardy.
2. Mýnshı Abdýlla-"Istıla-ıstıla Melaıa" (malaı termınderi) jazǵan 19 ǵasyrdaǵy kórnekti malaı saraıynyń ǵalymy.
3. Klong ósti-ol qazirgi malaı tiliniń damýyna jaýapty boldy, onyń jumysy onyń standarttalǵan túrin anyqtady.
4. Zaınal Abıdın Ahmad-Pak Zaın dep te atalady, ol Kamýs Devan Bahasa dan Pýstaka (ulttyq til jáne ádebıet sózdigi) jáne malaızıalyq bahasa Malaızıa standarttary sıaqty shyǵarmalardy jasaýda mańyzdy ról atqardy.
5. Osman Avang-onyń pantýn Melaıý (dástúrli malaı poezıasy) sıaqty shyǵarmalary malaı mádenıetiniń klassıgi bolyp sanalady.

Malaı tiliniń qurylymy qalaı?

Malaı tili aglútınatıvti til bolyp tabylady, ıaǵnı ol sózder birtutas tutastyqty quraıtyn jeke elementterden turatyn qurylymdy ustanady. Morfemalar dep atalatyn bul elementter sózdiń maǵynasy, qurylymy jáne aıtylýy týraly aqparatty qamtýy múmkin jáne olardy qosýǵa, joıýǵa nemese ártúrli maǵynalardy berý úshin ózgertýge bolady. Mysaly, "makan" sózi " bar "degendi bildiredi, biraq"- ná "morfemasyn qosý sózdi" makanná "dep ózgertedi, ıaǵnı "onyń' túbirlik maǵynasy birdeı. Gramatıkalyq qatynastar negizinen fleksıa emes, sóz tártibi arqyly kórinedi jáne malaı tilinde sóılem qurylymy óte qarapaıym.

Malaı tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Negizgi sózder men sóz tirkesterin úırenýden bastańyz. Onlaın kýrstar, kitaptar jáne til úırenýge arnalǵan qoldanbalar sıaqty tanymal resýrstarmen malaı tilin tekserińiz.
2. Tildiń tabıǵı aǵymy men rıtaǵy týraly túsinik alý úshin malaı tilindegi áńgimelerdi tyńdańyz nemese fılmder men shoýlardy kórińiz.
3. Ana tilinde sóıleıtin adammen malaı tilinde jazýdy jáne sóıleýdi úırenińiz. Siz habar almasý veb-saıttaryn paıdalana alasyz nemese tildik seriktes taba alasyz.
4. Malaı gramatıkasy men erejelerin bilińiz. Oqýlyqtardy oqyńyz, onlaın sabaqtardy paıdalanyńyz jáne jattyǵýlarmen aınalysyńyz.
5. Malaı tilinde jazylǵan kitaptar men maqalalardy oqý arqyly ózińizdi synap kórińiz. Malaı tilinde qysqa áńgimeler nemese blog jazbalaryn jazýǵa tyrysyńyz.
6. Maqsat qoıý jáne úlgerimińizdi baqylaý arqyly motıvasıańyzdy saqtańyz. Óz jetistikterińizdi atap ótińiz jáne qatelikter jibergen kezde renjimeńiz.
7. Malaı tilin úırenýge kirisińiz. Malaı tilinde sóıleıtin dostar taýyp, áńgimelesýge qatysyńyz. Malaızıaǵa nemese malaı tilinde sóıleıtin kez kelgen basqa elge baryńyz.