Bashkır Norveg tili Aýdarma

Bashqurt tili-Reseıdiń Bashqurtstan Respýblıkasyndaǵy bashqurt halqy sóıleıtin kóne túrki tili. Ol túrki tilderiniń qypshaq kishi tobyna jatady jáne shamamen 1,5 mıllıon adam sóıleıdi.

Bashqurt tili ár túrli, búkil respýblıka boıynsha ár túrli dıalektiler bar. Bul bashqurt tilinen jáne oǵan aýdarmany salystyrmaly túrde qıyn etedi. Dıalektiler arasynda aýdarmany qıyndatatyn birneshe negizgi aıyrmashylyqtar bar, mysaly, sózderdiń ár túrli aıaqtalýy jáne aıtylýyndaǵy ózgerister.

Dál aýdarmany qamtamasyz etý úshin tildiń núanstaryn túsinetin tájirıbeli bashqurt tilinde sóıleıtinderdiń bolýy mańyzdy. Bul aýdarmashylar ár túrli dıalektilerdi jaqsy bilýi kerek jáne tipti eń kishkentaı aıyrmashylyqtardy anyqtaı alýy kerek. Sondyqtan bashqurt tiline aýdarýǵa kelgende kásibı aýdarmashylarǵa jıi artyqshylyq beriledi.

Bashqurt tilinen aýdarmashyny izdeý kezinde eskerý qajet birneshe mańyzdy faktorlar bar. Tájirıbe óte mańyzdy; aýdarmashy túpnusqa tilin de, aýdarma tilin de bilýi kerek, sonymen qatar mádenı kontekstti túsinýi kerek. Sondaı-aq, aýdarmashynyń belgili bir tilde qoldanylatyn termınologıa týraly ózekti bilimi bar ekenine kóz jetkizý mańyzdy, óıtkeni ol ýaqyt óte kele ózgerýi múmkin.

Jalpy, bashqurt tilinen aýdarma Arnaıy bilim men daǵdylardy, sondaı-aq dıalektiler men mádenıetti túsinýdi qajet etedi. Boljaldy maǵynanyń dál berilýin qamtamasyz etý úshin tájirıbeli jáne bilimdi aýdarmashyny jaldaý mańyzdy.

Bashqurt tilinde qaı elder sóıleıdi?

Bashqurt tilinde negizinen Reseıde sóıleıdi, degenmen Qazaqstanda, Ýkraınada jáne Ózbekstanda sóıleýshilerdiń sany az.

Bashqurt tiliniń tarıhy qandaı?

Bashqurt tili-negizinen Reseıdiń Oral taýlary aımaǵynda ornalasqan Bashqurtstan Respýblıkasynda sóıleıtin túrki tili. Bul respýblıkanyń jalǵyz resmı tili, sonymen qatar kórshiles ýdmýrt azshylyǵynyń keıbir ókilderi sóıleıdi. Bul til kóptegen ǵasyrlar boıy qoldanylyp keledi jáne búgingi kúnge deıin aıtylyp júrgen eń kóne túrki tilderiniń biri bolyp tabylady.
Bashqurt tiline qatysty eń alǵashqy jazbasha siltemeler 16 ǵasyrǵa jatady. Osy ýaqytta oǵan arab jáne parsy tilderi qatty áser etti. 19 ǵasyrda bashqurt tili aımaqtaǵy birneshe túrli azshylyqtardyń jazbasha tiline aınaldy. Ol sondaı-aq ǵylymı eńbekterde qoldanyldy, bul onyń búkil aımaqqa taralýyna kómektesti.
Keńestik kezeńde bashqurt tili Reseıdiń yqpalynan qatty zardap shekti. Kóptegen bashqurt sózderi olardyń oryssha balamalarymen aýystyryldy. Bul til mektepterde de oqytyldy jáne biryńǵaı bashqurt álipbıin qurýǵa áreket jasaldy.
Postkeńestik dáýirde bashqurt tili belsendi qoldanyla bastady jáne bul tildi saqtaýǵa kóp kúsh jumsaldy. Qazir kóptegen adamdar bashqurt tilin ekinshi til retinde úırenýde, al Bashqurtstan Respýblıkasynyń Úkimeti bul tildiń ómir súrýin qamtamasyz etý úshin barǵan saıyn kúsh salýda.

Bashqurt tiliniń damýyna eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Ildar Gabdrafıkov-aqyn, pýblısıs jáne senarıst, ol bashqurt ádebıeti men bashqurt tiliniń qaıta órleýindegi mańyzdy tulǵa boldy.
2. Nıkolaı Ǵalıhanov-bashqurt ǵalymy jáne aqyny, ol bashqurt tilinde ondaǵan shyǵarmalar jazdy jáne qazirgi bashqurt ǵylymynyń negizin qalaýshy bolyp sanalady.
3. Damır Ismagılov-akademık, fılosof jáne lıngvıs, ol bashqurt tilinde sóıleıtinder arasynda saýattylyq deńgeıin arttyrý úshin kóp jumys jasady jáne bashqurt tilinde kóptegen jazbasha jumystar jasady.
4. Ásker Aıymbetov - bashqurt aqyny, prozashy jáne ǵalym, ol bashqurt tili men ádebıeti salasyndaǵy jetekshi tulǵalardyń biri boldy jáne osy tilde birneshe iri shyǵarmalar jazdy.
5. Irek Iahına-áıgili bashqurt jazýshysy jáne dramatýrgi, onyń shyǵarmalary tek Reseıde ǵana emes, búkil álemde tanylǵan jáne ol bashqurt tilin oqyrmandarǵa qol jetimdi etý úshin kóp nárse jasady.

Bashqurt tiliniń qurylymy qalaı?

Bashqurt tili-túrki tilder otbasynyń qypshaq tarmaǵyna jatatyn aglútınatıvti til. Ol gramatıkalyq fýnksıalardy bildirý úshin qoldanylatyn jurnaqtar men arnaıy dybystardy qoldanýmen sıpattalady. Bashqurt tilinde daýyssyz jáne daýysty dybystardyń baı júıesi bar, onyń jalpy qurylymyn býyn jáne qatysýshy qurylymdar quraıdy.

Bashqurt tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Bashqurt alfavıtimen jáne aıtylýymen tanysyńyz. Eger siz bashqurt tilin endi ǵana úırenip jatsańyz, bul eń mańyzdy alǵashqy qadam. Bashqurt tilindegi keıbir negizgi mátinderdi oqýdan bastańyz jáne ár áriptiń durys aıtylýyn úırenińiz.
2. Tárbıeshini nemese kýrsty tabýǵa tyrysyńyz. Tildi úırenýdiń eń jaqsy tásili-ana tilinde sóıleıtin adammen jeke bilim alý. Eger bul múmkin bolmasa, tildi úırenýge kómektesetin jergilikti kýrstardy nemese aýdıo jáne beıne kýrstardy qarańyz.
3. Bashqurt tilinde kóptegen materıaldardy oqyńyz, tyńdańyz jáne kórińiz. Siz tilmen jaqsyraq tanysqan saıyn, bashqurt tilinde buqaralyq aqparat quraldaryn oqýdy jáne tyńdaýdy jalǵastyryńyz. Bashqurt tilindegi aýdıo jazbalardy, ádebıetterdi, fılmder men ánderdi taýyp kórińiz jáne basyńyzben tilge enińiz.
4. Bashqurt tilinde sóılesýge mashyqtanyńyz. Tájirıbe úshin seriktes tabyńyz nemese adamdar bashqurt tilinde sóıleıtin onlaın forýmǵa qosylyńyz. Qatelikter jiberýden qoryqpańyz-bul oqytýdyń bir bóligi!
5. Oqýdy jalǵastyryńyz. Eger siz negizdermen yńǵaıly bolsańyz da, árqashan úırenýge jáne jattyǵýǵa bolatyn jańa nárse bar. Bashqurt tilinde múmkindiginshe kóp materıaldardy oqýdy, tyńdaýdy jáne kórýdi jalǵastyryńyz.

Norvegıa óziniń baı tildik murasymen jáne tereń mádenı ártúrliligimen tanymal, kóptegen tilder búkil elde sóıleıdi. Osylaısha, norvegıalyq aýdarma qyzmetteri úlken suranysqa ıe. Norvegıada sóıleıtin tilderdiń ártúrliligin túsiný arqyly kásiporyndar, uıymdar jáne jeke tulǵalar ártúrli mádenıetter arasynda tıimdi qarym-qatynas jasaý úshin jıi dál jáne kásibı aýdarmalardy qajet etedi.

Norvegıanyń resmı tilderi-bokmol jáne nınor tilderi, olardyń ekeýinde de halyqtyń úshten ekisi sóıleıdi. Tildiń osy eki túrinen basqa, búkil el kóptegen basqa tilderde sóıleıdi. Jaqynda júrgizilgen saýalnamaǵa sáıkes, Norveg tilinen basqa eń kóp taralǵan tilderdiń qataryna aǵylshyn, shved, fın, fransýz, nemis jáne arab tilderi jatady.

Birneshe tilde qyzmet kórsetý úshin Norveg tilinen aýdarma boıynsha kásibı qyzmetter baǵa jetpes kómek bola alady. Bul uıymdar usynatyn qyzmetterge qujattardy aýdarý, rastalǵan aýdarmalar, akademıalyq aýdarmalar, veb-saıt aýdarmalary jáne t.b. kiredi. Kásibı aýdarmashylar jazbasha qujattarmen jumys istep qana qoımaı, konferensıalarda, iskerlik kezdesýlerde jáne túrli is-sharalarda aýyzsha aýdarmany qamtamasyz ete alady. Berilgen barlyq aýdarmalar eń joǵary etıkalyq standarttarǵa sáıkes kelýi jáne qatań qupıalylyqty, dáldikti jáne kásibılikti saqtaýy kerek.

Norvegıalyq aýdarma qyzmetin tańdaǵanda, uıymnyń senimdi jáne tabysty tájirıbesi bar ekenine kóz jetkizý mańyzdy. Sonymen qatar, aýdarmashylar belgili bir tildi bilýi kerek, sonymen qatar eldiń mádenı núanstarymen jáne jergilikti jargonmen jumys isteý tájirıbesi bolýy kerek. Kásibı quzyrettilik pen turaqty oqytýdy da eskerý qajet.

Norvegıa óziniń tildik ártúrliligin dáripteý men qorǵaýdyń uzaq jáne maqtan tutatyn tarıhyna ıe. Senimdi jáne bilikti norvegıalyq aýdarma qyzmetteriniń kómegimen bul til murasy órkendeı berýi múmkin.

Norveg tilinde qaı elder sóıleıdi?

Norveg tili negizinen Norvegıada sóıleıdi, biraq Shvesıa men Danıanyń keıbir aýdandarynda, sondaı-aq Kanada, Amerıka Qurama Shtattary, Argentına, Brazılıa jáne Reseıdegi Norveg tildi shaǵyn qaýymdastyqtarda sóıleıdi.

Norveg tiliniń tarıhy qandaı?

Norveg-orta ǵasyrlarda Norvegıadaǵy Vıkıng qonystanýshylary sóılegen eski skandınav tilinen shyqqan Soltústik German tili. Sodan beri ol kóptegen ózgeristerge ushyrady jáne qazir eki túrli zamanaýı formaǵa bólindi, bokmol jáne nınor, árqaısysy odan ári jergilikti dıalektilerge bólindi. Jazbasha til negizinen Dat tiline negizdelgen, ol 1814 jylǵa deıin Norvegıanyń resmı tili boldy, ol eldiń jalǵyz resmı tili boldy. Sodan keıin ol norvegıalyq aıtylymǵa, gramatıkaǵa jáne sózdik qoryna sáıkes ózgertilip, túzetildi. 1800 jyldardyń ortasynan keıin jazbasha tildi standarttaý boıynsha kúsh-jiger jumsaldy, ásirese bokmola men nınorsk resmı túrde engizildi. Sodan beri aýyzsha sóılesý úshin dıalektilerdi qoldanýǵa kóbirek kóńil bólindi.

Norveg tilin úırenýge eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Ivar Aasen (til reformatory, lıngvıs jáne leksıkograf) 2. Genrık Vergeland (aqyn jáne dramatýrg) 3. Iohan Nıkolas Tıdeman (gramatık) 4. Eıvınd Skeı (lıngvıs, romanıs jáne aýdarmashy) 5. Lúdvıg Holberg (dramatýrg jáne fılosof)

Norveg qurylymy qalaı jumys isteıdi?

Norveg tiliniń qurylymy salystyrmaly túrde qarapaıym jáne sýbekt-etistik-obekt (SVO) tártibin ustanady. Ol sondaı - aq eki jynysty júıege ıe, erkek jáne áıel zat esimderi bar jáne úsh gramatıkalyq jaǵdaı-nomınatıvti, aıyptaýshy jáne deratıvti. Sózderdiń reti óte ıkemdi, bul sóılemderdi qajetti ekpinge baılanysty ár túrli tujyrymdaýǵa múmkindik beredi. Norveg tilinde daýysty jáne daýyssyz dybystardyń birneshe aýysýy, sondaı-aq kóptegen dıalektiler men aımaqtyq ekpinder bar.

Norveg tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Negizderdi úırenýden bastańyz. Alfavıtti, aıtylymdy, negizgi gramatıkany jáne sıntaksısti úırengenińizge kóz jetkizińiz.
2. Norveg tilinde sóıleýdi úırený úshin podkasttar, YouTube beıneleri jáne sıfrlyq kýrstar sıaqty aýdıo / beıne resýrstardy paıdalanyńyz.
3. Ana tilinde sóıleıtindermen Norveg tilinde sóılesýge mashyqtanyńyz. Tilge ený - ony úırenýdiń eń jaqsy tásili.
4. Sózdik qoryńyzdy tolyqtyrý jáne túsinýdi jaqsartý úshin norvegıalyq kitaptardy, jýrnaldardy jáne gazetterdi oqyńyz.
5. Siz túsinbeıtin sózder úshin onlaın sózdikti nemese aýdarmashy qoldanbasyn paıdalanyńyz.
6. Ekpin men tilge úırený úshin norvegıalyq teledıdar men fılmderdi, sondaı-aq YouTube klıpterin qarańyz.
7. Sońynda, Norveg tilin úırený kezinde kóńil kóterýdi jáne dostar tabýdy umytpańyz!