Bırma Ýdmýrt Aýdarma

Bırma aýdarmasy: mádenıetter arasyndaǵy kópir

Bul jahandanǵan álemde Mádenıetter men tilderdiń ártúrliligin túsiný mindetti bolyp tabylady. Bırma-Azıada jáne búkil álemde sóıleıtin kóptegen tilderdiń biri jáne kóptegen kásiporyndar men uıymdar úshin óz klıentterimen jaqsy qarym-qatynas jasaý úshin Bırmany túsiný mańyzdy. Sondyqtan Bırma tiline dál jáne senimdi aýdarmaǵa qol jetkizý óte mańyzdy.

Bırma tiline aýdarý ártúrli elderdiń, Mádenıetter men tilderdiń kásiporyndary, uıymdary men adamdary arasyndaǵy alshaqtyqty joıýǵa kómektesedi. Bul adamdardy baılanystyrýǵa, baılanys ornatýǵa jáne yntymaqtastyqqa kómektesý arqyly biriktiredi. Bırma tili-búkil álem boıynsha kem degende 33 mıllıon adam sóıleıtin Mánma tili. Bırma tili Mánmanyń resmı tili bolǵanymen, Karen, mon, kachın, rakhaın, shan jáne va sıaqty kóptegen basqa tilderde sóıleıdi. Sondyqtan, eger siz jergilikti turǵyndarmen shynymen baılanys ornatqyńyz kelse, Bırmadan basqa osy basqa tilderdi túsiný mańyzdy.

Bırmanyń eń dál jáne senimdi aýdarmasyn alý úshin Bırmada jáne Mánmada qoldanylatyn basqa tilderde tájirıbesi bar kásibı aýdarma qyzmetimen yntymaqtasý mańyzdy. Kásibı aýdarmashylar sertıfıkattalǵan jáne Bırma tilin de, sóıleıtin mádenıetti de jaqsy túsinýi kerek. Olar sondaı-aq til men jargonnyń núanstarymen tanys bolýy kerek. Bul aýdarmanyń dál jáne qatesiz bolýyn jáne tipti usaq-túıekterdiń de jiberilmeýin qamtamasyz etýge kómektesedi.

Bırma tilindegi kásibı aýdarmaǵa qol jetimdiliktiń bolýy bıznes pen uıymdarǵa keń aýdıtorıany tartýǵa kómektesedi. Mádenıet pen tildi túsiný arqyly kásiporyndar men uıymdar óz klıentterimen jaqsy qarym-qatynas ornata alady, bul oń baılanystar ornatý jáne sátti nátıjelerge qol jetkizý múmkindigin arttyrady.

Jalpy, Bırma tiline aýdarma Mánmadan jáne Bırma tilinde sóıleıtin basqa elderden kelgen adamdarmen bıznes júrgizýdiń mańyzdy bóligi bolyp tabylady. Til men mádenıetti túsiný arqyly kásiporyndar men uıymdar jahandyq ekonomıkanyń ósýine jáne órkendeýine kómektesý úshin tutynýshylarmen jaqsyraq baılanys ornatyp, yntymaqtasa alady.

Qaı elder Bırma tilinde sóıleıdi?

Bırma-Mánmanyń resmı tili (buryn Bırma dep atalǵan). Bul aımaqtyń basqa elderinde, sonyń ishinde Bangladeshte, Úndistanda jáne Taılandta aıtylady.

Bırma tiliniń tarıhy qandaı?

Bırma tili-tıbet-bırma jáne Mon-khmer sıaqty basqa tilderge qatysty Shyǵys Úndi-Araı tili. Ol bizdiń dáýirimizge deıingi 2 ǵasyrdan bastap qazirgi Mánma aýmaǵynda ómir súrgen pú men Mon órkenıetinen bastaý alady.E. bırma tili osy tilderden, sondaı-aq 9-10 ǵasyrlarda býdda mısıonerleri engizgen palı men sanskrıtten damydy.
11 ǵasyrdan bastap Bırma kóptegen aýlalar men ǵıbadathanalarda qoldanylatyn ádebı tilge aınaldy. 14 ǵasyrdyń ortasyna qaraı bul til Bırma Ava Koróldiginiń sotynyń resmı tiline aınaldy. Kelesi birneshe ǵasyrlarda ony qoldaný búkil elge taralyp, 1511 jyly týngý astanasynyń resmı tiline aınaldy.
19 ǵasyrǵa qaraı Bırma jazýy aıtarlyqtaı ózgerdi jáne bul til Resmı qujattar men poezıa úshin qoldanyldy. Brıtandyq otarshyldyq kezeńinde aǵylshyn tili eldegi negizgi tilge aınaldy, al Bırma ádebıeti aǵylshyn tiliniń órnekterimen aralasa bastady. Osy jyldar ishinde til qazirgi zamanǵa beıimdelip, sheteldik kózderden, sonyń ishinde aǵylshyn tilinen Jańa órnekter men sózderdi qosty.

Bırma tilin úırenýge eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Doktor Ko Aýng: Bırmanyń jetekshi lıngvıseriniń biri jáne Bırma tilinde kóptegen kitaptar men maqalalar jazǵan jemisti ǵalym.
2. Vý Chıt Maýng: Vý Chıt Maýng 1964 jyldan 1971 jylǵa deıin Ulybrıtanıadaǵy Bırmanyń Elshisi boldy, osy ýaqyt ishinde ol Ulybrıtanıada bırma tili men mádenıetin nasıhattaýǵa kóp kúsh jumsady.
3. Vý Tan: Vý Tan Birikken Ulttar Uıymynyń úshinshi Bas hatshysy qyzmetin atqarǵan jetekshi Bırma dıplomaty boldy. Onyń jumysy Bırmanyń saqtalýy men tanymal bolýymen erekshelenedi.
4. Dow sow Mya Twin: Dow sow Mya Twin-áıgili Bırma jazýshysy jáne aqyny jáne Bırma tilin damytý men tanymal etýdegi mańyzdy tulǵa.
5. Ý Teın Tın: Ý Teın Tın bırma tili men onyń ádebıetin qoldaný men túsinýdi nasıhattaý úshin kóp jumys istegen kórnekti Bırma lıngvısi boldy.

Bırma qurylymy qalaı jumys isteıdi?

Bırma-bul tonaldy til, ıaǵnı bir sózdiń aıtylatyn tonyna baılanysty ár túrli maǵynaǵa ıe bolýy múmkin. Bul analıtıkalyq til, ıaǵnı sóz tártibi maǵynany berý úshin maǵynaly sózder (zat esimder men etistikter) sıaqty mańyzdy emes. Til býynynyń qurylymy-CVC (daýyssyz-daýysty-daýyssyz dybys) jáne til devanagarıdiń Úndi jazýyna uqsas arnaıy qarippen jazylǵan.

Bırma tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Onlaın kýrstan bastańyz: Rosetta Stone nemese Pimsleur sıaqty Bırma tilin úırenýge bolatyn kóptegen onlaın kýrstar bar. Bul kýrstar qurylymdyq sabaqtardy usynady jáne gramatıkadan sózdik qoryna deıin barlyǵyn qamtıdy.
2. Tárbıeshini tabyńyz: eger siz Bırma tilin tezirek úırengińiz kelse jáne negizderden asyp ketkińiz kelse, jeke tárbıeshini tabýdy qarastyryńyz. Tárbıeshi jeke, maqsatty oqytýdy qamtamasyz ete alady jáne sizge óz qarqynyńyzben úırenýge kómektesedi.
3. Oqyńyz, tyńdańyz jáne kórińiz: kez-kelgen tildi erkin meńgerý úshin siz ony oqýdy, tyńdaýdy jáne sóıleýdi úırenýińiz kerek. Bırma kitaptary men oqý jýrnaldaryn tabyńyz, Bırma shoýlary men fılmderin kórińiz jáne Bırma ánderin tyńdańyz.
4. Baspen súńgý: tilge tolyq súńgýge eshteńe jetpeıdi – jáne Bırma da erekshelik emes. Til daǵdylaryn shynymen jaqsartý úshin Bırmaǵa barýdy jáne ana tilinde sóıleıtindermen ýaqyt ótkizýdi qarastyryńyz.

Ýdmýrt aýdarmasy - mátinderdi bir tilden ýdmýrt tiline aýdarý prosesi. Ýdmýrt tili-ortalyq Reseıde ornalasqan ýdmýrt Respýblıkasynda turatyn ýdmýrttar sóıleıtin fın-ýgor tili. Bul tildiń baı tarıhy men mádenıeti bar, sonymen qatar ýdmýrt Respýblıkasynda resmı til bolyp tabylady. Bul til álemniń kóptegen bólikterinde jetkiliksiz usynylǵan dep sanaýǵa bolady, biraq bul belgili bir aımaqtyń týmasy nemese ýdmýrt halqynyń tili, mádenıeti men tarıhyna qyzyǵýshylyq tanytqandar úshin mańyzdy til bolyp qala beredi.

Ýdmýrt tiline aýdarýǵa keletin bolsaq, sapaly aýdarmalar jasaýdy qamtamasyz etý mańyzdy. Muny tildik jáne mádenı kontekstke ıe tájirıbeli ýdmýrt aýdarmashylarynyń kómegimen jasaýǵa bolady. Aýdarmashy naqty aýdarmalar jasaý úshin tildiń gramatıkasyn, emlesin jáne semantıkasyn túsine bilýi kerek. Sonymen qatar, olar mátindi túpnusqaǵa múmkindiginshe jaqyndatý úshin sózderdiń keńeıýi men núanstaryn dál qoldana bilýi kerek.

Ýdmýrt tiline aýdarý mádenıetter arasyndaǵy alshaqtyqty joıýǵa kómektesedi jáne ártúrli aımaqtardaǵy adamdarǵa bir-birin túsinýge múmkindik beredi. Muny is júzinde kez-kelgen salaǵa, sonyń ishinde bızneske, ádebıetke jáne buqaralyq aqparat quraldaryna qoldanýǵa bolady. Ony ýdmýrt halqynyń mádenıeti men tarıhyn saqtaý úshin de qoldanýǵa bolady, bul keń aýdıtorıaǵa olardyń áńgimeleri men daýystaryn tyńdaýǵa múmkindik beredi.

Jalpy, ýdmýrt tiline aýdarý ýdmýrt halqynyń tili men mádenıetin túsinýdiń keremet paıdaly quraly bola alady. Ýdmýrt mátinderin túsiný arqyly bul keń aýdıtorıaǵa ýdmýrt halqynyń tili men mádenıetin baǵalaýǵa jáne olardyń tájirıbesin qabyldaýǵa múmkindik beredi. Sonymen qatar, bul mádenıetter arasyndaǵy túsinistikke yqpal etýdiń jáne bir-birińiz týraly kóbirek bilýdiń tamasha tásili bolýy múmkin.

Ýdmýrt tilinde qaı elder sóıleıdi?

Ýdmýrt tili negizinen Reseıdiń Edil aımaǵynda ornalasqan ýdmýrt Respýblıkasynda sóıleıdi. Ol sondaı-aq Reseıdiń basqa bólikterindegi shaǵyn qaýymdastyqtarda, sondaı-aq Qazaqstan, Belarýs jáne Fınlándıa sıaqty kórshi elderde sóıleıdi.

Ýdmýrt tiliniń tarıhy qandaı?

Ýdmýrt tili Oral tilder otbasynyń múshesi jáne fın-ýgor tilderimen tyǵyz baılanysty. Onda shamamen 680 000 adam sóıleıdi, negizinen ýdmýrt Respýblıkasynda (Reseı) jáne onyń aınalasynda. Onyń jazbasha formasyn 18 ǵasyrda kırıllısaǵa negizdelgen jazý júıesin qurǵan orys pravoslavıelik dinı qyzmetkerleri kodıfıkasıalady. Bul jazý júıesi 19-20 ǵasyrlarda odan ári keńeıtilip, jetildirilip, zamanaýı jazýdyń paıda bolýyna ákeldi. Ýdmýrt tili áli kúnge deıin ýdmýrt qonystanǵan aımaqtarda qoldanylady, sonymen qatar mektepter men ýnıversıtetterde oqytylady.

Ýdmýrt tiliniń damýyna eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Vasılıı Ivanovıch Alymov-ýdmýrt tiliniń lıngvısi jáne kóptegen eńbekteriniń avtory, ol tildiń sońǵy gramatıkasyn jazǵan jáne búgingi kúnge deıin qoldanylyp kele jatqan kóptegen erejeler men konvensıalardy belgilegen.
2. Vácheslav Ivanovıch Ivanov-ǵalym jáne ýdmýrt tili men mádenıeti boıynsha kóptegen eńbekterdiń, sonyń ishinde tildiń jan-jaqty gramatıkasy men ýdmýrt poezıasynyń qurylymyn zertteýdiń avtory.
3. Nına Vıtalevna Kırsanova-Rodıonova-jazbasha ýdmýrt tiliniń ınnovatory, ol alǵashqy kitaptardy osy tilde jazdy jáne alǵashqy ýkraın-ýdmýrt sózdigin jasady.
4. Mıhaıl Romanovıch Pavlov-ýdmýrt tili, ádebıeti jáne fólklory salasyna qosqan jemisti úlesimen tanymal, ol aımaqtyń baıyrǵy ánderin alǵashqylardyń biri bolyp jazdy jáne qujattady.
5. Olga Valerıanovna Fedorova-Lojkına - ýdmýrt tili men mádenıetin alǵashqylardyń biri bolyp oqydy, ýdmýrt tilinde alǵashqy gazetter shyǵardy jáne gramatıka men basqa da oqý materıaldaryn jazdy.

Ýdmýrt tiliniń qurylymy qalaı jumys isteıdi?

Ýdmýrt tili-fın jáne eston tilderimen tyǵyz baılanysty Oral tili jáne onyń komı-Zyrán jáne Perm tilderine keıbir uqsastyqtary bar. Onyń qurylymy aglútınatıvti morfologıamen sıpattalady, ıaǵnı sózder ártúrli maǵynalar men uǵymdar úshin affıksterdi qosý arqyly jasalady. Til daýysty dybystardyń tán úılesimdiligimen jáne zat esimderdiń kúrdeli septik júıesimen erekshelenedi. Etistikterdiń konúgasıasy óte kúrdeli, ár túrli kóńil-kúılermen, aspektilermen jáne shaqtarmen, sondaı-aq kemeldi jáne jetilmegen formalar arasyndaǵy túbegeıli aıyrmashylyqpen.

Ýdmýrt tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Tilmen tanysýdan bastańyz. Alfavıt pen aıtylym týraly bilip, gramatıka týraly negizgi túsinik alyńyz.
2. Jergilikti ýdmýrt resýrstaryn oqyp, tyńdańyz. Jergilikti jańalyqtardy tyńdap, sol tildegi mýzyka men teledıdar baǵdarlamalaryn tyńdańyz.
3. Ýdmýrt tilinde sóıleý jáne jazý jattyǵýlaryn jasańyz. Til seriktesin tabyńyz nemese tájirıbe alý úshin onlaın forýmdar men chattardy paıdalanyńyz.
4. Ýdmýrt tili kýrsynan ótińiz. Ýdmýrt kýrstaryn usynatyn kóptegen til ınstıtýttary bar jáne siz olardy Internetten taba alasyz.
5. Mádenıet pen tilge enińiz. Ýdmýrtıaǵa baryńyz jáne jergilikti dıalektiler men mádenıet týraly kóbirek bilý úshin ana tilinde sóıleıtindermen sóılesińiz.