Malta Chývash Aýdarma

Malta tiline aýdarý adamdarǵa Sısılıanyń ońtústigindegi Jerorta teńizindegi Maltanyń tili men mádenıetin túsinýge múmkindik beredi. Maltanyń resmı tili-latyn áripterimen jazylǵan Malta, semıt tili. Malta tili arab tiline uqsas bolǵanymen, onyń keıbir aıyrmashylyqtary bar, bul ana tilinde sóılemeıtinderge ony Malta tiline aýdarmaı túsiný qıynǵa soǵady.

Malta tiliniń fınıkıalyqtar men rımdikterden bastaý alatyn uzaq tarıhy bar. Ǵasyrlar boıy Malta tiliniń damýyna ıtalán, aǵylshyn jáne fransýz sıaqty basqa da tilder áser etti. Osyǵan baılanysty tildiń núanstaryn tolyq túsiný úshin Malta tiline aýdarma alý mańyzdy.

Malta tiline naqty aýdarmany alýǵa keletin bolsaq, birneshe nusqalar bar. Kásibı aýdarma qyzmetteri iskerlik qujattardan bastap zańdy jáne medısınalyq qujattarǵa deıingi kez kelgen qujattardy nemese mátinderdi aýyzsha aýdarý qyzmetterin usyna alady. Kásibı aýdarma qyzmetimen jumys barlyq mátinniń bastapqy maǵynasy men dızaınyn saqtaı otyryp, dál aýdarylýyn qamtamasyz etedi.

Eger siz únemdi opsıany izdeseńiz, onlaın aýdarma qyzmetterin usynatyn kóptegen veb-saıttar bar. Bul veb-saıttar ádette ártúrli tilderge, sonyń ishinde Malta tiline aýdarmalardy usynady. Internettegi aýdarma qyzmetteri naqty aýdarmany qamtamasyz ete alatynyna qaramastan, olar árqashan barlyq mádenı núanstardy qarastyra almaıdy. Sondyqtan Maltaǵa sıfrlyq aýdarmalar qarapaıym qujattar men mátinder úshin jaqsy qoldanylady.

Sonymen, ınternette de, baspa túrinde de qol jetimdi kóptegen malta-aǵylshyn sózdikteri bar. Bul sózdikter sizge sózderdiń naqty aýdarmalaryn, sondaı-aq gramatıka men aıtylym týraly paıdaly keńester bere alady. Sózdik aýdarmalar paıdaly bolýy múmkin bolsa da, olar ádette shekteýli jáne kúrdeli qujattar úshin paıdalanylmaýy kerek.

Malta tiline aýdarmanyń qandaı Túri qajet bolsa da, sizdiń qajettilikterińiz úshin durys sheshim tabý mańyzdy. Kásibı aýdarma qyzmetteri sizge joǵary dáldiktegi aýdarmalardy usyna alady, al onlaın aýdarma qyzmetteri men sózdikter negizgi aýdarmalar úshin paıdaly bolýy múmkin. Tańdaýyńyzǵa qaramastan, Malta tiline aýdarý Maltanyń tili men mádenıetin jaqsy túsinýge kómektesedi.

Malta tilinde qaı elder sóıleıdi?

Malta tilinde negizinen Malta tilinde sóıleıdi, biraq Avstralıa, Kanada, Germanıa, Italıa, Ulybrıtanıa jáne Amerıka Qurama Shtattary sıaqty basqa elderdegi Malta dıasporasynyń músheleri de sóıleıdi.

Malta tiliniń tarıhy qandaı?

Malta tiliniń óte uzaq jáne alýan túrli tarıhy bar, onyń dáleli bizdiń zamanymyzdyń 10 ǵasyryna jatady. Ol Orta ǵasyrlarda Soltústik Afrıkadan qonystanýshylar sóıleıtin sıkýlo-Arab dıalektilerinen damydy dep esepteledi, sodan keıin olarǵa ıtalán, fransýz, ıspan jáne aǵylshyn tilderi qatty áser etti. Malta araly óziniń búkil tarıhynda ártúrli derjavalardyń qol astynda bolǵandyqtan, til araldy basyp alǵan derjavalardyń tilderinen ártúrli sózder men sóz tirkesterin biriktirdi. Nátıjesinde malta tili Eýropadaǵy eń erekshe tilderdiń biri bolyp tabylady jáne onyń leksıkonynda onyń tarıhyna engen barlyq mádenıetterdiń elementteri bar.

Malta tilin úırenýge eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1) Mıkıel Anton Vasallı (1764-1829): "Malta tiliniń ákesi" degen atpen belgili Vasallı Malta tilin birinshi bolyp standarttaǵan Malta lıngvısi, fılosofy jáne fılology boldy.
2) dan KARM Psaıla (1871-1961): Maltanyń aqyny jáne alǵashqy ulttyq aqyny, Psaıla Malta tilinde kóp jazdy jáne tilde birqatar jańa sózder men sóz tirkesterin qosýǵa jáne tanymal etýge jaýapty boldy.
3) Gýze Mýskat Azzopardı (1927-2007): Malta ádebıetiniń oqytýshysy, lıngvısi jáne zertteýshisi, Azzopardı Malta tilinde kóp jazdy, sonymen qatar qazirgi Malta ádebı tiline negiz bolǵan tildi iri lıngvısıkalyq jáne ádebı zertteý júrgizdi.
4) Anton van Lır (1905-1992): ıezýıt dinı qyzmetkeri, Van Lır HH ǵasyrdaǵy malta tili men ádebıetiniń jetekshi qaıratkerleriniń biri boldy jáne sol til úshin naqty emle júıesin qurýǵa jaýapty boldy.
5) Djo Frıggıerı (1936-2020): Malta aqyny jáne jazýshysy Frıggıerı aǵylshyn jáne Malta tilderinde kóp jazdy jáne qazirgi Malta tiliniń damýyna úlken úles qosty, sonymen qatar Malta poezıasynyń eń jaqsy avtorlarynyń biri bolyp sanaldy.

Malta tiliniń qurylymy qalaı?

Malta tiliniń qurylymy arab tiline uqsas, munda sózder úsh daýyssyz túbirden qurylady. Qurylymǵa fransýz jáne ıtalán tilderi de qatty áser etedi, zat esimderdiń aldynda belgili bir maqala qosylady jáne latyn tilinen shyqqan birneshe affıkster bolady. Malta tilinde de qos San bar, ıaǵnı zat esimder, syn esimder men etistikter sıngýlárly nemese qosarlanǵan túrde búgilýi múmkin.

Malta tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Malta gramatıkasy men aıtylymynyń negizderin úırenýden bastańyz. Gramatıka erejelerin túsindiretin onlaın resýrstar men oqýlyqtardy, sondaı-aq túsiný úshin sózderdi qalaı durys aıtý kerektigin izdeńiz.
2. Tájirıbe úshin til almasý seriktesin nemese topty tabyńyz. Malta tilinde sóıleıtin adammen sóılesý-úırenýdiń eń jaqsy tásili.
3. Malta radıosyn, fılmderin jáne teledıdar baǵdarlamalaryn tyńdańyz. Tilge nazar aýdaryńyz jáne estigenińizdi qaıtalaýǵa tyrysyńyz.
4. Sózdik pen gramatıkany jattyqtyrý úshin Duolingo sıaqty qoldanbany paıdalanyńyz. Tildik daǵdylardy úırenýdiń qurylymdyq ádisi bolýy paıdaly bolýy múmkin.
5. MALTALYQ dostar tabyńyz. Bul, árıne, tildi úırenýdiń eń jaqsy tásili, óıtkeni ol Sizge shynaıy áńgimelesýdi, sondaı-aq úırenýge kómektesýge daıyn ana tilinde sóıleıtindermen sóılesýdi qamtamasyz etedi.
6. Múmkindiginshe Maltaǵa baryńyz. Maltanyń tiline, mádenıetine jáne adamdaryna enińiz. Osylaısha siz tildi tezirek meńgeresiz!

Chývash aýdarmasy, Chývash translıterasıasy dep te atalady, chývash tilinde sóılesý úshin qoldanylatyn aýdarmanyń mamandandyrylǵan túri. Bul til Reseı men Ýkraınanyń keıbir aımaqtarynda turatyn chývash halqynyń týǵan jeri. Bul mıllıonnan astam adam sóıleıtin túrki tilderiniń biri, ony aýdarma úshin mańyzdy tilge aınaldyrady.

Chývash tilinen nemese odan durys aýdarý úshin translıterasıanyń kúrdeli formalaryn túsiný óte mańyzdy. Sebebi Chývash alfavıti latyn alfavıtinen erekshelenedi, ol negizinen eýropalyq tilder úshin qoldanylady. Nátıjesinde, sıaqty kırıll áripteri bar sózder A, B, K, Ý, oqyrmanǵa túsinikti bolý úshin olardyń latyn balamalaryna aınalýy kerek.

Chývash tiline aýdarý prosesi birneshe kezeńnen turady. Birinshiden, aýdarmashy bastapqy jáne maqsatty tilderdi jaqsy bilýi kerek. Olar sóılemniń qurylymyn, bastapqy tildiń maǵynasy men aıtylýyn túsinýi kerek. Sodan keıin olar gramatıkalyq erejeler men maqsatty til sóılemderiniń qurylymyn eskere otyryp, ony maqsatty tilde durys jetkize alýy kerek.

Aýdarma aıaqtalǵannan keıin aýdarmashy túpnusqa mátindi aýdarylǵan nusqamen Muqıat salystyrýy kerek. Bul aýdarmanyń dál bolýyn jáne josparlanǵan habarlamany durys jetkizýin qamtamasyz etedi. Aýdarmashy sonymen qatar kez-kelgen mádenı siltemeler men jargon sózderdiń aýdarmasynyń durystyǵyna kóz jetkizý úshin qosymsha tekserýler júrgizýge jaýapty.

Chývash tilin úırengisi keletinder úshin onlaın jáne ýnıversıtetterde ártúrli kýrstar bar. Degenmen, tildi úırený Chývash tiline aýdarmany tolyq túsinýdi qamtamasyz etpeıtinin túsiný mańyzdy. Translıterasıanyń qyr-syryn kóp jyldyq tájirıbe men berilgendiktiń arqasynda ǵana ıgerýge bolady.

Tutastaı alǵanda, Chývash tiline aýdarý-eger siz Chývash halqymen qarym-qatynas jasaǵyńyz kelse, meńgerýińiz kerek mańyzdy daǵdy. Durys kózqaras pen bilimniń arqasynda bul kóp ýaqytty qajet etedi, biraq paıda ákeledi.

Chývash tilinde qaı elder sóıleıdi?

Chývash tili negizinen Reseıdiń Chývash Respýblıkasynda, sondaı-aq Reseıdegi Marıı El, Tatarstan jáne Ýdmýrtıanyń keıbir aýdandarynda, sondaı-aq Qazaqstan men Ýkraınada sóıleıdi.

Chývash tiliniń tarıhy qandaı?

Chývash tili-Reseı Federasıasynda shamamen 1,5 mıllıon adam sóıleıtin túrki tili. Bul túrki tilderiniń oǵyr tarmaǵynyń tiri qalǵan jalǵyz ókili. Tarıhı turǵydan bul til negizinen Reseıdiń Edil aımaǵynda ornalasqan Chývashıa Respýblıkasy dep atalatyn aýdandarda aıtyldy.
Chývash tiliniń qujattalǵan tarıhyn 13 ǵasyrdan bastaýǵa bolady, eń alǵashqy jazbasha eskertýler 14-15 ǵasyrlardaǵy qoljazbalardan tabylǵan. Bul qoljazbalardyń kópshiligi ýaqyt óte kele tildiń aıtarlyqtaı ózgeriske ushyraǵanyn kórsetedi. 15 ǵasyrda Chývash tiline Altyn Ordanyń kórshiles tatar tili qatty áser etti jáne eski tatar alfavıtimen jazyldy.
18 ǵasyrda Chývash alfavıtin orys ǵalymy Semen Remezov qurdy, ol ony kırıllısaǵa negizdedi. Bul jańa alfavıt 19 ǵasyrdyń basynda alǵashqy basylǵan Chývash kitaptaryn jasaý úshin qoldanyldy. 19 ǵasyrdyń aıaǵynda chývash tili Reseı ımperıasynyń resmı tili retinde tanyldy jáne osy kezeńde basqa da ádebı shyǵarmalar jasaldy.
Chývash tilinde olar qazirgi kezde de sóıleı beredi, sonymen qatar Chývashıa Respýblıkasynyń keıbir mektepterinde sabaq beredi. Sondaı-aq, Reseıde de, shetelde de tildi saqtaý jáne nasıhattaý boıynsha belsendi kúsh-jiger jumsalýda.

Chývash tiliniń damýyna eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Mıhaıl Vasılevıch Iakovlev-tildiń alǵashqy keshendi gramatıkasyn jasaǵan Chývash memlekettik pedagogıkalyq ýnıversıtetiniń lıngvısi jáne profesory.
2. Iakov Kostúkov-lıngvıs jáne Chývash memlekettik pedagogıkalyq ýnıversıtetiniń profesory, kóptegen eńbekterdi redaksıalaý jáne jarıalaý arqyly tildi modernızasıalaýǵa úles qosty.
3. Nıkolaı Zıberov-Chývash tiline latyn grafıkasyn engizýge qosqan úlken úles.
4. Vasılıı Peskov-1904 jyly Chývash tilinen alǵashqy mektep oqýlyǵyn jasaǵan muǵalim.
5. Oleg Bessonov-tildiń ártúrli dıalektilerin biriktirý úshin jumys istegen zamanaýı standartty Chývash tilin damytýdaǵy yqpaldy tulǵa.

Chývash tiliniń qurylymy qalaı?

Chývash tili túrki tilder otbasyna jatady. Bul sózderdiń túbir sózge birqatar prefıkster men jurnaqtar qosý arqyly jasalatynyn bildiretin aglútınatıvti til. Sózderdiń reti, ádette, sýbekt-obekt-etistik, sóılem ishindegi sózderdiń salystyrmaly túrde erkin reti bar. Zat esimder eki túrge bólinedi jáne sandy, jaǵdaıdy jáne senimdilikti kórsetý úshin synyptyq jurnaqtardy paıdalanady. Etistikter sóılemniń taqyrybyna sáıkes keledi jáne shaq pen aspektige baılanysty jalǵanady.

Chývash tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Alfavıt, aıtylý jáne negizgi gramatıka sıaqty tildiń negizderin úırenýden bastańyz. Internettegi birneshe keremet resýrstar bar, mysaly Chuvash.org nemese Chuvash.eu bul sizge kómektese alady.
2. Aýyzeki sózder men sóz tirkesteriniń negizin tez qurý úshin ana tilinde sóıleıtin aýdıo jazbalar men sóılem mysaldaryn qoldanyńyz. Radıo baǵdarlamalaryn tyńdańyz jáne chývash tilinde fılmder men telebaǵdarlamalardy kórińiz. Erkin bolý jáne oǵan yńǵaıly bolý úshin til úırenýge kirisińiz.
3. Ana tilinde sóıleıtindermen jeke nemese onlaın forýmdarda úırengenderińizdi oryndańyz. Bul Sizge jergilikti núanstardy túsinýge jáne mádenıet týraly túsinik alýǵa kómektesedi.
4. Sózdik pen gramatıkany jaqsartý úshin Chývash tilindegi kitaptar men gazetterdi oqyńyz. Neǵurlym kóp oqysańyz, túsinigińiz ben gramatıkańyz soǵurlym jaqsy bolady.
5. Sońynda, oqýyńyzdy chývash tilinde mátin jazý, Chývash onlaın forýmdaryna qatysý jáne emtıhanǵa daıyndyq sıaqty árekettermen tolyqtyryńyz. Bul sizge tildi myqtap meńgerýge kómektesedi.