Monǵol Goland Aýdarma

Mońǵolıa-Ortalyq Azıada ornalasqan jáne ǵasyrlar boıǵy mádenıet pen dástúrlerge toly el. Mońǵol dep atalatyn erekshe tildiń arqasynda adamdarǵa onyń sóıleýshilerin túsiný jáne olarmen sóılesý qıynǵa soǵýy múmkin. Alaıda mońǵol tilinen aýdarma qyzmetine degen suranystyń artýy halyqaralyq kompanıalar men uıymdardyń jergilikti turǵyndarmen qarym-qatynasyn jeńildetedi.

Mońǵol-Mońǵolıa men Qytaıda, sondaı-aq Reseı, Soltústik Koreıa jáne Qazaqstan sıaqty basqa elderde shamamen 5 mıllıon adam sóıleıtin Altaı tili. Ol kırıllısa arqyly jazylǵan jáne óziniń erekshe dıalektileri men ekpinderi bar.

Mońǵol tilinen aýdarýǵa keletin bolsaq, másele tilde belgilengen standarttalǵan jazý júıesi joq. Bul lıngvıs mamandarǵa qujattar men aýdıo jazbalardy dál aýdarýdy qıyndatýy múmkin. Sonymen qatar, mońǵol tili núanstarǵa, aıtylýyndaǵy ózgeristerge jáne dıalektilik varıasıalarǵa toly, olardy tilde ómir súrmeı nemese jumys jasamaı-aq túsiný qıyn bolýy múmkin.

Sońǵy aýdarmalardyń durystyǵyna kepildik berý úshin mońǵol tilinen kásibı aýdarma qyzmetterinde tildiń naqty dıalektilerimen tanys jáne mádenıetke engen ýaqytty ótkizgen tájirıbeli ana tilinde sóıleıtin lıngvıser jumys isteıdi. Olar bastapqy materıaldy túsindirý úshin birqatar ádisterdi qoldanady, sonyń ishinde jergilikti kontekstti zertteý jáne aýdarma tilinde sózder men sóz tirkesteriniń maǵynasyn anyqtaý.

Kásibı lıngvıser mońǵol tiline aýdarǵanda mádenı náziktikter men jergilikti ádet-ǵuryptardy eskerýi kerek, óıtkeni olar mátinniń nemese sózdiń keń maǵynasyna áser etýi múmkin. Mysaly, qurmetti ataqtar, ótinish formalary men etıket aımaqqa baılanysty ózgerýi múmkin, sondyqtan habarlamany durys jetkizý úshin jergilikti formany túsiný mańyzdy.

Osylaısha, mońǵol tiline aýdarý standarttalǵan jazý júıesiniń jáne onyń kúrdeli dıalektileri men ekpinderiniń bolmaýyna baılanysty ártúrli qıyndyqtardy týdyrady. Tájirıbeli aýdarmashylar bul qıyndyqtardy túsinedi jáne ózderiniń bilimderi men tájirıbelerin mádenıet pen jergilikti ádet-ǵuryptardyń núanstaryn kórsetetin joǵary sapaly aýdarmalar jasaý úshin paıdalanady. Bul bızneske, uıymdarǵa jáne jeke tulǵalarǵa tildik kedergilerdi eńserý kezinde tıimdi qarym-qatynas pen yntymaqtastyqqa múmkindik beredi.

Mońǵol tilinde qaı elder sóıleıdi?

Mońǵol tilinde negizinen Mońǵolıada sóıleıdi, biraq Qytaıda, Reseıde, Qazaqstanda jáne Ortalyq Azıanyń basqa bólikterinde keıbir sóıleýshiler bar.

Mońǵol tiliniń tarıhy qandaı?

Mońǵol tili-13 ǵasyrdan bastaý alatyn álemdegi eń kóne tilderdiń biri. Bul túrki tilder otbasynyń mońǵol-manchjýr tobyna kiretin jáne uıǵyr, qyrǵyz jáne qazaq tilderimen týysqan Altaı tili.
Mońǵol tili týraly eń alǵashqy jazbasha eskertý eski mońǵol tilinde jazylǵan 12 ǵasyrdaǵy "mońǵoldardyń Qupıa tarıhynda" kezdesedi. Bul tildi Mońǵol ımperıasynyń bıleýshileri qoldandy jáne 18 ǵasyrǵa deıin Mońǵolıanyń negizgi ádebı tili boldy, ol birtindep mońǵol jazýyna kóshti. Ol 20 ǵasyrdyń basyna deıin ádebıet jazý úshin qoldanyla berdi.
Qazirgi mońǵol tili 19 ǵasyrda burynǵy formadan damyp, 1924 jyly Mońǵolıanyń resmı tili retinde qabyldandy. 1930 jyldardan bastap ol birqatar reformalar men tildik tazartýlardan ótti, onda orys, qytaı jáne aǵylshyn tilderinen kóptegen jańa termınder engizildi.
Búginde Mońǵolıanyń keıbir turǵyndary áli kúnge deıin klasıkalyq mońǵol tilinde sóıleıdi, biraq eldegi adamdardyń kópshiligi qazirgi mońǵol tilin qoldanady. Mońǵol tili Reseıdiń, Qytaıdyń jáne ishki Mońǵolıanyń bólikterinde de sóıleıdi.

Mońǵol tilin úırenýge eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Natalá Gaerlan – Garvard ýnıversıtetiniń lıngvısi jáne mońǵol profesory 2. Gomboıav Ochırbat-Mońǵolıanyń burynǵy premer-mınıstri jáne álemge áıgili Mońǵol sarapshysy 3. Ýndarma Djamsran-mońǵol tili men ádebıetiniń qurmetti profesory 4. Bolormaa Týmýrbaatar-qazirgi mońǵol sıntaksısi men fonologıasynyń kórnekti teoretıgi 5. Bodo Veber-ınformatıka profesory jáne mońǵol tilindegi ınovasıalyq esepteý quraldaryn jasaýshy

Mońǵol tiliniń qurylymy qalaı?

Mońǵol tili mońǵol tilder otbasyna jatady jáne qurylymy boıynsha aglútınatıvti bolyp tabylady. Bul oqshaýlaý tili, onda sózjasamnyń negizgi prınsıpteri túbirge affıkster qosý, túbirdi nemese bútin sózderdi eki ese kóbeıtý jáne burynnan bar sózderdiń týyndylary bolyp tabylady. Mońǵol tilinde sýbekt-obekt-etistik sózderiniń reti bar, al keıingi sózder jaǵdaı sıaqty gramatıkalyq fýnksıalarǵa silteme jasaý úshin qoldanylady.

Mońǵol tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Negizderden bastańyz. Tildiń negizgi dybystaryn jáne sózderdi qalaı durys aıtý kerektigin bilgenińizge kóz jetkizińiz. Mońǵol tiliniń aıtylýy týraly jaqsy kitap alyńyz jáne ony úırenýge biraz ýaqyt bólińiz.
2. Mońǵol tiliniń gramatıkasymen tanysyńyz. Mońǵol gramatıkasy týraly kitap alyńyz jáne erejelerdi bilińiz.
3. Mońǵol tilinde sóılesýge mashyqtanyńyz. Sóılesý daǵdylaryn jattyqtyrý jáne jetildirý úshin kitaptar, aýdıo baǵdarlamalar jáne onlaın til oqytýshylary sıaqty onlaın resýrstardy paıdalanyńyz.
4. Sózdik qoryn úırenińiz. Jaqsy sózdik jasańyz jáne kúndelikti sózdik qoryńyzdy jańa sózdermen tolyqtyryńyz. Olardy sóılesýlerde qoldanýdy umytpańyz.
5. Mońǵol tilin oqyp, tyńdańyz. Mońǵol tilinde kitaptar oqyńyz, Fılmder kórińiz jáne podkasttar tyńdańyz. Bul sizge tilmen jaqsyraq tanysýǵa, sondaı-aq sózdik qoryńyzdy keńeıtýge kómektesedi.
6. Tárbıeshini tabyńyz. Ana tilinde sóıleýshimen jumys isteý shet tilin úırenýde shynymen paıdaly bolýy múmkin. Sizge jeke nazar aýdara alatyn jáne bolashaqta jaqsartýǵa kómektesetin tájirıbeli tárbıeshini tabýǵa tyrysyńyz.

Nıderlandyda 17 mıllıonnan astam adam turady jáne goland tili-bul adamdardyń kópshiligi sóıleıtin resmı til. Nıderlandyda bıznes júrgizgińiz kele me, álde saparyńyzdy jaǵymdy etkińiz kele me, goland tilin túsiný qıyn bolýy múmkin.

Baqytymyzǵa oraı, goland tilinde sóılesý qajettilikterin barynsha paıdalanýǵa kómektesetin ártúrli kásibı aýdarma qyzmetteri bar. Munda siz úshin qaı opsıa jaqsy ekenin sheshýge kómektesetin goland tiline aýdarma qyzmetterine sholý berilgen:

1. Mashınalyq aýdarma:

Google Translate sıaqty mashınalyq aýdarmalar aqylǵa qonymdy dáldikpen jyldam jáne ońaı aýdarýdy qamtamasyz etedi. Alaıda, kez-kelgen mashınalyq aýdarma sıaqty, sizge gramatıkalyq jáne sıntaksıstik qatelikterden nemese túpnusqa mátinniń durys túsindirilmeýinen saq bolý qajet bolýy múmkin.

2. Shtattan tys aýdarmashylar:

Shtattan tys aýdarmashylar joǵary dáldikti qamtamasyz ete alady jáne kóbinese mátinniń az kólemin aýdarýdyń eń únemdi nusqasy bolyp tabylady. Olardyń sapasy sizdiń standarttaryńyzǵa sáıkes keletinine kóz jetkizý úshin kez kelgen áleýetti aýdarmashynyń ótken jumysyn tekserińiz.

3. Kásibı tildik qyzmet kórsetetin kompanıalar:

Eger siz úlken kólemdegi mátindi tez jáne durys aýdarǵyńyz kelse, kásibı tildik kompanıany tartý aqyldy sheshim bolýy múmkin. Bul kompanıalar tájirıbeli aýdarmashylardy jaldaıdy jáne barlyq jumystyń dál jáne ýaqytynda oryndalýyn qamtamasyz etý úshin sapany baqylaýdyń qatań prosedýralaryn qoldanady.

Qandaı aýdarma qyzmetin tańdaǵanyńyzǵa qaramastan, múmkindiginshe goland tilinde sóıleıtindi qoldanyńyz. Ana tilinde sóıleıtinder tildiń aımaqtyq varıasıalaryna jaqsy beıimdelgen jáne olar mádenıettiń núanstaryn jaqsy túsinedi.

Goland tiline aýdarma qyzmetteri Nıderlandy usynatyn barlyq múmkindikterdi paıdalanýǵa kómektesedi. Sizge iskerı qujattardy, veb-saıttyń mazmunyn nemese kez-kelgen nárseni aýdarý qajet pe, kásibı tildik qyzmet provaıderin paıdalaný Sizge eń jaqsy sapaly aýdarmalardy alýǵa kepildik beredi.

Goland tilinde qaı elder sóıleıdi?

Goland tili negizinen Nıderlandyda, Belgıada jáne Sýrınamda sóıleıdi. Ol sondaı-aq Fransıa men Germanıanyń bólikterinde, sondaı-aq Arýba, Kúrasao, Sınt Marten, Saba, Sent-Estatıýs jáne Golandıalyq Antıl sıaqty Karıb teńizi men Tynyq muhıtynyń ártúrli Aral elderinde sóıleıdi. Goland tilinde sóıleıtin adamdardyń shaǵyn toptaryn búkil álemde, sonyń ishinde Kanadada, AQSH-ta, Avstralıada, Jańa Zelandıada, Indonezıada, Ońtústik Afrıkada jáne t.b. tabýǵa bolady.

Goland tiliniń tarıhy qandaı?

Goland tili-ejelgi frank tarıhı aımaǵynda paıda bolǵan batys german tili Frızıa. Ol tómengi nemis jáne aǵylshyn tilderimen tyǵyz baılanysty jáne shamamen 12 ǵasyrdan bastap Nıderlandyda qoldanylady. Goland tiliniń standarttalǵan jazbasha túri 16 ǵasyrda jasalyp, búkil elge tez taraldy. 17 ǵasyrǵa qaraı ol Nıderlandy, Belgıadaǵy Flandrıa jáne Ońtústik Amerıkadaǵy Sýrınam kiretin goland tildik aımaǵynyń basym tiline aınaldy. 17-18 ǵasyrlardaǵy golandıalyq otarlaý kezinde bul til álemniń basqa bólikterine, sonyń ishinde Indonezıaǵa, Ońtústik Afrıkaǵa jáne Karıb teńizine taraldy. 19 ǵasyrda goland tili Shyǵys Úndistan men Ońtústik Afrıka porttarynda baılanys tili retinde de qyzmet etti. Ekinshi dúnıejúzilik soǵystan keıin aǵylshyn tilinde sóıleıtin elderden ımıgrasıa Nıderlandyda aǵylshyn tilin qoldanýdy keńeıtti, bul goland tilinde sóıleıtinderdiń azaıýyna ákeldi. Alaıda, bul til, ásirese Nıderlandy men Belgıada keń taralǵan jáne Eýropalyq Odaqtyń resmı tili bolyp tabylady.

Goland tilin úırenýge eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Dezıderıýs Erazm (1466-1536): ol goland tiliniń gýmanısik nusqasyn nasıhattady jáne goland ádebıetiniń altyn ǵasyrynyń bastalýyna kómektesken.
2. Djost van den Vondel (1587-1679): ol birneshe janrda jazǵan jemisti dramatýrg boldy jáne Golandıa ádebıetindegi eń mańyzdy tulǵalardyń biri bolyp sanalady.
3. Saımon Stevın (1548-1620): ol matematıka jáne ınjenerıa salasynda kóp jazdy, sonymen qatar goland tilin tanymal etý jáne onyń qoldanylýyn keńeıtý boıynsha jańashyl jumysymen tanymal boldy.
4. Djeıkob Kots (1577-1660): ol aqyn, mýzykant jáne memleket qaıratkeri boldy jáne onyń gramatıkasy men sıntaksısin standarttaý arqyly goland tilin damytýǵa kómektesti.
5. Ian de Vıtt (1625-1672): ol Nıderlandyda mańyzdy saıası qaıratker boldy jáne golandıalyq saıası tildiń damýyna úles qosty.

Goland tiliniń qurylymy qalaı jumys isteıdi?

Goland tiliniń qurylymy germandyq jáne romandyq lıngvısıkalyq áserlerdiń úılesimi bolyp tabylady. Bul úsh gramatıkalyq jynysy, úsh sany jáne tórt jaǵdaıy bar fleksıalyq til. Onyń jazbasha nysany nemis nemese aǵylshyn tilderindegideı jalpy erejelerge sáıkes keledi, taqyryptan, predıkattan jáne obektiden turatyn sóılemder bar. Degenmen, aýyzeki tilde goland tili maǵynany jetkizý úshin sóz tártibi men kontekstke súıene otyryp, qysqasha bolady.

Goland tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Negizderdi úırenýden bastańyz. Goland alfavıtin, aıtylýyn zerttep, jalpy sózder men sóz tirkesterimen tanysyńyz.
2. Goland mýzykasyn tyńdańyz, golandıalyq fılmder men teleshoýlardy kórińiz, tildi bilý úshin golandıalyq kitaptar men gazetterdi oqyńyz.
3. Goland tilin úırený kýrsynan ótińiz. Sabaqqa qatysý sizge irgetas qalaýǵa jáne goland tilin aıtýǵa jáne túsinýge degen senimdilikti arttyrýǵa kómektesedi.
4. Duolingo jáne Rosetta Stone sıaqty onlaın Oqytý quraldary men qoldanbalaryn paıdalanyńyz.
5. Ana tilimen sóılesýge mashyqtanyńyz jáne olardan siz jibergen qatelerdi túzetýin surańyz. Bul durys sóıleýdi jáne tildi túsinýdi úırenýdiń eń jaqsy tásili.
6. Osy tildi qoldanýǵa mindetteme alyńyz. Kún saıyn goland tilinde oqý jáne sóıleý jattyǵýlaryna ýaqyt bólińiz.
7. Kóńil kóterińiz! Jańa tildi úırený qyzyqty jáne jaǵymdy bolýy kerek. Ár túrli ádisterdi qoldanyp kórińiz jáne sizge ne jaqsy jumys isteıtinin tabyńyz.