Monǵol Tamıl Aýdarma

Mońǵolıa-Ortalyq Azıada ornalasqan jáne ǵasyrlar boıǵy mádenıet pen dástúrlerge toly el. Mońǵol dep atalatyn erekshe tildiń arqasynda adamdarǵa onyń sóıleýshilerin túsiný jáne olarmen sóılesý qıynǵa soǵýy múmkin. Alaıda mońǵol tilinen aýdarma qyzmetine degen suranystyń artýy halyqaralyq kompanıalar men uıymdardyń jergilikti turǵyndarmen qarym-qatynasyn jeńildetedi.

Mońǵol-Mońǵolıa men Qytaıda, sondaı-aq Reseı, Soltústik Koreıa jáne Qazaqstan sıaqty basqa elderde shamamen 5 mıllıon adam sóıleıtin Altaı tili. Ol kırıllısa arqyly jazylǵan jáne óziniń erekshe dıalektileri men ekpinderi bar.

Mońǵol tilinen aýdarýǵa keletin bolsaq, másele tilde belgilengen standarttalǵan jazý júıesi joq. Bul lıngvıs mamandarǵa qujattar men aýdıo jazbalardy dál aýdarýdy qıyndatýy múmkin. Sonymen qatar, mońǵol tili núanstarǵa, aıtylýyndaǵy ózgeristerge jáne dıalektilik varıasıalarǵa toly, olardy tilde ómir súrmeı nemese jumys jasamaı-aq túsiný qıyn bolýy múmkin.

Sońǵy aýdarmalardyń durystyǵyna kepildik berý úshin mońǵol tilinen kásibı aýdarma qyzmetterinde tildiń naqty dıalektilerimen tanys jáne mádenıetke engen ýaqytty ótkizgen tájirıbeli ana tilinde sóıleıtin lıngvıser jumys isteıdi. Olar bastapqy materıaldy túsindirý úshin birqatar ádisterdi qoldanady, sonyń ishinde jergilikti kontekstti zertteý jáne aýdarma tilinde sózder men sóz tirkesteriniń maǵynasyn anyqtaý.

Kásibı lıngvıser mońǵol tiline aýdarǵanda mádenı náziktikter men jergilikti ádet-ǵuryptardy eskerýi kerek, óıtkeni olar mátinniń nemese sózdiń keń maǵynasyna áser etýi múmkin. Mysaly, qurmetti ataqtar, ótinish formalary men etıket aımaqqa baılanysty ózgerýi múmkin, sondyqtan habarlamany durys jetkizý úshin jergilikti formany túsiný mańyzdy.

Osylaısha, mońǵol tiline aýdarý standarttalǵan jazý júıesiniń jáne onyń kúrdeli dıalektileri men ekpinderiniń bolmaýyna baılanysty ártúrli qıyndyqtardy týdyrady. Tájirıbeli aýdarmashylar bul qıyndyqtardy túsinedi jáne ózderiniń bilimderi men tájirıbelerin mádenıet pen jergilikti ádet-ǵuryptardyń núanstaryn kórsetetin joǵary sapaly aýdarmalar jasaý úshin paıdalanady. Bul bızneske, uıymdarǵa jáne jeke tulǵalarǵa tildik kedergilerdi eńserý kezinde tıimdi qarym-qatynas pen yntymaqtastyqqa múmkindik beredi.

Mońǵol tilinde qaı elder sóıleıdi?

Mońǵol tilinde negizinen Mońǵolıada sóıleıdi, biraq Qytaıda, Reseıde, Qazaqstanda jáne Ortalyq Azıanyń basqa bólikterinde keıbir sóıleýshiler bar.

Mońǵol tiliniń tarıhy qandaı?

Mońǵol tili-13 ǵasyrdan bastaý alatyn álemdegi eń kóne tilderdiń biri. Bul túrki tilder otbasynyń mońǵol-manchjýr tobyna kiretin jáne uıǵyr, qyrǵyz jáne qazaq tilderimen týysqan Altaı tili.
Mońǵol tili týraly eń alǵashqy jazbasha eskertý eski mońǵol tilinde jazylǵan 12 ǵasyrdaǵy "mońǵoldardyń Qupıa tarıhynda" kezdesedi. Bul tildi Mońǵol ımperıasynyń bıleýshileri qoldandy jáne 18 ǵasyrǵa deıin Mońǵolıanyń negizgi ádebı tili boldy, ol birtindep mońǵol jazýyna kóshti. Ol 20 ǵasyrdyń basyna deıin ádebıet jazý úshin qoldanyla berdi.
Qazirgi mońǵol tili 19 ǵasyrda burynǵy formadan damyp, 1924 jyly Mońǵolıanyń resmı tili retinde qabyldandy. 1930 jyldardan bastap ol birqatar reformalar men tildik tazartýlardan ótti, onda orys, qytaı jáne aǵylshyn tilderinen kóptegen jańa termınder engizildi.
Búginde Mońǵolıanyń keıbir turǵyndary áli kúnge deıin klasıkalyq mońǵol tilinde sóıleıdi, biraq eldegi adamdardyń kópshiligi qazirgi mońǵol tilin qoldanady. Mońǵol tili Reseıdiń, Qytaıdyń jáne ishki Mońǵolıanyń bólikterinde de sóıleıdi.

Mońǵol tilin úırenýge eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Natalá Gaerlan – Garvard ýnıversıtetiniń lıngvısi jáne mońǵol profesory 2. Gomboıav Ochırbat-Mońǵolıanyń burynǵy premer-mınıstri jáne álemge áıgili Mońǵol sarapshysy 3. Ýndarma Djamsran-mońǵol tili men ádebıetiniń qurmetti profesory 4. Bolormaa Týmýrbaatar-qazirgi mońǵol sıntaksısi men fonologıasynyń kórnekti teoretıgi 5. Bodo Veber-ınformatıka profesory jáne mońǵol tilindegi ınovasıalyq esepteý quraldaryn jasaýshy

Mońǵol tiliniń qurylymy qalaı?

Mońǵol tili mońǵol tilder otbasyna jatady jáne qurylymy boıynsha aglútınatıvti bolyp tabylady. Bul oqshaýlaý tili, onda sózjasamnyń negizgi prınsıpteri túbirge affıkster qosý, túbirdi nemese bútin sózderdi eki ese kóbeıtý jáne burynnan bar sózderdiń týyndylary bolyp tabylady. Mońǵol tilinde sýbekt-obekt-etistik sózderiniń reti bar, al keıingi sózder jaǵdaı sıaqty gramatıkalyq fýnksıalarǵa silteme jasaý úshin qoldanylady.

Mońǵol tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Negizderden bastańyz. Tildiń negizgi dybystaryn jáne sózderdi qalaı durys aıtý kerektigin bilgenińizge kóz jetkizińiz. Mońǵol tiliniń aıtylýy týraly jaqsy kitap alyńyz jáne ony úırenýge biraz ýaqyt bólińiz.
2. Mońǵol tiliniń gramatıkasymen tanysyńyz. Mońǵol gramatıkasy týraly kitap alyńyz jáne erejelerdi bilińiz.
3. Mońǵol tilinde sóılesýge mashyqtanyńyz. Sóılesý daǵdylaryn jattyqtyrý jáne jetildirý úshin kitaptar, aýdıo baǵdarlamalar jáne onlaın til oqytýshylary sıaqty onlaın resýrstardy paıdalanyńyz.
4. Sózdik qoryn úırenińiz. Jaqsy sózdik jasańyz jáne kúndelikti sózdik qoryńyzdy jańa sózdermen tolyqtyryńyz. Olardy sóılesýlerde qoldanýdy umytpańyz.
5. Mońǵol tilin oqyp, tyńdańyz. Mońǵol tilinde kitaptar oqyńyz, Fılmder kórińiz jáne podkasttar tyńdańyz. Bul sizge tilmen jaqsyraq tanysýǵa, sondaı-aq sózdik qoryńyzdy keńeıtýge kómektesedi.
6. Tárbıeshini tabyńyz. Ana tilinde sóıleýshimen jumys isteý shet tilin úırenýde shynymen paıdaly bolýy múmkin. Sizge jeke nazar aýdara alatyn jáne bolashaqta jaqsartýǵa kómektesetin tájirıbeli tárbıeshini tabýǵa tyrysyńyz.

Tamıl tili-negizinen Úndistanda, Shrı-Lankada jáne Sıngapýrda 78 mıllıonnan astam adam sóıleıtin dravıd tili. Tamıl tili álemdegi eń uzaq ómir súrgen tilderdiń biri bolǵandyqtan, 2000 jyldan astam ýaqyt boıy sóılegen keremet baı tarıhy bar. Til paıda bolǵannan beri úndi, parsy jáne arab tilderin qosa alǵanda, kóptegen mádenı áserlerge ushyrady.

Osylaısha, Tamıl tili-qurmet pen qurmetke laıyq tegi bar til. Bul til sonymen qatar keremet paıdaly qural; bul Úndistannyń Tamılnad shtatynyń resmı tili, sonymen qatar Shrı-Lankanyń resmı tilderiniń biri.

Tamıl tiliniń mańyzdylyǵyn eskere otyryp, kóptegen kásiporyndar osy keremet tildiń artyqshylyqtaryn alýǵa umtylatyny tańqalarlyq emes. Aýdarmashy qyzmetteri endi Tamıl tilinde sóıleıtin adamdarmen sóılesýdi qajet etetinderge qol jetimdi. Iskerlik maqsatta nemese jeke sebeptermen bolsyn, kóptegen adamdar qujattaryn, veb-saıttaryn nemese basqa materıaldardy Tamıl tiline aýdarýdyń artyqshylyqtaryn tabady.

Bastapqy tilden Tamıl tiline aýdarý prosesi kúrdeli bolýy múmkin jáne kóp ýaqytty qajet etedi. Kásibı aýdarmashylar túpnusqa tilin de, aýdarma tilin de jaqsy bilýi kerek, óıtkeni olardyń arasynda kóptegen názik aıyrmashylyqtar bar. Aýdarmashy aýdarmanyń durystyǵyna kóz jetkizý úshin bastapqy tildiń gramatıkasyn túsinip qana qoımaı, mátinniń búkil maǵynasyn dál jetkizýge kepildik berý úshin Tamıl tiliniń mádenıeti men núanstaryn tereń túsinýi kerek.

Cyracom-daǵy tájirıbeli Tamıl aýdarmashylary sizdiń aýdarma qajettilikterińizdi qanaǵattandyra almaıdy. Osy salada kóp jyldyq tájirıbesi bar olar habarlamany ana tiline sáıkes keletin etip dál jetkizýdiń mańyzdylyǵyn túsinedi. Gramatıka, sózdik jáne Tamıl tiliniń mádenı aspektileri týraly saraptamalyq túsinikpen olar sizge múmkindiginshe dál jáne sapaly aýdarma beretinine senimdi.

Jeke qujatty nemese bıznes-saıtty aýdarý qajet pe, Tamıl tiline aýdarýdyń senimdi qyzmetteri sizdiń maqsatyńyzǵa jetýge kómektesedi. Bul qyzmetter dáldik pen yńǵaılylyqty qamtamasyz etip qana qoımaıdy, sonymen qatar ózińizge nemese bıznesińizge jańa múmkindikter ashýǵa kómektesedi. Qujattardy, veb-saıttardy nemese basqa materıaldardy Tamıl tiline aýdarý qanshalyqty ońaı ekenin bilý úshin búgin kásibı aýdarma qyzmetine habarlasyńyz.

Tamıl tilinde qaı elder sóıleıdi?

Tamıl tili Úndistanda, Shrı-Lankada, Sıngapýrda jáne Malaızıada resmı til bolyp tabylady. Ol Ońtústik Afrıkanyń, Mavrıkııdiń jáne Amerıka Qurama Shtattarynyń bólikterinde de aıtylady.

Tamıl tiliniń tarıhy qandaı?

Tamıl tiliniń óte uzaq jáne ańyzǵa aınalǵan tarıhy bar. Bul bizdiń dáýirimizge deıingi 2 ǵasyrǵa jatatyn jazbalary bar álemdegi eń kóne tiri tilderdiń biri dep sanalady. Ol protodravıd pen sanskrıt tilderiniń úılesiminen damydy, bul ýaqyt óte kele óziniń erekshe sıpatyna ákeldi. Til Tamıl sangam kezeńinde (b.z. d. 300-300 J. J.) búkil Ońtústik Azıa men Ońtústik-Shyǵys Azıanyń bólikterine taraldy. Brıtandyq otarlaý kezinde til órkendedi, óıtkeni adamdar óz mádenıetin saqtap, ózindik ereksheligin saqtaýǵa tyrysty. Úndistan táýelsizdik alǵannan keıin Tamıl tili Úndistan Konstıtýsıasynda resmı mártebege ıe boldy jáne búginde eldegi eń keń taralǵan jáne qurmetti tilderdiń biri bolyp qala beredi.

Tamıl tiliniń damýyna eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Tırývallývar 2. Sýbramaná Bharatı 3. V. V. Svamınata Aıer 4. Kamban 5. Avvaııar

Tamıl tiliniń qurylymy qalaı jumys isteıdi?

Tamıl-óte ejelgi til jáne onyń qurylymy osyny kórsetedi. Bul aglútınatıvti til, ıaǵnı sózder maǵynanyń kishi birlikterin biriktirý arqyly jasalady. Tamıl tilinde etistikterdiń sýbektıvti-Obektilik tártibi, sondaı-aq nomınaldy jáne etistik morfologıasynyń baı vladımatorlyq júıesi bar. Bul óte sıntetıkalyq til, ıaǵnı sózder arasyndaǵy baılanysty bildirý úshin sózder men predlogtardyń retine súıenýdiń ornyna, Tamıl sózderdi ózgertý jáne olardyń sóılemdegi qyzmetin bildirý úshin prefıksterdi, jurnaqtardy jáne ınfıksasıalardy qosýǵa súıenedi. Bul degenimiz, bir sóz affıksti nemese ınfıksti prefıksti ózgertý arqyly birneshe maǵynaǵa nemese qoldanýǵa ıe bolýy múmkin.

Tamıl tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1) Tamıl tilindegi sóılesýlerdi tyńdańyz: Tamıl tilindegi sóılesýlerdi múmkindiginshe jıi tyńdaýdan bastańyz. Bul sizge tilmen tanysýǵa jáne sózderdiń qalaı aıtylatynyn túsinýge kómektesedi.
2) fılmder men teleshoýlardy kórińiz: Tamıl tilinde fılmder men teleshoýlardy kórý - tildi tabıǵı jolmen úırenýdiń tamasha tásili. Dıalogtarǵa nazar aýdaryńyz jáne gramatıka men sózdik qoryn ıgerýge tyrysyńyz.
3) kitap oqyńyz: Tamıl tilinde kitap oqý tildi túsinýdi jaqsartýǵa kómektesedi. Sizdiń deńgeıińizge sáıkes keletin kitaptardy izdeńiz jáne jattyǵýlar nemese aýdarmalar berińiz.
4) sabaqqa qatysyńyz: sabaqqa qatysý - tildi tez jáne dál úırenýdiń tamasha tásili. Jergilikti ýnıversıtetter nemese onlaın til mektepteri usynatyn kýrstardy izdeńiz.
5) Tamıl tilindegi tárbıeshilerdi qoldanyńyz: Tamıl tilindegi tárbıeshilermen nemese tálimgerlermen jumys isteý - tildik daǵdylardy tez jetildirýdiń tıimdi ádisi. Sizge únemi keri baılanys pen keńes bere alatyn onlaın tárbıeshilerdi tabyńyz.
6) aýyzeki sóıleýdi úırenińiz: tildi úırenýdiń eń jaqsy tásili - aýyzeki sóıleýdi únemi jattyqtyrý. Tamıl tilinde sóıleıtindermen sóılesý múmkindigin tabyńyz nemese til almasý qoldanbalaryn paıdalanyńyz.