Qazaq Japon Aýdarma

Álem barǵan saıyn kosmopolıttik sıpatqa ıe bola bastaǵan saıyn qazaq tiline aýdarý asa mańyzdy úderiske aınalýda. Álemdik naryqtardyń ósýimen qazaq tiline dál aýdarý qyzmetterine qajettilik artyp keledi. Qazaq tilin basqa tilderge aýdarý jáne kerisinshe kúrdeli proses bolýy múmkin, sapaly aýdarmany qamtamasyz etý úshin til men onyń gramatıkasyn, sondaı-aq elder arasyndaǵy mádenı aıyrmashylyqtardy túsiný mańyzdy.

Qazaq-negizinen Qazaqstanda, sonymen qatar Ózbekstanda, Qytaıda, Qyrǵyzstanda, Reseıde jáne basqa da burynǵy keńestik respýblıkalarda sóıleıtin túrki tili. Ǵasyrlar boıy oǵan arab, parsy jáne orys tilderi áser etti. Til tórt dıalektiden turady: Ońtústik, Soltústik, Ońtústik-Shyǵys jáne Batys. Qaı dıalekt aýdarylǵanyna baılanysty keıbir gramatıka men qoldaný erejeleri ózgerýi múmkin. Nátıjesinde, aýdarma jobasyna kirispes buryn ár dıalektini túsiný mańyzdy.

Sonymen qatar, tildi qabyldaýǵa áser etýi múmkin mádenı núanstarǵa sezimtal bolý óte mańyzdy. Mysaly, iskerlik máselelerdi talqylaý kezinde resmı til jıi qoldanylady, al kezdeısoq áńgimelerde beıresmı tilge artyqshylyq beriledi. Sondaı-aq aýdarmashynyń jasyn eskerý mańyzdy, óıtkeni jas aýdarmashylar ondaǵan jyldar buryn qoldanylǵan eski sózderdi nemese sóz tirkesterin bilmeýi múmkin.

Sońynda, aýdarmashylar úshin alfavıtpen jáne olar aýdaratyn tildiń jazý júıesimen tanys bolý mańyzdy. Qazaq tili úsh túrli alfavıtpen jazylǵan, biraq búginde kırıllısa jıi qoldanylady. Sonymen qatar, tildiń ózindik jazbasha belgileri bar, olardy aýdarý kezinde eskerý qajet.

Qorytyndylaı kele, qazaq tiline aýdarý tildi, onyń dıalektilerin, mádenı núanstary men álipbıin túsinýdi talap etedi. Osy aspektilerdiń barlyǵyn eskere otyryp, aýdarmashylar josparlanǵan habarlamany dál jetkizetin aýdarmalardyń joǵary sapasyn qamtamasyz ete alady.

Qaı elderde qazaq tilinde sóıleıdi?

Qazaq tili Qazaqstanda resmı til bolyp tabylady, sondaı-aq Reseıde jáne Qytaıdyń, Aýǵanstannyń, Túrkıanyń jáne Mońǵolıanyń keıbir bólikterinde sóıleıdi.

Qazaq tiliniń tarıhy qandaı?

Qazaq tiliniń tarıhy 1400 jyldardan bastalady, ol alǵash ret Ortalyq Azıa dalasynda turatyn kóshpeli túrkitildes taıpalar arasynda jazbasha til retinde qoldanylǵan. Qazaq tilindegi kóptegen sózder basqa túrki tilderinen, sondaı-aq parsy, arab jáne orys tilderinen alynǵan dep esepteledi. 18 ǵasyrǵa qaraı Qazaq tili Qazaqstanda basym tilge aınaldy, al stalındik kezeńnen keıin ol 1996 jyly Qazaqstannyń resmı tiline aınaldy. Búginde oǵan negizinen Qazaqstanda, Ózbekstanda jáne Reseıde 11 mıllıonnan astam adam sóıleıdi.

Qazaq tiliniń damýyna eń kóp úles qosqan top-5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Abaı Qunanbaıuly (1845-1904) - qazirgi qazaq ádebıetiniń atasy, jańa ádebı stıl engizgen jáne tildi jańǵyrtqan aqyn jáne fılosof retinde keńinen tanymal.
2. Maǵjan Jumabaev (1866-1938) - qazirgi qazaq tiliniń jazýyn standarttaǵan jazýshy jáne pedagog.
3. Muhtar Áýezov (1897-1961) - kórnekti jazýshy, dramatýrg jáne qazirgi qazaq tiliniń kodıfıkasıasy men damýyna úles qosqan Keńestik Qazaqstannyń birinshi bilim mınıstri.
4. Ǵabıt Músirepov (1894-1937) - qazaq tiliniń damýyna erte úles qosqan lıngvıs, pedagog jáne etnograf.
5. Eran Nysanbaev (1903-1971) - til reformatory jáne Qazaq Ǵylym akademıasynyń negizin qalaýshy, qazaq tilin jańǵyrtýǵa zor úles qosty.

Qazaq tiliniń qurylymy qalaı?

Qazaq tiliniń qurylymy aglútınatıvti. Bul sózderdiń árqaısysy bir maǵynaǵa ıe morfemalardy biriktirý arqyly jasalatynyn bildiredi. Sondaı-aq, qazaq tilinde ergatıvti-absolútti sıntaksıs bar, ıaǵnı ótpeli sóılemniń sýbektisi men ótpeli sóılemniń obektisi birdeı nysanda belgilenýi múmkin. Tilde toǵyz zat esim jáne alty etistik shaq bar.

Qazaq tilin barynsha durys tásilmen qalaı úırenýge bolady?

1. Negizderdi úırenýden bastańyz. Alfavıtti jáne sózderdi qalaı oqý, jazý jáne aıtýdy úırenińiz. 2. Gramatıka negizderin jáne sóılem qurylymyn bilińiz. Internetten kóptegen paıdaly resýrstardy taba alasyz. 3. Aýyzeki tilmen tanysý úshin qazaq mýzykasyn tyńdap, qazaq fılmderi men teleshoýlaryn kórińiz. 4. Tárbıeshimen nemese ana tilinde sóıleıtin adammen jattyǵý jasańyz. Erkin sóıleý úshin osy tilde sóıleý jáne estý jattyǵýlaryn jasaý mańyzdy. 5. Oqýyńyzdy jalǵastyryńyz. Kún saıyn tildi úırenýge jáne ony qoldanýǵa az ýaqyt bólińiz. 6. Mádenıetke enińiz. Kitap oqý, mýzyka tyńdaý jáne qazaq ómir saltymen tanysý Sizge tildi jaqsy túsinýge kómektesedi.

Japon tiline aýdarý Japonıada da, shetelde de kóptegen kásiporyndar men uıymdar úshin mańyzdy proses bolyp tabylady. 128 mıllıonnan astam halqy bar Japonıa ekonomıkasy boıynsha álemde onynshy orynda jáne álemdegi eń damyǵan naryqtardyń biri bolyp tabylady, bul ony álemdik bıznestegi mańyzdy oıynshyǵa aınaldyrady.

Osylaısha, Japonıada bıznes júrgizgisi keletin kóptegen kompanıalar óz ıdeıalaryn jergilikti aýdıtorıaǵa jetkizý úshin bilikti aýdarmashylardyń qyzmetine súıenedi. Jobaǵa baılanysty bul iskerlik kelisimsharttar, nusqaýlyqtar, jarnamalyq materıaldar nemese tipti veb-saıt mazmuny sıaqty qujattardy aýdarýdy qamtýy múmkin.

Aýdarmashyny tańdaýǵa kelgende birneshe negizgi elementterdi eskerý qajet. Eń aldymen, siz olardyń halyqaralyq bıznestiń kóp bóligi júrgiziletin japon jáne aǵylshyn tilderin jetik biletinine kóz jetkizgińiz keledi. Sonymen qatar, japon tiline aýdarý eki mádenıetti de tereń túsinýdi jáne ár tildiń núanstaryn tıimdi jetkize bilýdi talap etedi. Sondaı-aq, aýdarmashynyń tájirıbesin jáne onyń osy taqyryppen tanysýyn eskerý mańyzdy.

Aýdarmanyń ártúrli túrlerimen tanysýdan jáne aýdarmashyny tańdaýdan basqa, jumysty oryndaý úshin qajetti ýaqyt pen resýrstardyń mólsherin anyqtaý da mańyzdy. Eger qysqa merzimder jaqyndap qalsa nemese kóptegen materıaldardy aýdarý qajet bolsa, jobany japon tilinde sóıleıtinder tobyna aýtsorsıngke bergen durys. Bul ýaqyt pen aqshany únemdeýge kómektesip qana qoımaıdy, sonymen qatar alynǵan ónimniń sapasy áldeqaıda joǵary bolady.

Sońynda, japon tilindegi aýdarma jaı sóz emes ekenin este ustaǵan jón. Sátti aýdarma dáldikti qamtamasyz etý úshin eki mádenıetti tereń túsinýdi qajet etedi. Sondyqtan japon naryǵyna shyǵýdy kózdeıtin kompanıalar ózderiniń habarlamalary maqsatty aýdıtorıamen rezonans týdyrýy úshin senimdi aýdarma qyzmetterine ınvestısıa salýy kerek.

Japon tilinde qaı elder sóıleıdi?

Japon tili negizinen Japonıada sóıleıdi, biraq ol Taıvan, Ońtústik Koreıa, Fılıppın, Palaý, Soltústik Marıana araldary, Mıkronezıa, Gavaıı, Gonkong, Sıngapýr, Makao, Shyǵys Tımor, Brýneı jáne Kalıfornıa men Gavaıı sıaqty Amerıka Qurama Shtattarynyń keıbir bólikterinde sóıleıdi.

Japon tiliniń tarıhy qandaı?

Japon tiliniń tarıhy kúrdeli jáne kóp qyrly. Qazirgi japon tilin eske túsiretin til týraly alǵashqy jazbasha dálelder bizdiń zamanymyzdyń 8 ǵasyryna jatady. Alaıda, bul til Japonıada ejelgi dáýirden beri bolǵan dep esepteledi, múmkin djomon halqy sóılegen tilden damyǵan.
Japon tiline Qytaı leksıkasy, jazý júıesi jáne t.b. paıda bolǵan Heıan kezeńi (794-1185) dep atalatyn kezeńde qytaı tili qatty áser etti. Edo kezeńine qaraı (1603-1868) japon tili erekshe gramatıka jıyntyǵymen jáne jazý júıesimen óziniń erekshe sóıleý formasyn damytty.
19 ǵasyrda úkimet Batys sózderin iriktep engizý jáne keıbir qoldanystaǵy japon sózderin qaryzǵa alý saıasatyn júrgizdi, sonymen birge aǵylshyn tilinen qaryz alý arqyly japon tilin modernızasıalady. Bul proses 21 ǵasyrda jalǵasty, nátıjesinde leksıka men lıngvısıkalyq erekshelikter turǵysynan óte alýan túrli japon tiliniń formasy paıda boldy.

Japon tilin úırenýge eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Kojıkı-japon tilindegi eń kóne jazbasha qujattardyń biri, Kojıkı-erte japon mıfologıasyndaǵy mıfter men ańyzdar jınaǵy. Ony 7 ǵasyrda o-no Iasýmaro qurastyrǵan jáne japon tiliniń damýyn túsinýdiń baǵa jetpes kózi bolyp tabylady.
2. Hanzada Shotoký Taıshı-Hanzada Shotoký Taıshı (574-622) Japonıada býddızmniń taralýyn yntalandyrdy, japon tilinde alǵashqy jazý júıesin jasady jáne Qytaı tańbalaryn tilge engizdi.
3. Nara kezeńiniń ǵalymdary-Nara kezeńinde (710-784) birqatar ǵalymdar japon tilin kodıfıkasıalaýǵa jáne ony jazbasha etýge kómektesetin sózdikter men gramatıkalardy qurastyrdy.
4. Mýrasakı Shıkıbý-Mýrasakı Shıkıbý Heıan kezeńiniń áıgili jazýshysy boldy (794-1185) jáne onyń jazbalary ádebı japon tilin tanymal etýge jáne ony ádebıette qoldanýǵa yqpal etti dep sanalady.
5. Hakýýn rıoko-Hakýýn rıoko (1199-1286) Kamakýra kezeńinde (1185-1333) qytaı tiline negizdelgen manegannyń jazý júıesi tanymal bola bastaǵanymen tanymal. Bul júıe japon tiliniń evolúsıasyna, sonyń ishinde Kannyń sıllabıkalyq tańbalaryn qoldanýǵa áser etti.

Japon tiliniń qurylymy qalaı?

Japon tili-gramatıkalyq qatynastardy bildirý úshin sózder men sóz tirkesterine qosylatyn affıkster bolyp tabylatyn bólshekter júıesin qoldanatyn taqyryptyq bólingen til. Bul aglútınatıvti til, ıaǵnı kúrdeli sózder men órnekterdi jasaý úshin zat esimderdi, syn esimderdi, etistikterdi jáne kómekshi etistikterdi qosa alǵanda, ártúrli elementterdi biriktiredi. Sonymen qatar, býyndardyń bıiktigi sózdiń maǵynasyn ózgerte alatyn dybystyq ekpin júıesi bar.

Japon tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Naqty maqsattar qoıyńyz: ózińizdi tanystyrýdy, onǵa deıin sanaýdy jáne hıragana men katakannyń negizgi alfavıtin jazýdy úırený sıaqty qol jetkizýge bolatyn maqsattardy qoıýdan bastańyz.
2. Jazý júıesin úırenińiz: japon tilinde oqı, jaza jáne sóılese bilý úshin sizge eki fonetıkalyq alfavıtti, hıragana men katakanany úırenip, sodan keıin kanjı ıeroglıfterine ótý kerek.
3. Tyńdańyz jáne qaıtalańyz: qarapaıym sózderden bastap, qıyndyqty birtindep arttyra otyryp, japon sóz tirkesterin tyńdaýǵa jáne qaıtalaýǵa mashyqtanyńyz. Sóıleýshinińmýaǵy men ıntonasıasyna elikteýge tyrysyńyz.
4. Japon tilin múmkindiginshe jıi qoldanyńyz: sóıleý tiline senimdi bolý úshin kúndelikti ómirde japon tilin qoldanýdyń barlyq múmkindikterin paıdalanyńyz.
5. Japon gazetteri men jýrnaldaryn oqyńyz: japon tilindegi gazetter men jýrnaldardy oqyp kórińiz, olardyń qalaı jazylǵanyna jáne jalpy qabyldanǵan sózdik qoryna úırenińiz.
6. Tehnologıany qoldanyńyz: Anki nemese WaniKani sıaqty tildi úırenýge kómektesetin qoldanbalar men veb-saıttardy paıdalanyńyz.
7. Mádenıetpen tanysyńyz: mádenıetti túsiný tildi túsinýge kómektesedi, sondyqtan japon fılmderin kórýge, japon mýzykasyn tyńdaýǵa jáne múmkindiginshe Japonıaǵa barýǵa tyrysyńyz.
8. Ana tilinde sóıleıtindermen sóılesińiz: ana tilinde sóıleıtindermen sóılesý sizdiń aıtylýyńyzdy jáne tildi túsinýińizdi jaqsartýǵa kómektesedi.