Qazaq Malaı Aýdarma

Álem barǵan saıyn kosmopolıttik sıpatqa ıe bola bastaǵan saıyn qazaq tiline aýdarý asa mańyzdy úderiske aınalýda. Álemdik naryqtardyń ósýimen qazaq tiline dál aýdarý qyzmetterine qajettilik artyp keledi. Qazaq tilin basqa tilderge aýdarý jáne kerisinshe kúrdeli proses bolýy múmkin, sapaly aýdarmany qamtamasyz etý úshin til men onyń gramatıkasyn, sondaı-aq elder arasyndaǵy mádenı aıyrmashylyqtardy túsiný mańyzdy.

Qazaq-negizinen Qazaqstanda, sonymen qatar Ózbekstanda, Qytaıda, Qyrǵyzstanda, Reseıde jáne basqa da burynǵy keńestik respýblıkalarda sóıleıtin túrki tili. Ǵasyrlar boıy oǵan arab, parsy jáne orys tilderi áser etti. Til tórt dıalektiden turady: Ońtústik, Soltústik, Ońtústik-Shyǵys jáne Batys. Qaı dıalekt aýdarylǵanyna baılanysty keıbir gramatıka men qoldaný erejeleri ózgerýi múmkin. Nátıjesinde, aýdarma jobasyna kirispes buryn ár dıalektini túsiný mańyzdy.

Sonymen qatar, tildi qabyldaýǵa áser etýi múmkin mádenı núanstarǵa sezimtal bolý óte mańyzdy. Mysaly, iskerlik máselelerdi talqylaý kezinde resmı til jıi qoldanylady, al kezdeısoq áńgimelerde beıresmı tilge artyqshylyq beriledi. Sondaı-aq aýdarmashynyń jasyn eskerý mańyzdy, óıtkeni jas aýdarmashylar ondaǵan jyldar buryn qoldanylǵan eski sózderdi nemese sóz tirkesterin bilmeýi múmkin.

Sońynda, aýdarmashylar úshin alfavıtpen jáne olar aýdaratyn tildiń jazý júıesimen tanys bolý mańyzdy. Qazaq tili úsh túrli alfavıtpen jazylǵan, biraq búginde kırıllısa jıi qoldanylady. Sonymen qatar, tildiń ózindik jazbasha belgileri bar, olardy aýdarý kezinde eskerý qajet.

Qorytyndylaı kele, qazaq tiline aýdarý tildi, onyń dıalektilerin, mádenı núanstary men álipbıin túsinýdi talap etedi. Osy aspektilerdiń barlyǵyn eskere otyryp, aýdarmashylar josparlanǵan habarlamany dál jetkizetin aýdarmalardyń joǵary sapasyn qamtamasyz ete alady.

Qaı elderde qazaq tilinde sóıleıdi?

Qazaq tili Qazaqstanda resmı til bolyp tabylady, sondaı-aq Reseıde jáne Qytaıdyń, Aýǵanstannyń, Túrkıanyń jáne Mońǵolıanyń keıbir bólikterinde sóıleıdi.

Qazaq tiliniń tarıhy qandaı?

Qazaq tiliniń tarıhy 1400 jyldardan bastalady, ol alǵash ret Ortalyq Azıa dalasynda turatyn kóshpeli túrkitildes taıpalar arasynda jazbasha til retinde qoldanylǵan. Qazaq tilindegi kóptegen sózder basqa túrki tilderinen, sondaı-aq parsy, arab jáne orys tilderinen alynǵan dep esepteledi. 18 ǵasyrǵa qaraı Qazaq tili Qazaqstanda basym tilge aınaldy, al stalındik kezeńnen keıin ol 1996 jyly Qazaqstannyń resmı tiline aınaldy. Búginde oǵan negizinen Qazaqstanda, Ózbekstanda jáne Reseıde 11 mıllıonnan astam adam sóıleıdi.

Qazaq tiliniń damýyna eń kóp úles qosqan top-5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Abaı Qunanbaıuly (1845-1904) - qazirgi qazaq ádebıetiniń atasy, jańa ádebı stıl engizgen jáne tildi jańǵyrtqan aqyn jáne fılosof retinde keńinen tanymal.
2. Maǵjan Jumabaev (1866-1938) - qazirgi qazaq tiliniń jazýyn standarttaǵan jazýshy jáne pedagog.
3. Muhtar Áýezov (1897-1961) - kórnekti jazýshy, dramatýrg jáne qazirgi qazaq tiliniń kodıfıkasıasy men damýyna úles qosqan Keńestik Qazaqstannyń birinshi bilim mınıstri.
4. Ǵabıt Músirepov (1894-1937) - qazaq tiliniń damýyna erte úles qosqan lıngvıs, pedagog jáne etnograf.
5. Eran Nysanbaev (1903-1971) - til reformatory jáne Qazaq Ǵylym akademıasynyń negizin qalaýshy, qazaq tilin jańǵyrtýǵa zor úles qosty.

Qazaq tiliniń qurylymy qalaı?

Qazaq tiliniń qurylymy aglútınatıvti. Bul sózderdiń árqaısysy bir maǵynaǵa ıe morfemalardy biriktirý arqyly jasalatynyn bildiredi. Sondaı-aq, qazaq tilinde ergatıvti-absolútti sıntaksıs bar, ıaǵnı ótpeli sóılemniń sýbektisi men ótpeli sóılemniń obektisi birdeı nysanda belgilenýi múmkin. Tilde toǵyz zat esim jáne alty etistik shaq bar.

Qazaq tilin barynsha durys tásilmen qalaı úırenýge bolady?

1. Negizderdi úırenýden bastańyz. Alfavıtti jáne sózderdi qalaı oqý, jazý jáne aıtýdy úırenińiz. 2. Gramatıka negizderin jáne sóılem qurylymyn bilińiz. Internetten kóptegen paıdaly resýrstardy taba alasyz. 3. Aýyzeki tilmen tanysý úshin qazaq mýzykasyn tyńdap, qazaq fılmderi men teleshoýlaryn kórińiz. 4. Tárbıeshimen nemese ana tilinde sóıleıtin adammen jattyǵý jasańyz. Erkin sóıleý úshin osy tilde sóıleý jáne estý jattyǵýlaryn jasaý mańyzdy. 5. Oqýyńyzdy jalǵastyryńyz. Kún saıyn tildi úırenýge jáne ony qoldanýǵa az ýaqyt bólińiz. 6. Mádenıetke enińiz. Kitap oqý, mýzyka tyńdaý jáne qazaq ómir saltymen tanysý Sizge tildi jaqsy túsinýge kómektesedi.

Malaı tilinen aýdarma: bıznes úshin taptyrmas qural

Qazirgi jahandyq naryqta mátinderdi birneshe tilge aýdarýǵa qol jetkizý keń halyqaralyq aýdıtorıaǵa qol jetkizgisi keletin kompanıalarǵa qajet. Malaı tilinen aýdarma-bul bıznestiń jańa naryqtarǵa shyǵýyna jáne búkil álem elderindegi múmkindikterdi paıdalanýǵa kómektesetin qýatty qural.

Malaı, Malaızıa nemese bahasa melaıý dep te atalady, Malaızıa, Indonezıa, Sıngapýr jáne Brýneıde 200 mıllıonnan astam adam sóıleıtin avstronezıalyq tilder otbasynyń bóligi. Bul Malaızıanyń resmı tili, sonymen qatar Brýneı men Sıngapýrdyń resmı tili. Nátıjesinde, malaı tilinde qujattardy usyný jáne sóılesý múmkindigi bıznes úshin mańyzdy bola túsýde.

Bastapqy mátindi dál kórsetetin naqty aýdarmalardyń bolýy malaı tilinde sóıleıtin elderde jumys isteı bastaǵan kez kelgen bıznes úshin óte mańyzdy. Aýdarylǵan nusqa boljamdy maǵynany múmkindiginshe dál jetkizetinine kóz jetkizý mańyzdy. Malaı tiliniń kásibı aýdarmashylary barlyq aýdarmalardyń durystyǵyn qamtamasyz etý jáne maqsatty aýdıtorıaǵa durys habarlama jetkizý úshin óz tájirıbelerin paıdalanady.

Malaı tilinen kásibı aýdarmashylardy paıdalaný osy naryqtarda tabysqa jetýdi qalaıtyn bıznes úshin óte mańyzdy. Malaı tiliniń kásibı aýdarmashylary tildi jáne onymen baılanysty mádenıetti tereń biledi jáne olar usynatyn aýdarmalardyń durys jáne tıimdi bolýyn qamtamasyz ete alady. Olar mádenı kontekstti túsinedi jáne belgili bir tilde ıdeıalardy qalaı jaqsy jetkizýge bolatyndyǵy týraly keńes bere alady.

Mátinderdi malaı tiline aýdarý mádenı beıimdelýdi de qajet etedi. Bul mádenı núanstardy túsinýdi jáne mátindi mádenı kontekstke sáıkes beıimdeýdi qamtıdy. Malaı tilindegi kásibı aýdarmashylar belgili bir uǵymdardyń tilde qalaı kórinetinin biledi jáne mátindi ártúrli aýdıtorıaǵa beıimdeı alady.

Qorytyndylaı kele, Malaı tilinen aýdarma jańa naryqtarǵa shyǵýdy qalaıtyn kompanıalar úshin kúshti qural bolyp tabylady. Aýdarmalardyń dáldigi men tıimdiligin qamtamasyz etý mańyzdy bolǵanymen, mátinderdi tıisti tilge aýdarý kezinde mádenı kontekstti eskerý birdeı mańyzdy. Malaı tiliniń kásibı aýdarmashylary osy tilde úlken tájirıbege ıe jáne mádenı dástúrlerge sáıkes keletin aýdarmalardy usyna alady. Olardyń kómegimen kásiporyndar tıimdi komýnıkasıany qamtamasyz ete alady jáne halyqaralyq naryqtarda óz ornyn taba alady.

Malaı tilinde qaı elder sóıleıdi?

Malaı tili negizinen Malaızıa, Indonezıa, Brýneı, Sıngapýr jáne Ońtústik Taılandta sóıleıdi.

Malaı tiliniń tarıhy qandaı?

Malaı tili-malaı túbeginiń, Taılandtyń ońtústiginiń jáne Sýmatranyń soltústik jaǵalaýynyń turǵyndary sóıleıtin avstronezıalyq til. Ol Brýneıde, Shyǵys Malaızıada jáne Pılıpınastyń keıbir bólikterinde de qoldanylady. Malaı tili bizdiń eramyzǵa deıingi 2 ǵasyrda paıda boldy dep esepteledi, onyń tamyry Malakka buǵazy aımaǵynan tarala bastaǵan protomaıalo-Polınezıa tilinen bastaý alady. Terengganý aımaǵyndaǵy tas taqtaıshadan tabylǵan eń kóne malaı jazýy bizdiń zamanymyzdyń 1303 jylynan bastalady.
19 ǵasyrda malaı tili Brıtandyq kolonıalarǵa engizildi Sıngapýr jáne Penang malaı túbeginen kelgen saýdagerler. Otarshyldyq dáýirinde brıtandyqtar Rýmı dep atalatyn goland emlesine negizdelgen tildiń jazbasha túrin jasady. Jazýdyń bul túri áli kúnge deıin malaı tilinde sóıleıtin elderde keńinen qoldanylady.
20 ǵasyrda malaı tili kúsh-jigeriniń arqasynda standarttaldy Devan bahasa dan Pýstaka (DBP), bul Malaızıanyń Ulttyq til ortalyǵy. DBP qazirgi zamanǵy ádebı tildi damytty, ol búginde bahasa Malaızıa dep atalady. Bul til Malaızıanyń resmı tiline aınaldy, sonymen qatar Sıngapýrda, Brýneıde, Shyǵys Malaızıada jáne Pılıpınasta keń taralǵan.

Malaı tiliniń damýyna eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Radja Alı qajy – onyń shyǵarmalary malaı tilin modernızasıalaýda mańyzdy ról atqardy.
2. Mýnshı Abdýlla-"Istıla-ıstıla Melaıa" (malaı termınderi) jazǵan 19 ǵasyrdaǵy kórnekti malaı saraıynyń ǵalymy.
3. Klong ósti-ol qazirgi malaı tiliniń damýyna jaýapty boldy, onyń jumysy onyń standarttalǵan túrin anyqtady.
4. Zaınal Abıdın Ahmad-Pak Zaın dep te atalady, ol Kamýs Devan Bahasa dan Pýstaka (ulttyq til jáne ádebıet sózdigi) jáne malaızıalyq bahasa Malaızıa standarttary sıaqty shyǵarmalardy jasaýda mańyzdy ról atqardy.
5. Osman Avang-onyń pantýn Melaıý (dástúrli malaı poezıasy) sıaqty shyǵarmalary malaı mádenıetiniń klassıgi bolyp sanalady.

Malaı tiliniń qurylymy qalaı?

Malaı tili aglútınatıvti til bolyp tabylady, ıaǵnı ol sózder birtutas tutastyqty quraıtyn jeke elementterden turatyn qurylymdy ustanady. Morfemalar dep atalatyn bul elementter sózdiń maǵynasy, qurylymy jáne aıtylýy týraly aqparatty qamtýy múmkin jáne olardy qosýǵa, joıýǵa nemese ártúrli maǵynalardy berý úshin ózgertýge bolady. Mysaly, "makan" sózi " bar "degendi bildiredi, biraq"- ná "morfemasyn qosý sózdi" makanná "dep ózgertedi, ıaǵnı "onyń' túbirlik maǵynasy birdeı. Gramatıkalyq qatynastar negizinen fleksıa emes, sóz tártibi arqyly kórinedi jáne malaı tilinde sóılem qurylymy óte qarapaıym.

Malaı tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Negizgi sózder men sóz tirkesterin úırenýden bastańyz. Onlaın kýrstar, kitaptar jáne til úırenýge arnalǵan qoldanbalar sıaqty tanymal resýrstarmen malaı tilin tekserińiz.
2. Tildiń tabıǵı aǵymy men rıtaǵy týraly túsinik alý úshin malaı tilindegi áńgimelerdi tyńdańyz nemese fılmder men shoýlardy kórińiz.
3. Ana tilinde sóıleıtin adammen malaı tilinde jazýdy jáne sóıleýdi úırenińiz. Siz habar almasý veb-saıttaryn paıdalana alasyz nemese tildik seriktes taba alasyz.
4. Malaı gramatıkasy men erejelerin bilińiz. Oqýlyqtardy oqyńyz, onlaın sabaqtardy paıdalanyńyz jáne jattyǵýlarmen aınalysyńyz.
5. Malaı tilinde jazylǵan kitaptar men maqalalardy oqý arqyly ózińizdi synap kórińiz. Malaı tilinde qysqa áńgimeler nemese blog jazbalaryn jazýǵa tyrysyńyz.
6. Maqsat qoıý jáne úlgerimińizdi baqylaý arqyly motıvasıańyzdy saqtańyz. Óz jetistikterińizdi atap ótińiz jáne qatelikter jibergen kezde renjimeńiz.
7. Malaı tilin úırenýge kirisińiz. Malaı tilinde sóıleıtin dostar taýyp, áńgimelesýge qatysyńyz. Malaızıaǵa nemese malaı tilinde sóıleıtin kez kelgen basqa elge baryńyz.