Qazaq Parsy Aýdarma

Álem barǵan saıyn kosmopolıttik sıpatqa ıe bola bastaǵan saıyn qazaq tiline aýdarý asa mańyzdy úderiske aınalýda. Álemdik naryqtardyń ósýimen qazaq tiline dál aýdarý qyzmetterine qajettilik artyp keledi. Qazaq tilin basqa tilderge aýdarý jáne kerisinshe kúrdeli proses bolýy múmkin, sapaly aýdarmany qamtamasyz etý úshin til men onyń gramatıkasyn, sondaı-aq elder arasyndaǵy mádenı aıyrmashylyqtardy túsiný mańyzdy.

Qazaq-negizinen Qazaqstanda, sonymen qatar Ózbekstanda, Qytaıda, Qyrǵyzstanda, Reseıde jáne basqa da burynǵy keńestik respýblıkalarda sóıleıtin túrki tili. Ǵasyrlar boıy oǵan arab, parsy jáne orys tilderi áser etti. Til tórt dıalektiden turady: Ońtústik, Soltústik, Ońtústik-Shyǵys jáne Batys. Qaı dıalekt aýdarylǵanyna baılanysty keıbir gramatıka men qoldaný erejeleri ózgerýi múmkin. Nátıjesinde, aýdarma jobasyna kirispes buryn ár dıalektini túsiný mańyzdy.

Sonymen qatar, tildi qabyldaýǵa áser etýi múmkin mádenı núanstarǵa sezimtal bolý óte mańyzdy. Mysaly, iskerlik máselelerdi talqylaý kezinde resmı til jıi qoldanylady, al kezdeısoq áńgimelerde beıresmı tilge artyqshylyq beriledi. Sondaı-aq aýdarmashynyń jasyn eskerý mańyzdy, óıtkeni jas aýdarmashylar ondaǵan jyldar buryn qoldanylǵan eski sózderdi nemese sóz tirkesterin bilmeýi múmkin.

Sońynda, aýdarmashylar úshin alfavıtpen jáne olar aýdaratyn tildiń jazý júıesimen tanys bolý mańyzdy. Qazaq tili úsh túrli alfavıtpen jazylǵan, biraq búginde kırıllısa jıi qoldanylady. Sonymen qatar, tildiń ózindik jazbasha belgileri bar, olardy aýdarý kezinde eskerý qajet.

Qorytyndylaı kele, qazaq tiline aýdarý tildi, onyń dıalektilerin, mádenı núanstary men álipbıin túsinýdi talap etedi. Osy aspektilerdiń barlyǵyn eskere otyryp, aýdarmashylar josparlanǵan habarlamany dál jetkizetin aýdarmalardyń joǵary sapasyn qamtamasyz ete alady.

Qaı elderde qazaq tilinde sóıleıdi?

Qazaq tili Qazaqstanda resmı til bolyp tabylady, sondaı-aq Reseıde jáne Qytaıdyń, Aýǵanstannyń, Túrkıanyń jáne Mońǵolıanyń keıbir bólikterinde sóıleıdi.

Qazaq tiliniń tarıhy qandaı?

Qazaq tiliniń tarıhy 1400 jyldardan bastalady, ol alǵash ret Ortalyq Azıa dalasynda turatyn kóshpeli túrkitildes taıpalar arasynda jazbasha til retinde qoldanylǵan. Qazaq tilindegi kóptegen sózder basqa túrki tilderinen, sondaı-aq parsy, arab jáne orys tilderinen alynǵan dep esepteledi. 18 ǵasyrǵa qaraı Qazaq tili Qazaqstanda basym tilge aınaldy, al stalındik kezeńnen keıin ol 1996 jyly Qazaqstannyń resmı tiline aınaldy. Búginde oǵan negizinen Qazaqstanda, Ózbekstanda jáne Reseıde 11 mıllıonnan astam adam sóıleıdi.

Qazaq tiliniń damýyna eń kóp úles qosqan top-5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Abaı Qunanbaıuly (1845-1904) - qazirgi qazaq ádebıetiniń atasy, jańa ádebı stıl engizgen jáne tildi jańǵyrtqan aqyn jáne fılosof retinde keńinen tanymal.
2. Maǵjan Jumabaev (1866-1938) - qazirgi qazaq tiliniń jazýyn standarttaǵan jazýshy jáne pedagog.
3. Muhtar Áýezov (1897-1961) - kórnekti jazýshy, dramatýrg jáne qazirgi qazaq tiliniń kodıfıkasıasy men damýyna úles qosqan Keńestik Qazaqstannyń birinshi bilim mınıstri.
4. Ǵabıt Músirepov (1894-1937) - qazaq tiliniń damýyna erte úles qosqan lıngvıs, pedagog jáne etnograf.
5. Eran Nysanbaev (1903-1971) - til reformatory jáne Qazaq Ǵylym akademıasynyń negizin qalaýshy, qazaq tilin jańǵyrtýǵa zor úles qosty.

Qazaq tiliniń qurylymy qalaı?

Qazaq tiliniń qurylymy aglútınatıvti. Bul sózderdiń árqaısysy bir maǵynaǵa ıe morfemalardy biriktirý arqyly jasalatynyn bildiredi. Sondaı-aq, qazaq tilinde ergatıvti-absolútti sıntaksıs bar, ıaǵnı ótpeli sóılemniń sýbektisi men ótpeli sóılemniń obektisi birdeı nysanda belgilenýi múmkin. Tilde toǵyz zat esim jáne alty etistik shaq bar.

Qazaq tilin barynsha durys tásilmen qalaı úırenýge bolady?

1. Negizderdi úırenýden bastańyz. Alfavıtti jáne sózderdi qalaı oqý, jazý jáne aıtýdy úırenińiz. 2. Gramatıka negizderin jáne sóılem qurylymyn bilińiz. Internetten kóptegen paıdaly resýrstardy taba alasyz. 3. Aýyzeki tilmen tanysý úshin qazaq mýzykasyn tyńdap, qazaq fılmderi men teleshoýlaryn kórińiz. 4. Tárbıeshimen nemese ana tilinde sóıleıtin adammen jattyǵý jasańyz. Erkin sóıleý úshin osy tilde sóıleý jáne estý jattyǵýlaryn jasaý mańyzdy. 5. Oqýyńyzdy jalǵastyryńyz. Kún saıyn tildi úırenýge jáne ony qoldanýǵa az ýaqyt bólińiz. 6. Mádenıetke enińiz. Kitap oqý, mýzyka tyńdaý jáne qazaq ómir saltymen tanysý Sizge tildi jaqsy túsinýge kómektesedi.

Eger siz parsy tilindegi qajettilikterińizge senimdi, dál jáne kásibı aýdarmashy izdeseńiz, Siz durys jerge keldińiz. Parsy tili, sondaı-aq parsy tili retinde belgili, Taıaý Shyǵysta negizinen Iran, Aýǵanstan jáne Tájikstan turǵyndary sóıleıtin negizgi til. Bul bızneste, Úkimette jáne dıplomatıada jıi qoldanylatyn til. Kóptegen sóıleýshilermen eki tilde de dál sóılese alatyn aýdarmashyny tabý mańyzdy.

Persian Translation Services kompanıasynda biz óz klıentterimizge eń jaqsy aýdarma qyzmetterin usynýǵa tyrysamyz. Bizdiń barlyq joǵary bilikti jáne tájirıbeli aýdarmashylar toby osy salada kóp jyldyq tájirıbesi bar jáne dáldikti qamtamasyz etý úshin eń jańa tehnologıalardy qoldanatyn parsy tilinde sóıleıtinder. Bizdiń qyzmetterimiz negizgi aýdarymdardan bastap, zańdy jáne medısınalyq aýdarymdar sıaqty tehnıkalyq salalarǵa deıin, bul bizdiń barlyq klıentterimizge qajetti sheshimderdi alýdy qamtamasyz etedi.

Biz óz klıentterimizge eń joǵary sapaly aýdarymdardy usynýǵa tyrysamyz. Bizdiń aýdarmashylar parsy jáne aǵylshyn tilderin jaqsy biledi, sondyqtan olar qujattardy sapasyna nuqsan keltirmesten tez jáne dál aýdara alady. Biz sondaı-aq barlyq qujattardyń eń joǵary standarttarǵa sáıkes keletinine kóz jetkizý úshin óńdeý jáne túzetý qyzmetterin usynamyz.

Persian Translation Services kompanıasynda biz jazbasha aýdarma qyzmetterine qatysty qaýipsizdik pen qupıalylyqtyń mańyzdylyǵyn túsinemiz. Biz alatyn qujattardyń tutastyǵyn qorǵaýǵa kóp kóńil bólemiz jáne eshqashan úshinshi tulǵalarǵa eshqandaı aqparat bermeımiz. Bizdiń barlyq qyzmetkerler qupıalylyqtyń eń joǵary deńgeıin qamtamasyz etý úshin jarıa etpeý týraly kelisimge qol qoıady.

Eger siz parsy tilindegi qajettilikterińizge senimdi, dál jáne kásibı aýdarma qyzmetterin izdeseńiz, búgin bizge habarlasyńyz. Biz sizge eń jaqsy qyzmet kórsetýdi jáne qajetti sheshimderdi usynýdy asyǵa kútemiz.

Parsy tilinde qaı elder sóıleıdi?

Parsy tilinde (Parsy dep te atalady) negizinen Iran, Aýǵanstan jáne Tájikstanda sóıleıdi. Ol sondaı-aq Irak, Birikken Arab Ámirlikteri, Bahreın, Túrkıa, Oman jáne Ózbekstan sıaqty keıbir basqa elderdiń belgili bir aımaqtarynda sóıleıdi.

Parsy tiliniń tarıhy qandaı?

Parsy tili álemdegi eń kóne úndi-eýropalyq tilderdiń biri bolyp tabylady jáne ol bizdiń dáýirimizge deıingi 8 ǵasyrda Irannyń ońtústiginde paıda bolǵan dep esepteledi. Bastapqyda ejelgi parsy tilinde qazirgi Irannyń ońtústik-batys bóliginde ornalasqan persıs turǵyndary sóıledi. 550 jyly Ahemenıdter ımperıasy quryldy, al eski parsy tili patsha saraıynyń tiline aınaldy. Keıingi ǵasyrlarda Ahemenıdter ımperıasy keńeıip, eski parsy tili Taıaý Shyǵystyń, Aýǵanstannyń, Ortalyq Azıanyń jáne Eýropanyń keıbir bólikteriniń kóp bóligine birtindep taraldy.
651 jyly ıslamdyq jaýlap alý bastalǵan kezde arab tili musylman áleminiń resmı tiline aınaldy. Parsy tili ýaqyt óte kele kóptegen arab sózderi men termınderin ózgerip otyratyn ýaqyttarǵa ilesý úshin qabyldady. Bul prosestiń nátıjesi "orta Parsy" dep atalatyn jańa dıalektiniń paıda bolýy boldy (ony Pehlevı nemese Parfıa dep te ataıdy). Orta parsy tili búkil aımaqqa taraldy jáne saıyp kelgende basqa zamanaýı Iran tilderiniń damýyna áser etti.
Bizdiń zamanymyzdyń 10 ǵasyrynda orta parsy tiliniń evolúsıasy nátıjesinde jańa parsy tili paıda boldy. Novopersıd arab, túrik jáne basqa tilderden kóptegen sózderdi aldy, biraq orta parsy gramatıkasynyń bir bóligin saqtap qaldy. Osy kezeńde parsy ádebıetiniń mańyzdy bóligine aınalatyn poetıkalyq metrler de damydy.
Búgingi tańda parsy tili Iran, Aýǵanstan, Tájikstan, Ózbekstan jáne álemniń basqa bólikterinde 65 mıllıonnan astam adamnyń týǵan jeri bolyp tabylady. Ol áli kúnge deıin aımaqtaǵy negizgi ádebı til bolyp tabylady jáne osy elderdegi halyqtardyń mádenıeti men tarıhymen tyǵyz baılanysty.

Parsy tilin úırenýge eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Fırdoýsı (shamamen 940-1020): ejelgi ıran áńgimelerin baıandaıtyn epıkalyq poema "Shahnamanyń" eń uly parsy aqyny jáne avtory bolyp sanalady.
2. Rýmı (1207-1273): parsy sopylarynyń eń uly aqyndarynyń biri jáne mýzyka men poezıa arqyly ǵıbadat etetin dinı orden Mevlevı ordeniniń negizin qalaýshy.
3. Omar Haııam (1048-1131): parsy matematıgi, astronomy jáne eń tanymal parsy aqyndarynyń biri.
4. Saadı Shırazı (shamamen 1184-1283): parsy mıstıkalyq aqyny, jemisti jazýshy jáne eki óleńniń avtory: "Býstan" jáne "Gúlıstan".
5. Hafez (1315-1390): lırıkalyq jáne sezimtal poezıasymen tanymal parsy aqyny, Rýmımen birge jıi aıtylady.

Parsy tiliniń qurylymy qalaı?

Parsy tiliniń qurylymy aglútınatıvti morfologıaǵa negizdelgen, ıaǵnı sózder morfemalardy sózdiń maǵynasy ózgeretin etip biriktirý arqyly jasalady. Parsy tilinde sov sózderiniń reti (sýbekt-obekt-etistik) jáne zat esim-syn esim-etistik sóz tirkesiniń qurylymy bar. Ol sondaı-aq keıbir basqa tilderdegideı predlogtardy emes, keıingi sózderdi paıdalanady. Etistikterde ýaqyt, kóńil-kúı jáne tulǵa sıaqty aspektilerdi kórsetetin kóptegen prefıkster men jurnaqtar bar. Aqyrynda, onyń tilekterin bildiretin optıv dep atalatyn etistik formasynyń erekshe túri bar.

Parsy tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Parsy tili kýrstaryna jazylyńyz: parsy tilin úırenýdiń eń jaqsy tásili-jergilikti ýnıversıtette nemese til mektebinde tildik kýrstarǵa jazylý. Bul sizge qurylym men basshylyqty, sondaı-aq sizdiń úlgerimińiz týraly Keri baılanys bere alatyn bilimdi nusqaýshylardy qamtamasyz etedi.
2. Til úırený qoldanbalaryn paıdalanyńyz: Duolingo, Babbel jáne Memrise sıaqty til úırený qoldanbalary kez kelgen tildi úırenýdiń tamasha quraly bolyp tabylady. Olar parsy tilinde sóılesý úshin bilý kerek sózdik pen gramatıkany jattyqtyrýǵa jáne bekitýge kómektesetin qyzyqty jáne ınteraktıvti sabaqtardy usynady.
3. Parsy fılmderi men teleshoýlaryn qarańyz: parsy tilindegi fılmder men teleshoýlardy kórý - tilge enýdiń jáne ártúrli ekpinder men dıalektilerge jaqsyraq beıimdelýdiń tamasha tásili. Internette kóptegen parsy fılmderi men shoýlaryn taba alasyz nemese DVD dıskilerin satyp ala alasyz.
4. Tildik seriktes tabyńyz: eger siz ózińizben birge jattyǵýǵa daıyn parsy tilinde sóıleıtin adamdy taba alsańyz, bul sizdiń tildik daǵdylaryńyzdy jetildirýdiń tamasha tásili bolýy múmkin. Siz olarǵa sózder men sóz tirkesteri týraly suraqtar qoıa alasyz, aıtylymdy jattyqtyra alasyz jáne tildik seriktesińizben sóılesý arqyly Irannyń mádenıeti men ádet-ǵurpyn jaqsy túsine alasyz.
5. Parsy mýzykasyn tyńdańyz: parsy mýzykasyn tyńdaý-tildi meńgerýdiń tamasha tásili. Bul tilde keremet mýzyka jasaıtyn Iran men Taıaý Shyǵystan kelgen kóptegen sýretshiler bar. Olardy tyńdaý tilmen jaqsyraq tanysýǵa jáne sózderdi taný daǵdylaryn jaqsartýǵa kómektesedi.