Якут Идиш Күчерү

Якут теле төрки тел, бу телдә Россиянең төньяк-көнчыгышында ярты миллионнан артык кеше сөйләшә. Тел күптән түгел генә рәсми танылу алганга күрә, якут теленнән тәрҗемә итү хезмәтләренә ихтыяҗ элеккечә зур. Бу мәкаләдә без якут теленә һәм аннан тәрҗемә итүнең мөһимлеген карап чыгачакбыз, шулай ук бу процесс белән бәйле проблемаларны тикшерәчәкбез.

Якут телендә Россиядә генә түгел, Монголия, Кытай һәм Казахстан кебек илләрдә дә сөйләшәләр. Бу якут теленә тәрҗемә итү хезмәтләренә халыкара ихтыяҗ бар дигәнне аңлата, шулай ук ил эчендә дә. Якут теленә һәм аннан тәрҗемәләрнең төп максаты-җирле халыклар җәмгыятьләре һәм башка кызыксынган яклар арасында аралашуны җиңеләйтер өчен тел бушлыкларын тутыру. Тәрҗемәләр шулай ук юридик документлар, дипломатик килешүләр, белем бирү материаллары, массакүләм мәгълүмат чаралары һәм мәдәният белән бәйле материаллар һәм башка документлар өчен кирәк.

Якут теленә һәм аннан тәрҗемә ителгәндә, кайбер мөһим проблемаларны истә тотарга кирәк. Беренчедән, әйтелеш проблемасы бар. Якут телендә сөйләшкән төбәк диалектына бәйле рәвештә сүзләрнең әйтелешләрендә аермалар бар. Шулай итеп, тәрҗемәчеләр төгәллекне тәэмин итү өчен бу региональ вариацияләр белән таныш булырга тиеш. Тагын бер проблема-күп кенә сүзләрнең кулланылган контекстка бәйле рәвештә берничә мәгънәсе бар. Бу тәрҗемәчеләргә сүзнең яки фразаның дөрес мәгънәсен билгеләүне кыенлаштыра, бу төгәллекне тагын да мөһимрәк итә.

Якут теленә һәм аннан Тәрҗемә Итү белән бәйле авырлыкларга карамастан, бу процессның мөһимлеген тану мөһим. Якут теле танылу яулауны дәвам иткән саен, якут теленә һәм аннан тәрҗемәләрнең югары сыйфатын һәм төгәллеген тәэмин итү мөһимрәк була бара. Сыйфатлы тәрҗемәләр уңышлы мәдәниятара диалогны һәм элемтәләрне саклау өчен бик мөһим, бигрәк тә мәдәнияте шулкадәр еш читләштерелгән җирле җәмгыятьләр арасында.

Кайсы илләрдә якут телендә сөйләшәләр?

Якут телендә Россия, Кытай һәм Монголиядә сөйләшәләр.

Якут теленең тарихы нинди?

Якут теле төньяк-көнбатыш төрки телләрнең Каспий төркемчәсенә караган төрки тел. Бу телдә Россиянең Саха Республикасында, башлыча Лена елгасы бассейнында һәм аның кушылдыкларында 500 000 кеше сөйләшә. Якут теленең бай әдәби тарихы бар, ул 14 гасыр уртасындагы беренче язма әдәбиятка барып тоташа. Якут әдәбияты Якын Көнчыгыш һәм Үзәк Азиядән суфи шагыйрьләре, шулай ук император Россиясеннән рус язучылары һәм авторлары иҗатының көчле йогынтысы астында була. Якут телендә беренче язма әсәрләр дини текстлар, шул исәптән Коръәннән өзекләр һәм Йосыф һәм Зөләйха турында риваятьләр тәрҗемәләре булган.
Якут телендә язылган беренче оригиналь әсәрләр 19 гасыр ахырында барлыкка килә: якут халкының көндәлек тормышы турында сөйләүче шигырьләр, хикәяләр һәм романнар. Якут язучылары шулай ук үз әсәрләрендә колониализмга каршы көрәш, традицион Себер мәдәнияте мөһимлеге һәм төбәкнең җәберләнгән халыкларының авыр хәле кебек киңрәк темаларны тикшерә башлыйлар. 1920-1930 елларда Якут теле Юрий чегерев, Анатолий Кротов, Геннадий Титов һәм Иван Тазетдинов кебек язучылар җитәкчелегендәге әдәби ренессанс кичерә. Бу чорда якут телендә басылган китаплар саны кискен арта, шулай ук хөкүмәт һәм административ документларда бу телне куллану арта.
Бүген якут теле Аның носительләре арасында яңадан торгызылу кичерә, анда берничә яңа газета һәм журнал чыгарыла. Шулай ук Россиядән читтә якут телен өйрәнү белән кызыксыну арта, чөнки берничә университет бу тел буенча курслар тәкъдим итә.

Якут телен үстерүгә иң зур өлеш керткән 5 кеше арасында кем бар?

1. Юрий Николаевич Винокуров лингвист, тарихчы һәм филолог; 2. Степан Георгиевич Островский якут шагыйре, драматург, прозаик һәм тәрҗемәче; 3. Олег Михайлович Беляев якут әдәбият белгече һәм публицисты; 4. Лилия Владимировна Багаутдинова якут фольклорчысы; 5. Акулина Еловна Павлова диикограф һәм диалектологияне тикшерүче.

Якут теле структурасы ничек төзелгән?

Якут теле Төрки телләр гаиләсенә карый һәм төньяк-көнчыгыш төркеменең бер өлеше булып тора. Бу агглютинатив тел, димәк, ул яңа мәгънәләр һәм формалар булдыру өчен сүзләргә өстәлгән суффикслар куллана. Якут теле югары флексия белән аерылып тора, бу сүзләрнең җөмләдә ничек кулланылуына бәйле рәвештә үз формасын үзгәртүен аңлата. Исемнәр, алмашлыклар, сыйфатлар һәм фигыльләр аларның формасын контекстка карап билгеләү өчен тәмамланулар таләп итә.

Якут телен иң дөрес юл белән ничек өйрәнергә?

1. Якут теле дәреслеге яки инструктор өчен кулланма алыгыз. Бу материалларда китерелгән дәресләрне эшкәртү-телне камилләштерүнең иң яхшы ысулы.
2. Сөйләмдә һәм аудиториядә күнегүләр ясагыз. Теләсә нинди телне өйрәнүнең иң яхшы ысулы-аны мөмкин кадәр күбрәк кулланырга, шуңа күрә практика өчен әңгәмәдәш табарга тырышыгыз.
3. Якут телендә язылган материалны укыгыз. Бу сезгә телнең структурасын һәм грамматикасын аңларга ярдәм итәчәк.
4. Якутларның мәдәнияте һәм тарихы белән танышу. Әгәр дә сез кешеләр һәм аларның яшәү рәвеше турында күбрәк белсәгез, бу сезгә телне яхшырак аңларга ярдәм итәчәк.
5. Якутск матбугатын карагыз һәм тыңлагыз. Онлайн ресурслар күп, шул исәптән радиопрограммалар һәм телешоулар, бу телдә бар.
6. Якутиягә Барыгыз. Төбәктә булу сезгә телгә тулысынча чуму һәм Тел ияләре белән аралашу мөмкинлеге бирәчәк.

Идиш борынгы тел, аның тамырлары 10 гасыр Германиясенә барып тоташа, гәрчә Үзәк һәм Көнчыгыш Европада бу телдә урта гасырлардан бирле сөйләшәләр. Бу берничә телнең, беренче чиратта немец, Иврит, арамей һәм славян телләренең кушылмасы. Идиш кайвакыт диалект буларак карала, ләкин чынлыкта ул үз синтаксисы, морфологиясе һәм сүзлек запасы булган тулы хокуклы тел. Бу телне куллану гасырлар дәвамында диаспора, ассимиляция һәм социаль шартларның үзгәрүе аркасында кимегән, ләкин бүген дә бу телдә кайбер илләрдәге күп кенә православие яһүдләре сөйләшә.

Идиш рәсми тел статусына ия булмаса да, әле дә бу телдә сөйләшүчеләр аның лингвистик һәм мәдәни максатлар өчен никадәр мөһим булуын беләләр. Шуңа күрә бөтен дөньяда идиш теленә тәрҗемә итү хезмәтләре ярдәмендә телне сакларга омтылган кешеләр бар. Тәрҗемәчеләр идиш телен аңлаучылар һәм моны эшләмәүчеләр арасындагы упкынны җиңәргә ярдәм итәләр.

Идиш теленнән тәрҗемә итү хезмәтләре Идиш теленең бер өлеше булган Иврит терминнарын табарга ярдәм итә ала, мәсәлән, Изге язмалардан алынган сүзләр яки дини гореф-гадәтләрне билгеләү өчен кулланылган фразалар. Тәрҗемә ярдәмендә бу изге сүзләр Идиш телендә язылуга яки сөйләмгә тиешенчә кертелергә мөмкин. Бу телне белмәгән кешеләр өчен идиш теленә тәрҗемә итү мөмкинлеге бик файдалы булырга мөмкин.

Идиш теленә Документлар тәрҗемәләре тарих дәвамында күп өлкәләрдә кулланылган, мәсәлән, миграция, дин, әдәбият, лингвистика һәм Яһүд тарихы. Шуңа күрә еврей һәм немец телләрендә сертификатланган квалификацияле Идиш тәрҗемәчеләрен табу мөһим. Телнең үзеннән тыш, бу белгечләр төрле әсәрләрнең мәдәниятен, контекстын һәм шартларын белергә тиеш, шулай итеп аларның тәрҗемәләре беренчел ниятне төгәл чагылдыра.

Идиш теленә тәрҗемәләр телне өйрәнергә тырышучыларга зур ярдәм генә түгел, ә аны исән калдырырга да ярдәм итә. Идиш сүзләрен һәм әйтемнәрен башка телләргә күчерергә ярдәм итеп, тәрҗемәләр телнең бөтенләй юкка чыгуын булдырмаска ярдәм итә. Квалификацияле тәрҗемәчеләр ярдәмендә идиш исән һәм сәламәт булып кала, яһүд халкының мәдәнияте һәм традицияләренә тәрәзә ача.

Кайсы илләрдә идиш телендә сөйләшәләр?

Идиш телендә нигездә Кушма Штатлар, Израиль, Россия, Белоруссия, Украина, Польша һәм Венгриянең яһүд җәмгыятьләрендә сөйләшәләр. Бу телдә шулай ук Франция, Аргентина, Австралия, Көньяк Африка, Канада һәм башка илләрдә яһүдләр саны азрак сөйләшә.

Идиш теленең тарихы нинди?

Идиш-үз тамырлары белән урта немец теленә барып тоташкан һәм бөтен дөнья буенча ашкеназ яһүдләре сөйләшкән тел. Ул 9 гасырда оешканнан бирле, хәзерге Германия һәм Төньяк Франция территориясендә яһүд җәмгыятьләре чәчәк атканнан бирле, яһүд-ашкеназларның Төп теле булып хезмәт итә. Бу берничә телнең катнашмасы, шул исәптән иврит һәм арамей, шулай ук славян, роман һәм урта Герман диалектлары.
Идиш беренче тапкыр Европа яһүдләре арасында 12 гасырда популяр була, ул традицион язма форма буларак түгел, ә нигездә сөйләм теле буларак кулланыла башлый. Бу яһүд халкының урнашуы белән бәйле булган, алар еш кына географик яктан бер-берсеннән аерылып торганнар һәм, шулай итеп, вакыт узу белән төрле диалектлар үстергәннәр. 15-16 гасырлар дәвамында идиш бөтен Европа буйлап тарала, Европа яһүдләре арасында аралашу теле булып китә.
Идиш шулай ук яһүдләр яшәгән җирле телләргә көчле йогынты ясаган, шуңа күрә бөтен Европа, Африка һәм Америкада төрле диалектлар барлыкка килгән. Эчке аермаларга карамастан, Идиш диалектларының гомуми грамматикасы, синтаксисы һәм стандарт сүзлек запасы бар, өстәвенә кайбер диалектларга иврит, ә башкаларына соңрак телләр көчле йогынты ясаган.
19 гасырда Идиш телендә әдәбият чәчәк ата, һәм бу телдә күп китаплар һәм журналлар басыла. Әмма Антисемитизм үсеше, Икенче бөтендөнья сугышыннан соң күп кенә яһүдләрнең күченүе һәм Кушма Штатларда инглиз телен өстенлек итүче тел буларак кабул итү идишның сөйләм теле буларак түбән төшүенә китергән. Бүгенге көндә миллионлаган кеше Идиш телендә сөйләшә, нигездә Төньяк Америкада һәм Израилдә, әмма бу тел элеккечә киң кулланылмый.

Идиш телен үстерүгә иң зур өлеш керткән иң яхшы 5 кеше арасында кем бар?

1. Элиэзер Бен-Иегуда (18581922): бен-Иегудага борынгы еврей теленең яңадан торгызылуын таныйлар, ул моны ивритка күп Идиш сүзләрен кертеп эшләгән дә. Ул шулай ук беренче булып заманча Иврит сүзлеген төзегән һәм бу тел буенча мәкаләләр һәм китаплар язган.
2. Шолом-Алейхем (18591916): Алейхем Көнчыгыш Европадагы яһүдләр тормышы турында язган Идиш телендә танылган язучы булган. Аның әсәрләре, шул исәптән" Тевье Сөтчесе " идишны бөтен дөньяга популярлаштырырга һәм таратырга ярдәм итә.
3. Хаим грейд (19101982): грейд танылган романчы һәм идиш телендә шагыйрь булган. Аның яһүд тормышының авырлыклары турында сөйләгән әсәрләре идиш телендә иң яхшы әдәбият әсәрләренең берсе булып санала.
4. Макс вайнрайх (18941969): лингвист, профессор, Вильнюста, Литвада YIVO яһүд тикшеренүләре институтына нигез салучы һәм директоры, вайнрайх бөтен гомерен идишны өйрәнүгә һәм популярлаштыруга багышлый.
5. Ицик Мангер (19001969): Мангер Идиш телендә шагыйрь һәм 20 гасырның иң бөек язучыларының берсе булган. Ул телнең яңадан торгызылуына һәм модернизациясенә зур йогынты ясаган.

Идиш теленең структурасы ничек төзелгән?

Идиш структурасы немец теле структурасына охшаш диярлек. Ул субъект-фигыль-объект тәртибендә төзелгән сүзләрдән, фразалардан һәм җөмләләрдән тора. Идиш, кагыйдә буларак, немец теленә караганда кыскарак, анда артикльләр, алгы сүзләр һәм буйсыну берлекләре азрак кулланыла. Идиш телендә немец телендә кебек фигыльләрнең бәйләнеш системасы юк, һәм фигыльләрнең кайбер вакытлары немец телендәгеләрдән аерыла. Идиш телендә шулай ук берничә өстәмә кисәкчәләр һәм немец телендә булмаган башка элементлар бар.

Идиш телен иң дөрес юл белән ничек өйрәнергә?

Идиш телен өйрәнүнең иң яхшы ысулы-бу телгә баш белән чуму. Бу Идиш телендә сөйләшүләр тыңлау, Идиш телендә китаплар һәм газеталар уку, шулай ук Идиш телендә фильмнар һәм телетапшырулар карау дигәнне аңлата. Сез шулай ук җирле иҗтимагый үзәктә, университетта яки онлайнда Идиш курсларына языла аласыз. Аны тел ияләре белән сөйләшергә өйрәнегез, бу сезгә әйтелешкә һәм грамматикага күнегергә ярдәм итәчәк. Ниһаять, Идиш-Инглиз сүзлеген һәм фигыль таблицаларын саклагыз, бу сезгә килеп чыгарга мөмкин булган сорауларга җавап бирергә ярдәм итәчәк.