Якут Үзбәкчә (кириллица) Күчерү

Якут теле төрки тел, бу телдә Россиянең төньяк-көнчыгышында ярты миллионнан артык кеше сөйләшә. Тел күптән түгел генә рәсми танылу алганга күрә, якут теленнән тәрҗемә итү хезмәтләренә ихтыяҗ элеккечә зур. Бу мәкаләдә без якут теленә һәм аннан тәрҗемә итүнең мөһимлеген карап чыгачакбыз, шулай ук бу процесс белән бәйле проблемаларны тикшерәчәкбез.

Якут телендә Россиядә генә түгел, Монголия, Кытай һәм Казахстан кебек илләрдә дә сөйләшәләр. Бу якут теленә тәрҗемә итү хезмәтләренә халыкара ихтыяҗ бар дигәнне аңлата, шулай ук ил эчендә дә. Якут теленә һәм аннан тәрҗемәләрнең төп максаты-җирле халыклар җәмгыятьләре һәм башка кызыксынган яклар арасында аралашуны җиңеләйтер өчен тел бушлыкларын тутыру. Тәрҗемәләр шулай ук юридик документлар, дипломатик килешүләр, белем бирү материаллары, массакүләм мәгълүмат чаралары һәм мәдәният белән бәйле материаллар һәм башка документлар өчен кирәк.

Якут теленә һәм аннан тәрҗемә ителгәндә, кайбер мөһим проблемаларны истә тотарга кирәк. Беренчедән, әйтелеш проблемасы бар. Якут телендә сөйләшкән төбәк диалектына бәйле рәвештә сүзләрнең әйтелешләрендә аермалар бар. Шулай итеп, тәрҗемәчеләр төгәллекне тәэмин итү өчен бу региональ вариацияләр белән таныш булырга тиеш. Тагын бер проблема-күп кенә сүзләрнең кулланылган контекстка бәйле рәвештә берничә мәгънәсе бар. Бу тәрҗемәчеләргә сүзнең яки фразаның дөрес мәгънәсен билгеләүне кыенлаштыра, бу төгәллекне тагын да мөһимрәк итә.

Якут теленә һәм аннан Тәрҗемә Итү белән бәйле авырлыкларга карамастан, бу процессның мөһимлеген тану мөһим. Якут теле танылу яулауны дәвам иткән саен, якут теленә һәм аннан тәрҗемәләрнең югары сыйфатын һәм төгәллеген тәэмин итү мөһимрәк була бара. Сыйфатлы тәрҗемәләр уңышлы мәдәниятара диалогны һәм элемтәләрне саклау өчен бик мөһим, бигрәк тә мәдәнияте шулкадәр еш читләштерелгән җирле җәмгыятьләр арасында.

Кайсы илләрдә якут телендә сөйләшәләр?

Якут телендә Россия, Кытай һәм Монголиядә сөйләшәләр.

Якут теленең тарихы нинди?

Якут теле төньяк-көнбатыш төрки телләрнең Каспий төркемчәсенә караган төрки тел. Бу телдә Россиянең Саха Республикасында, башлыча Лена елгасы бассейнында һәм аның кушылдыкларында 500 000 кеше сөйләшә. Якут теленең бай әдәби тарихы бар, ул 14 гасыр уртасындагы беренче язма әдәбиятка барып тоташа. Якут әдәбияты Якын Көнчыгыш һәм Үзәк Азиядән суфи шагыйрьләре, шулай ук император Россиясеннән рус язучылары һәм авторлары иҗатының көчле йогынтысы астында була. Якут телендә беренче язма әсәрләр дини текстлар, шул исәптән Коръәннән өзекләр һәм Йосыф һәм Зөләйха турында риваятьләр тәрҗемәләре булган.
Якут телендә язылган беренче оригиналь әсәрләр 19 гасыр ахырында барлыкка килә: якут халкының көндәлек тормышы турында сөйләүче шигырьләр, хикәяләр һәм романнар. Якут язучылары шулай ук үз әсәрләрендә колониализмга каршы көрәш, традицион Себер мәдәнияте мөһимлеге һәм төбәкнең җәберләнгән халыкларының авыр хәле кебек киңрәк темаларны тикшерә башлыйлар. 1920-1930 елларда Якут теле Юрий чегерев, Анатолий Кротов, Геннадий Титов һәм Иван Тазетдинов кебек язучылар җитәкчелегендәге әдәби ренессанс кичерә. Бу чорда якут телендә басылган китаплар саны кискен арта, шулай ук хөкүмәт һәм административ документларда бу телне куллану арта.
Бүген якут теле Аның носительләре арасында яңадан торгызылу кичерә, анда берничә яңа газета һәм журнал чыгарыла. Шулай ук Россиядән читтә якут телен өйрәнү белән кызыксыну арта, чөнки берничә университет бу тел буенча курслар тәкъдим итә.

Якут телен үстерүгә иң зур өлеш керткән 5 кеше арасында кем бар?

1. Юрий Николаевич Винокуров лингвист, тарихчы һәм филолог; 2. Степан Георгиевич Островский якут шагыйре, драматург, прозаик һәм тәрҗемәче; 3. Олег Михайлович Беляев якут әдәбият белгече һәм публицисты; 4. Лилия Владимировна Багаутдинова якут фольклорчысы; 5. Акулина Еловна Павлова диикограф һәм диалектологияне тикшерүче.

Якут теле структурасы ничек төзелгән?

Якут теле Төрки телләр гаиләсенә карый һәм төньяк-көнчыгыш төркеменең бер өлеше булып тора. Бу агглютинатив тел, димәк, ул яңа мәгънәләр һәм формалар булдыру өчен сүзләргә өстәлгән суффикслар куллана. Якут теле югары флексия белән аерылып тора, бу сүзләрнең җөмләдә ничек кулланылуына бәйле рәвештә үз формасын үзгәртүен аңлата. Исемнәр, алмашлыклар, сыйфатлар һәм фигыльләр аларның формасын контекстка карап билгеләү өчен тәмамланулар таләп итә.

Якут телен иң дөрес юл белән ничек өйрәнергә?

1. Якут теле дәреслеге яки инструктор өчен кулланма алыгыз. Бу материалларда китерелгән дәресләрне эшкәртү-телне камилләштерүнең иң яхшы ысулы.
2. Сөйләмдә һәм аудиториядә күнегүләр ясагыз. Теләсә нинди телне өйрәнүнең иң яхшы ысулы-аны мөмкин кадәр күбрәк кулланырга, шуңа күрә практика өчен әңгәмәдәш табарга тырышыгыз.
3. Якут телендә язылган материалны укыгыз. Бу сезгә телнең структурасын һәм грамматикасын аңларга ярдәм итәчәк.
4. Якутларның мәдәнияте һәм тарихы белән танышу. Әгәр дә сез кешеләр һәм аларның яшәү рәвеше турында күбрәк белсәгез, бу сезгә телне яхшырак аңларга ярдәм итәчәк.
5. Якутск матбугатын карагыз һәм тыңлагыз. Онлайн ресурслар күп, шул исәптән радиопрограммалар һәм телешоулар, бу телдә бар.
6. Якутиягә Барыгыз. Төбәктә булу сезгә телгә тулысынча чуму һәм Тел ияләре белән аралашу мөмкинлеге бирәчәк.

Үзбәк теле Үзбәкстанның рәсми теле булып тора, анда 25 миллионнан артык кеше сөйләшә. Бу төрки тел, һәм шуңа күрә анда латин хәрефе түгел, ә кириллица кулланыла.

Үзбәк теленнән башка телләргә тәрҗемә итү катлаулы булырга мөмкин, чөнки үзбәк теленең грамматикасы һәм синтаксисы инглиз, испан һәм башка европа телләрендә кулланылганнан бик нык аерыла. Тәрҗемәчеләргә еш кына махсус терминологияне кулланырга һәм үзбәк мәдәнияте контекстында сүзләрнең һәм фразаларның конкрет мәгънәләренә аерым игътибар бирергә туры килә.

Шунысын да билгеләп үтәргә кирәк, кириллица берничә символдан тора, аларның кайберләре үзбәк телендә рус телендә әйтелешенә караганда төрлечә әйтелә. Мәсәлән, кириллицаның "У" хәрефе үзбәкчә "о" дип әйтелә, ә русча ул "оо"дип әйтелә. Бу үзбәк теленнән инглиз теленә тәрҗемә иткәндә аеруча мөһим момент, чөнки сүзләрнең дөрес әйтелмәве җитди аңлашылмаучанлыкларга китерергә мөмкин.

Үзбәк теленнән инглиз теленә тәрҗемә итүнең тагын бер проблемасы телнең структурасы һәм стиле булырга мөмкин. Үзбәк теле еш кына инглиз теленнән аерылып торган җөмләләр структурасын куллана, шуңа күрә тәрҗемәче хәбәрнең мәгънәсен төгәл тапшыруына ышанырга тиеш, турыдан-туры тәрҗемәгә артык таянмыйча.

Ниһаять, шуны истә тоту мөһим: Үзбәкстан һәм башка илләр арасындагы мәдәни аермалар аркасында кайбер терминнар һәм сүзтезмәләр инглиз телендә эквивалентлы булмаска мөмкин. Шуңа күрә тәрҗемәче үзбәк мәдәниятен тирән аңларга, шулай ук аның төбәк диалектларын белергә тиеш, тәрҗемә башлангыч хәбәрнең мәгънәсен төгәл тапшыра дип ышанырга тиеш.

Шулай итеп, үзбәк теленә тәрҗемә итү - төгәллекне тәэмин итү өчен махсус белем, күнекмәләр һәм детальләргә зур игътибар таләп итүче катлаулы мәсьәлә. Әмма дөрес караш белән профессиональ һәм төгәл тәрҗемә алырга мөмкин, ул төп текстның асылын төгәл чагылдыра.

Кайсы илләрдә үзбәк (кириллица) телендә сөйләшәләр?

Үзбәк телендә (кириллица) нигездә Үзбәкстанда һәм Таҗикстанда, ә Әфганстанда, Кыргызстанда һәм Казахстанда азчылыклар сөйләшә.

Үзбәк (Кирилл) теленең тарихы нинди?

Үзбәк теле (кириллица) төрки тел, ул нигездә Үзбәкстанда һәм бөтен Үзәк Азиядә сөйләшәләр. Бу Үзбәкстанның рәсми теле, бу телдә шулай ук төбәктәге башка күп кенә этник азчылыклар сөйләшә. Бу тел VIII гасырда карлуклар, усуннар һәм башка кабилә төркемнәре сөйләшкән төрки тел белән бергә тамырлана. IX гасыр дәвамында согдий теле төбәктә танылу ала, берничә гасырдан соң төрки тел белән кысрыклана.
14 гасырда "Үзбәкстан" термины беренче тапкыр ул вакытта күчмә төрек кабиләләре Төркеме булганны билгеләү өчен кулланыла. Үзбәк һәм үзбәк терминнары соңыннан бу кабиләләрне һәм алар сөйләшкән телне билгеләү өчен кулланыла. Бу тел гасырлар дәвамында үсеш алган һәм ахыр чиктә без бүген белгән заманча үзбәк теленә әверелгән.
16-19 гасырларда фарсы теле төбәктә өстенлек итүче әдәби тел булган. 20 гасыр башында фарсы-гарәп бәйләме белән беррәттән латин алфавиты кертелә, бу хәзерге үзбәк теленең үсешенә ярдәм итә. Советлар Союзы Үзәк Азияне үз контроленә алганда, кириллица рәсми язу буларак латин хәрефләрен алыштыра һәм бүген үзбәк теленең төп язуы булып кала.

Үзбәк (кириллица) телен үстерүгә иң зур өлеш керткән топ-5 кешегә кем керә?

1. Наримон Умаров язучы, галим һәм Совет лингвисты 2. Мөхәммәт Сәлих үзбәк язучысы һәм шагыйре 3. Абдулла Курбонов драматург һәм театр режиссеры 4. Абдулла Арипов шагыйрь һәм прозаик 5. Мирзаһид Рәхимов язучы һәм сәяси эшлекле

Үзбәк (Кирилл) теленең структурасы ничек төзелгән?

Үзбәк теле нигездә кириллица белән язылган һәм Төрки телләр гаиләсенә карый. Бу Чагатай теленең турыдан-туры токымы, урта гасыр төрки теле, Ул бөтен Үзәк Азиядә һәм Якын Көнчыгышта кулланылган. Телдә сигез сузык һәм 29 тартык, шулай ук төрле дифтонглар бар. Бу агглютинатив тел, анда аерым сүзләр мәгънәсен шактый үзгәртә торган күп аффикслар үз эченә ала. Сүзләрнең тәртибе гадәттә шундый: субъект объект фигыль, ә җөмләләр кисәкчәләр белән билгеләнә. Шулай ук югарырак статустагы кешеләргә мөрәҗәгать иткәндә кулланыла торган мактаулы мөрәҗәгатьләр системасы да бар.

Үзбәк (Кирилл) телен ничек дөрес өйрәнергә?

1. Нигездән башлап җибәрегез. Алфавитны өйрәнегез, чөнки бу теләсә нинди телне өйрәнү өчен кирәк. Китаплар укыгыз һәм үзбәк кириллицасында фильмнар карагыз, бу сезгә барлык персонажларны истә калдырырга ярдәм итәчәк.
2. Грамматиканы өйрәнегез. Онлайн курс алыгыз яки төрле грамматик кагыйдәләрне карагыз һәм аларның иң еш очрый торган һәм мөһимнәрен өйрәнегез.
3. Әйтелеш һәм аудитория осталыгы өстендә эшләгез. Үзбәк кириллицасын аңлау өчен подкастлар һәм башка аудиоклиплар тыңлагыз. Аларның ничек әйтелешен яхшырак аңлау өчен, һәр сүзне кычкырып кабатлагыз.
4. Тел ияләре белән шөгыльләнегез. Үзбәк кириллицасында сөйләшүче дус табарга тырышыгыз, яки телне өйрәнү өчен HelloTalk һәм Italki кебек кушымталарда күнегүләр ясагыз, бу сезгә тел ияләре белән аралашырга мөмкинлек бирә.
5. Көн саен яңа сүзләр һәм гыйбарәләр өйрәнүне дәвам итегез. Uиканы кызыклы интерактив өйрәнү өчен Дуолинго һәм Мемрис кебек тел өйрәнү кушымталарын языгыз яки кулланыгыз.
6. Башка ресурсларны кулланыгыз. BBC Uzbekistan һәм үзбәк телендәге портал кебек үзбәк кириллицасын һәм мәдәниятен яхшырак аңларга ярдәм итүче китаплар һәм вебсайтлар кулланыгыз.