Якут Белорус Күчерү

Якут теле төрки тел, бу телдә Россиянең төньяк-көнчыгышында ярты миллионнан артык кеше сөйләшә. Тел күптән түгел генә рәсми танылу алганга күрә, якут теленнән тәрҗемә итү хезмәтләренә ихтыяҗ элеккечә зур. Бу мәкаләдә без якут теленә һәм аннан тәрҗемә итүнең мөһимлеген карап чыгачакбыз, шулай ук бу процесс белән бәйле проблемаларны тикшерәчәкбез.

Якут телендә Россиядә генә түгел, Монголия, Кытай һәм Казахстан кебек илләрдә дә сөйләшәләр. Бу якут теленә тәрҗемә итү хезмәтләренә халыкара ихтыяҗ бар дигәнне аңлата, шулай ук ил эчендә дә. Якут теленә һәм аннан тәрҗемәләрнең төп максаты-җирле халыклар җәмгыятьләре һәм башка кызыксынган яклар арасында аралашуны җиңеләйтер өчен тел бушлыкларын тутыру. Тәрҗемәләр шулай ук юридик документлар, дипломатик килешүләр, белем бирү материаллары, массакүләм мәгълүмат чаралары һәм мәдәният белән бәйле материаллар һәм башка документлар өчен кирәк.

Якут теленә һәм аннан тәрҗемә ителгәндә, кайбер мөһим проблемаларны истә тотарга кирәк. Беренчедән, әйтелеш проблемасы бар. Якут телендә сөйләшкән төбәк диалектына бәйле рәвештә сүзләрнең әйтелешләрендә аермалар бар. Шулай итеп, тәрҗемәчеләр төгәллекне тәэмин итү өчен бу региональ вариацияләр белән таныш булырга тиеш. Тагын бер проблема-күп кенә сүзләрнең кулланылган контекстка бәйле рәвештә берничә мәгънәсе бар. Бу тәрҗемәчеләргә сүзнең яки фразаның дөрес мәгънәсен билгеләүне кыенлаштыра, бу төгәллекне тагын да мөһимрәк итә.

Якут теленә һәм аннан Тәрҗемә Итү белән бәйле авырлыкларга карамастан, бу процессның мөһимлеген тану мөһим. Якут теле танылу яулауны дәвам иткән саен, якут теленә һәм аннан тәрҗемәләрнең югары сыйфатын һәм төгәллеген тәэмин итү мөһимрәк була бара. Сыйфатлы тәрҗемәләр уңышлы мәдәниятара диалогны һәм элемтәләрне саклау өчен бик мөһим, бигрәк тә мәдәнияте шулкадәр еш читләштерелгән җирле җәмгыятьләр арасында.

Кайсы илләрдә якут телендә сөйләшәләр?

Якут телендә Россия, Кытай һәм Монголиядә сөйләшәләр.

Якут теленең тарихы нинди?

Якут теле төньяк-көнбатыш төрки телләрнең Каспий төркемчәсенә караган төрки тел. Бу телдә Россиянең Саха Республикасында, башлыча Лена елгасы бассейнында һәм аның кушылдыкларында 500 000 кеше сөйләшә. Якут теленең бай әдәби тарихы бар, ул 14 гасыр уртасындагы беренче язма әдәбиятка барып тоташа. Якут әдәбияты Якын Көнчыгыш һәм Үзәк Азиядән суфи шагыйрьләре, шулай ук император Россиясеннән рус язучылары һәм авторлары иҗатының көчле йогынтысы астында була. Якут телендә беренче язма әсәрләр дини текстлар, шул исәптән Коръәннән өзекләр һәм Йосыф һәм Зөләйха турында риваятьләр тәрҗемәләре булган.
Якут телендә язылган беренче оригиналь әсәрләр 19 гасыр ахырында барлыкка килә: якут халкының көндәлек тормышы турында сөйләүче шигырьләр, хикәяләр һәм романнар. Якут язучылары шулай ук үз әсәрләрендә колониализмга каршы көрәш, традицион Себер мәдәнияте мөһимлеге һәм төбәкнең җәберләнгән халыкларының авыр хәле кебек киңрәк темаларны тикшерә башлыйлар. 1920-1930 елларда Якут теле Юрий чегерев, Анатолий Кротов, Геннадий Титов һәм Иван Тазетдинов кебек язучылар җитәкчелегендәге әдәби ренессанс кичерә. Бу чорда якут телендә басылган китаплар саны кискен арта, шулай ук хөкүмәт һәм административ документларда бу телне куллану арта.
Бүген якут теле Аның носительләре арасында яңадан торгызылу кичерә, анда берничә яңа газета һәм журнал чыгарыла. Шулай ук Россиядән читтә якут телен өйрәнү белән кызыксыну арта, чөнки берничә университет бу тел буенча курслар тәкъдим итә.

Якут телен үстерүгә иң зур өлеш керткән 5 кеше арасында кем бар?

1. Юрий Николаевич Винокуров лингвист, тарихчы һәм филолог; 2. Степан Георгиевич Островский якут шагыйре, драматург, прозаик һәм тәрҗемәче; 3. Олег Михайлович Беляев якут әдәбият белгече һәм публицисты; 4. Лилия Владимировна Багаутдинова якут фольклорчысы; 5. Акулина Еловна Павлова диикограф һәм диалектологияне тикшерүче.

Якут теле структурасы ничек төзелгән?

Якут теле Төрки телләр гаиләсенә карый һәм төньяк-көнчыгыш төркеменең бер өлеше булып тора. Бу агглютинатив тел, димәк, ул яңа мәгънәләр һәм формалар булдыру өчен сүзләргә өстәлгән суффикслар куллана. Якут теле югары флексия белән аерылып тора, бу сүзләрнең җөмләдә ничек кулланылуына бәйле рәвештә үз формасын үзгәртүен аңлата. Исемнәр, алмашлыклар, сыйфатлар һәм фигыльләр аларның формасын контекстка карап билгеләү өчен тәмамланулар таләп итә.

Якут телен иң дөрес юл белән ничек өйрәнергә?

1. Якут теле дәреслеге яки инструктор өчен кулланма алыгыз. Бу материалларда китерелгән дәресләрне эшкәртү-телне камилләштерүнең иң яхшы ысулы.
2. Сөйләмдә һәм аудиториядә күнегүләр ясагыз. Теләсә нинди телне өйрәнүнең иң яхшы ысулы-аны мөмкин кадәр күбрәк кулланырга, шуңа күрә практика өчен әңгәмәдәш табарга тырышыгыз.
3. Якут телендә язылган материалны укыгыз. Бу сезгә телнең структурасын һәм грамматикасын аңларга ярдәм итәчәк.
4. Якутларның мәдәнияте һәм тарихы белән танышу. Әгәр дә сез кешеләр һәм аларның яшәү рәвеше турында күбрәк белсәгез, бу сезгә телне яхшырак аңларга ярдәм итәчәк.
5. Якутск матбугатын карагыз һәм тыңлагыз. Онлайн ресурслар күп, шул исәптән радиопрограммалар һәм телешоулар, бу телдә бар.
6. Якутиягә Барыгыз. Төбәктә булу сезгә телгә тулысынча чуму һәм Тел ияләре белән аралашу мөмкинлеге бирәчәк.

Беларусь Көнчыгыш европа иле, Россия, Украина, Польша, Литва һәм Латвия белән чиктәш. Документларны, әдәбиятны һәм веб-сайтларны белорус теленә тәрҗемә итү белорустар һәм башка халыклар арасында гына түгел, ә илнең үзендә дә халыкара аралашуның мөһим өлеше булып тора. 10 миллионга якын кеше яшәгәндә, бу төрле илдәге җәмгыятьнең барлык катламнары белән эффектив аралашу өчен белорус теленә эффектив тәрҗемә итә белү мөһим.

Белоруссиянең рәсми теле булып Белорус теле тора, һәм ике төп язу ысулы бар, аларның икесе дә тәрҗемә иткәндә еш кулланыла: латин алфавиты һәм кириллица. Латин алфавиты латин теленнән, Рим империясе теленнән килеп чыккан һәм күп кенә көнбатыш илләрендә кулланыла; ул поляк алфавиты белән тыгыз бәйләнгән. Шул ук вакытта грек алфавитыннан килеп чыккан һәм монахиләр тарафыннан барлыкка китерелгән кириллица Рус Теле белән тыгыз бәйләнгән һәм Көнчыгыш Европа һәм Үзәк Азиянең күп кенә илләрендә кулланыла.

Белорус тәрҗемәчесе төп текстның мәгънәсен төгәл тапшыру өчен ике алфавитны да яхшы аңларга тиеш. Тәрҗемәче шулай ук төгәл тәрҗемә итү өчен белорус грамматикасын һәм ликасын, шулай ук белорус мәдәниятен белүне бик яхшы белергә тиеш.

Әгәр тәрҗемәче телне аңлый һәм хәбәрне төгәл тапшыра алса, инглиз теленнән белорус теленә яки белорус теленнән инглиз теленә тәрҗемә итү бик катлаулы түгел. Әмма бу мәсьәлә белорус теленнән башка телгә, мәсәлән, немец, француз яки испан телләренә тәрҗемә итәргә теләүчеләр өчен бераз катлаулырак. Бу тәрҗемәчегә хәбәрне тәрҗемә теленә белорус телендә булмаган сүзләр яки фразалар ярдәмендә тәрҗемә итәргә кирәк булу белән бәйле.

Белорус тәрҗемәчеләре очраткан тагын бер проблема-күп кенә сүзләр һәм фразалар контекстка бәйле рәвештә берничә тәрҗемәгә ия була ала. Моннан тыш, кайбер очракларда инглиз һәм белорус телләрендә бөтенләй төрле мәгънәгә ия булган сүзләр бар, шуңа күрә тәрҗемәче бу аерма турында белергә һәм үз тәрҗемәсен тиешенчә төзәтергә тиеш.

Ниһаять, белорус теленә тәрҗемә иткәндә мәдәни контекстка игътибар итү һәм теләсә нинди мыскыллаучы яки мәдәни яктан сизгер булмаган терминнардан яки фразалардан качу бик мөһим. Белорус телендә хәбәрне төгәл тапшыру өчен тәрҗемәче телнең нюанслары, аның грамматик структуралары һәм белорус җәмгыятенең мәдәни контексты белән таныш булырга тиеш.

Нинди генә бурыч булмасын, белорус теленә тәрҗемә итү катлаулы предприятие булырга мөмкин, әмма кирәкле белем һәм тәҗрибә булганда ул уңышлы булырга мөмкин. Телнең ничек төзелгәнен аңлап һәм мәдәни контекстның мөһимлеген танып, тәҗрибәле белорус тәрҗемәчесе тел аермасын җиңәргә һәм әһәмиятле элемтәләр урнаштырырга ярдәм итә ала.

Кайсы илләрдә белорус телендә сөйләшәләр?

Белорус телендә нигездә Белоруссиядә һәм Россиянең кайбер районнарында, Украинада, Литвада, Латвиядә һәм Польшада сөйләшәләр.

Белорус теленең тарихы нинди?

Белорус халкының Беренче теле борынгы көнчыгыш-славян теле булган. Бу тел 11 гасырда барлыкка килгән һәм 13 гасырда Киев Русе таркалганчы Аның теле булган. Бу вакыт эчендә ул чиркәү славян һәм башка телләрнең көчле йогынтысы астында була.
13-14 гасырларда тел ике төрле диалектка бүленә башлый: белорус теленең төньяк һәм Көньяк диалектлары. Көньяк диалект Литва бөек кенәзлегендә кулланылган әдәби телнең нигезенә салынган, соңрак ул илнең рәсми теле булып киткән.
Мәскәү чорында, 15 гасырдан башлап, Белорус теле рус теленең алга таба йогынтысына дучар була, һәм хәзерге Белорус теле үз төсмерләрен ала башлый. 16-17 гасырларда телне кодлаштыру һәм стандартлаштыру омтылышлары ясала, ләкин бу тырышлыклар ахыр чиктә уңышсыз була.
19 гасырда Белорус теле сөйләм һәм әдәби тел буларак яңадан торгызыла. 1920 елларда ул Советлар Союзының рәсми телләренең берсе дип таныла. Әмма 1930 еллардагы Сталин репрессияләре бу телне куллануны киметергә китерә. Ул 1960 еллар ахырында яңадан торгызылган һәм шуннан бирле де-факто Белоруссиянең рәсми теле булып киткән.

Белорус телен үстерүгә иң зур өлеш керткән топ-5 кешегә кем керә?

1. Франциск Скорина (14851541): еш кына "белорус әдәбиятының атасы" дип атала, Скорина латин һәм Чех телләреннән белорус теленә христиан текстларын беренче Нәшер итүче һәм тәрҗемә итүче була. Аңа белорус телен торгызу һәм булачак язучыларны бу телдә эшләргә рухландыру йөкләнә.
2. Симеон Полоцкий (15301580): дин белгече, шагыйрь һәм философ, Полоцкий Тел, тарих, мәдәният, дин һәм география өлкәсендәге күпкырлы хезмәтләре белән билгеле. Ул белорус телендә берничә текст язган, Алар белорус әдәбиятының Канон әсәрләре булып киткән.
3. Янка Купала (18821942): шагыйрь һәм драматург, Купала белорус телендә дә, рус телендә дә язган һәм 20 гасырның иң әһәмиятле белорус шагыйре буларак киң билгеле.
4. Якуб Колас (18821956): шагыйрь һәм прозаик, Колас илнең көнбатыш өлешендә сөйләшкән Белорус теле диалектында язган һәм телгә күп яңа сүзләр һәм әйтемнәр керткән.
5. Василь Быков (19242003): шагыйрь, драматург, сценарист һәм диссидент, Быков совет оккупациясе вакытында Белоруссиядәге тормышны тасвирлаган хикәяләр, пьесалар һәм шигырьләр язган. Аның күп кенә әсәрләре хәзерге белорус әдәбиятында иң мөһим әсәрләрнең берсе булып санала.

Белорус теленең структурасы ничек төзелгән?

Белорус теле көнчыгыш славян телләре төркеменә керә һәм рус һәм украин телләре белән тыгыз бәйләнгән. Бу бик флектив тел, сүзләрнең төрле формалары күп мәгънәләрне белдерү өчен кулланыла, шулай ук агглютинатив тел, ул катлаулы сүзләр һәм сүзтезмәләр башка сүзләргә һәм морфемаларга аффикслар кушу юлы белән барлыкка килә дигәнне аңлата. Грамматик яктан бу нигездә SOV (субъект объект фигыль) сүз тәртибендә һәм ир-ат, хатын-кыз төрләрен һәм күплек килешләрен куллана. Әйтелеш ягыннан караганда, бу славян Теле, кайбер чех һәм поляк йогынтылары белән.

Белорус телен ничек дөрес өйрәнергә?

1. Рәсми тел курсын алыгыз: әгәр сез белорус телен өйрәнүгә җитди карыйсыз икән, башлау өчен яхшы ысул - онлайн яки көндезге тел курсы. Тел курсы сезгә тел нигезләрен өйрәнергә һәм осталыгыгызны үстерү өчен структура бирергә ярдәм итә ала.
2. Суга чуму: телне чыннан да өйрәнү һәм аны иркен үзләштерү өчен, телгә чуму өчен мөмкин кадәр күбрәк вакыт үткәрергә кирәк. Белорус музыкасын тыңлагыз, белорус фильмнары һәм телешоулары карагыз, белорус китапларын, блогларын һәм мәкаләләрен укыгыз белорус телен ишетергә һәм кулланырга ярдәм итәчәк бар нәрсә.
3. Практика: телне үзләштерү өчен сөйләм сөйләменә һәм Телне тыңлауга вакыт сарыф итәргә кирәк. Телдә сөйләшү практикасының берничә ысулы бар-Сез тел төркеменә кушыла аласыз, тел партнеры таба аласыз, яисә тел ияләре белән практика өчен тел өйрәнү кушымталарын куллана аласыз.
4. Фикер алышыгыз: сөйләмдә һәм телдә аудиториядә күнегүләр ясаганнан соң, сез аны дөрес куллануыгызны тикшерү өчен җавап алу мөһим. Сез телне өйрәнү кушымталарын тел ияләреннән җавап алу өчен куллана аласыз, хәтта сезгә индивидуаль тәкъдимнәр һәм җавап бирә алырлык онлайн репетитор таба аласыз.