Чӑвашла Узбекла Куҫар

Чӑвашла куҫару, чӑваш транслитерацийӗ пекех паллӑ, - чӑвашла хутшӑнма усӑ куракан ятарлӑ куҫару форми. Ҫак чӗлхе Раҫҫейпе Украинӑн хӑш-пӗр районӗсенче пурӑнакан чӑваш халӑхӗшӗн тӑван чӗлхе пулса тӑрать. Ку вӑл тӗрӗк чӗлхисенчен пӗри, унта миллион ытла ҫын калаҫать, куҫару валли кирлӗ чӗлхе тӑвать.

Чӑваш чӗлхинчен е ун ҫине тӗрӗс куҫарас тесен транслитерацин кӑткӑс формисене пурнӑҫри пӗлтерӗшлӗ. Ҫакӑ чӑваш алфавит латин алфавитӗнчен уйрӑлса тӑнипе ҫыхӑннӑ, вӑл ытларах европӑри чӗлхесемшӗн усӑ курать. Ҫавна пула Кириллла саспаллисемпе ҫырнӑ Сӑмахсем, А, Б, К, У, вӗсен латинла эквиваленчӗсене улӑштармалла, вулакана ӑнланмалла пултӑр.

Чӑвашла куҫару процесӗ темиҫе тапхӑра кӗртет. Пӗрремӗшӗнчен, тӑлмачӑн пуҫламӑш чӗлхене те, тӗллевлӗ чӗлхене те лайӑх пӗлмелле. Вӗсен предложени тытӑмне, пуҫламӑш чӗлхе пӗлтерӗшне тата калӑпӑшне ӑнланмалла. Унтан вӗсем ҫакна тӗллевлӗ чӗлхепе тӗрӗс калама пултараҫҫӗ, тӗллевлӗ чӗлхе сӗнӗвӗсен грамматика правилисемпе структурине шута илсе.

Куҫару пӗтсен тӑлмачӑн куҫарнӑ версипе оригиналлӑ текста тӗплӗн танлаштармалла. Ку куҫару тӗп-тӗрӗс те тӗп-тӗрӗс пӗлтерессе шантарать. Тӑлмачӑ та, кирек мӗнле культурӑллӑ ссылкӑсене тата жаргонла сӑмахсене куҫарнине тӗрӗслес тесе, малашнехи тӗрӗслевсемшӗн яваплӑ.

Чӑваш чӗлхине вӗренес текенсемшӗн онлайн университетсенче те юрӑхлӑ тӗрлӗ курс пур. Анчах та чӗлхене вӗренни чӑвашла тӗплӗ куҫарӑва тивӗҫтерейменнине ӑнланни пӗлтерӗшлӗ. Транслитаци йӗркине нумай ҫул хушши практикӑра тата хӑйсене шеллемесӗр ӗҫленипе ҫеҫ алла илме пулать.

Пӗтӗмӗшпе илсен, чӑвашла куҫару - питӗ кирлӗ хӑнӑху, эсир чӑваш халӑхӗпе хутшӑнас тетӗр пулсан, ӑна алла илмелле. Тӗрӗс майсемпе пӗлӳсем вӑхӑтӗнче ку вӑхӑт нумай йышӑнма пултарать, анчах усӑ кӳме пултарать.

Хӑш ҫӗршывсенче чӑвашла калаҫаҫҫӗ?

Чӑвашла ытларах Раҫҫей Чӑваш Республикинче, ҫавӑн пекех Раҫҫейри, Тутарстанри Тата Удмуртири хӑш-пӗр районсенче, Ҫавӑн пекех Казахстанра Тата Украинӑра калаҫаҫҫӗ.

Чӑваш чӗлхи историйӗ мӗнле?

Чӑваш чӗлхи - Раҫҫей Федерацийӗнче 1,5 миллиона яхӑн ҫын калаҫакан тӗрӗк чӗлхи. Вӑл тӗрӗк чӗлхисен хӑяр турачӗн пӗртен-пӗр представителӗ. Ку чӗлхепе историсем ытларах раҫҫей Атӑлҫи тӑрӑхӗнче вырнаҫнӑ Чӑваш Ен Республики пулса тӑракан районсенче калаҫнӑ.
Чӑваш чӗлхин документлӑ историне 13 ӗмӗрччен йӗрлесе тупма пулать, ҫитменнине чи ир асӑннисене 14-15 ӗмӗр алҫырӑвӗсенче тупнӑ. Ҫак алҫырусенчен нумайӑшӗ чӗлхе вӑхӑт иртнӗҫемӗн чылай улшӑнусем тӳснине ҫирӗплетсе параҫҫӗ. 15 ӗмӗрте чӑваш чӗлхи кӳршӗри тутар чӗлхипе ылтӑн Ордӑн вӑйлӑ витӗмӗпе пулнӑ, ӑна старотатар алфавитӗпе ҫырнӑ.
18-мӗш ӗмӗрте чӑваш алфавитне вырӑс ученӑйӗ Семен Ремезов тунӑ, вӑл ӑна кириллицӑра никӗсленӗ. Ҫак ҫӗнӗ алфавитпа 19 ӗмӗр пуҫламӑшӗнче пӗрремӗш пичетленӗ чӑваш кӗнекисене тума усӑ курнӑ. 19 ӗмӗр вӗҫнелле чӑваш чӗлхине Раҫҫей империйӗн официаллӑ чӗлхи тесе йышӑннӑ, ҫак тапхӑрта тӗрлӗ литература произведенийӗсем йӗркеленӗ.
Чӑвашла пирӗн кунсенче те калаҫаҫҫӗ, Ҫавӑн пекех Чӑваш Енри хӑш-пӗр шкулсенче те вӗрентеҫҫӗ. Ҫавӑн пекех раҫҫейре те, ют ҫӗршывсенче те чӗлхене упрас тата сарас енӗпе хастар вӑй хураҫҫӗ.

Чӑваш чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Михаил Васильевич Яковлев - чӑваш патшалӑх педагогика университечӗн профессорӗ, чӑваш чӗлхин пӗрремӗш комплекслӑ грамматикине туса хатӗрленӗ.
2. Яков Костюков-лингвист тата Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗн профессорӗ, нумай ӗҫ редакциленипе тата пичетленипе чӗлхине ҫӗнетес ӗҫе хӑйӗн тӳпе хывнӑскер.
3. Николай Зиберов - латинла графикӑна чӑвашла кӗртес ӗҫе пысӑк тӳпе хывни.
4. Василий Песков – 1904 ҫулта чӑваш чӗлхипе пӗрремӗш шкул учебникӗ туса хунӑ педагог.
5. Олег Бессонов – чӑваш чӗлхин тӗрлӗ диалекчӗсене пӗрлештерес тӗлӗшпе ӗҫленӗ хальхи стандартлӑ чӑваш чӗлхине туса хатӗрлес тӗлӗшпе витӗмлӗ фигура.

Чӑваш чӗлхи структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Чӑваш чӗлхи тӗрӗк чӗлхисен ҫемйине тивет. Ку агглютинативлӑ чӗлхе, вӑл сӑмахсем тӗп сӑмах ҫумне темиҫе приставкӑсемпе суффикс хушнипе йӗркеленнине пӗлтерет. Сӑмах йӗрки, яланхи пекех, субъект-глагол, пуплевӗшсен ӑшӗнчи сӑмахсен ирӗклӗ йӗркипе. Чӗрчунсем икӗ пая пайланаҫҫӗ, число, падеж тата паллӑ тума класс суффиксӗсемпе усӑ кураҫҫӗ. Глаголсем тивӗҫлӗ сӗнӳсемпе килӗшеҫҫӗ те вӑхӑтпа анспекта кура вырнаҫаҫҫӗ.

Чӑваш чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Алфавит, произведени тата база грамматики йышши чӗлхе никӗсӗсене вӗренме тытӑнӑр. Онлайн-ресурссем пур ун пеккисем. Chuvash.org е Chuvash.eu ку сире пулӑшма пултарать.
2. Чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе тата сӗнӳ тӗслӗхӗсемпе усӑ курӑр, калаҫу сӑмахӗсен тата пуплевсен никӗсне хӑвӑрт туса хурӑр. Радиопрограммӑсене итлӗр те чӑвашла фильмсемпе телеграммӑсене пӑхӑр. Таркӑнрах пулас тата унта хӑвна хӑтлӑрах туйас тесе, чӗлхене вӗренӗр.
3. Эсир чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе, е хӑвӑрпа, е онлайн-форумсенче мӗн вӗреннине практиклӗр. Ку сире вырӑнти нюанссене тупса культура ҫинчен кӑтарту илме пулӑшӗ.
4. Хӑвӑрӑн словарь запасне тата грамматикӑна лайӑхлатас тесе кӗнекесемпе хаҫатсене чӑвашла вулӑр. Эсир мӗн чухлӗ ытларах вулатӑр, сирӗн ӑнлану тата грамматика ҫавӑн чухлӗ лайӑхрах пулӗ.
5. Юлашкинчен, чӑвашла текстсем ҫырнӑ пек ӗҫ-хӗл тӗсӗсемпе вӗрентме, чӑваш онлайн-форумӗсене хутшӑнма тата экзаменсене хатӗрленме хушӑр. Ку сире чӗлхене ҫирӗп тытма пулӑшать.

Узбекла куҫару - ҫыру докуменчӗсене куҫарасси, кадр хыҫҫӑн сасӑсене куҫарасси, мультимедиа, веб-сайт, аудиофайлов тата узбекла хутшӑнӑвӑн ытти нумай формисене куҫарасси. Узбек Чӗлхипе тӑван чӗлхепе калаҫнӑ пек калаҫакан, ҫав шутра Узбекистанра, Афганистанра, Казахстанра Тата Вӑтаҫӗр Азири ытти ҫӗршывсенче пурӑнакан ҫынсем узбекла куҫарӑвӑн тӗп аудиторийӗ шутланаҫҫӗ.

Ӗҫ узбекла куҫарма тытӑнсан пахалӑхӗ татӑклӑ пӗлтерӗшлӗ. Тӑлмачӑн професси пулӑшӑвӗ куҫарнӑ материал вырӑнлӑ янӑрать, йӑнӑшсем ҫук тесе шантарма пулӑшать. Тӑлмачсен узбек чӗлхипе унӑн культурӑллӑ нюансӗсене лайӑх тӗпчемелле, ҫавӑн пекех тӗллевлӗ текстпа усӑ куракан ятарлӑ терминологине тӗпчемелле. Тӗрӗс те меллӗ пултӑр тесе, лингвист узбек чӗлхипе те, оригинал чӗлхипе те паллашмалла.

Узбек пасарне тухма тӑрӑшакан компанисен куҫару проектне лайӑх пурнӑҫлани татӑклӑ пӗлтерӗшлӗ пулма пултарать. Маркетинг материалӗсем, продуктсем валли инструкцисем, веб-сайтсем тата бизнесӑн ытти кирлӗ компоненчӗсене тӗрӗс куҫарнине пӗлсен, компанисем анлӑ аудиторие ҫавӑрса илме тата унпа ҫыхӑнса ӗҫлеме пултараҫҫӗ. Кунсӑр пуҫне локализациленӗ куҫарусем компанисемпе вӗсен клиенчӗсен шанӑҫне ҫирӗплетме пулӑшаҫҫӗ, вӗсем хӑйсен тӗллевлӗ аудиторийӗн чӗлхе ыйтӑвӗсене тивӗҫтерме вӑхӑт тупнине кӑтартса параҫҫӗ.

Кӗнекесемпе журналсем, блогсем пек художествӑлла куҫару проекчӗсем валли узбекри куҫаруҫӑсен малтанхи пӗлтерӗшне ӑнланса илсе вулакансене текст ҫинчен тӗп-тӗрӗс ӑнлантарас тесен пуҫламӑш материала тарӑннӑн ӑнланмалла. тӑлмачсен те паллӑ сӑмахсемпе сӑмахсен историпе политика тата культура пӗлтерӗшӗ ҫинчен пӗлмелле. Ҫавӑн пекех тӑлмачӑ узбек алфавитӗпе тата унпа ҫыхӑннӑ ҫырӑвӑн правилисемпе паллашни кирлӗ.

Узбекла куҫарни-кӑткӑс та кӑткӑс ӗҫ, пысӑк квалификациллӗ специалистсене кирлӗ, вӗсем тӗп-тӗрӗс те уҫӑмлӑ пулнине ӑнланаҫҫӗ. Эсир хӑвӑра-сайта, документа, аудиозапиҫе е коммуникацин урӑх тӗсне куҫарас теместӗр пулсан та, узбекла куҫару професси службине тара тытасси - ӑнӑҫлӑ результата гарантилемелли чи лайӑх май.

Хӑш ҫӗршывсенче узбекла калаҫаҫҫӗ?

Узбек Чӗлхипе Узбекистанра, Афганистанра, Таджикистанра, Казахстанра, Туркменистанра, Кыргызстанра, Российӑра тата Китайра калаҫаҫҫӗ.

Узбек чӗлхин историйӗ мӗнле?

Узбек чӗлхи-тӗрӗк ҫемйин карлук турачӗсемпе ҫыхӑннӑ хӗвелтухӑҫ фюрк чӗлхи. Ун ҫинче ытларах Узбекистанра, Таджикистанра, Кыргызстанра, Казахстанра Тата Вӑтаҫӗр Азипе Раҫҫейӗн ытти пайӗсенче пурӑнакан 25 миллион ҫынна яхӑн калаҫаҫҫӗ.
Узбек чӗлхин хальхи форми 18 ӗмӗрте Бухар ханствине юсаса ҫӗнетнӗ вӑхӑтра аталанма пуҫланӑ, вӑл узбек чӗлхеллӗ регион пайӗ пулнӑ. Ҫак тапхӑрта узбек чӗлхи ҫумне перси витӗмӗн ҫӳллӗ шайӗ хушӑннӑ, вӑл паянхи кунчченех паллӑ йӗр пулса юлать.
19 ӗмӗрте Бухар эмирӗ Нурулла хан ирттернӗ реформӑсем эмиратра узбек диалекчӗсемпе усӑ курма пулӑшнӑ. Пуринчен ытла ҫакӑ персипе араб хутне хӑйне пӑхӑнса тӑракансем хушшинче пӗрлӗхлӗ империе йӗркелеме хавхалантарассипе ҫыхӑннӑ.
1924 ҫулта узбек чӗлхине Вӑтаҫӗр Азире официаллӑ чӗлхепе пӗлтернӗ, унӑн ҫырӑвӗн никӗсӗ вырӑнне кирилл алфавитне кӗртнӗ. Совет Союзӗ арканнӑ хыҫҫӑн 1991 ҫулта Узбекистан никама пӑхӑнманлӑх тупнӑ, узбекла хӑйӗн официаллӑ чӗлхипе калаҫнӑ. Независимость тупнӑранпа тата унӑн ҫырулӑх форми ҫинче нумай реформа ирттернӗ, 1992 ҫулта латиница никӗсӗ ҫине ҫыру кӗртнӗ тата узбек чӗлхин Академине йӗркеленӗ.

Узбек чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Алишер Нави (1441-1501): Навойсем узбек чӗлхине ҫыру тӗнчине кӗртессине ҫырса хураҫҫӗ. Унӑн поэзийӗпе стилӗ пулас поэтсемпе писательницӑсемшӗн тӗслӗх пулса тӑнӑ.
2. Абдурашид Ибрагимов (1922-2011): Ибрагимов узбекри паллӑ лингвист пулнӑ, вӑл узбек орфографийӗпе грамматикине хальхи орфографипе стандартизаци аталантарассинче пысӑк вырӑн йышӑнса тӑнӑ.
3. Зебунис Джамалова (1928-2015): Джамалова узбекла ҫыракан хӗрарӑмсенчен пӗри пулнӑ, унӑн ӗҫӗсем паян та витӗмлӗ юлаҫҫӗ.
4. Мухандислар Гуламов (1926-2002): Гуламов узбек чӗлхишӗн фонетика алфавитне туса хатӗрлессишӗн яваплӑ пулнӑ, ҫавӑнтанпа ӑна ытти нумай чӗлхепе йышӑннӑ.
5. Шароф Рашидов (1904-1983): Рашидова узбек чӗлхипе совет саманинче усӑ курмалли пропаганда тата ӑна шкулсенче вӗренӳ программине кӗртмелли пропаганда тесе ҫыраҫҫӗ. Ун ҫумне узбек литературипе культурӑпа усӑ курма хавхалантарни хушса ҫыраҫҫӗ.

Узбек чӗлхи тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Узбек чӗлхи - алтай ҫемйин пӗр пайӗ пулса тӑракан тӗрӗк чӗлхи, унта турккӑсемпе монгол чӗлхисем кӗреҫҫӗ. Ӑна латин алфавитӗпе ҫырнӑ, араб, перси тата вырӑс чӗлхисен хӑш-пӗр уйрӑмлӑхӗсем пур. Чӗлхере сакӑр уҫӑ сасӑ, ҫирӗм икӗ хупӑ сасӑ, виҫӗ ӑру (арҫын, хӗрарӑм тата вӑтам), тӑватӑ падеж (менельник, эрех, парӑмлӑ тата ача ҫуратакан падеж), тӑватӑ глагол вӑхӑчӗ (хальхи, иртни, пуласлӑх тата иртнӗ тапхӑр) тата икӗ анспект (пӗтӗмпех тата ҫитменлӗхсӗр). Сӑмах йӗрки ытларах ҫакӑн пек: Субъект-объект-глагол.

Узбек чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Узбек чӗлхине вӗренмелли квалификациллӗ преподавателе е репетитора тупӑр. Квалификациллӗ преподаватель е репетитор пуррипе эсир чӗлхене тӗрӗс те хӑвӑр хӑвӑртлӑхпа вӗренессе шантарать.
2. Вӑхӑта вӗренӳ ҫинчен пӗлтерӗр. Тӗпчесе вӗренекен материала практикӑпа пӑхса тухма кашни кунах кӑштах вӑхӑт уйӑрма тӑрӑшӑр.
3. Онлайн кӗме май паракан ресурссемпе усӑ курӑр. Узбек чӗлхине вӗренмелли уроксемпе упражненисем сӗнекен веб-сайтсемпе мобиль приложенийӗсем нумай.
4. Малтан калаҫма вӗренӗр. Кӑткӑс грамматика темисем ҫине куҫиччен калаҫу тӗп пуплевӗсене тӗпчесе вӗренмелле.
5. Узбек музыкине итлӗр те узбек фильмӗсемпе телепередачисене пӑхӑр. Узбек музыкине, видеоклипсемпе фильмсене итлени-чӗлхепе культура ӑшне путса лармалли питӗ лайӑх меслет.
6. Чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе хутшӑнӑр. Май пулсан, узбек чӗлхине тӑхӑнса ҫӳрекене тупма тӑрӑшӑр, вӑл сире ҫак чӗлхепе калаҫу тата ҫыру чӗлхипе усӑ курма пулӑшӗ.